8 điểm từ ĐGH Phanxicô trong Tông huấn “Dilexi te” của ĐGH Leo XIV
8 điểm từ ĐGH Phanxicô trong Tông huấn “Dilexi te” của ĐGH Leo XIV
Đức Giáo hoàng Phanxicô đã thiết lập Ngày Thế giới Người Nghèo vào năm 2017. Những sứ điệp của ngài trong những ngày này cung cấp một cái nhìn tổng quan về phần cốt lõi này trong triều đại giáo hoàng của ngài.
Thứ Bảy, ngày 4 tháng Mười, Đức Thánh Cha Leo XIV đã ký Tông huấn “Dilexi te”, văn kiện quan trọng đầu tiên trong triều đại giáo hoàng của ngài. Tập trung vào tình yêu thương dành cho người nghèo, tông huấn này sẽ tiếp nối công trình của vị tiền nhiệm, Đức Giáo hoàng Phanxicô, ngài đã bắt đầu viết văn bản này trong những tháng cuối đời.
Để cung cấp bối cảnh cho Tông huấn này, chúng ta cùng nhìn lại những đoạn trích ngắn từ những sứ điệp mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đã viết cho Ngày Thế giới Người Nghèo – do ngài khởi xướng vào năm 2017.
Những đoạn trích này sẽ giúp quý vị ôn lại những lời dạy của ngài về một trong những chủ đề nổi bật nhất trong triều đại giáo hoàng của ngài.
2017 | Người nghèo không phải là vấn nạn
“Người nghèo không phải là vấn nạn: họ là nguồn lực để chúng ta rút ra khi cố gắng đón nhận và thực hành tinh túy của Tin Mừng trong cuộc sống.”
Trong sứ điệp đầu tiên nhân Ngày Thế giới Người Nghèo, Đức Thánh Cha đã trích dẫn Thánh Phanxicô như một tấm gương – ngài “không chỉ bằng lòng với việc ôm ấp và bố thí cho người phong cùi, mà còn chọn (...) ở lại với họ.”
Điều này mời gọi chúng ta đừng nghĩ về người nghèo chỉ như những người được hưởng một việc lành giúp xoa dịu lương tâm. Thay vào đó, Đức Giáo hoàng Phanxicô khuyên chúng ta hãy hướng đến “một cuộc gặp gỡ đích thực,” nơi mà “việc chia sẻ (...) trở thành một lối sống.”
“Nếu chúng ta thực sự muốn gặp gỡ Chúa Kitô, chúng ta phải chạm đến thân thể Người trong những thân xác đau khổ của người nghèo, như một lời đáp trả cho sự hiệp thông bí tích được ban tặng trong Bí tích Thánh Thể.”
2018 | Người nghèo cần sự dấn thân cá nhân của chúng ta
“Ơn cứu độ của Thiên Chúa là một bàn tay chìa ra cho người nghèo, một bàn tay chào đón, bảo vệ và giúp họ cảm nghiệm được tình bạn mà họ cần.”
Tập trung vào Thánh Vịnh 34, Đức Giáo hoàng Phanxicô nhấn mạnh rằng, đáp lại tiếng kêu cầu của người nghèo với Thiên Chúa, Người đáp lại bằng cách chữa lành vết thương của họ và cứu rỗi họ.
Trong bài đọc, ngài mời gọi chúng ta suy ngẫm: “Chúng ta có thể tự hỏi tại sao lời cầu xin của họ, vốn đã vang lên trước nhan Chúa, lại không đến được tai chúng ta, hoặc khiến chúng ta trở nên lạnh lùng và thờ ơ.”
“Câu trả lời của Chúa cũng là lời kêu gọi những ai tin vào Nười hãy làm như vậy, trong giới hạn khả năng của con người.” Do đó, ngài nhắc nhở chúng ta:
“Người nghèo không cần người trung gian, mà cần sự tham gia cá nhân của tất cả những ai lắng nghe tiếng kêu của họ.”
2019 | Chúa Giêsu không ngại đồng cảm với người nghèo
“Người nghèo cứu chúng ta vì họ cho phép chúng ta gặp gỡ dung nhan của Chúa Giêsu Kitô.”
Nhân dịp này, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã mạnh mẽ lên án những bất công và sự thụ động, những điều khiến bất bình đẳng và bất công vẫn tồn tại.
“Thường bị xã hội phán xét là những kẻ ăn bám, người nghèo thậm chí còn không được tha thứ cho sự nghèo khó của họ. Sự phán xét luôn rình rập. Họ không được phép rụt rè hay nản lòng; họ bị coi là mối đe dọa hoặc đơn giản là vô dụng, chỉ vì họ nghèo.”
Ngài nhắc nhở chúng ta rằng, là Kitô hữu, chúng ta được kêu gọi chọn người nghèo “để không làm mất uy tín của Giáo hội, mà để mang lại hy vọng thực sự cho nhiều anh chị em dễ bị tổn thương của chúng ta.”
“Nếu chúng ta từ chối nhận diện điều này, chúng ta đang bóp méo Tin Mừng và làm giảm giá trị mặc khải của Thiên Chúa.”
2020 | Cầu nguyện và liên đới với người nghèo là không thể tách rời
“Cầu nguyện đạt được mục đích khi đi kèm với việc phục vụ người nghèo.”
Trong thông điệp này, Đức Thánh Cha đào sâu vào mối liên hệ cần có giữa đời sống thiêng liêng và các công việc bác ái. Ngài nhắc nhở chúng ta rằng, để việc thờ phượng đẹp lòng Thiên Chúa, chúng ta cần bỏ lại sự thờ ơ và vươn ra như một dấu chỉ của sự gần gũi và yêu thương.
Ngài cũng khẳng định rõ ràng rằng cầu nguyện không thay thế trách nhiệm của chúng ta trong việc hỗ trợ những người yếu thế trong lúc cần thiết.
“Thời gian dành cho cầu nguyện không bao giờ có thể trở thành cái cớ để chúng ta bỏ bê người lân cận đang gặp khó khăn. Thực tế, điều ngược lại mới đúng.”
2021 | Người nghèo là bí tích của Chúa Kitô và là những người rao giảng Tin Mừng
“Trong mọi sự, Chúa Giêsu dạy rằng nghèo khó không phải là kết quả của số phận, mà là một dấu chỉ cụ thể cho thấy sự hiện diện của Người giữa chúng ta.”
Nhân dịp này, Đức Giáo hoàng Phanxicô khẳng định rằng: “Người nghèo là những người rao giảng Tin Mừng đích thực, vì họ là những người đầu tiên được rao giảng Tin Mừng và được kêu gọi chia sẻ niềm vui và vương quốc của Chúa (x. Mt 5:3).”
“Người nghèo, mọi lúc mọi nơi, rao giảng Tin Mừng cho chúng ta, bởi vì họ giúp chúng ta khám phá theo những cách mới mẻ dung mạo đích thực của Chúa Cha.”
2022 | Sự nghèo khó của Chúa Kitô giải thoát
“Có một sự nghèo khó làm nhục và giết chết, và một sự nghèo khó khác, sự nghèo khó của chính Chúa Kitô, giải thoát chúng ta và mang lại cho chúng ta bình an.”
Trong văn bản này, Đức Giáo hoàng Phanxicô nhắc nhở chúng ta rằng vấn đề không phải là của cải, mà là mối quan hệ của chúng ta với của cải và tầm quan trọng quá mức mà đôi khi chúng ta gán cho chúng.
Vì vậy, ngài nhấn mạnh: “Gặp gỡ người nghèo giúp chúng ta chấm dứt nhiều nỗi lo lắng và sợ hãi hão huyền, và đạt đến điều thực sự quan trọng trong cuộc sống, kho báu mà không ai có thể cướp mất: tình yêu đích thực và vô điều kiện.”
“Vì Chúa Kitô đã trở nên nghèo khó vì chúng ta, nên cuộc sống của chúng ta được soi sáng và biến đổi, mang một giá trị mà thế gian không trân trọng và không thể ban tặng. Kho báu của Chúa Giêsu chính là tình yêu của Người.”
2023 | Mỗi Kitô hữu phải dấn thân
“Tóm lại, bất cứ khi nào chúng ta gặp một người nghèo, chúng ta không được quay mặt đi, vì điều đó sẽ ngăn cản chúng ta gặp gỡ Chúa Giêsu.”
Nhân dịp này, Đức Giáo hoàng Phanxicô cảnh báo về hai đặc điểm của văn hóa ngày nay ảnh hưởng đến ơn gọi bác ái Kitô giáo của chúng ta: sự chối bỏ những gì gây khó chịu hoặc gây đau khổ, và sự vội vàng ngăn cản chúng ta dừng lại để gặp gỡ những người đang gặp khó khăn và chia sẻ với họ.
“Thật dễ dàng để trao phó việc bác ái cho người khác, nhưng ơn gọi của mỗi Kitô hữu là phải tự mình dấn thân.”
2024 | Trước Thiên Chúa, tất cả chúng ta đều nghèo khó và túng thiếu
“Tất cả chúng ta đều là những kẻ ăn xin bởi vì, nếu không có Thiên Chúa, chúng ta sẽ chẳng là gì cả. Chúng ta thậm chí sẽ không có sự sống nếu Thiên Chúa không ban cho chúng ta. Vậy mà chúng ta thường sống như thể chúng ta là chủ nhân của sự sống hoặc như thể chúng ta phải chinh phục nó!”
Trong thông điệp cuối cùng này, Đức Giáo hoàng Phanxicô mời gọi chúng ta nhận ra rằng tất cả chúng ta đều nghèo khó và cần đến Thiên Chúa. Vì vậy, ngài mời gọi chúng ta “hãy biến lời cầu nguyện của người nghèo thành lời cầu nguyện của chính mình và cùng cầu nguyện với họ.”
Ngài nhận ra rằng điều này đòi hỏi một tấm lòng khiêm nhường, “một tấm lòng can đảm trở thành người ăn xin. Một tấm lòng sẵn sàng nhìn nhận mình là người nghèo và cần đến” Thiên Chúa.
“Người nghèo, không có gì để nương tựa, nhận được sức mạnh từ Thiên Chúa và đặt trọn niềm tin nơi Người. Thật vậy, sự khiêm nhường tạo nên niềm tin rằng Thiên Chúa sẽ không bao giờ bỏ rơi chúng ta và sẽ không bao giờ để chúng ta lại mà không một lời đáp.”
Nguyễn Minh Sơn