Bài giảng của ĐGH tại Thánh lễ khánh thành Vương cung thánh đường Thánh Gioan Lateran

Bài giảng của Đức Giáo hoàng Leo XIV tại Thánh lễ khánh thành Vương cung thánh đường Thánh Gioan Lateran

Chúa Nhật tuần này, ngày 25 tháng 5, Đức Giáo hoàng Leo XIV đã tiếp quản Vương cung thánh đường Thánh Gioan Lateran với tư cách là Giám mục của Rome, trong thánh lễ mà ngài cũng nhận được lời chào từ các tín đồ của thủ đô nước Ý.

Dưới đây là bài giảng của Đức Giáo hoàng Leo XIV:

Tôi gửi lời chào thân ái đến các Hồng y hiện diện ở đây, đặc biệt là Đức Hồng y Đại diện, các Giám mục Phụ tá và toàn thể các Giám mục, các linh mục thân mến - các linh mục chánh xứ, các phó xứ và tất cả những người theo nhiều cách khác nhau cộng tác vào việc chăm sóc mục vụ cho các cộng đồng của chúng ta; cũng như các phó tế, các tu sĩ nam nữ, các nhà chức trách và toàn thể anh chị em tín hữu yêu dấu.

Giáo hội Rôma là người kế thừa một lịch sử vĩ đại, được củng cố trong chứng tá của Phêrô, Phaolô và vô số các vị tử đạo, và có một sứ mệnh độc nhất, được thể hiện rõ ràng qua những gì được viết trên mặt tiền của nhà thờ chính tòa này: trở thành Mater omnium Ecclesiarum , Mẹ của tất cả các Giáo hội. Đức Thánh Cha Phanxicô thường mời gọi chúng ta suy ngẫm về chiều kích mẫu tử của Giáo hội (x. Tông huấn Evangelii Gaudium , 46-49, 139-141; Bài giáo lý, ngày 13 tháng 1 năm 2016) và về những đặc điểm riêng của Giáo hội: sự dịu dàng, sẵn sàng hy sinh và khả năng lắng nghe giúp chúng ta không chỉ giúp đỡ mà còn thường dự đoán được những nhu cầu và mong đợi ngay cả trước khi chúng được bày tỏ. Đây là những đức tính mà chúng ta hy vọng sẽ phát triển trong Dân Chúa ở khắp mọi nơi, bao gồm cả trong gia đình giáo phận vĩ đại của chúng ta: nơi các tín hữu, nơi các vị mục tử, và trên hết là nơi chính tôi. Những bài đọc chúng ta đã nghe có thể giúp chúng ta suy ngẫm về những phẩm chất này.

Đặc biệt, trong sách Công vụ Tông đồ (x. 15:1-2, 22-29), có thuật lại cách cộng đồng tiên khởi đối mặt với thách thức mở lòng ra với thế giới ngoại giáo để rao giảng Tin Mừng. Đó không phải là một quá trình dễ dàng, nó đòi hỏi rất nhiều sự kiên nhẫn và lắng nghe lẫn nhau; Điều này đã được xác minh đầu tiên trong cộng đồng Antioch, nơi các anh em, thông qua đối thoại - thậm chí là thảo luận - đã cùng nhau tìm ra giải pháp cho vấn đề mà họ quan tâm. Sau đó, Phao-lô và Ba-na-ba lên Giê-ru-sa-lem. Họ không tự quyết định mà tìm kiếm sự hiệp thông với Giáo hội Mẹ và đến với Mẹ với lòng khiêm nhường.

Ở đó, họ gặp Phêrô và các Tông đồ, những người đã lắng nghe họ. Một cuộc đối thoại đã được thiết lập và cuối cùng đã dẫn đến quyết định thích hợp: nhìn nhận và lưu ý đến những nỗ lực của những người mới nhập đạo, điều thích hợp là không áp đặt gánh nặng quá mức cho họ, nhưng chỉ giới hạn họ trong việc xin những điều thiết yếu (x. Cv 15:28-29). Theo cách này, những điều tưởng chừng như là vấn đề lại trở thành cơ hội để mọi người suy ngẫm và phát triển.

Tuy nhiên, văn bản Kinh thánh cho chúng ta biết nhiều điều hơn thế nữa, vượt ra ngoài những động lực thú vị và phong phú của con người trong sự kiện này.

Điều này được tiết lộ cho chúng ta qua những lời mà các anh em ở Jerusalem đã viết trong một lá thư gửi cho những người ở Antioch, truyền đạt cho họ quyết định mà họ đã đưa ra. Họ viết: “Thánh Linh và chúng tôi đã quyết định” (x. Công vụ 15:28). Ông nhấn mạnh rằng, trong suốt quá trình này, việc lắng nghe quan trọng nhất khiến mọi thứ khác trở nên khả thi chính là lắng nghe tiếng nói của Chúa. Bằng cách này, họ nhắc nhở chúng ta rằng sự hiệp thông được xây dựng trên hết "trên đầu gối của chúng ta", trong lời cầu nguyện và trong cam kết liên tục hoán cải. Thực vậy, chỉ trong sự căng thẳng này, mỗi người mới có thể cảm nhận trong chính mình tiếng nói của Chúa Thánh Thần kêu lên: “Abba, Cha ơi” (x. Gl 4:6) và do đó lắng nghe và hiểu người khác như anh chị em.

Phúc Âm cũng nhắc lại sứ điệp này (x. Ga 14:23-29), cho chúng ta biết rằng chúng ta không đơn độc trong những quyết định của cuộc sống. Thánh Thần nâng đỡ chúng ta và chỉ cho chúng ta con đường để bước theo, “dạy dỗ chúng ta” và “nhắc nhở chúng ta” về mọi điều Chúa Giêsu đã nói (x. Ga 14:26).

Trước hết, Thánh Thần dạy chúng ta những lời của Chúa, khắc ghi chúng sâu thẳm trong chúng ta, theo hình ảnh Kinh thánh về luật pháp, không còn được viết trên những tấm bia đá nữa, nhưng trong lòng chúng ta (x. Gr 31:33); một món quà giúp chúng ta trưởng thành cho đến khi chúng ta trở thành “một bức thư của Chúa Kitô” (2 Cô-rinh-tô 3:3) gửi cho nhau. Và quả thực là như vậy: chúng ta càng có khả năng rao giảng Tin Mừng khi chúng ta để cho Ngài chinh phục và biến đổi mình, để cho quyền năng của Chúa Thánh Thần thanh tẩy chúng ta tận sâu thẳm, làm cho lời nói của chúng ta đơn giản và không gian dối, làm cho ước muốn của chúng ta trung thực và trong sáng, làm cho hành động của chúng ta quảng đại.

Và ở đây động từ khác xuất hiện, "ghi nhớ", nghĩa là hướng sự chú ý của trái tim vào những gì chúng ta đã trải nghiệm và học được, để thâm nhập sâu hơn vào ý nghĩa của nó và thưởng thức vẻ đẹp của nó.

Về vấn đề này, tôi đang nghĩ đến con đường cam kết mà Giáo phận Roma đã thực hiện trong những năm gần đây, được xây dựng trên nhiều cấp độ lắng nghe khác nhau: lắng nghe thế giới xung quanh - để chào đón những thách thức - và lắng nghe trong cộng đồng - để hiểu nhu cầu của cộng đồng và thúc đẩy các sáng kiến khôn ngoan và mang tính tiên tri về truyền giáo và bác ái. Đây là một con đường khó khăn, vẫn đang tiếp diễn, cố gắng nắm bắt một thực tế rất phong phú nhưng cũng rất phức tạp. Tuy nhiên, đây là con đường xứng đáng với lịch sử của Giáo hội này, nơi thường chứng minh khả năng "suy nghĩ lớn", toàn tâm toàn ý vào các dự án táo bạo và chấp nhận rủi ro ngay cả khi đối mặt với những kịch bản mới và phức tạp.

Đây là dấu hiệu cho thấy công việc to lớn mà toàn thể giáo phận đã thực hiện, chính xác là trong những ngày này, cho Năm Thánh, trong việc chào đón và chăm sóc khách hành hương và trong rất nhiều sáng kiến khác. Nhờ nhiều nỗ lực, thành phố hiện ra với những người đến đây - đôi khi từ rất xa - như một ngôi nhà lớn, cởi mở và chào đón, và trên hết, như một ngôi nhà của đức tin.

Về phần tôi, tôi bày tỏ mong muốn và cam kết tham gia vào dự án rộng lớn này bằng cách lắng nghe, trong khả năng có thể, mọi người, để học hỏi, hiểu biết và cùng nhau quyết định: "Kitô hữu với bạn và Giám mục vì bạn", như Thánh Augustinô đã nói (x. Bài giảng 340,1). Tôi xin anh chị em giúp tôi đạt được điều này thông qua nỗ lực chung về cầu nguyện và bác ái, ghi nhớ lời của Thánh Lêô Cả: "Trong mọi việc làm đúng đắn, chính Chúa Kitô là Đấng hoàn thành công việc thừa tác vụ của chúng ta." Chúng ta không tự hào về chính mình, những người không thể làm gì nếu không có Ngài, nhưng tự hào về Ngài, Đấng là sức mạnh của chúng ta" (Bài giảng 5, de natali ipsius, 4).

Tôi muốn thêm vào những lời này, để kết thúc, lời của Đức Gioan Phaolô I, người đã chào đón gia đình giáo phận mới của mình vào ngày 23 tháng 9 năm 1978 với khuôn mặt rạng rỡ và thanh thản đã mang lại cho ngài biệt danh “Giáo hoàng tươi cười”, như sau: “Thánh Piô X, khi vào Venice với tư cách là Thượng phụ, đã thốt lên tại Nhà thờ Thánh Máccô: “Hỡi người dân Venice, tôi sẽ ra sao nếu tôi không yêu thương các bạn?” Tôi cũng nói điều tương tự như người La Mã: Tôi có thể đảm bảo với anh chị em rằng tôi yêu anh chị em, rằng tôi chỉ muốn phục vụ anh chị em và cống hiến hết sức lực ít ỏi của tôi, tất cả những gì ít ỏi mà tôi có và con người tôi" (Bài giảng tại lễ khánh thành Ngai tòa Rôma, ngày 23 tháng 9 năm 1978).

Tôi cũng muốn bày tỏ tình cảm của mình, với mong muốn được chia sẻ với bạn, trên hành trình chung của chúng ta, những niềm vui và nỗi buồn, những khó khăn và hy vọng. Tương tự như vậy, con xin dâng lên Chúa “tất cả những gì ít ỏi con có và con là”, và con phó thác điều này cho sự chuyển cầu của Thánh Phêrô và Phaolô và của rất nhiều anh chị em khác mà sự thánh thiện của họ đã soi sáng lịch sử của Giáo hội này và các đường phố của thành phố này. Xin Đức Trinh Nữ Maria đồng hành và cầu bầu cho chúng ta.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp