Cha Vincent Capodanno: vị tuyên úy anh hùng

CHA VINCENT CAPODANNO: VỊ TUYÊN ÚY ANH HÙNG VÀ HÀNH TRÌNH PHONG THÁNH (sự hy sinh anh hùng tại Việt Nam)

Cha Vincent Robert Capodanno là một trong những biểu tượng anh hùng của Hải quân Hoa Kỳ và Giáo hội Công giáo, người đã để lại dấu ấn sâu đậm qua sự hy sinh cao cả trong Chiến tranh Việt Nam. Sinh ngày 13 tháng 2 năm 1929 tại Staten Island, New York, Vincent Capodanno lớn lên trong một gia đình Công giáo gốc Ý có mười anh chị em. Từ nhỏ, ông đã thể hiện lòng sùng kính sâu sắc và khát khao cống hiến cuộc đời mình cho Thiên Chúa và tha nhân. Chính lòng nhiệt thành này đã dẫn dắt ông trở thành một linh mục, một tuyên úy quân đội, và cuối cùng là một người được Giáo hội Công giáo tôn vinh với danh hiệu “Người hầu của Chúa” – bước đầu tiên trên con đường được công nhận là một vị thánh.

Cuộc đời của Cha Capodanno không chỉ là câu chuyện về một người lính dũng cảm hay một linh mục tận tụy, mà còn là minh chứng sống động cho tình yêu thương, lòng trắc ẩn, và đức tin không lay chuyển trước nghịch cảnh. Sự hy sinh của ông trong chiến trường Việt Nam đã khiến ông được trao tặng Huân chương Danh dự – phần thưởng cao quý nhất của quân đội Hoa Kỳ dành cho những cá nhân thể hiện sự dũng cảm vượt xa bổn phận. Hành trình của Cha Capodanno từ một cậu bé ở New York đến một vị anh hùng được cả Giáo hội và quân đội kính trọng là một câu chuyện đầy cảm hứng, đáng để thế hệ hôm nay và mai sau học hỏi.

Vincent Capodanno sinh ra trong một gia đình Công giáo sùng đạo, với cha mẹ là những người nhập cư từ Ý. Gia đình ông sống tại khu vực Mariners Harbor, Staten Island, nơi ông được nuôi dưỡng trong một môi trường giàu đức tin và giá trị truyền thống. Từ nhỏ, Vincent đã thường xuyên tham dự Thánh lễ và tham gia các hoạt động của giáo xứ địa phương. Những người quen biết ông khi đó nhận xét rằng cậu bé Vincent có một sự nhạy bén đặc biệt với những nhu cầu tâm linh và luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác.

Sau khi tốt nghiệp trường trung học Curtis vào năm 1947, Vincent Capodanno đăng ký học tại Đại học Fordham, một trường Công giáo danh tiếng ở New York. Tại đây, ông tiếp tục nuôi dưỡng đức tin và khám phá sâu hơn về ơn gọi của mình. Sau một năm học tại Fordham, ông cảm nhận được tiếng gọi mãnh liệt từ Thiên Chúa và quyết định gia nhập Chủng viện Maryknoll ở Ossining, New York. Maryknoll là một dòng truyền giáo nổi tiếng với sứ mạng mang Tin Mừng đến những vùng đất xa xôi, đặc biệt là ở châu Á, châu Phi và châu Mỹ Latinh.

Trong thời gian ở Maryknoll, Vincent Capodanno được đào tạo để trở thành một linh mục truyền giáo. Ông học thần học, triết học, và các kỹ năng cần thiết để phục vụ trong những môi trường khắc nghiệt. Năm 1957, ông được thụ phong linh mục tại Nhà thờ Maryknoll ở New York. Ngay sau đó, ông được gửi đến Đài Loan để bắt đầu công việc truyền giáo, nơi ông phục vụ trong sáu năm. Tại đây, Cha Capodanno không chỉ rao giảng Tin Mừng mà còn chăm sóc đời sống vật chất và tinh thần của người dân địa phương, đặc biệt là những người nghèo khổ và bị thiệt thòi.

Sau thời gian phục vụ ở Đài Loan, Cha Capodanno cảm nhận được một ơn gọi mới: trở thành tuyên úy quân đội để mang sự an ủi và niềm hy vọng đến những người lính đang đối mặt với hiểm nguy. Năm 1965, ông gia nhập Hải quân Hoa Kỳ với tư cách là một tuyên úy, mang cấp bậc Trung úy. Quyết định này không chỉ thể hiện lòng dũng cảm mà còn cho thấy tinh thần sẵn sàng dấn thân của ông trong việc phục vụ những người cần sự hướng dẫn tâm linh nhất – những người lính đang đối mặt với cái chết và sự tàn khốc của chiến tranh.

Sau khi hoàn thành khóa huấn luyện tuyên úy tại Trường Tuyên úy Hải quân ở Newport, Rhode Island, Cha Capodanno được gửi đến Việt Nam vào năm 1966. Ông được phân công phục vụ cùng Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 7, Sư đoàn Thủy quân Lục chiến 1 của Hoa Kỳ. Tại đây, Cha Capodanno nhanh chóng giành được sự kính trọng và yêu mến của các binh sĩ nhờ sự tận tâm và lòng trắc ẩn. Ông không chỉ cử hành Thánh lễ và ban các bí tích, mà còn thường xuyên trò chuyện, an ủi, và đồng hành cùng các binh sĩ trong những giờ phút khó khăn nhất.

Cha Capodanno được các binh sĩ gọi với cái tên thân thương là “Cha Thủy quân Lục chiến” vì sự gần gũi và sẵn sàng chia sẻ khó khăn với họ. Ông thường xuyên tham gia các chiến dịch quân sự, mang theo đồ dùng cá nhân và các vật phẩm tôn giáo để hỗ trợ tinh thần cho binh sĩ. Dù không mang vũ khí, ông luôn có mặt ở tuyến đầu, nơi nguy hiểm nhất, để cầu nguyện, ban phép lành, và chăm sóc những người bị thương. Sự hiện diện của ông trở thành nguồn an ủi lớn lao, giúp các binh sĩ cảm thấy được tiếp thêm sức mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần.

Ngày 4 tháng 9 năm 1967 là một ngày định mệnh trong cuộc đời Cha Vincent Capodanno. Trong một trận chiến ác liệt tại thung lũng Quế Sơn, tỉnh Quảng Tín (nay thuộc tỉnh Quảng Nam, Việt Nam), Tiểu đoàn 1/5 của Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ bị lực lượng Quân đội Nhân dân Việt Nam tấn công dữ dội. Trận chiến diễn ra với cường độ khốc liệt, khi các binh sĩ Hoa Kỳ bị áp đảo về quân số và hỏa lực. Giữa lằn ranh sinh tử, Cha Capodanno đã thể hiện lòng dũng cảm phi thường, vượt xa những gì được mong đợi ở một tuyên úy.

Trong suốt trận chiến, Cha Capodanno liên tục di chuyển giữa các vị trí để an ủi và chăm sóc các binh sĩ bị thương. Ông cầu nguyện cho những người đang hấp hối, ban bí tích Xức dầu Bệnh nhân, và giúp sơ cứu những người còn cơ hội sống sót. Dù bản thân bị thương nhiều lần, ông từ chối rời chiến trường và tiếp tục ở lại để hỗ trợ đồng đội. Một nhân chứng kể lại rằng Cha Capodanno đã che chắn cho một binh sĩ bị thương bằng chính cơ thể mình, bất chấp làn đạn dày đặc từ phía đối phương.

Cuối cùng, khi đang cố gắng cứu một binh sĩ bị thương, Cha Capodanno trúng nhiều phát đạn và hy sinh ngay tại chiến trường. Ông qua đời ở tuổi 38, để lại một di sản bất tử về lòng dũng cảm, sự hy sinh, và đức tin không lay chuyển. Cái chết của ông không chỉ là mất mát lớn đối với các binh sĩ từng được ông đồng hành, mà còn là một minh chứng mạnh mẽ cho tinh thần “không ai yêu thương lớn hơn người hy sinh mạng sống vì bạn hữu” (Ga 15:13).

Sau sự hy sinh của Cha Capodanno, câu chuyện về lòng dũng cảm của ông được các binh sĩ sống sót lan truyền rộng rãi. Nhiều người đã viết thư gửi về gia đình và cấp trên, kể lại những hành động anh hùng của vị tuyên úy. Năm 1969, Tổng thống Richard Nixon đã truy tặng Cha Vincent Capodanno Huân chương Danh dự – phần thưởng cao quý nhất của quân đội Hoa Kỳ, được trao cho những cá nhân thể hiện “sự dũng cảm và gan dạ vượt xa bổn phận, bất chấp nguy hiểm đến tính mạng”.

Lời trích dẫn trên Huân chương Danh dự của Cha Capodanno ghi nhận rằng ông đã “liên tục di chuyển giữa các vị trí bị tấn công, mang lại sự an ủi và chăm sóc cho những người bị thương, bất chấp nguy hiểm đến tính mạng”. Hành động của ông không chỉ cứu sống nhiều binh sĩ mà còn truyền cảm hứng cho họ tiếp tục chiến đấu trong hoàn cảnh tuyệt vọng. Huân chương Danh dự không chỉ là sự công nhận dành cho cá nhân Cha Capodanno, mà còn là lời tri ân đến tất cả các tuyên úy quân đội, những người âm thầm cống hiến trong bóng tối của chiến tranh.

Ngoài Huân chương Danh dự, Cha Capodanno còn được vinh danh qua nhiều cách khác. Một con tàu của Hải quân Hoa Kỳ, USS Capodanno (FF-1093), được đặt theo tên ông – một vinh dự hiếm có dành cho một tuyên úy. Nhiều tượng đài, nhà nguyện, và giải thưởng cũng được đặt tên theo ông để tưởng nhớ di sản của vị linh mục anh hùng này.

Ngoài những vinh danh trong lĩnh vực quân sự, Cha Vincent Capodanno còn được Giáo hội Công giáo công nhận vì đời sống thánh thiện và sự hy sinh cao cả của ông. Ngay sau khi ông qua đời, nhiều người đã bắt đầu cầu nguyện và xin ông chuyển cầu trước Thiên Chúa, tin rằng ông là một vị thánh. Những câu chuyện về các ơn lành được nhận nhờ sự cầu bầu của Cha Capodanno bắt đầu lan truyền, khiến Giáo hội chú ý đến trường hợp của ông.

Năm 2002, Tổng Giáo phận Quân đội Hoa Kỳ chính thức khởi xướng án phong thánh cho Cha Capodanno. Năm 2006, sau khi hoàn tất giai đoạn điều tra sơ bộ, Giáo hội Công giáo đã chính thức tuyên bố ông là “Người hầu của Chúa” – danh hiệu được trao cho những người được coi là sống một đời thánh thiện và có thể được xem xét để phong chân phước và phong thánh. Danh hiệu này đánh dấu bước đầu tiên trong một quá trình dài và nghiêm ngặt, bao gồm việc xem xét các phép lạ được cho là nhờ sự cầu bầu của ông.

Để được phong chân phước, Giáo hội yêu cầu ít nhất một phép lạ được xác nhận là nhờ sự cầu bầu của Cha Capodanno. Nếu phép lạ này được công nhận, ông sẽ được tuyên phong là “Chân phước”. Sau đó, một phép lạ thứ hai sẽ cần được xác nhận để ông được phong thánh, trở thành một vị thánh được kính nhớ trên toàn cầu. Hiện nay, nhiều tín hữu trên khắp thế giới, đặc biệt là các cựu chiến binh và gia đình quân nhân, tiếp tục cầu nguyện và xin Cha Capodanno chuyển cầu cho những nhu cầu của họ.

Cuộc đời và sự hy sinh của Cha Vincent Capodanno vẫn tiếp tục truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên khắp thế giới. Đối với các binh sĩ, ông là biểu tượng của lòng dũng cảm và sự tận tụy. Đối với các tín hữu Công giáo, ông là một gương mẫu về đời sống đức tin và sự hy sinh vì tha nhân. Đối với những ai tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc sống, câu chuyện của ông nhắc nhở rằng lòng yêu thương và sự cống hiến có thể vượt qua mọi ranh giới, kể cả ranh giới giữa sự sống và cái chết.

Hằng năm, nhiều buổi lễ tưởng niệm được tổ chức để vinh danh Cha Capodanno, đặc biệt là vào ngày 4 tháng 9 – ngày ông hy sinh. Các nhà thờ, trường học, và tổ chức Công giáo trên khắp Hoa Kỳ tổ chức các buổi cầu nguyện và Thánh lễ để tưởng nhớ ông. Nhiều cựu chiến binh Việt Nam, dù đã ở tuổi xế chiều, vẫn chia sẻ những câu chuyện về “Cha Thủy quân Lục chiến” với lòng biết ơn và kính trọng.

Di sản của Cha Capodanno cũng được lưu giữ qua các tổ chức và phong trào mang tên ông. Quỹ Tưởng niệm Vincent Capodanno, được thành lập bởi gia đình và bạn bè của ông, hỗ trợ các hoạt động từ thiện và giáo dục nhằm tôn vinh tinh thần phục vụ của ông. Các trường học Công giáo và nhà thờ thường sử dụng câu chuyện của ông như một bài học về lòng trắc ẩn, sự dũng cảm, và đức tin.

Cha Vincent Capodanno là một trong những nhân vật vĩ đại của thế kỷ 20, người đã sống trọn vẹn lời mời gọi của Thiên Chúa qua việc phục vụ và hy sinh vì tha nhân. Từ một cậu bé lớn lên ở Staten Island đến một linh mục truyền giáo ở Đài Loan, rồi một tuyên úy quân đội ở Việt Nam, ông đã để lại một dấu ấn không thể xóa nhòa trong lịch sử quân đội Hoa Kỳ và Giáo hội Công giáo. Sự hy sinh của ông trong Chiến tranh Việt Nam, được ghi nhận qua Huân chương Danh dự, là minh chứng cho lòng dũng cảm và tình yêu vô điều kiện. Danh hiệu “Người hầu của Chúa” mà Giáo hội trao tặng là bước khởi đầu để công nhận ông như một vị thánh, người tiếp tục truyền cảm hứng và cầu bầu cho nhân loại.

Câu chuyện của Cha Capodanno không chỉ là một câu chuyện về chiến tranh hay đức tin, mà còn là lời nhắc nhở về giá trị của sự hy sinh và lòng trắc ẩn trong một thế giới đầy xung đột. Dù ở bất kỳ thời đại nào, tinh thần của ông vẫn sống mãi, như một ngọn lửa soi sáng con đường cho những ai khao khát sống một cuộc đời ý nghĩa.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp