Cứ xin, cứ tìm, cứ gõ – Thiên Chúa Cha hơn cả mọi tình bằng hữu

Cứ xin, cứ tìm, cứ gõ – Thiên Chúa Cha hơn cả mọi tình bằng hữu

Đoạn Tin Mừng chúng ta vừa lắng nghe hôm nay từ thánh Lu-ca (Lc 11:5-13) là một trong những cột mốc quan trọng nhất trong Cựu Ước về chủ đề cầu nguyện. Nó xuất hiện ngay sau khi Đức Giê-su dạy các môn đệ Kinh Lạy Cha. Điều đó có nghĩa là gì? Sau khi dạy chúng ta cách cầu nguyện với sự ưu tiên cho ý muốn của Cha, Người lập tức dạy chúng ta thái độ cầu nguyện, đó chính là thái độ của lòng tin tưởng tuyệt đối và sự kiên trì không biết xấu hổ.

Chúng ta hãy cùng nhau chiêm ngắm ba bức tranh mà Đức Giê-su vẽ ra hôm nay: Bức tranh Tình Bạn Giữa Đêm, Bức tranh Ba Lời Mời Gọi Hành Động, và cuối cùng là Bức tranh Tình Phụ Tử Tuyệt Vời.

Đức Giê-su mở lời với một câu chuyện bình dị, thấm đẫm văn hóa đời sống nông thôn Do Thái. “Ai trong anh em có một người bạn, và nửa đêm đến nhà người bạn ấy mà nói: ‘Bạn ơi, cho tôi vay ba cái bánh…'” Để hiểu được sức nặng của câu chuyện này, chúng ta cần đặt mình vào bối cảnh thời đó.

Nửa đêm (Giờ của sự bất tiện tối đa): Việc một người bạn lỡ đường ghé lại không phải là điều bất thường, nhưng việc đó xảy ra lúc nửa đêm lại là cả một vấn đề. Khách lỡ đường – một người bạn – vừa đến. Luật hiếu khách ở Cận Đông thời đó là một nghĩa vụ thiêng liêng và danh dự. Người chủ nhà buộc phải dọn bữa cho khách, dù là giờ nào. Nhưng ông ta lại “không có gì dọn cho anh ta ăn cả.” Đây là nỗi hổ thẹn lớn nhất. Sự nghèo khó có thể được tha thứ, nhưng việc vi phạm luật hiếu khách thì không. Nhu cầu của người chủ nhà không chỉ là để nuôi bạn mình, mà là để bảo vệ danh dự của chính mình trước cộng đồng. Danh dự ấy lớn hơn cả nhu cầu sinh tồn.

Ba cái bánh (Nhu cầu tối thiểu): Con số "ba cái bánh" rất cụ thể: một cái cho người khách, một cái cho người chủ nhà (dù đã ăn tối), và một cái dự phòng. Đó là yêu cầu tối thiểu, không phải lòng tham.

Sự bất tiện của người bị quấy rầy: Người bạn bị đánh thức từ trong nhà đáp lại: “Xin anh đừng quấy rầy tôi: cửa đã đóng rồi, các cháu lại ngủ cùng giường với tôi, tôi không thể dậy lấy bánh cho anh được.” Cửa đã đóng, tức là chốt cửa đã cài. Việc mở cửa là cả một sự phiền phức lớn, nó đánh thức cả một gia đình đang ngủ trên cùng một chiếc chiếu hay một cái giường lớn kê dưới sàn. Lời từ chối này là hoàn toàn hợp lý theo lẽ thường tình của con người: mệt mỏi, bất tiện, và muốn giữ sự yên tĩnh cho gia đình.

Vậy, điều gì đã xảy ra? Người chủ nhà cần bánh cứ lì ra đó. Từ Hy Lạp được dùng ở đây là anaideia, có nghĩa là “sự trơ tráo,” “sự không biết xấu hổ,” hoặc “tính lì lợm.” Đây là điểm nhấn của toàn bộ câu chuyện. Người bạn không phải xin vì tình bạn nữa, mà anh ta xin vì cái tính lì lợm của mình. Anh ta sẵn sàng đứng đó, gõ và gọi, bất chấp việc làm mất thể diện của chính mình và làm phiền gia đình người khác, cho đến khi nhu cầu của anh ta được đáp ứng. Anh ta dùng sự kiên trì đến mức trơ tráo để buộc người bạn phải hành động.

Và Đức Giê-su kết luận: “dẫu người kia không dậy để cho người này vì tình bạn, thì cũng sẽ dậy để cho người này tất cả những gì anh ta cần, vì anh ta cứ lì ra đó.”

Bài học thần học đầu tiên (Lý luận a fortiori): Đây là một phép so sánh từ nhỏ đến lớn, từ thấp đến cao. Đức Giê-su không nói Thiên Chúa giống như người bạn bất đắc dĩ kia. Ngược lại, Người đang so sánh sự khác biệt:

Nếu một người bạn con người vốn ích kỷ, mệt mỏi, và không sẵn lòng, nhưng vẫn phải chịu thua trước sự kiên trì đến mức trơ tráo của chúng ta...

..Thì Thiên Chúa, Đấng là Tình Yêu tuyệt đối, Đấng luôn lắng nghe, Đấng không hề bị đánh thức khỏi giấc ngủ hay bị làm phiền, chắc chắn sẽ không bao giờ từ chối điều tốt lành cho chúng ta, nhất là khi chúng ta kiên trì cầu xin Người.

Lời cầu nguyện kiên trì không nhằm mục đích thay đổi ý định của Thiên Chúa – vì ý định của Người luôn là cho chúng ta điều tốt đẹp nhất. Lời cầu nguyện kiên trì nhằm mục đích thay đổi chúng ta, làm cho chúng ta đủ trưởng thành, đủ tha thiết và đủ tin tưởng để tiếp nhận món quà mà Người luôn sẵn lòng ban.

Đó là lý do tại sao chúng ta được mời gọi “lì lợm” trong lời cầu nguyện: vì sự lì lợm đó chứng minh rằng chúng ta thật sự cần điều mình xin, và rằng chúng ta tin rằng chỉ có Thiên Chúa mới có thể ban cho chúng ta điều đó.

Từ câu chuyện ngụ ngôn, Đức Giê-su chuyển sang lời dạy trực tiếp, một lời mời gọi hành động được lặp đi lặp lại ba lần, mang tính khích lệ tuyệt đối: “Thế nên Thầy bảo anh em: anh em cứ xin thì sẽ được, cứ tìm thì sẽ thấy, cứ gõ cửa thì sẽ mở cho.”

Ba động từ này không phải là ba cách nói khác nhau cho cùng một hành động; chúng là ba cấp độ tiến triển của kinh nghiệm cầu nguyện và sống đức tin.

. Cứ Xin (Aiteite – Request/Ask): Đây là cấp độ cơ bản nhất, là sự biểu lộ của lòng thiếu thốn. Chúng ta xin điều gì đó cụ thể – “cho tôi vay ba cái bánh.” Cấp độ này nhận ra rằng chúng ta không tự đủ. Khi chúng ta xin, chúng ta thừa nhận Thiên Chúa là Nguồn Cung Cấp của mọi sự. Việc xin đòi hỏi lòng khiêm nhường để công nhận sự phụ thuộc của mình vào Đấng Tối Cao.

. Cứ Tìm (Zeteite – Seek/Search): Cấp độ này sâu sắc hơn. Sau khi xin, chúng ta phải đi tìm. Tìm kiếm không phải là tìm một vật chất, mà là tìm Thiên Chúa và Ý muốn của Người. “Tìm thì sẽ thấy” không chỉ là tìm kiếm các giải pháp vật chất, mà là tìm kiếm sự khôn ngoan, tìm kiếm chân lý, tìm kiếm sự công chính, tìm kiếm Vương Quốc của Thiên Chúa. Người đi tìm là người đã sẵn sàng nỗ lực, không chỉ ngồi yên chờ đợi. Việc tìm đòi hỏi lòng chủ động và can đảm dấn thân.

. Cứ Gõ Cửa (Krouete – Knock/Pound): Đây là cấp độ cao nhất và mang tính thách thức nhất. Gõ cửa là hành động diễn ra tại ngưỡng cửa, nơi giao thoa giữa thế giới của chúng ta và thế giới của Thiên Chúa. Gõ cửa đòi hỏi sự kiên trì và lòng chờ đợi trong bóng tối. Gõ không chỉ là một cái chạm nhẹ, nó là sự khẳng định một cách mạnh mẽ: “Tôi ở đây! Tôi sẽ không rời đi cho đến khi cánh cửa Tình Yêu được mở ra cho tôi!” Đây là hành động của niềm tin vượt lên trên mọi sự hoài nghi và sự chậm trễ.

Đức Giê-su không ngần ngại lặp lại lời bảo đảm: “Vì hễ ai xin thì nhận được, ai tìm thì thấy, ai gõ cửa thì sẽ mở cho.” Đây là lời cam kết của Thiên Chúa Cha. Tuy nhiên, lời cam kết này luôn đi kèm với một điều kiện: Thiên Chúa trả lời lời cầu nguyện của chúng ta không phải bằng cách cho chúng ta chính xác điều chúng ta xin (ba cái bánh), mà bằng cách ban cho chúng ta tất cả những gì chúng ta thực sự cần (tất cả những gì anh ta cần).

Điều này đưa chúng ta đến một sự phân định quan trọng: Lời cầu nguyện của chúng ta, ngay cả khi kiên trì và trơ tráo, vẫn phải luôn vâng phục Ý Chúa. Đôi khi, Thiên Chúa thấy rằng điều chúng ta xin lại không phải là điều tốt nhất cho sự cứu rỗi của chúng ta. Và khi đó, câu trả lời của Người không phải là "Không," mà là "Cha có một điều tốt hơn cho con."

Sự tin tưởng của chúng ta phải đặt vào Đấng Ban Phát (Thiên Chúa), chứ không phải vào Món Quà (điều chúng ta xin). Nếu chúng ta tin vào Thiên Chúa, chúng ta phải tin rằng mọi câu trả lời của Người – dù là lời đáp "Có," lời đáp "Chờ đợi," hay lời đáp "Cha có điều tốt hơn" – đều là câu trả lời yêu thương.

Vậy nên, hãy Xin với lòng khiêm tốn, Tìm kiếm với sự chủ động, và Gõ cửa với sự kiên trì không mệt mỏi!

Bức tranh cuối cùng, và cũng là phần đỉnh cao của đoạn Tin Mừng này, là phép loại suy mà Đức Giê-su dùng để khẳng định bản chất của Thiên Chúa Cha. Người đặt câu hỏi trực tiếp và đầy tính gợi mở về bản năng làm cha của con người:

“Ai trong anh em là một người cha, mà khi con xin cá, thì thay vì cá lại lấy rắn mà cho nó? Hoặc nó xin trứng lại cho nó bò cạp?”

Hình ảnh này vừa hài hước, vừa kinh hãi.

·        Cá và Rắn: Trong văn hóa Do Thái, một số loại cá có hình dáng tương tự như rắn nhỏ, và một số loại rắn thì không độc. Nhưng không một người cha tốt nào lại cố ý cho con mình thứ có thể gây sợ hãi hoặc nguy hiểm.

·        Trứng và Bò Cạp: Trứng là thức ăn phổ biến, bổ dưỡng. Bò cạp khi cuộn tròn lại có thể giống quả trứng. Nhưng ai lại làm điều độc ác là cho con mình thứ gây chết chóc hoặc đau đớn?

Câu trả lời hiển nhiên là: Không ai! Ngay cả người cha “vốn là những kẻ xấu” – ponēros trong tiếng Hy Lạp, nghĩa là độc ác, hoặc ít nhất là không hoàn hảo, tội lỗi, ích kỷ, và đầy lỗi lầm – cũng không làm điều đó. Bản năng tự nhiên đã khiến người cha biết chọn “của tốt của lành” để cho con cái mình.

Đây là điểm mấu chốt: Đức Giê-su không hề khen ngợi các ông bố loài người; Người chỉ đơn giản khẳng định rằng họ, dù có xấu xa đến đâu, vẫn có một bản năng yêu thương và biết điều tốt cơ bản.

Và phép loại suy cuối cùng được rút ra: “phương chi Cha trên trời lại không ban Thánh Thần cho những kẻ kêu xin Người sao?”

Sự Tối Thượng Của Món Quà:

Nếu người cha trần thế biết cho con cái mình những thứ vật chất tốt lành (cá, trứng), thì Cha trên trời, Đấng hoàn hảo tuyệt đối, không chỉ cho chúng ta những nhu cầu vật chất nhỏ nhoi, mà còn cho chúng ta món quà tốt lành nhất, vĩ đại nhất, và cần thiết nhất cho sự sống đời đời của chúng ta: Thánh Thần.

Thánh Thần là:

Thánh Thần Sự Sống: Người làm cho chúng ta trở thành con cái đích thực của Thiên Chúa.

Thánh Thần Lời Cầu Nguyện: Chính Người cầu nguyện trong chúng ta bằng những tiếng than thở không lời (Rm 8:26). Người sửa chữa mọi lời cầu nguyện ích kỷ, sai lầm, hay thiển cận của chúng ta, và hướng chúng ta đến Ý Cha.

Thánh Thần Sức Mạnh: Người ban cho chúng ta sức mạnh để sống đời Ki-tô hữu, để kiên trì trong thử thách, để yêu thương người ghét mình.

Thánh Thần Sự Thật: Người dẫn dắt chúng ta đi vào sự thật toàn vẹn.

Khi chúng ta xin của ăn, Thiên Chúa cho chúng ta Sự Sống. Khi chúng ta xin sự trợ giúp, Thiên Chúa cho chúng ta Sức Mạnh. Khi chúng ta xin tình yêu, Thiên Chúa cho chúng ta Tình Yêu (Thánh Thần là Tình Yêu được cá vị hóa) để yêu thương chính Thiên Chúa và anh em mình.

Tất cả những "của tốt của lành" mà một người cha nhân loại có thể cho (cá, trứng) đều chỉ là tạm thời, chóng qua. Nhưng món quà của Thiên Chúa Cha (Thánh Thần) là món quà vĩnh cửu, nó thay đổi bản chất của chúng ta, biến chúng ta thành đền thờ của Người, và chuẩn bị cho chúng ta bước vào Nước Trời.

Điều này có ý nghĩa sâu sắc: Đôi khi chúng ta gõ cửa xin Thiên Chúa một chiếc xe hơi, xin một công việc, xin chữa lành một cơn bệnh. Đức Giê-su dạy chúng ta: Hãy cứ xin, cứ tìm, cứ gõ, hãy cứ lì lợm trong những nhu cầu đó, bởi vì Thiên Chúa Cha yêu thương và lắng nghe. Nhưng hãy nhớ rằng, điều tốt lành nhất Người muốn cho chúng ta luôn là Chính Sự Hiện Diện của Người qua Thánh Thần. Nếu chúng ta nhận được Thánh Thần, chúng ta sẽ nhận được tất cả những điều còn lại. Thánh Thần sẽ dạy chúng ta biết xin đúng điều, tìm đúng hướng, và gõ đúng cửa.

Lời Kêu Gọi Sống Lời Cầu Nguyện Kiên Trì

Anh chị em thân mến, đoạn Tin Mừng này là một lời mời gọi vượt qua hai cám dỗ lớn trong đời sống cầu nguyện:

Cám dỗ 1: Sự nản lòng. Chúng ta cầu nguyện một vài lần, không thấy câu trả lời, và chúng ta kết luận rằng Thiên Chúa không lắng nghe, hoặc Người quá bận rộn. Đức Giê-su nói: Hãy nhớ đến người bạn giữa đêm. Hãy kiên trì! Đừng bao giờ bỏ cuộc. Đừng bao giờ từ bỏ việc gõ cửa. Lời cầu nguyện không phải là một giao dịch, đó là sự vun đắp một mối quan hệ.

Cám dỗ 2: Sự nghi ngờ Tình Yêu. Khi gặp thử thách hoặc khi lời cầu nguyện dường như bị từ chối, chúng ta bắt đầu nghi ngờ sự tốt lành của Thiên Chúa. Chúng ta sợ rằng Người sẽ cho chúng ta rắn thay vì cá, bò cạp thay vì trứng. Đức Giê-su đảm bảo với chúng ta: Không thể có chuyện đó! Cha trên trời là Tình Yêu Hoàn Hảo!

Hãy cầu nguyện với lòng tin tưởng như một đứa trẻ. Đứa trẻ xin điều nó muốn (Xin!), nhưng nó tin tưởng vào tình yêu của cha mẹ mình, biết rằng cha mẹ sẽ luôn cho nó điều nó cần, ngay cả khi điều nó xin bị từ chối. Đứa trẻ ấy cứ xin, tìm, và gõ cửa lòng Cha, biết chắc rằng không có chiếc bò cạp hay con rắn nào có thể len lỏi vào được tình yêu bao la của Người.

Mỗi khi chúng ta cảm thấy mệt mỏi hay nản lòng trong lời cầu nguyện, chúng ta hãy nhớ lại ba bài học:

Bài học về Sự Lì Lợm: Đừng sợ trơ tráo trong lời cầu nguyện; đó là một dấu chỉ của đức tin mãnh liệt, không chịu khuất phục.

Bài học về Sự Tiến Triển: Hãy đi từ "xin" (nhu cầu vật chất) đến "tìm" (Ý Chúa) và cuối cùng là "gõ" (sự hiệp thông vĩnh cửu).

Bài học về Món Quà Tuyệt Hảo: Điều Thiên Chúa muốn ban cho chúng ta, trên hết mọi sự, chính là Thánh Thần, Đấng sẽ làm nên mọi sự tốt lành trong cuộc đời chúng ta.

Chúng ta hãy xin Cha ban cho chúng ta Lòng Tin tưởng để kiên trì và Lòng Trí Khôn để nhận ra Thánh Thần là câu trả lời tốt đẹp nhất cho mọi lời thỉnh cầu của chúng ta. Amen.

(Đây là phần kết thúc, tương đương trang 9) Chúng ta dâng lên Thiên Chúa Cha những nhu cầu riêng tư của mình, những ước mơ chưa thành hiện thực, những gánh nặng mà chúng ta đang mang. Chúng ta dâng lên những lời cầu nguyện dường như đã bị bỏ quên. Xin Cha dạy chúng con biết kiên trì gõ cửa, biết tin tưởng vô bờ bến vào lòng nhân từ của Người. Xin Cha, nhân danh Đức Giê-su Ki-tô, Đấng đã dạy chúng con cầu nguyện, ban cho chúng con chính Thánh Thần của Người, để Người ở lại và cầu nguyện trong chúng con luôn mãi.

Xin Thiên Chúa Toàn Năng, là Cha và Con và Thánh Thần, ban phúc lành cho anh chị em. Amen.

Lm. Anmai, CSsR