Cứng và mềm - Người tử tội công chính

CỨNG và MỀM

“Các ngươi chớ cứng lòng như tại Mơriva, như ngày ở Maxa trong sa mạc, nơi tổ phụ các ngươi đã từng thách thức và dám thử thách Ta, dù đã thấy những việc Ta làm. Suốt bốn mươi năm, dòng giống này làm Ta chán ngán.” (Tv 95:8-10a) Lời Chúa khiến chúng ta buồn quá, và cũng sợ quá!

Tuần Thánh là đỉnh cao của Phụng Vụ – đặc biệt là Tam Nhật Thánh, Tam Nhật Vượt Qua. Tuần Thánh có nhiều màu, đa sắc, cảm xúc thay đổi cũng đa dạng. Tuần Thánh khiến chúng ta cảm thấy miên man… miên man… với cảm giác khó tả.

Niềm vui tưng bừng mà bí ẩn khi Chúa Giêsu thiết lập Bí tích Thánh Thể và Chức Linh Mục, nỗi buồn trầm hùng chứ không trĩu nặng khi Chúa Giêsu chịu chết trên Đồi Canvê để cứu độ nhân loại, nỗi mừng tột độ khi Chúa Giêsu phục sinh khải hoàn. Lòng người bị hút sâu vào Mầu Nhiệm Cứu Độ.

Một bản nhạc có thể nghe nhiều lần nhưng rồi cũng chán, một vở kịch có thể xem nhiều lắm là vài lần rồi cũng nhàm – dù là bi kịch hoặc hài kịch, với sách hoặc phim cũng vậy. Tuy nhiên, có một vở kịch xem hoài không chán: Thánh Lễ. Thật lạ lùng là không thấy chán khi tham dự Thánh Lễ, dù rất quen và thuộc lòng; ngược lại, càng tham dự Thánh Lễ thì càng bị thu hút. Một điều rất kỳ diệu!

Hai động thái “lấn cấn” khiến chúng ta cảm thấy “khó chịu” là sự phản bội của ông Giuđa và ông Phêrô. Sự “khó chịu” đó không phải để xét đoán người mà là PHẢI “tự rờ gáy” mình: Tiên trách kỷ, hậu trách nhân.

1. PHẢN BỘI và CHAI CỨNG

Chai cứng hoặc xơ cứng là tình trạng “tê liệt” của một cơ phận nào đó, dạng xơ cứng đó thường là ung thư – chẳng hạn, chứng xơ gan. Và như vậy là “bất trị” 99% rồi!

Trình thuật Mt 26:14-25 cho biết rằng ông Giuđa Ítcariốt đã đi gặp các thượng tế và đặt vấn đề với họ: “Tôi nộp ông ấy cho quý vị thì quý vị muốn cho tôi bao nhiêu?” Họ quyết định cho hắn ba mươi đồng bạc. Và từ lúc đó, ông taCỐ TÌM DỊP THUẬN TIỆN để nộp Đức Giêsu.

Ông Giuđa đã cố ý phản bội dù biết lâu nay người ta vẫn luôn tìm cách gài bẫy hãm hại Thầy Giêsu, và ông ta đã nỡ lòng bán đứng Thầy của mình cho bọn gian ác, những kẻ lòng lang dạ thú.

Ông Giuđa phạm tội phản bội nhưng lòng ông đã chai cứng, vẫn cứ trơ trơ và còn “giả nai” nữa. Thánh sử Mátthêu cho biết rằng vào ngày thứ nhất trong tuần bánh không men, các môn đệ hỏi Đức Giêsu về nơi ăn lễ Vượt Qua. Ngài bảo họ vào thành, đến nhà một người kia và nhắn lại lời Thầy là Thầy sẽ đến nhà ông ta để ăn mừng lễ Vượt Qua. Các môn đệ ra đi và làm y như Thầy Giêsu đã truyền.

Chiều đến, Đức Giêsu vào bàn tiệc với mười hai môn đệ. Đang bữa ăn, Ngài nói: “Thầy bảo thật anh em, một người trong anh em sẽ nộp Thầy.” Các môn đệ buồn rầu quá sức, lần lượt hỏi Thầy xem kẻ đó là ai. Ngài nói: “Kẻ giơ tay chấm chung một đĩa với Thầy, đó là kẻ nộp Thầy. Đã hẳn Con Người ra đi theo như lời đã chép về Người, nhưng khốn cho kẻ nào nộp Con Người: thà nó đừng sinh ra thì hơn!” Dù đã có ý định bán Thầy mà chính Giu-đa cũng vẫn giả hình, vẫn tỏ vẻ thản nhiên và “vô tư” hỏi: “Ráp-bi, chẳng lẽ con sao?” Chúa Giêsu nhìn ông và trả lời: “Chính anh nói đó!”

Sự xơ cứng của cơ thể là bất trị, thật là nguy hiểm, nhưng sự xơ cứng của tâm hồn càng nguy hiểm hơn. Chai lì trong tội lỗi là chứng “ung thư tâm linh” nguy hiểm nhất! Và đó cũng chính là tội phạm tới Chúa Thánh Thần. Thánh Mátthêu cho biết: “Ai nói phạm đến Con Người thì được tha; nhưng ai nói phạm đến Thánh Thần sẽ chẳng được tha, cả ĐỜI NÀY lẫn ĐỜI SAU.” (Mt 12:32) Thánh Máccô nói rõ chi tiết hơn: “Mọi tội của con cái loài người, kể cả tội nói phạm thượng, và nói phạm thượng nhiều đến mấy đi nữa thì cũng còn được tha. Nhưng ai nói phạm đến Thánh Thần thì chẳng đời nào được tha, mà còn MẮC TỘI MUÔN ĐỜI.” (Mc 3:28-29)

Người tin thì không cần giải thích, người không tin thì có giải thích cũng vô ích. Cũng vậy, người muốn được tha thứ thì cậy nhờ Lòng Chúa Thương Xót, người không muốn được tha thứ thì làm sao mà tha thứ đây? Đúng là Chúa cũng “bó tay” thôi mà!

Sự phản bội của ông Giuđa “đại diện” cho sự phản bội của chúng ta – phạm tội là phản bội Chúa. Để rồi chính Con Thiên Chúa phải đích thân nhập thế và nhập thể, hóa thành nhục thể, hầu cứu độ chúng ta. Vì sự phản bội liên tục của mỗi chúng ta mà Chúa Giêsu phải chịu vô vàn nỗi ô nhục, như Thánh Vịnh đã mô tả: “Con bị lún sâu xuống chỗ sình lầy, chẳng biết đứng vào đâu cho vững, thân chìm ngập trong dòng nước thẳm, sóng dạt dào đã cuốn trôi đi. Kêu hoài nên kiệt sức, họng con đã ráo khô; đôi mắt đã mỏi mòn bởi trông chờ Thiên Chúa. Kẻ vô cớ ghét con nhiều hơn tóc trên đầu, bọn thù con vô lý lại mạnh thế hơn con. Chẳng lấy chi của người, thế mà con phải trả!” (Tv 69:3-5)

Phúc bất trùng lai, họa vô đơn chí. Đau khổ dồn dập, ngay cả những người thân cận nhất cũng quay lưng: “Cả người bạn thân con hằng tin cậy, đã cùng con chia cơm sẻ bánh, mà nay cũng giơ gót đạp con!” (Tv 41:10) Cây muốn lặng mà gió chẳng ngừng, đau khổ cứ phải chịu cho đến tận cùng: “Thay vì đồ ăn, chúng trao mật đắng, con khát nước, lại cho uống giấm chua.” (Tv 69:22) Đau khổ không thể nào diễn tả bằng phàm ngôn, đau khổ cùng cực đến nỗi mà Chúa Giêsu, theo nhân tính,cũng đã phải thốt lên: “Lạy Chúa, lạy Thiên Chúa của con, sao Ngài bỏ rơi con?” (Mt 27:46; Mc 15:34)

Tất cả chúng ta đều có “máu phản bội” như Giuđa – kể cả “máu giả hình” của nhóm Pharisêu. Tất cả chúng ta cũng đã và đang, thậm chí là sắp hoặc sẽ phản bội Thầy Giêsu. Lạy Chúa tôi!

2. PHẢN BỘI và MỀM MẠI

Ông Phêrô cũng phạm tội phản bội, nhưng tâm hồn ông không chai lì mà lại hóa mềm mại, mềm nhũn luôn, sau khi “chạm” ánh mắt của Thầy Giêsu.

Sau khi Chúa Giêsu nói rằng Satan đã xin được sàng thế gian như sàng gạo, nhưng Ngài đã cầu nguyện để chúng ta đủ sức duy trì đức tin, ông Phêrô đã mạnh mẽ nói ngay: “Lạy Chúa, dầu có phải vào tù hay phải chết với Chúa đi nữa, con cũng sẵn sàng.” (Lc 22:32) [Thánh Mátthêu và Thánh Máccô ghi: “Dầu có phải chết với Thầy, con cũng không chối Thầy.” (Mt 26:35; Mc 14:31)] Tất cả các môn đệ cũng đều quyết tâm như vậy. Thế nhưng… hỡi ơi, nói hay mà làm không được. Đúng là “nói trước, bước không qua” mà!

Chối Chúa là phản bội. Tội to lắm. Mà không chỉ MỘT lần, ông Phêrô đã chối Chúa đến BA lần. (Mt 26:34; Mc 14:30; Lc 22:34) Phạm tội ba lần trong một khoảng thời gian ngắn thôi. Kinh khủng thật! Mà đâu phải chối Chúa trước mặt vua quan quyền thế chi cho cam, những người nói ông Phêrô có “quen biết” với Chúa Giêsu chỉ là đám dân đen, mấy đầy tớ, lũ nữ tỳ. Thế mà ông Phêrô đã run như cầy sấy vì sợ “dính líu” với Thầy Giêsu, sợ liên can, sợ liên lụy, sợ khó đến thân nên bỏ của chạy lấy người. Tội to lắm!

Thế nhưng khi ông lén nhìn theo Thầy, ánh mắt ông đã gặp ánh mắt Thầy. Và ông biết mình sai, trái tim ông đã mềm mại. Ông nhớ lại lời Thầy đã nói trước, thế là ông bật khóc, khóc vì xấu hổ, khóc vì đã hèn nhát.

Vâng, Thiên Chúa chí minh, thấu suốt mọi sự, biết trước tất cả những điều chưa xảy ra. Thật vậy, Ngài cũng đã nói trước với ông Phêrô: “Phần anh, một khi đã trở lại, hãy làm cho anh em của anh nên vững mạnh.” (Lc 22:32)

Tội phản bội của ông Giuđa và của ông Phêrô đều là “tội tày trời”, nhưng hai người có kết cuộc khác nhau. Một người để cho trái tim hóa chai cứng, còn một người để cho trái tim hóa mềm nhũn.

3. VĨ NGÔN

Tam Nhật Thánh khởi đầu. Khi tưởng niệm và thông hiệp với Đức Kitô – Người-Tôi-Trung-Đau-Khổ, chúng ta cùng nhau chân thành cầu xin: “Lạy Chúa Trời, Ngài biết con điên dại, lỗi lầm con, làm sao giấu được Ngài! Lạy Chúa là Chúa Tể càn khôn, xin cho những người trông đợi Chúa đừng vì con mà phải thẹn thùng.” (Tv 69:6-7) “Xin tạo cho con một tấm lòng trong trắng, đổi mới tinh thần cho con nên chung thuỷ.” (Tv 51:12) “Xin ban lại cho con niềm vui vì được Ngài cứu độ, và lấy tinh thần quảng đại đỡ nâng con.” (Tv 51:14)

Và chúng ta cùng cầu nguyện với Thánh nữ Faustina: “Lạy Chúa, niềm hy vọng duy nhất của con, con xin đặt trọn niềm tín thác vào Ngài, và con biết con sẽ không thất vọng.” (Nhật Ký, số 317)

Lòng Chúa Thương Xót bao la, vô biên, khôn tả, chúng ta không thể lý giải và không thể hiểu hết. Trước khi trút hơi thở cuối cùng, Chúa Giêsu đã cầu xin Chúa Cha tha thứ cho chính những kẻ thủ ác: “Lạy Cha, xin tha cho họ, vì họ không biết việc họ làm.” (Lc 23:34)

Ôi, Lòng Chúa Thương Xót quá đỗi kỳ diệu. Thật là mầu nhiệm. Chúng ta chỉ còn biết cúi đầu sám hối, để cho trái tim mềm nhũn, chân thành tín thác để được hưởng nhờ Ơn Cứu Độ từ Máu và Nước tuôn trào từ Thánh Tâm của Thầy Giêsu chí thánh: “Lạy Chúa Giêsu, con tín thác vào Ngài.”

TRẦM THIÊN THU

***********

NGƯỜI TỬ TỘI CÔNG CHÍNH

Trên thế gian này, bất cứ quốc gia nào cũng có những tù nhân, đặc biệt là các tử tội. Nhưng có một tử tội đặc biệt nhất, độc nhất vô nhị, và là tử-tội-công-chính: ĐỨC GIÊSU KITÔ. Nếu ở thời nay thì hẳn là người ta xử bắn Ngài, còn luật Do Thái thời đó là đóng đinh vào Thập Giá.

Biết mình sắp chết thì đa số đều thấy run sợ, nhưng xử bắn “đùng” một cái thì cũng… không đáng sợ lắm. Vả lại, ngày nay người ta còn cho tử tội ăn thỏa thích trước khi chết. Còn Chúa Giêsu, không được ăn, có chăng là chút giấm chua, lại còn bị sỉ nhục, hành hạ, vác Thập Giá khi bụng đói – vì bị bắt từ đêm hôm trước, sáng hôm sau bị xử, không hề được ăn uống gì. “Đặc biệt” hơn là Ngài phải tự vác Thập Giá lên pháp trường Canvê, còn các tử tù khác đâu phải vác. Người ta quá ghét Chúa Giêsu, ghét hết mức, ai cũng ghét!

Người Do Thái nói: “Chúng tôi ném đá ông, không phải vì một việc tốt đẹp, nhưng vì một lời nói phạm thượng: Ông là người phàm mà lại tự cho mình là Thiên Chúa.” (Ga 10:33) và “Chúng tôi có Lề Luật, chiếu theo Lề Luật thì nó phải chết, vì nó đã xưng mình là Con Thiên Chúa.” (Ga 19:7) Có lẽ chúng ta chê dân Do Thái cứng lòng tin và độc ác, nhưng nếu là chúng ta ngày nay thì hẳn là Chúa Giêsu bị đánh tại chỗ chứ không tìm cách bắt lúc khác như dân Do Thái đâu. Họ làm sao hiểu ngay khi con hai ông bà thợ mộc ở một xóm lao động nghèo mà lại bảo là Con Thiên Chúa? Khó tin lắm chứ! Thế nên họ cho là Chúa “lộng ngôn.” Thanh niên ngày nay sẵn sàng thượng cẳng chân hạ cẳng tay hoặc rút dao đâm ngay nếu ai đó nói “sốc,” thậm chí có người “ra tay” chỉ vì nhìn ngứa mắt, nghĩa là họ không làm gì nên tội cũng đánh chơi vậy!

Người ta luôn nói: “Đa số hơn thiểu số.” Nhiều người đồng ý thì đó là đúng, là chân lý, ít người đồng ý thì đó là sai. Đó là luật bất thành văn mà mọi người đều công nhận – vừa mặc nhiên vừa minh nhiên. Nhưng thực ra đâu phải đa số là đúng. Hạnh tích các thánh cho chúng ta biết đa số vẫn sai, sai vô cùng, chuyện đời thường cũng cho chúng ta thấy rõ, đặc biệt nhất là trường hợp của Tử Tội Giêsu.

Có những con người đầy ác ý. Vì không thỏa mãn nhục dục, hai kỳ mục làm chứng gian cho bà Su-san-na, nhưng Thiên Chúa đã dùng Đanien minh oan cho bà. (x. Đn 13:1-62) Nhiều nhân chứng cũng đâu hẳn là đúng. Người trên muốn đè bẹp người dưới, người ỷ quyền cậy thế muốn chứng tỏ thế lực. Lý của kẻ mạnh bao giờ cũng thắng. Nhưng họ quên rằng “hàm huyết phún nhân, tiên ô tự khẩu.” (Ngậm máu phun người thì miệng mình dơ trước.)

Ðn 3:1-20 thuật lại: “Vua Nabucôđônôxo làm một pho tượng bằng vàng cao sáu mươi thước, ngang sáu thước, sai người triệu tập các thống đốc, thủ lãnh, tổng trấn, các cố vấn, các quan coi ngân khố, các luật sĩ, thẩm phán và tất cả các quan chức hàng tỉnh đến khánh thành pho tượng. Chính đức vua đã truyền rằng khi nghe tiếng tù và, tiếng sáo, tiếng đàn dây, đàn sắt, đàn cầm, tiếng kèn và đủ thứ nhạc cụ, mọi người phải sấp mình thờ lạy pho tượng vàng, và kẻ nào không sấp mình thờ lạy sẽ bị ném vào đống lửa đang cháy phừng phực. Nhưng Sátrác, Mêsác và Avết Nơgô không thờ lạy pho tượng vàng nên vua Nabucôđônôxo thịnh nộ. Vua lên tiếng truyền đốt lò lửa mạnh hơn gấp bảy lần và ném họ vào lò lửa, nhưng Sátrác, Mêsác và Avết Nơgô không hề hấn gì.”

Và rồi vua Nabucôđônôxo cất tiếng nói: “Chúc tụng Thiên Chúa của Sátrác, Mêsác và Avết Nơgô, Người đã sai thiên sứ đến giải thoát các tôi tớ của Người là những kẻ đã tin tưởng vào Người.”

Bà Susanna được Đanien minh oan. Sátrác, Mêsác và Avết Nơgô được tự do nhờ vua Nabucôđônôxo nhận ra Thiên Chúa, và ông đã tuyên bố: “Ta truyền rằng bất cứ người nào thuộc bất cứ dân tộc, giống nòi, ngôn ngữ nào dám nói điều gì sai quấy, phạm đến Thiên Chúa của Sátrác, Mêsác và Avết Nơgô, sẽ bị xử lăng trì, và nhà chúng sẽ trở thành đống bùn, bởi vì không có thần nào khác có thể cứu được như thế.” Những người như vậy được Chúa cứu nhãn tiền.

Còn Chúa Giêsu không được minh oan. Mà còn ai dám minh oan, vì ngay các môn đệ thân tín nhất cũng sợ bị liên lụy mà bỏ rơi Ngài rồi. Thế nên, ai có hỏi gì thì Ngài cũng chỉ im lặng, đến nỗi vị thượng tế nói: “Ông không nói lại được một lời sao?” (Mt 26:62) Nói gì khi người ta không muốn nghe, không muốn biết, không muốn hiểu? Làm đúng bị coi là sai, làm gì cũng bị xét nét, cầu nguyện thì như bị làm ngơ, nên Chúa Giêsu đã thốt lên: “Cha ơi! Sao Cha nỡ bỏ rơi con?” (Mt 27:45) nhưng Ngài vẫn nhận ra Ý Cha và sẵn sàng tuân phục. Chỉ khi được hỏi có phải là Con Thiên Chúa hay không thì Chúa Giêsu mới trả lời: “Chính ngài vừa nói.” (Mt 26:64)

Người ta ghét cay ghét đắng Chúa vì cho rằng Ngài xúi giục dân chúng nổi loạn, xách động dân chúng. Họ sợ bị lấn quyền mà đổ oan cho Chúa. Cai-pha xác định: “Thà một người chết thay cho dân còn hơn là toàn dân bị tiêu diệt.” (Ga 11:50) Thật vô lý! Tuy nhiên, đó lại là Thánh Ý Thiên Chúa mầu nhiệm: Đức Giêsu phải chết thay cho dân, và không chỉ thay cho dân mà thôi, mà còn để quy tụ con cái Thiên Chúa đang tản mác khắp nơi về một mối. (x. Ga 11:51-52)

Trước mắt con người, Giêsu Kitô là một tử tội đáng khinh bỉ, đáng nguyền rủa, đáng bị trừng phạt và “đáng đời” – vì Ngài không bằng tướng cướp tử tội Baraba. Nếu chúng ta ở thời đó thì chắc gì chúng ta đã hơn dân Do Thái? Nếu vậy thì thật may là chúng ta có được một đức tin tông truyền hằng ngàn đời qua, thế mà đôi khi chúng ta vẫn không tránh được những lúc chao đảo!

Chết không là hết. Chết không là thất bại. Chết là sống muôn đời. (Thánh Phanxicô Assisi) Chết là cửa ngõ vào sự sống đời đời. Ladarô đã chết 4 ngày, nặng mùi rồi, thế nhưng ông liền ra khỏi mồ khi Chúa Giêsu gọi đích danh. (x. Ga 11:43) Và rõ ràng nhất là “tử tội” Giêsu khả dĩ phục sinh khải hoàn – dù có những người không muốn tin và phao tin đồn nhảm! (x. Mt 28:11-15)

Lạy Chúa Giêsu, vì vâng lời Chúa Cha và vì muốn cứu độ chúng con mà Ngài phải chết nhục nhã ê chề, xin nâng đỡ và hướng dẫn chúng con biết chết cho chính tội lỗi của mình để cùng phục sinh với Ngài. Xin hiệp nhất chúng con và quy chúng con về một mối. Xin cho chúng con nhận ra nhiều cách phụng sự Chúa, và xin đừng để những cách đó trở thành vô ích. Chúa là Đấng hằng sống và hiển trị cùng Chúa Cha, hiệp nhất với Chúa Thánh Thần đến muôn đời. Amen.

TRẦM THIÊN THU