Đầu tư đúng địa chỉ - Cám dỗ được xức tro

ĐẦU TƯ ĐÚNG ĐỊA CHỈ

(Thứ Ba sau Chúa Nhật VIII TN – Mc 10,28-31)

Sau khi chứng kiến chuyện một thanh niên không dám về bán tất cả tài sản để đến theo Chúa Giêsu như lời Người mời gọi để được sự sống đời đời (x.Mc 10,17-22), ông Phêrô đã nói: “Thầy coi, phần chúng con, chúng con đã bỏ mọi sự mà theo Thầy”(Mc 10,28). Thử hỏi, động cơ và mục đích của Phêrô và các tông đồ khác khi từ bỏ mọi sự mà theo Chúa Giêsu là gì? Dữ liệu Tin Mừng cho chúng ta thấy các vị không phải là những người nghèo khổ, nhưng đáng được xếp vào hạng trung lưu. Đa số các vị là ngư phủ. Làm nghề đánh cá mà có thuyền riêng, lại có thuê người làm công nữa thì chắc chắn nếu không quá giàu thì cũng hơn rất nhiều người. Có vị như Lêvi xuất thân là thu thuế thì tài sản hầu chắc đáng kể.

Vậy khi bỏ mọi sự mà theo Thầy Giêsu hẳn các vị có chủ đích rõ ràng. Nhận thấy một vị thầy có quyền năng trong lời nói và hành động, đang được dân chúng mến mộ như một vị đại ngôn sứ thì chắc chắn thầy sẽ làm cách mạng giải phóng dân tộc ra khỏi ách nô lệ ngoại bang là đế quốc Rôma hiện giờ. Thầy sẽ làm vua và các vị sẽ chia nhau các ghế cao trong triều đại mới, sẽ hưởng vinh hoa phú quý gấp nhiều lần sự sung túc hiện nay. Chúng ta đừng quên rằng trong ba năm theo Thầy Giêsu các vị thường xuyên tranh cãi nhau quanh chủ đề đó là ai sẽ được ngồi ghế cao nhất trong triều đại mới, khi Thầy lên ngai vua vinh hiển.

Như thế việc từ bỏ của các tông đồ thực chất là đầu tư (investing). Đầu tư là bỏ ra một để mong thu được lại nhiều lần hơn. Khi Chúa Giêsu trả lời ông Phêrô: “Thầy bảo thật anh em: Chẳng ai hề có ai bỏ nhà cửa, anh em, chị em, mẹ cha, con cái hay ruộng đất, vì Thầy và vì Tin mừng mà ngay ở đời này lại không nhận được nhà cửa, anh em, chị em, mẹ, con hay ruộng đất, gấp trăm, cùng với sự ngược đãi, và sự sống vĩnh cửu ở đời sau” (Mc 10, 28-30). Tin Mừng Matthêu và Luca cũng tường thuật dữ kiện này nhưng phần thưởng thu được thì không nói rõ là gấp trăm mà chỉ nói là “gấp bội”, và có nói đến sự sống vĩnh cửu nhưng không đề cập đến chi tiết “sự ngược đãi” (x.Mt 19,27-30; Lc 18,28-30). Không hiểu vì sao khi kể ra những điều sẽ được nhận lại gấp trăm thì Chúa Giêsu chỉ nói “mẹ” mà không  nói “cha”? Có ý kiến cho rằng tất cả chúng ta chỉ có một “Cha” trên trời mà thôi.

Trong sản xuất kinh doanh, trong việc làm ăn kinh tế hay nói chung trong việc thực hiện hoài bão, lý tưởng sống của mình, để gặt hái thành công thì phải biết đầu tư, nghĩa là phải bỏ ra những gì đó như là sức khỏe, thời giờ, tiền bạc, sự rèn luyện, việc học tập…Đầu tư là việc cần thiết như ắt có, tuy nhiên phải đầu tư đúng địa chỉ mới là điều tối quan trọng. Các phần bỏ ra phải quy hướng đúng về mục tiêu muốn đạt thì mới có thể hy vọng thành công.

Theo viễn kiến này thì cả ba Tin Mừng Nhất Lãm đều cho thấy cái địa chỉ đúng mà Chúa Kitô nói đó là “vì Thầy, vì Tin Mừng, vì Nước Thiên Chúa”. Hạn từ “vì” trong tiếng Việt có nhiều nghĩa tùy theo từng ngữ cảnh. Từ “vì” ở đây được hiểu theo nghĩa tích cực là “để cho” (for – pour). Kitô hữu chúng ta từ bậc giáo dân đến hàng giáo sĩ, khi đã trưởng thành và khôn ngoan thì sẽ biết đầu tư nghĩa là sẵn sàng “bỏ ra” những gì mình có hầu mong thu lại được gấp bội phần. Tuy nhiên cái địa chỉ chúng ta đầu tư có phải là vì Tin Mừng, vì Nước Trời, nghĩa là để cho Danh Chúa được cả sáng, cho tha nhân được sống và sống dồi dào trong hạnh phúc viên mãn không mới là vấn đề.

Chúa Giêsu đã dần dần điều chỉnh cho chính xác cái địa chỉ mà các tông đồ và các môn đệ muốn đầu tư là từ bỏ “mọi sự” khi đi theo Người. Chúng ta có thể sẵn sàng lao tâm tổn trí và cả của cải vật chất để xây tòa giám mục, xây nhà thờ… nhưng cần phải tự hỏi là vì cái gì, để cho cái gì? Chúng ta sẵn sàng từ bỏ nhiều sự như tình cảm riêng, nghề nghiệp đang ổn định, chút tự do…để chọn sống đời tu trì, nhưng cũng phải tự hỏi là vì cái gì, để cho sự gì? Kitô hữu chúng ta sẵn sàng chấp nhận chút thua thiệt trong kinh doanh buôn bán, sẵn sàng dâng cúng của cải cho nhà Chúa …nhưng là để cho sự gì và vì điều chi? Nếu có chút thiện tâm và khiêm nhu trả lời thì chắc hẳn chúng ta phải điều chỉnh cái địa chỉ mà mình vốn mất công và cả mất của để đầu tư. Đầu tư sai địa chỉ thì lắm khi mất cả chì lẫn cả chài.

Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa – Ban Mê Thuột

***********

CÁM DỖ ĐƯỢC XỨC TRO

( Thứ Tư Lễ Tro )

Vừa đọc cái tựa bài viết, hẳn nhiên không ít người phân vân tự hỏi: người viết có ấm đầu chăng hay người viết đã lạc đạo? Để có thể phân bua hay gọi là giải thích cho sự thắc mắc thường tình ở trên, xin được cùng nhau xem xét một vài hiện tượng rất phổ biến trong sinh hoạt nhà đạo chúng ta. Đó là việc người người tranh nhau hôn kính Thánh Giá Chúa ngày Thứ Sáu Tuần Thánh và người người đua nhau đến để được xức chút muội than trên đầu vào ngày Thứ Tư Lễ Tro, ngày khởi đầu mùa Chay Thánh.

Nói rằng người người thì cũng chẳng hàm hồ, vì ngay một trong những hình ảnh của Nước Trời mà Chúa Giêsu đã từng ví là các bé thơ trong trắng vẫn được bố mẹ hay anh chị bồng đến để lãnh nhận chút tro hay được bố mẹ “dí mũi” vào tượng chuộc tội để chúng được hôn chân Chúa. Nói rằng người người thì cũng chẳng là phóng đại theo hình thái văn chương ngoa ngữ, vì không ít người đang ngần ngại đến toà cáo giải nhưng vẫn không thể bỏ việc hôn chân Chúa hay cúi đầu nhận tro. Vậy thử hỏi cớ nguyên nào có các hiện tượng ấy? Xin được mạo muội vạch ra một vài lý do, cho dù chưa hẳn là xác đáng nhưng hy vọng có thể giúp chúng ta suy nghĩ thêm chút gì.

1.Tâm lý chung thường xem cái gì hiếm thì quý: Mỗi năm chỉ một lần được hôn chân Chúa giữa cộng đoàn. Cũng thế mỗi năm chỉ một lần cử hành nghi thức xức tro. Tượng chuộc tội, có thể nói là không còn hiếm với ngày nay. Đã là Kitô hữu Công giáo thì hầu như nhà nào cũng có tượng chuộc tội vì dư khả năng để mà có. Các tượng đời mới lại xem ra có mỹ quan hơn so với trước đây. Trừ một số người có thói quen đạo đức, thì ít có ai “hôn Chúa” dăm bảy lần trong năm chứ đừng nói gì là hằng ngày. Cái tượng mà hằng năm được trưng ra để tín hữu hôn chân vẫn để hay treo đâu đó trong phòng thánh, nhưng thử hỏi có mấy ai đến “hôn chân” ngoài ngày Thứ Sáu Tuần Thánh.

Giả như nghi thức xức tro diễn ra hằng ngày hay hằng tuần, giả như nghi thức “hôn chân Chúa” cũng được cử hành hẳng tuần hay hằng ngày thì chắc chắn có chăng chuyện người người tranh dành nhau vì không thể bỏ?

2.Tâm lý không muốn bị mất phần trong những sự gọi là của chung: “Một miếng giữa làng bằng cả sàng trong bếp”. Câu ngạn ngữ này dù chưa phản ánh cách sít sao nhưng cũng nói lên cái tâm lý không muốn bị mất phần. Đêm tiệc ly, khi Chúa Giêsu nói với Phêrô rằng nếu không để Chúa rửa chân thì sẽ không được dự phần với Người thì dù chẳng biết là phần gì, Phêrô đã sợ mất phần nên vội xin không chỉ rửa chân mà rửa cả tay và đầu! (x.Ga 13,6-11). Trong một cuộc họp hay hội chung, có phát một tờ giấy tài liệu đơn giản, nếu mình không có thì cũng cảm thấy thiếu thiếu gì đó. Đúng là chuyện bình thường kiếp người cho dù bản thân là linh mục hay tu sĩ.

3.Tâm lý muốn biểu hiện tâm tình cách chung chung, như mọi người: để biểu lộ tâm tình sám hối cách chung chung như lên chịu chút tro thì hầu như rất dễ thực hiện. Vừa nhanh, vừa chẳng cần xưng thú điều gì cách cụ thể, thì việc chịu tro đã trở thành “một cám dỗ” khó bỏ qua. Giả như Hội Thánh thay đổi hình thức lãnh nhận bí tích hoà giải bằng việc chịu tro thì người người, nhà nhà sẽ nô nức lãnh nhận “bí tích hoà giải kiểu này” hằng ngày không chừng. Cái tâm tình chung chung tuy vẫn có tác dụng của nó nhưng hiệu quả thì hạn chế và chóng qua. Sám hối là để đổi thay, không biết có được bao nhiêu người nhận tro bày tỏ sự sám hối đã có được quyết tâm thay đổi? Yêu mến Chúa là để dõi theo chân Chúa, nên một với Chúa, sống như Chúa sống. Không biết có được bao nhiêu người bày tỏ sự mến yêu Chúa qua việc hôn chân Chúa đã có được nỗ lực đi theo chân Chúa, sống và yêu thương như Chúa đã sống và yêu thương?

Mùa chay thánh lại về. Các nghi thức, nghi lễ, các cách thức sống đạo được lập ra nhằm giúp ta sám hối ăn năn, thay đổi cuộc sống như xức tro, ăn chay, hôn chân Chúa, ngắm đàng Thánh Giá, ngắm nguyện các sự thương khó Chúa Giêsu…quả là tốt đẹp đáng trân trọng và phát huy. Những tâm tình đạo đức vốn có giá trị và chỗ đứng của chúng trong đời sống đạo, đời sống đức tin. Tuy nhiên, lời dạy của Mẹ Hội Thánh về việc tôn kính Đức Maria chắc chắn cũng không thể sai khi áp dụng với những hình thức đạo đức của mùa Chay. “Các tín hữu hãy nhớ rằng lòng tôn sùng chân chính không hệ tại ở tình cảm chóng qua và vô bổ, cũng không hệ tại ở một sự dễ tin phù phiếm, nhưng phát sinh từ một đức tin chân thật…” (GH 67).

Chước cám dỗ luôn có đó. Ma quỷ như sư tử luôn rảo quanh chúng ta như tìm mồi cắn xé (x.1P 5,8). Chước cám dỗ mà ẩn sâu trong các hình thức đạo đức thì lại càng khó nhận diện để chống trả. Nếu chỉ hài lòng với một vài tình cảm đạo đức như “thấy thương Chúa”, “thấy mình là kẻ tội lỗi”…mà thôi chứ không thay đổi cuộc sống để nên tốt hơn, quảng đại hơn, thánh thiện hơn…thì cũng rất dễ sa chước cám dỗ. Quả thật, những câu chuyện thật như bịa “cười ra nước mắt” về việc sống đạo mùa chay vẫn chưa có hồi kết.

“Tên kia, đứng lại, lấy tiền ra, nộp ông đây”. Cha thánh Gioan Vianey nhân một buổi đi kẻ liệt trong ngày thứ Tư Lễ Tro về, cảm thấy có cái gì lành lạnh như con dao nhọn dí ở sau lưng, ngài nói: “Tôi không có tiền, nhưng hôm nay trời lạnh qua, mời anh điếu thuốc”. “Ồ, xin lỗi cha, trời tối quá, con không nhận ra cha. Xin cám ơn cha, hôm nay thứ Tư lễ Tro, ngày ăn chay, con không dám hút thuốc, kẻo phá chay”.

Một chuyện khác: “Sao chúng con đánh nhau?” Cha xứ hỏi hai thiếu niên.  Một em thút thít trả lời: “Thưa cha, bạn ấy dành hôn chân Chúa, xô con té”.

Lại một chuyện khác nữa: Đêm thứ Tư Lễ Tro năm nọ sát liền sau Tết Nguyên Đán chỉ mấy ngày, cha xứ thấy đèn một phòng học giáo lý còn sáng, ngài đến để tắt đèn bỗng thấy năm, sáu giáo lý viên còn ở đó. “Sao giờ này chúng con còn ở đây? Họp hành gì khuya thế! “ Thưa cha - Một giáo lý viên gãi đầu thú nhận - dạ chúng con chờ đồng hồ điểm 12 giờ đêm để nhậu mà khỏi phá chay. Đang còn Xuân mà cha”. Cha xứ chào thua, tuy nhiên, vốn quá cẩn thận việc giữ luật, ngài căn dặn: “Nhưng cha cấm chúng con không được vặn đồng hồ chạy nhanh đó nghen, nhanh một phút cũng không được! Nhậu trước 12 giờ đêm là phá chay đó nghen!”. Chuyện mùa chay còn tiếp…

Lm. Giuse Nguyễn Văn Nghĩa - Ban Mê Thuột.