ĐGH Leo: ‘Chiến thắng nạn đói là con đường dẫn đến hòa bình’
ĐGH Leo: ‘Chiến thắng nạn đói là con đường dẫn đến hòa bình’
Sandwiched nằm giữa Caracalla Baths, Aventine Hill và Circus Maximus cùng những ý tưởng cao đẹp của Roma mà chúng đại diện, trụ sở FAO tại Roma là một mô hình thu nhỏ đại diện cho thế giới. Sứ mệnh của tổ chức này là chiến thắng nạn đói, mất an ninh lương thực và suy dinh dưỡng một cách bền vững, bảo vệ phẩm giá của mỗi con người, đang vang vọng trong một thế giới mà xung đột, khủng hoảng khí hậu, di cư cưỡng bức và khoảng cách giàu nghèo ngày càng gia tăng, đặt ra nghi ngờ về thiện chí của cộng đồng quốc tế trong việc đặt con người lên trên lợi nhuận, nhân danh công lý và hòa bình.
Đó là những gì Đức Thánh Cha Leo XIV đã đề cập vào sáng thứ Năm khi ngài phát biểu trước đông đảo các nhà lãnh đạo LHQ, các nhà lãnh đạo thế giới và đại sứ thiện chí tập trung tại FAO để kỷ niệm Ngày Lương thực Thế giới và kỷ niệm 80 năm thành lập tổ chức này.
“Chúng ta không thể bằng lòng với việc tuyên bố những giá trị; chúng ta phải hiện thân cho chúng,” Đức Thánh Cha nói, đồng thời kêu gọi một nền tảng đạo đức mới: “Những khẩu hiệu không thể giúp con người thoát khỏi cảnh khốn cùng. Chúng ta phải đặt con người lên trên lợi nhuận và bảo đảm an ninh lương thực, tiếp cận những nguồn tài nguyên và phát triển nông thôn bền vững.”
Chuyến thăm của ngài, nối tiếp bước chân của tất cả những vị tiền nhiệm, bắt đầu từ Đức Giáo hoàng Phaolô VI năm 1970, đã mang đến cho ngài cơ hội tái khẳng định sự ủng hộ lâu dài của Tòa Thánh đối với cơ quan LHQ và kêu gọi cộng đồng quốc tế tăng cường nỗ lực xóa đói giảm nghèo, suy dinh dưỡng và mất an ninh lương thực – những tệ nạn mà ngài mô tả là “một vết thương đạo đức đang hành hạ toàn thể gia đình nhân loại.”
“Ai đau khổ vì đói ngheo là anh em của tôi”
Phát biểu bằng cả tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh, Đức Thánh Cha nói rằng cuộc chiến chống đói nghèo “không chỉ là một nhiệm vụ chính trị hay kinh tế mà còn là một nghĩa vụ nhân văn và đạo đức sâu sắc.”
“Ai đau khổ vì đói nghèo không phải là người xa lạ,”,ngài nói. “Họ là anh em của tôi, và tôi phải giúp đỡ họ ngay lập tức.”
Ngài nhắc lại rằng tám mươi năm sau khi FAO được thành lập, hàng triệu người vẫn thiếu lương thực và thiếu dinh dưỡng đầy đủ.
“Việc chấm dứt những tệ nạn này,” ngài nói, “cần sự đóng góp của tất cả: chính phủ, những tổ chức, xã hội dân sự và mỗi cá nhân.”
Một thất bại đạo đức tập thể
Trích dẫn dữ liệu hiện tại cho thấy hơn 673 triệu người phải đi ngủ trong tình trạng bụng đói và 2,3 tỷ người thiếu chế độ ăn uống dinh dưỡng, Đức Thánh Cha cho biết đây không phải là những con số trừu tượng mà là “những cuộc sống tan vỡ và những bà mẹ không thể nuôi con mình.”
Ngài lên án “một nền kinh tế vô hồn” và một hệ thống phân phối tài nguyên khiến dân số đông đảo phải sống trong cảnh khốn cùng, gọi sự dai dẳng của nạn đói trong thời đại sung túc là “một thất bại đạo đức tập thể và một sai lầm lịch sử.”
“Lương thực không bao giờ được phép trở thành vũ khí”
Đức Thánh Cha Leo bày tỏ mối quan ngại sâu sắc rằng lương thực một lần nữa đang bị sử dụng như một vũ khí chiến tranh, gọi đây là “một chiến lược tàn ác phủ nhận quyền cơ bản nhất của nam, phụ, lão, ấu — quyền được sống.”
Nhắc lại việc Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc trước đây lên án nạn đói là tội ác chiến tranh, ngài than thở rằng “sự đồng thuận này dường như đã phai nhạt.” Ngài nói rằng sự im lặng của những người đang chết đói “kêu lên trong lương tâm nhân loại,” thúc giục tất cả các quốc gia hành động quyết liệt.
“Nạn đói không phải là số phận của nhân loại mà là sự sụp đổ của nó,” Đức Thánh Cha nói. “Nó không chỉ là một vấn đề cần giải quyết; nó là một tiếng kêu thấu tân trời cao.”
Một tầm nhìn đạo đức về chính trị
Đức Thánh Cha không quên tái khẳng định một khái niệm mà người tiền nhiệm của ngài, Đức Giáo hoàng Phanxicô, luôn tâm niệm rằng vứt bỏ lương thực đồng nghĩa với việc vứt bỏ con người.
Ngài cũng lên án việc lãng phí lương thực trong khi những người khác đang chết đói, và kêu gọi các nhà lãnh đạo thế giới chấm dứt “những nghịch lý vô lý” và “thức tỉnh khỏi sự thờ ơ đang làm lu mờ lòng trắc ẩn của chúng ta.”
“Nước là sự sống, nước là lương thực”
Đề cập đến chủ đề Ngày Lương thực Thế giới năm nay, Đức Thánh Cha cho biết thông điệp – “Nước là sự sống, nước là lương thực. Không bỏ lại ai phía sau” – kêu gọi tất cả mọi người cùng hành động.
“Trong thời điểm chia rẽ và thờ ơ, sự đoàn kết thông qua hợp tác không chỉ là một lý tưởng mà còn là một nghĩa vụ,” ngài nói. “Chỉ bằng cách chung tay, chúng ta mới có thể xây dựng một tương lai, trong đó an ninh lương thực là một quyền lợi chứ không phải là một đặc quyền.”
Ngài đặc biệt tri ân phụ nữ, những người mà ngài mô tả là “những kiến trúc sư thầm lặng của sự sống còn, những người đầu tiên gieo mầm hy vọng và những người quản lý cẩn thận của tạo hóa.” Việc ghi nhận sự đóng góp của họ, ngài nói, “không chỉ là vấn đề công lý, mà còn là sự bảo đảm cho một hệ thống lương thực nhân đạo và lâu dài hơn.”
Đổi mới hợp tác đa phương
Đức Thánh Cha Leo tái khẳng định tầm quan trọng của chủ nghĩa đa phương và đối thoại giữa những quốc gia, kêu gọi tiếng nói của người nghèo được lắng nghe trực tiếp. “Chúng ta phải xây dựng một tầm nhìn cho phép mọi chủ thể trong cộng đồng quốc tế đáp ứng hiệu quả những nhu cầu thiết thực của những người mà chúng ta được kêu gọi phục vụ,” ngài nói.
Ngài cũng đưa ra lời kêu gọi chân thành tới nhiều người dân đang phải chịu đựng nạn đói và bạo lực ở Ukraine, Gaza, Haiti, A Phú Hãn, Mali, Cộng hòa Trung Phi, Yemen và Nam Sudan, đồng thời nhấn mạnh rằng “cộng đồng quốc tế không thể ngoảnh mặt làm ngơ.”
“Hãy cho họ cái gì đó để ăn”
Kết thúc bài diễn văn, Đức Thánh Cha trích dẫn lời Chúa Giêsu nói với các môn đệ: “Anh em hãy cho họ ăn” (Mc 6:37). Ngài nói thêm rằng mệnh lệnh Phúc Âm này “vẫn là một thách đố cấp bách đối với cộng đồng quốc tế.”
Ngài kết luận: “Đừng mệt mỏi cầu xin Thiên Chúa ban lòng can đảm và nghị lực để đấu tranh cho một nền công lý mang lại những kết quả lâu dài và hữu ích. Các bạn luôn có thể tin tưởng vào tình liên đới của Tòa Thánh và toàn thể Giáo hội, luôn sẵn sàng phục vụ những người nghèo nhất và thiệt thòi nhất trên toàn thế giới.”
Nguyễn Minh Sơn