ĐGH Leo: Công lý phải được thúc đẩy bởi sự khôn ngoan, yêu thương và rộng lượng
ĐGH Leo: Công lý phải được thúc đẩy bởi sự khôn ngoan, yêu thương và rộng lượng
Đức Thánh cha Lero XIV đã có bài suy tư thâm thuý về khái niệm công lý và chức năng của nó, trong bài diễn văn gửi đến Giáo hội và những chuyên gia pháp lý dân sự tham gia Năm Thánh Công Lý.
Phát biểu trước đông đảo khách hành hương tại công trường Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha Leo nhấn mạnh rằng công lý là “không thể thiếu, cho sự phát triển trật tự của xã hội và là một nhân đức cốt lõi khơi nguồn cảm hứng và dẫn dắt lương tâm của mọi người nam cũng như nữ.”
Nhắc lại lời khuyên trong Kinh Thánh là “yêu chuộng công lý và tránh xa điều ác,” và định nghĩa truyền thống về công lý là “trả lại cho mỗi người những gì họ đáng được hưởng,” Đức Thánh Cha Leo nói tiếp rằng ngay cả hình thức công lý này cũng “không làm cạn kiệt khát vọng sâu xa” hiện diện trong mỗi con người.
Nhân phẩm và công ích
Đức Thánh Cha Leo giải thích, công lý kết hợp “phẩm giá của con người, mối quan hệ của người đó với người khác, và chiều kích cộng đồng của sự chung sống, với những cấu trúc và quy tắc chung của nó.”
Đức Thánh Cha Leo cũng nhắc lại rằng công lý “trên hết là một nhân đức; nghĩa là, một khuynh hướng vững chắc và ổn định, điều chỉnh hành vi của chúng ta theo lý trí và đức tin,” gồm “ý chí kiên định và kiên quyết trả lại cho Thiên Chúa và tha nhân những gì họ đáng được hưởng.”
Được kêu gọi hướng đến ‘một công lý cao hơn’
Tuy nhiên, trong khi công lý giúp chúng ta “tôn trọng quyền lợi của mỗi người” và thúc đẩy sự hòa hợp nhằm bảo vệ lợi ích chung, Đức Thánh Cha Leo nói, thì Tin Mừng lại nói về “một công lý cao hơn…lấy lòng khoan dung làm chìa khóa để diễn giải những mối tương quan,” thúc đẩy con người đến với sự tha thứ.
Ngài nói: “Chính sức mạnh của sự tha thứ,” vốn “nội tại trong giới răn yêu thương, xuất hiện như một yếu tố cấu thành của một công lý có khả năng kết hợp siêu nhiên với nhân bản.”
Đức Thánh Cha tiếp tục, công lý Tin Mừng “không quay lưng lại với công lý của con người nhưng chất vấn và định hình lại nó, thách thức nó luôn tiến xa hơn, bởi vì nó tự thúc đẩy hướng tới sự hòa giải.”
Đức Thánh Cha Leo nói rằng nhiệm vụ không chỉ trừng phạt cái ác mà còn sửa chữa nó là “một nhiệm vụ đầy thách thức, nhưng không phải là không thể đối với những ai…cam kết sống một lối sống không thể chê trách.”
Tiếp theo, thừa nhận rằng “sự phân biệt đối xử ngày càng gia tăng” có xu hướng “phủ nhận quyền tiếp cận công lý,” Đức Thánh Cha giải thích rằng “bình đẳng thực sự không chỉ là bình đẳng hình thức trước pháp luật,” mà là “khả năng được trao cho tất cả mọi người để thực hiện nguyện vọng của họ và thấy những quyền vốn có trong phẩm giá của họ được bảo đảm bởi một hệ thống các giá trị chung.”
Những đòi hỏi của công lý trong trật tự quốc tế
Điều đáng chú ý là Đức Thánh Cha Leo lưu ý rằng Năm Thánh “còn mời gọi chúng ta suy tư về một khía cạnh của công lý không phải lúc nào cũng được nhấn mạnh đầy đủ: đó là thực tế của rất nhiều quốc gia và dân tộc ‘đói khát công lý’ vì điều kiện sống của họ quá bất công và vô nhân đạo đến mức không thể chấp nhận được.”
Ngài đã áp dụng lời của Thánh Augustinô vào tình trạng hiện tại của thế giới: “Nếu không có công lý, Nhà nước không thể quản lý; không thể có luật pháp trong một Nhà nước không có công lý thực sự.”
Và ngài nhấn mạnh rằng công lý là đức tính ban cho mỗi người những gì họ đáng được hưởng – không chỉ con người, mà còn cả Thiên Chúa. Vẫn trích dẫn thánh Augustinô, Đức Thánh Cha Leo nói: “Vì vậy, điều gì tách con người ra khỏi Thiên Chúa thì không phải là công lý đích thực của con người.”
Ngài kết luận: “Nguyện xin những lời đầy thách thức của thánh Augustinô truyền cảm hứng cho mỗi người chúng ta luôn thể hiện trọn vẹn việc thực thi công lý trong việc phục vụ nhân dân, với đôi mắt hướng về Thiên Chúa, để thể hiện trọn vẹn công lý, quyền lợi và nhân phẩm.”
Nguyễn Minh Sơn