ĐGH Leo nói về AI: ‘Tất cả chúng ta đều quan tâm đến trẻ em và thanh thiếu niên’
ĐGH Leo nói về AI: ‘Tất cả chúng ta đều quan tâm đến trẻ em và thanh thiếu niên’
Đức Thánh Cha Leo XIV đã đưa ra một cảnh báo mới đây về những tác động tiêu cực mà trí thông minh nhân tạo (AI) có thể gây ra đối với “sự phát triển về mặt trí tuệ và thần kinh” của các thế hệ đang lớn lên, cùng với lời kêu gọi đối mặt với “sự mất đi ý thức về con người” mà xã hội đang trải qua.
“Tôi chắc chắn rằng tất cả chúng ta đều quan tâm đến trẻ em và thanh thiếu niên, cũng như những hậu quả có thể xảy ra khi sử dụng AI đối với sự phát triển về mặt trí tuệ và thần kinh của các em,” Đức Thánh Cha phát biểu trong thông điệp gửi đến những tham dự viên Hội nghị thường niên lần thứ hai về Trí thông minh nhân tạo, Đạo đức và Quản trị doanh nghiệp, được tổ chức từ ngày 19 đến 20 tháng Sáu tại Roma.
“Những người trẻ của chúng ta phải được giúp đỡ chứ không phải bị cản trở trong hành trình hướng đến sự trưởng thành và trách nhiệm thực sự,” ngài chỉ ra. Ngài tiếp tục nói rằng những người trẻ là “niềm hy vọng cho tương lai” và rằng sự thịnh vượng của xã hội “phụ thuộc vào việc họ được trao khả năng phát triển những năng khiếu và năng lực mà Chúa ban cho.”
Do đó, theo thông điệp được Văn phòng Báo chí Vatican công bố, Đức Thánh Cha bảo đảm rằng mặc dù chưa bao giờ có một thế hệ nào “có thể tiếp cận nhanh chóng lượng thông tin hiện có thông qua AI,” nhưng điều này không nên nhầm lẫn với khả năng hiểu được hoạt động của thế giới.
“Việc tiếp cận dữ liệu - dù rộng lớn đến đâu - không được nhầm lẫn với trí thông minh,” ngài nói. Ngài nói thêm: “Trí thông minh đích thực liên quan nhiều hơn đến việc nhận ra ý nghĩa thực sự của cuộc sống hơn là tính khả dụng của dữ liệu.”
Tương tự như vậy, ngài cảnh báo rằng AI cũng có thể bị sử dụng sai mục đích “để trục lợi ích kỷ gây tổn hại đến người khác, hoặc tệ hơn là gây ra xung đột và xâm lược.”
Mở đầu thông điệp của mình, được viết bằng tiếng Anh, Đức Thánh Cha nhấn mạnh “nhu cầu cấp thiết” về “tư duy đúng đắn và thảo luận liên tục về chiều kích đạo đức vốn có của AI cũng như cách quản lý có trách nhiệm của AI.”
Đức Thánh Cha Leo XIV đặc biệt vui mừng khi ngày thứ hai của cuộc họp này diễn ra tại Điện Tông tòa và bảo đảm rằng đó là “dấu hiệu hiển nhiên cho thấy mong muốn tham gia vào những cuộc thảo luận này của Giáo hội.”
Đức Thánh Cha nhắc lại lời của người tiền nhiệm, Đức Giáo hoàng Phanxicô, khi nhắc lại rằng, mặc dù là “một sản phẩm đặc biệt của thiên tài con người, AI trên hết là một công cụ.” Do đó, ngài nhấn mạnh rằng “những công cụ chỉ ra trí thông minh của con người đã tạo ra chúng và rút ra phần lớn sức mạnh đạo đức của chúng từ ý định của những cá nhân sử dụng chúng.”
Đức Thánh Cha Leo tiếp tục chỉ ra rằng, trong nhiều trường hợp, AI đã được sử dụng “theo những cách tích cực và thực sự cao cả để thúc đẩy bình đẳng hơn.” Chẳng hạn, trong những ứng dụng mà AI đã được đưa vào lĩnh vực nghiên cứu sức khỏe và khám phá khoa học.
Đức Thánh Cha nhấn mạnh rằng việc đánh giá lợi ích hoặc rủi ro của AI phải được thực hiện “theo quan điểm thuộc sự phát triển toàn diện của con người và xã hội,” như đã lưu ý trong tài liệu Antiqua et Nova gần đây của Vatican.
“Điều này đòi hỏi phải tính đến phúc lợi của con người không chỉ về mặt vật chất mà còn về mặt trí tuệ và tinh thần; nghĩa là bảo vệ phẩm giá bất khả xâm của mỗi con người và tôn trọng sự phong phú và đa dạng về văn hóa và tinh thần của các dân tộc trên thế giới,” Đức Thánh Cha Leo nhấn mạnh.
Đứng trước những cải tiến công nghệ nhiệt tình, Đức Thánh Cha đã cảnh báo về việc mất đi sự nhạy cảm đối với con người. “Như Đức Giáo hoàng Phanxicô đã chỉ ra, xã hội của chúng ta ngày nay đang trải qua một ‘sự mất mát, hoặc ít nhất là sự lu mờ, về ý thức bản chất của con người’,” ngài nhớ lại.
Về vấn đề này, Đức Thánh Cha Leo đã nêu rõ vai trò của Giáo hội Công giáo trong việc cân nhắc những hậu quả của AI theo quan điểm “phát triển toàn diện của con người và xã hội.”
Đức Thánh Cha Leo XIV cũng bày tỏ hy vọng rằng những cuộc thảo luận của hội nghị bao gồm sự phản ảnh về vai trò giữa các thế hệ trong tiến trình hình thành đạo đức. “Tôi bày tỏ hy vọng rằng những cuộc thảo luận của các bạn cũng sẽ xem xét AI trong bối cảnh học nghề giữa các thế hệ cần thiết sẽ cho phép những người trẻ tích hợp chân lý vào đời sống đạo đức và tinh thần của họ,” ngài kết luận.
Jos. Nguyễn Minh Sơn