ĐGH Phanxicô lựa chọn hồng y mang đến cho mật nghị những tiếng nói mới
ĐGH Phanxicô lựa chọn hồng y mang đến cho mật nghị những tiếng nói mới
Mật nghị bầu người kế nhiệm Đức Phanxicô sẽ bắt đầu vào ngày 7 tháng Năm. (Sau đây là giải thích chi tiết về cách thức tiến hành.) Hơn 130 cử tri hồng y sẽ bỏ phiếu trong mật nghị, nhóm cử tri hồng y lớn nhất từ trước đến nay.
Về mặt địa lý, đây cũng được cho là nhóm cử tri đa dạng nhất từ trước đến nay. Tỷ lệ cử tri hồng y từ Phi châu và Trung Đông, Á châu và Thái Bình Dương, Mỹ Latinh và các quốc gia ở Âu châu — những quốc gia không phải là nước Ý có đại diện lớn trong lịch sử — đã tăng lên kể từ mật nghị gần đây nhất vào năm 2013.
Trong suốt 12 năm trị vì, Đức Phanxicô đã nâng cao phần lớn những cử tri hồng y hiện tại, một số người trong số họ phục vụ những quốc gia có dân số Công giáo rất nhỏ, chẳng hạn như Pakistan, Iran và Mông Cổ. Nhìn chung, Đức Phanxicô đã bổ nhiệm các hồng y từ 72 quốc gia khác nhau, gồm hơn hai chục quốc gia chưa từng có hồng y trong lịch sử Giáo hội, chẳng hạn như Haiti, Papua New Guinea, Đông Timor, Tân Gia Ba và Nam Sudan.
Xem xét kỹ hơn các con số — lấy số lượng người Công giáo ước tính ở một quốc gia và chia cho số lượng hồng y cử tri — sẽ cho thấy một số ý tưởng về mức độ “đại diện” của cộng đồng Công giáo của quốc gia đó trong mật nghị. Con số kết quả càng nhỏ thì “đại diện” của những người Công giáo đó trong mật nghị càng cao thông qua hồng y hoặc những hồng y phục vụ họ.
Tất nhiên, điều đáng lưu ý là Giáo hội Công giáo không phải là nền dân chủ đại diện, vì vậy mặc dù đây là một bài tập tư duy thú vị, nhưng không chính xác khi nói rằng một hồng y là “đại diện” của khu vực được giao phó cho ngài ta theo cùng một cách như, chẳng hạn, một thành viên của Quốc hội Hoa Kỳ.
Ví dụ, Ba Tây có dân số Công giáo lớn nhất thế giới với 105.300.000 người và bảy hồng y cử tri. Điều này có nghĩa là mỗi cử tri “đại diện” cho 15.043.000 người Công giáo ở Ba Tây — một con số khá lớn.
Ngược lại, Iran chỉ có 13.600 người Công giáo nhưng có một hồng y cử tri. Do đó, tỷ lệ của Iran là 13.600 người Công giáo trên một cử tri, ít nhất là trên lý thuyết — nhiều hơn Ba Tây.
Về số liệu thô, Ý có số lượng cử tri lớn nhất trong số các quốc gia, với 17 hồng y hiện đang tham gia. Nhưng số liệu thô có thể đánh lừa. Ý cũng có số lượng người Công giáo rất lớn, nghĩa là mỗi cử tri hồng y “đại diện” cho khoảng 2.471.000 người Công giáo. Điều này đưa Ý lên vị trí thứ 33 trong danh sách những quốc gia “có đại diện” nhiều nhất.
Vậy quốc gia nào có tỷ lệ đại diện cao nhất tại mật nghị? Đó là Mông Cổ, nơi có dân số Công giáo nhỏ nhưng ngoan đạo là 1.116 người và một hồng y cử tri, Đức Hồng y Giorgio Marengo người Ý, cũng là một trong những hồng y cử tri trẻ tuổi nhất. Tỷ lệ 1.116 người Công giáo trên một cử tri của Mông Cổ mang lại cho người Công giáo một “tiếng nói” lớn hơn trong mật nghị.
Ngược lại, hãy xem xét Mễ Tây Cơ. Dân số Công giáo của nước này rất lớn, khoảng 91.200.000 người. Nhưng đối với một quốc gia Công giáo lớn như vậy, Mễ Tây Cơ chỉ có hai hồng y cử tri. Điều đó có nghĩa là mỗi cử tri đại diện cho 45.600.000 người Công giáo, tỷ lệ đại diện thấp nhất trong số những quốc gia có cử tri.
Nếu bạn đang tự hỏi Hoa Kỳ nằm ở đâu trong phân tích này: Hoa Kỳ có 10 hồng y cử tri, nhiều thứ hai trong số bất kỳ quốc gia nào về số lượng thô. Nhưng dân số Công giáo đông đảo của quốc gia này là gần 67 triệu người đã khiến nước này tụt xuống vị trí thứ 56 trong bảng xếp hạng, với gần 6,7 triệu người Công giáo trên một cử tri.
(Số lượng chính xác các hồng y có thể thay đổi từ bây giờ cho đến khi mật nghị bắt đầu, vì hai hồng y đã tự nguyện rút lui vì bệnh tật, nhưng số lượng gần như chắc chắn sẽ không thay đổi đáng kể.)
Tất nhiên, một số quốc gia có dân số Công giáo đông đảo trong lịch sử sẽ không có đại diện nào trong mật nghị vì thiếu cử tri hồng y. Một ví dụ đáng chú ý là Ái Nhĩ Lan (mặc dù Đức Hồng y Kevin Farrell, thị thần, sinh ra ở Ái Nhĩ Lan nhưng đã phục vụ nhiều năm tại Hoa Kỳ). Những quốc gia khác gồm Việt Nam, Libang, Mozambique, Mauritius, Cộng hòa Dominica và Honduras.
Jos. Nguyễn Minh Sơn