ĐHY Grech: Giai đoạn thứ ba của tiến trình hội nghị là một “bước tiến” cho Giáo Hội
ĐHY Grech: Giai đoạn thứ ba của tiến trình hội nghị là một “bước tiến” cho Giáo Hội
Đức Hồng y Mario Grech, Tổng Thư ký Thượng Hội đồng Giám mục, đã mời gọi Giáo Hội “dồn mọi nỗ lực để bảo đảm rằng giai đoạn thứ ba của tiến trình hội nghị là một bước tiến xa hơn nữa trong kinh nghiệm và sự hiểu biết về tính đồng nghị.”
Lời động viên này được đưa ra trong một thông điệp được công bố nhân dịp kỷ niệm 60 năm thành lập cơ quan Vatican.
Trong thư, Đức Hồng y Grech nói rằng Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã định nghĩa tính đồng nghị là “con đường đặc quyền để đạt được sự hiệp thông trong Giáo hội.”
Những tình cảm này cũng được Đức Thánh Cha Leo XIV lặp lại, ngài đã nhấn mạnh trong Kinh Truyền Tin Chúa Nhật tuần trước rằng “trực giác tiên tri” của Thánh Phaolô VI khi thành lập Thượng Hội đồng Giám mục năm 1965, khi Công đồng Vatican II sắp kết thúc.
Đức Thánh Cha nói rằng ngài hy vọng rằng lễ kỷ niệm 60 năm thành lập cơ quan này “sẽ khơi dậy một cam kết mới cho sự hiệp nhất và sứ mệnh của Giáo hội.”
Niềm hy vọng này được Đức Hồng y Grech nhắc lại trong ghi chú của ngài, diễn ra trong giai đoạn thứ ba của tiến trình công đồng mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đã khởi động ở cấp cơ sở vào năm 2021.
Bắt đầu từ những giáo phận và giáo hội địa phương, tiến trình này bao gồm ba giai đoạn, dẫn đến hai phiên họp tại Vatican vào năm 2023 và 2024. Những phiên họp này đã soạn thảo Văn kiện Cuối cùng, mà Đức Hồng y Grech kêu gọi những Giáo hội địa phương và những cơ quan khu vực của họ hãy tham khảo để thử nghiệm những đề xuất của mình.
Trực giác “tiên tri” của Đức Phaolô VI
Đức Hồng y Grech bắt đầu ghi chú của mình bằng cách xem xét nguồn gốc của Thượng Hội đồng, bắt đầu từ việc Đức Phaolô VI thành lập Thượng Hội đồng Giám mục thông qua Tự sắc Apostolica Sollicitudo.
Đức Hồng y Grech viết rằng ngài đã thành lập cơ quan này để “đáp ứng yêu cầu của các Nghị phụ Công đồng” nhằm đưa Giám mục đoàn “vào đặc quyền của Phêrô là quan tâm đến toàn thể Giáo hội.”
Đức Hồng y giải thích rằng Đức Phaolô VI đã ban cho Giáo Hội “một thể chế trung tâm đại diện cho toàn thể hàng giám mục, có khả năng thúc đẩy sự hiệp nhất và hợp tác giữa các giám mục trên toàn thế giới với Giám mục Rôma” và “hỗ trợ ngài bằng lời khuyên” về những vấn đề và câu hỏi có tầm quan trọng quyết định đối với Dân Chúa.
Đổi mới đời sống Giáo Hội
Kể từ đó, 16 Đại Hội Đồng Thường Kỳ, 3 Đại Hội Đồng Bất Thường và 11 Đại Hội Đồng Đặc Biệt đã được tổ chức.
Đức Hồng y Grech giải thích rằng tất cả các Giáo Hoàng kể từ Công Đồng đều đã chấp nhận những đề xuất hoặc tài liệu cuối cùng do các đại hội khác nhau soạn thảo và sử dụng chúng để soạn thảo các tông huấn hậu Thượng Hội Đồng được viết cho Giáo Hội, những tài liệu “đã đóng góp to lớn vào việc đổi mới đời sống Giáo hội.”
Sự biến đổi của Đức Giáo Hoàng Phanxicô
Tuy nhiên, trong suốt 60 năm qua, Thượng Hội Đồng Giám mục cũng đã trải qua “một sự tiến hóa đáng kể,” Đức Hồng y Grech lưu ý. Đức Hồng y Grech cho biết, điều này là nhờ mỗi vị Giáo hoàng, và đặc biệt là Đức Giáo hoàng Phanxicô, ngài “muốn biến Thượng Hội đồng từ một sự kiện dành riêng cho một hội đồng giám mục thành một tiến trình theo từng giai đoạn, trong đó toàn thể Giáo hội tham gia.”
Điều này dẫn đến giai đoạn đầu tiên là tham vấn với Dân Chúa, sau đó là những giai đoạn “phân định” khác nhau do những Hội đồng Giám mục, những Đại hội đồng Lục địa và những Đại hội đồng Thường lệ thực hiện, diễn ra tại Roma vào tháng Mười năm 2023 và 2024.
Đức Giáo hoàng Phanxicô đã báo hiệu sự thay đổi sắp tới này vào tháng Mười năm 2015, trong bài phát biểu kỷ niệm 50 năm thành lập Thượng Hội đồng Giám mục tại Sảnh đường Phaolô VI. Tại đó, Đức Hồng y viết, ngài đã vạch ra “những điều khoản của việc biến Thượng Hội đồng từ một sự kiện thành một tiến trình.”
Điều này bao gồm sự lắng nghe “hỗ tương,” trong đó “mọi người đều có điều gì đó để học hỏi,” Đức Hồng y Grech nói thêm, từ giáo dân, Giám mục đoàn, đến Giám mục Roma. “Mỗi người lắng nghe người khác; và tất cả lắng nghe Chúa Thánh Thần,” Đức Hồng y nhấn mạnh, đồng thời cho biết thêm rằng những lời của Đức Giáo Hoàng sau đó đã truyền cảm hứng cho Tông hiến Episcopalis Communio, được ban hành bảy năm trước, vào ngày 15 tháng Chín năm 2018.
Một con đường đặc quyền dẫn đến sự hiệp thông trong Giáo hội
Đức Hồng y Grech nhấn mạnh rằng kinh nghiệm của những năm gần đây đã cho thấy rằng “việc thực hành tính đồng nghị là con đường đặc quyền để đạt được sự hiệp thông trong Giáo hội.”
Ngài nhấn mạnh: “Chúng ta đã trải nghiệm vẻ đẹp và sức mạnh của tiến trình này trong hai giai đoạn đầu của Đại Hội đồng Thường kỳ XVI, trong đó chúng ta lắng nghe những gì Chúa Thánh Thần nói với Giáo hội, học cách lắng nghe lẫn nhau.”
Đó là “một hành trình đầy thú vị,” được đánh dấu bằng những giai đoạn “phân định của Giáo hội” và được đánh dấu bằng việc xây dựng và bỏ phiếu về Văn kiện Cuối cùng, mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô “đã ngay lập tức phê chuẩn và chuyển giao cho Giáo hội như một phần của Huấn quyền thông thường.”
Do đó, việc ghi nhớ tất cả những biến cố này là “một niềm vui lớn lao cho Văn phòng Tổng Thư ký Thượng Hội đồng,” Đức Hồng y nhấn mạnh. Đồng thời, đó là “một lời mời gọi với nỗ lực hết sức để giai đoạn thứ ba của tiến trình Thượng Hội đồng tạo nên một bước tiến xa hơn trong kinh nghiệm và sự hiểu biết về Tính đồng nghị.”
Nguyễn Minh Sơn