GAZA: Bí ẩn về “Khu vực trung chuyển nhân đạo”
GAZA: Bí ẩn về “Khu vực trung chuyển nhân đạo”
Theo hãng thông tấn Reuters, Quỹ Nhân đạo Gaza (GHF/Gaza Humanitarian Foundation) - một tổ chức nhân đạo gây tranh cãi do Israel và Hoa Kỳ thành lập để thay thế UNRWA, vốn đã bị chính phủ Israel trục xuất khỏi Gaza - đã xây dựng một kế hoạch thiết lập những trại tị nạn cho người Palestine di tản cả trong và ngoài Dải Gaza. Những trại này được gọi là “Trại trung chuyển nhân đạo”.
Reuters, hãng tin tuyên bố đã xem xét kế hoạch này, đưa tin rằng mục tiêu sẽ là thay thế Hamas trong việc quản lý thường dân ở Gaza - một vai trò vượt xa việc cung cấp viện trợ nhân đạo. Kế hoạch được đề xuất, với chi phí ước tính khoảng 2 tỷ Mỹ kim, được cho là đã được thảo luận gần đây tại Toà Bạch Ốc.
GHF đã phủ nhận quyền tác giả của kế hoạch khi được Reuters liên hệ. Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Katz đã đề cập đến một dự án xây dựng một “thành phố nhân đạo” trên đống đổ nát của Rafah, với những đặc điểm tương tự như những gì được nêu trong tường thuật của Reuters.
Tổ chức gây tranh cãi
Được thành lập vào tháng 2, GHF chỉ đi vào hoạt động sau khi lệnh phong tỏa viện trợ nhân đạo do Israel áp đặt vào ngày 2 tháng Ba và kéo dài 11 tuần, gây ra tình hình nghiêm trọng ở Gaza. Ngày 25 tháng Năm, ngay sau khi tổ chức bắt đầu hoạt động, giám đốc Jake Wood - một cựu binh Thuỷ quân lục chiên Hoa Kỳ có kinh nghiệm nhân đạo - đã từ chức, bày tỏ lo ngại về tính công bằng của tổ chức này.
Người kế nhiệm ông là Mục sư Johnnie Moore Jr., một nhà lãnh đạo Tin Lành Hoa Kỳ và là người ủng hộ nổi tiếng của cựu Tổng thống Trump và Thủ tướng Netanyahu, đồng thời là người ủng hộ những khu định cư của Israel trên vùng lãnh thổ Palestine bị chiếm đóng dựa trên cách diễn giải thần học về Đấng Cứu Thế.
Hàng trăm người thiệt mạng trong những đợi phân phát thực phẩm
Từ khi GHF bắt đầu hoạt động cho đến cuối tháng Sáu, 773 người Palestine được báo cáo đã thiệt mạng khi xếp hàng chờ nhận khẩu phần thực phẩm, và hơn 5.000 người bị thương.
Những cái chết này phần lớn được cho là do những nhà thầu an ninh Israel do GHF thuê và, theo một số nguồn tin, là do chính quân đội Israel gây ra. Chính quyền Israel bác bỏ lời giải thích này, cho rằng bạo lực là do Hamas trả đũa vì bị loại khỏi hoạt động phân phối viện trợ, một nhiệm vụ trước đây do những cơ quan Liên Hợp Quốc quản lý.
Những lời khai trái ngược và chỉ trích quốc tế
Một số lời khai video mâu thuẫn với lời khai của Israel, ám chỉ nhóm bán quân sự Ả Rập Lực lượng Nhân dân, do Abu Sharab lãnh đạo, vốn từng tham gia buôn bán ma túy và cướp bóc. Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman tuyên bố Abu Sharab nhận được sự hỗ trợ và tài trợ từ Netanyahu trong một chiến lược nhằm phá hoại Hamas.
Sự thất bại của những hoạt động GHF đã vấp phải sự chỉ trích từ cả những cơ quan Liên Hợp Quốc, chẳng hạn như UNRWA và những tổ chức phi chính phủ quốc tế, gồm Oxfam, Save the Children và Tổ chức Ân xá Quốc tế. Những tổ chức này cáo buộc GHF đẩy hàng trăm nghìn người Palestine phải tản cư vào những khu vực viện trợ quá tải và quân sự hóa, từ đó tạo điều kiện cho tình trạng di cư cưỡng bức.
Thiếu minh bạch và hỗn loạn
Thông tin về nguồn tài trợ của GHF còn hạn chế, mặc dù chi phí hoạt động ước tính khoảng 140 triệu Mỹ kim mỗi tháng. Những báo cáo còn chỉ ra rằng việc xếp hàng dài tại những điểm phân phối đã được sử dụng để thực hiện hệ thống nhận dạng khuôn mặt nhằm xác định những thành viên Hamas bị nghi ngờ.
Ban đầu, GHF hợp tác với Boston Consulting Group để lập kế hoạch chiến lược, nhưng công ty tư vấn này đã chấm dứt hợp tác vào tháng trước trong bối cảnh tranh cãi nội bộ và việc sa thải hai đối tác cao cấp.
Trong khi đó, văn phòng của GHF tại Geneva đã bị đóng cửa sau khi chính quyền Thụy Sỹ cho rằng tổ chức này không tuân thủ những quy định của liên bang và mở một cuộc điều tra.
Tình trạng khẩn cấp nhân đạo đang diễn ra
Bất chấp những lo ngại của quốc tế và những cáo buộc rằng hoạt động của GHF gắn liền với mục tiêu quân sự hơn là mục tiêu nhân đạo, tình hình nhân đạo vẫn rất tồi tệ. Nhiều trường hợp tử vong vẫn tiếp tục được ghi nhận trong số những người dân tuyệt vọng đang xếp hàng dài chờ đợi hỗ trợ lương thực thiết yếu.
Nguyễn Minh Sơn