GH CG Campuchia Kêu Gọi Liên Hợp Quốc Chấm Dứt 'Cuộc Chiến Trả Thù' Của Israel Ở Gaza

Giáo Hội Công Giáo Campuchia Kêu Gọi Liên Hợp Quốc Chấm Dứt 'Cuộc Chiến Trả Thù' Của Israel Ở Gaza

Trong một lời kêu gọi mạnh mẽ và đầy xúc cảm, Giáo hội Công giáo Campuchia đã lên tiếng yêu cầu Liên Hợp Quốc hành động khẩn cấp để chấm dứt cuộc xung đột đẫm máu ở Gaza, nơi hàng chục nghìn người vô tội, đặc biệt là trẻ em, đã trở thành nạn nhân của bạo lực. Ba giám mục đứng đầu Giáo hội tại vương quốc Phật giáo này – Đức cha Olivier Schmitthaesler, Đức cha Enrique Figaredo và Đức cha Pierre Hangly – đã so sánh hành động quân sự của Israel tại Gaza với những chương đen tối nhất trong lịch sử nhân loại, bao gồm cuộc diệt chủng Khmer Đỏ tại Campuchia và vụ thảm sát trẻ sơ sinh dưới thời Vua Herod cách đây hơn 2.000 năm. Lời kêu gọi này không chỉ là một tiếng nói của đức tin, mà còn là một lời nhắc nhở về trách nhiệm chung của cộng đồng quốc tế trong việc bảo vệ phẩm giá con người và xây dựng hòa bình.

Campuchia, một quốc gia với dân số gần 17 triệu người và đa số theo đạo Phật, đã trải qua những vết thương sâu sắc từ cuộc diệt chủng Khmer Đỏ (1975–1979), khi hơn hai triệu người – tương đương khoảng một phần ba dân số lúc bấy giờ – thiệt mạng vì nạn đói, tra tấn và giết chóc hàng loạt. Giáo hội Công giáo tại Campuchia, dù chỉ chiếm một cộng đồng nhỏ với khoảng 20.000 tín hữu, chủ yếu là người gốc Việt, đã bị tàn phá nặng nề dưới chế độ Khmer Đỏ. Các linh mục bị sát hại, nhà thờ bị phá hủy, và đức tin Công giáo gần như bị xóa sổ. Tuy nhiên, từ đống tro tàn của thảm kịch, Giáo hội đã phục hồi và trở thành biểu tượng của sự kiên cường, hòa giải và khoan dung tôn giáo.

Ngày 12 tháng 6 năm 2025, Đức cha Olivier Schmitthaesler, Đại diện Tông tòa Phnom Penh và là nhà truyền giáo thuộc Hội Truyền giáo Paris, đã công bố một thông điệp video trên Facebook, kêu gọi cộng đồng quốc tế không lặp lại sự im lặng từng khiến Campuchia rơi vào thảm họa. Với giọng nói trầm buồn nhưng kiên định, ngài nhấn mạnh: “Chúng ta nhớ lại năm 1975, khi Khmer Đỏ chiếm Phnom Penh và cô lập Campuchia với thế giới trong ba năm, tám tháng và 20 ngày. Trong thời gian đó, cộng đồng quốc tế im lặng, để mặc hơn hai triệu người thiệt mạng. Chúng ta không thể im lặng thêm nữa!”

Thông điệp của Đức cha Schmitthaesler không chỉ dựa trên ký ức đau thương của Campuchia mà còn mang một chiều kích thần học sâu sắc. Ngài so sánh bạo lực ở Gaza với vụ thảm sát trẻ sơ sinh do Vua Herod ra lệnh tại Bethlehem hơn 2.000 năm trước, một sự kiện được ghi lại trong Tin Mừng Mátthêu như biểu tượng của sự tàn bạo chống lại những người vô tội nhất. “Khi Chúa Giêsu sinh ra tại Bethlehem, Vua Herod đã ra lệnh giết tất cả trẻ sơ sinh dưới hai tuổi,” ngài nói. “Ngày nay, chúng ta đang chứng kiến một thực tế bi thảm tương tự ở Gaza, nơi hàng chục nghìn sinh mạng, đặc biệt là trẻ em, bị cướp đi.”

Lời so sánh này không nhằm khơi dậy tranh cãi mà là một lời mời gọi suy tư sâu sắc về giá trị sự sống và trách nhiệm bảo vệ những người yếu thế. Đức cha Schmitthaesler nhấn mạnh rằng Gaza, nơi Chúa Giêsu từng sinh ra, đang trở thành một chiến trường nơi trẻ em và dân thường vô tội chịu đau khổ không thể tưởng tượng được. Theo số liệu mà ngài trích dẫn, kể từ năm 2023, khoảng 18.000 trẻ em và trẻ sơ sinh đã thiệt mạng trong cuộc xung đột này – một con số khiến bất kỳ ai cũng phải rùng mình.

Lời kêu gọi của Đức cha Schmitthaesler được củng cố bởi thông điệp chung từ hai giám mục khác: Đức cha Enrique Figaredo, Đại diện Tông tòa Battambang, và Đức cha Pierre Hangly, Đại diện Tông tòa Kompong Cham. Cả ba vị lãnh đạo Giáo hội đã thống nhất trong một lập trường rõ ràng: cuộc chiến ở Gaza, được Israel mô tả là nỗ lực tiêu diệt Hamas, đã vượt quá giới hạn của một cuộc xung đột quân sự và trở thành một “cuộc chiến trả thù đẫm máu” gây tổn hại nghiêm trọng đến dân thường.

Trong thông điệp của mình, các giám mục nhấn mạnh: “Cộng đồng Công giáo tại Campuchia khẩn thiết kêu gọi Liên Hợp Quốc tìm mọi biện pháp có thể để chấm dứt ngay lập tức cuộc chiến ở Gaza. Chúng tôi cầu xin rằng không còn trẻ em hay người vô tội nào phải chết, mất đi người thân, sống trong đau đớn, sợ hãi, vô gia cư hay đói khát vì cuộc chiến này.” Lời kêu gọi này không chỉ là một phản ứng trước khủng hoảng nhân đạo mà còn là một lời khẳng định về phẩm giá bất khả xâm phạm của mỗi con người, bất kể quốc tịch hay tôn giáo.

Lời kêu gọi của Giáo hội Campuchia được đưa ra trong bối cảnh một sự kiện quan trọng: Hội thảo Quốc tế Phật giáo - Công giáo tại Phnom Penh vào cuối tháng 5 năm 2025, với chủ đề “Phật tử và Công giáo cùng nhau hành động vì hòa bình thông qua hòa giải và phục hồi.” Hội thảo này, diễn ra ngay trước Ngày Quốc tế Quyền Trẻ em (1 tháng 6), đã quy tụ các nhà lãnh đạo tôn giáo, học giả và các nhà hoạt động từ cả hai truyền thống để thảo luận về vai trò của tôn giáo trong việc xây dựng hòa bình.

Trong tuyên bố chung, hội thảo bày tỏ sự đau buồn trước tình trạng bạo lực ở Gaza: “Khi suy ngẫm về quyền và phẩm giá của trẻ em, chúng ta không thể không xót xa trước những gì đang xảy ra ở Gaza. Câu chuyện Phúc Âm về vụ thảm sát trẻ em ở Bethlehem ám ảnh chúng ta, bởi một thực tế tương tự đang lặp lại hôm nay.” Tuyên bố này không chỉ phản ánh sự đồng cảm của các cộng đồng tôn giáo mà còn nhấn mạnh tinh thần đại kết, nơi Phật giáo và Công giáo cùng chung một tiếng nói để bảo vệ sự sống và thúc đẩy hòa giải.

Để hiểu được sức nặng của lời kêu gọi từ Giáo hội Campuchia, chúng ta cần nhìn lại bối cảnh lịch sử của đất nước này. Từ năm 1975 đến 1979, chế độ Khmer Đỏ đã áp đặt một chính sách tàn bạo, tìm cách xóa bỏ tôn giáo, văn hóa và bất kỳ dấu hiệu nào của “tư tưởng phương Tây.” Các nhà thờ Công giáo, chùa Phật giáo và các cơ sở tôn giáo khác bị phá hủy; linh mục, tu sĩ và tín đồ bị giết hại hoặc bỏ tù. Giáo hội Công giáo, vốn đã nhỏ bé với phần lớn tín hữu là người gốc Việt di cư từ thế kỷ 19, gần như biến mất hoàn toàn.

Số liệu về nạn diệt chủng Khmer Đỏ vẫn còn gây tranh cãi, nhưng các ước tính cho thấy từ hai đến ba triệu người đã thiệt mạng trong số dân số chưa đến bảy triệu người. Sự im lặng của cộng đồng quốc tế trong thời kỳ này – khi Campuchia bị cô lập hoàn toàn – là một vết thương vẫn còn in đậm trong ký ức tập thể của người dân. Chính ký ức này đã thúc đẩy các giám mục Campuchia lên tiếng, không chỉ vì Gaza mà còn vì bất kỳ nơi đâu trên thế giới nơi sự sống bị đe dọa bởi bạo lực và sự thờ ơ.

Sau khi Khmer Đỏ sụp đổ vào năm 1979, Giáo hội Công giáo Campuchia bắt đầu một hành trình tái thiết đầy khó khăn. Với sự hỗ trợ từ các nhà truyền giáo quốc tế, đặc biệt là Hội Truyền giáo Paris, Giáo hội đã xây dựng lại các cộng đoàn, khôi phục các nhà thờ và đào tạo một thế hệ linh mục mới. Dù vẫn là một thiểu số nhỏ trong một đất nước Phật giáo, Giáo hội Công giáo đã trở thành một tiếng nói quan trọng trong việc thúc đẩy hòa giải, giáo dục và chăm sóc người nghèo.

Sự phục hồi này không chỉ là một câu chuyện về đức tin mà còn là minh chứng cho sức mạnh của sự khoan dung tôn giáo. Trong bối cảnh đa số dân chúng theo Phật giáo, Giáo hội Công giáo đã học cách sống hòa hợp với các truyền thống tôn giáo khác, đồng thời đóng góp vào các sáng kiến xã hội như chăm sóc người khuyết tật, giáo dục trẻ em và hỗ trợ người tị nạn. Chính tinh thần này đã thúc đẩy các giám mục Campuchia lên tiếng về Gaza – không chỉ với tư cách là những nhà lãnh đạo Công giáo, mà còn là những người mang trong mình ký ức về đau khổ và hy vọng.

Lời kêu gọi của Giáo hội Campuchia không chỉ là một phản ứng trước khủng hoảng nhân đạo mà còn là một lời khẳng định thần học về phẩm giá con người, được tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa. Trong truyền thống Công giáo, mỗi sự sống đều là thiêng liêng, và việc bảo vệ những người yếu thế – đặc biệt là trẻ em – là một mệnh lệnh luân lý không thể thương lượng. Bằng cách so sánh bạo lực ở Gaza với vụ thảm sát ở Bethlehem, các giám mục nhấn mạnh rằng những đau khổ của hôm nay không phải là điều gì mới mẻ, mà là sự lặp lại của những tội ác chống lại nhân loại đã từng xảy ra trong lịch sử.

Thông điệp này cũng mang một chiều kích Phúc Âm rõ ràng: Chúa Giêsu, Đấng sinh ra trong máng cỏ tại Bethlehem, đã đến để mang hòa bình và cứu chuộc thế giới. Việc Gaza – một phần của Đất Thánh – trở thành chiến trường là một lời nhắc nhở rằng sứ mạng của Chúa Kitô vẫn chưa được hoàn tất, và các Kitô hữu được kêu gọi trở thành những khí cụ của hòa bình trong một thế giới đầy xung đột.

Bằng cách kêu gọi Liên Hợp Quốc hành động, Giáo hội Campuchia không chỉ nhắm đến các nhà lãnh đạo thế giới mà còn đến lương tâm của mỗi người. Lời kêu gọi này nhắc nhở rằng sự im lặng trước bất công là một hình thức đồng lõa. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, nơi thông tin lan truyền nhanh chóng, không ai có thể viện cớ rằng mình “không biết” về những đau khổ ở Gaza. Các giám mục Campuchia, với kinh nghiệm đau thương từ lịch sử đất nước mình, nhấn mạnh rằng hòa bình không chỉ là một lý tưởng mà là một trách nhiệm cụ thể, đòi hỏi hành động tập thể và quyết tâm chính trị.

Lời kêu gọi của Giáo hội Công giáo Campuchia là một tiếng chuông cảnh tỉnh, không chỉ cho Liên Hợp Quốc mà cho tất cả những ai tin vào giá trị của sự sống và hòa bình. Trong một thế giới bị chia rẽ bởi xung đột, bất bình đẳng và sự thờ ơ, thông điệp này nhắc nhở rằng các cộng đồng tôn giáo – dù là Công giáo, Phật giáo hay bất kỳ truyền thống nào khác – có vai trò quan trọng trong việc xây dựng những cây cầu hòa giải và thúc đẩy công lý.

Để hiện thực hóa lời kêu gọi này, cần có những bước đi cụ thể: từ việc gây áp lực ngoại giao để đạt được lệnh ngừng bắn, đến việc cung cấp viện trợ nhân đạo khẩn cấp cho người dân Gaza, và quan trọng hơn, xây dựng một nền hòa bình lâu dài dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau. Giáo hội Campuchia, với lịch sử vượt qua đau thương, là một minh chứng rằng ngay cả trong những thời khắc đen tối nhất, hy vọng và sự phục hồi vẫn có thể nảy mầm.

Lời kêu gọi của các giám mục Campuchia là một tiếng nói của lương tâm, vang lên từ một đất nước từng chịu đựng những đau khổ không thể tưởng tượng được. Bằng cách so sánh bạo lực ở Gaza với những thảm kịch lịch sử và Kinh Thánh, họ không chỉ kêu gọi chấm dứt xung đột mà còn mời gọi thế giới suy ngẫm về phẩm giá con người và trách nhiệm chung của chúng ta trong việc bảo vệ sự sống. Trong tinh thần đại kết và khoan dung tôn giáo, Giáo hội Công giáo Campuchia đã trở thành một ngọn hải đăng của hy vọng, nhắc nhở rằng hòa bình không chỉ là một giấc mơ, mà là một sứ mạng mà tất cả chúng ta được kêu gọi thực hiện.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp