Giáo hội Công giáo Syro-Malabar đạt được thỏa thuận về phụng vụ sau nhiều năm xung đột
Giáo hội Công giáo Syro-Malabar đạt được thỏa thuận về phụng vụ sau nhiều năm xung đột
Một cuộc đối đầu gay gắt về phụng vụ từng đưa Giáo hội Công giáo Syro-Malabar đến bờ vực ly giáo công khai cuối cùng đã đạt được một giải pháp tạm thời. Trong một quyết định được công bố chỉ vài tuần trước Lễ Thánh Thomas Tông đồ—Thánh bổn mạng Kitô giáo Công giáo Ấn Độ—các nhà lãnh đạo gáo hội và giáo sĩ từ Tổng Giáo phận Ernakulam-Angamaly đang gặp khó khăn ở Kerala đã nhất trí về một thỏa hiệp nhằm bảo tồn cả truyền thống và sự hiệp nhất.
Thỏa thuận ngày 19 tháng Sáu, đạt được trong một cuộc họp của hội đồng linh mục, diễn ra sau nhiều năm chia rẽ sâu sắc trong Giáo hội Công giáo Đông phương cổ đại, bắt nguồn từ sứ mệnh tông đồ của Thánh Thomas vào thế kỷ thứ nhất. Trong nhiều thập kỷ, tranh chấp về vị trí của linh mục trong nghi thức cử hành Thánh Thể—quay mặt về phía bàn thờ hay quay mặt về phía mọi người—đã trở thành biểu tượng cho những căng thẳng sâu sắc hơn nhiều giữa truyền thống và hiện đại.
Theo những điều khoản mới, các linh mục trong tổng giáo phận sẽ được phép tiếp tục cử hành Thánh lễ quay mặt về phía giáo dân, một sự điều chỉnh sau Công đồng Vatican II được phần lớn giáo sĩ và giáo dân địa phương chấp nhận. Tuy nhiên, giờ đây họ cũng sẽ được yêu cầu cử hành ít nhất một Thánh lễ Chúa Nhật hoặc ngày lễ lớn mỗi tuần bằng nghi thức thống nhất được Thượng hội đồng chấp thuận, yêu cầu phải quay mặt về phía bàn thờ trong khi nguyện Thánh Thể.
Thỏa hiệp này, có hiệu lực vào ngày 3 tháng Bảy, ngày lễ Thánh Thomas, đánh dấu bước ngoặt trong một cuộc đấu đá phụng vụ đã dẫn đến những cuộc tuyệt thực, biểu tình trên đường phố, đóng cửa tạm thời nhà thờ chính tòa và sự tham gia của cảnh sát. Có thời điểm, hơn 300 linh mục và hàng trăm nghìn giáo dân Công giáo ở Ernakulam-Angamaly đã bất chấp lệnh trực tiếp từ Thượng hội đồng quản lý của Giáo hội, làm dấy lên lo ngại rằng một giáo hội ly khai độc lập có thể xuất hiện.
“Đây là một bước tiến tới hòa bình,” Cha Joyce Kaithakottil cho biết trong bình luận với AsiaNews. “Chúng tôi biết con đường này sẽ không hoàn hảo, nhưng đây là về sự hòa giải. Chúng tôi không muốn mất đi sự phong phú của phụng vụ khi cử hành đối diện với mọi người—nó nằm trong dòng máu tâm linh của chúng tôi.”
Thượng hội đồng Syro-Malabar đã ủy quyền một hình thức thống nhất về phụng vụ Thánh Thể vào năm 2021, cho phép linh mục đối diện với mọi người để cử hành Phụng vụ Lời Chúa nhưng yêu cầu linh mục phải quay về phía bàn thờ trong khi cầu nguyện Thánh Thể. Hầu hết các giáo phận đều tuân thủ. Tuy nhiên, Ernakulam-Angamaly—khu vực tài phán lớn nhất và có thể nói là có ảnh hưởng nhất của Syro-Malabar—vẫn kiên quyết phản đối. Khi những hành động kỷ luật được khởi xướng, tình hình đã leo thang thành cuộc đối đầu công khai.
Bây giờ, các trường hợp kỷ luật và khiếu nại của cảnh sát đối với các linh mục phản đối sẽ được rút lại. Các linh mục mới được thụ phong, những người trước đây được yêu cầu phải cam kết tuân thủ nghi lễ thống nhất, giờ đây sẽ được hưởng vị thế bình đẳng bất kể họ thực hành theo định hướng phụng vụ nào. Ngoài ra, các giám mục đã đồng ý thay thế những quản trị viên do một đại biểu của giáo hoàng bổ nhiệm trong cuộc khủng hoảng.
“Quyết định này không chỉ phản ảnh chủ nghĩa thực dụng mục vụ mà còn là sự thừa nhận về việc bản sắc phụng vụ gắn chặt với sự gắn bó của cộng đồng như thế nào,” một nhà thần học Ấn Độ quen thuộc với lịch sử của Giáo hội lưu ý. “Các tư thế phụng vụ có vẻ như là những vấn đề nhỏ nhặt, nhưng ở đây chúng mang trọng lượng của ký ức, phẩm giá và quyền tự chủ của giáo hội.”
Tuy nhiên, không phải tất cả những cộng đồng đều vội vã bổ sung cơ cấu tổ chức mới. Tại các giáo xứ nơi những tranh chấp pháp lý vẫn chưa được giải quyết, nghi lễ thống nhất sẽ chỉ được đưa ra sau khi những vấn đề đó được giải quyết. Một thông tư chi tiết nêu rõ những hướng dẫn bổ sung dự kiến sẽ sớm được ban hành.
Trước đó, vào năm 2023, Vatican đã can thiệp bằng cách bổ nhiệm Tổng Giám mục Dòng Tên người Slovakia Cyril Vasil làm đại biểu giáo hoàng để quản lý tổng giáo phận đang gặp khó khăn. Tuy nhiên, ngay cả những nỗ lực của ngài cũng không thể phá vỡ bế tắc này.
Nguyễn Minh Sơn