Giáo phận Long Xuyên – hình thành và phát triển
Giáo phận Long Xuyên – hình thành và phát triển
Với diện tích 10.256 km², Giáo phận Long Xuyên nằm trên Đồng bằng sông Cửu Long, gồm địa phận hai tỉnh An Giang và Kiên Giang, cùng nững huyện Thốt Nốt và Vĩnh Thạnh của thành phố Cần Thơ. Phía Tây Bắc giáp Campuchia, phía Đông giáp tỉnh Đồng Tháp và Vĩnh Long, phía Nam giáp thành phố Cần Thơ và phía Tây giáp vịnh Thái Lan.
Dân số
Tổng dân số toàn giáo phận là 4.769.089 người tính đến năm 2024. Giáo phận Long Xuyên là một khu vực đa sắc tộc và đa tôn giáo. Giáo phận là nơi sinh sống của các dân tộc Chăm, Hoa và Khmer. Người Công giáo có thiểu số thuộc số những dân tộc này.
Ngôn ngữ
Tiếng Việt được sử dụng chủ yếu trong khu vực. Những ngôn ngữ dân tộc khác chỉ được sử dụng trong cộng đồng dân tộc.
Lịch sử
Giáo phận Long Xuyên được tách ra từ Giáo phận Cần Thơ và được thành lập vào ngày 24 tháng Mười Một năm 1960, khi Hệ thống Giáo phẩm Việt Nam được thành lập. Giáo phận này trực thuộc Tỉnh Dòng Thành phố Hồ Chí Minh.
Đức Cố Giám mục Micae Nguyễn Khắc Ngữ trở thành Giám mục tiên khởi của Giáo phận. Đức Cha Ngữ đã xây dựng Nhà thờ Chính tòa Nữ Vương Hòa Bình, Tiểu Chủng viện Thánh Têrêsa, Đại Chủng viện Thánh Tôma, 60 trường học và nhiều trung tâm phúc lợi xã hội. Số lượng tín hữu Công giáo địa phương tăng lên đáng kể sau năm 1954, khi hàng chục ngàn tín hữu từ những giáo phận miền Bắc di cư sau thất bại của quân đội Pháp ở miền Bắc. Năm 1964, giáo phận có 93.739 tín hữu Công giáo trên tổng số 1.252.705 người, với 107 linh mục, 191 tu sỹ và 59 đại chủng sinh.
Sau năm 1975, khi đất nước thống nhất dưới chế độ cộng sản, tất cả những cơ sở do Giáo hội điều hành đều bị chính quyền tịch thu. Nhà thờ Cù Lao Giêng được xây dựng năm 1889 là một trong những nhà thờ cổ nhất của giáo phận. Ngôi mộ của vị tử đạo Emmanuel Lê Văn Phụng, một lãnh đạo giáo dân đã bị giết vì đức tin vào ngày 31 tháng Bảy năm 1859, được lưu giữ tại nhà thờ. Nhiều giáo dân địa phương đến viếng và cầu nguyện trước mộ của ngài.
Đức cố Giám mục Giuse Trần Xuân Tiếu ưu tiên kêu gọi giáo dân địa phương thể hiện tình đoàn kết với nhau, làm việc với những người theo các tôn giáo khác và đối thoại với những người vô thần thông qua những hoạt động từ thiện. Ngài cho biết giáo phận của ngài có nhiều tín ngưỡng và sắc tộc khác nhau, vì vậy giáo dân địa phương cố gắng yêu thương, tôn trọng và sống hòa thuận với nhau và với mọi người bất kể xuất thân.
Giáo phận thúc đẩy công tác tái truyền giáo trong giáo dân địa phương bằng cách giáo dục đức tin và đào tạo các giáo lý viên và lãnh đạo giáo dân. Giáo hội địa phương cũng phục vụ và truyền giáo cho người dân địa phương, nhất là người nghèo, và xây dựng những điểm truyền giáo.
Giao thông
Phương tiện di chuyển chính gồm máy bay, thuyền, xe buýt, xe đạp và xe máy. Phi trường nội địa Rạch Sỏi là phi trường duy nhất nằm tại thành phố Rạch Giá. Khu vực này được bao quanh bởi hệ thống sông ngòi, kênh rạch và cống rãnh.
Khí hậu
Nhiệt độ trung bình trong khu vực là 27 độ C. Có hai mùa - mùa mưa và mùa khô.
Lượng mưa trung bình hàng năm của tỉnh An Giang là 1.130 mm. Mùa mưa kéo dài từ tháng Năm đến tháng Mười Một. Nhiệt độ đạt cực đại vào tháng Tư, lên tới 38 độ C.
Lượng mưa trung bình hàng năm của Kiên Giang là 1.600-2.000 mm, riêng huyện Phú Quốc có lượng mưa hàng năm từ 2.400-2.800 mm. Mùa mưa kéo dài từ tháng Tư đến tháng Mười Một.
Kinh tế
Giáo phận Long Xuyên là một trong những vùng sản xuất lúa gạo chính ở Đồng bằng sông Cửu Long. Người dân địa phương chủ yếu làm nông nghiệp trồng lúa. Một số khác làm hương, bánh tráng, nón lá, đóng thuyền đánh cá, lưới đánh cá, chăn nuôi heo, vịt, gà, tôm, cá.
Khu vực này nổi tiếng với chợ nổi, tức chợ trên sông rạch, nơi người dân đi lại bằng thuyền để mua bán nông sản. Chợ Nổi Long Xuyên là chợ lớn nhất, nơi hàng trăm thuyền bè từ nhiều nơi tụ họp trao đổi hàng hóa mỗi ngày từ 6:00 giờ sáng đến 6:00 giờ chiều.
Khu vực này nổi tiếng với những món ăn đặc sản như nước mắm Phú Quốc và cá khô An Giang.
Tôn giáo
Khu vực này là quê hương của Phật giáo Hòa Hảo. Tín đồ của giáo phái này chiếm đa số trong khu vực. Tín đồ Phật giáo Hòa Hảo sống hòa thuận với người Công giáo, cùng nhau cung cấp lương thực, chăm sóc sức khỏe cho người nghèo và xây dựng cầu qua kênh rạch.
Những tín ngưỡng bản địa khác bao gồm Cao Đài, một hệ thống tín ngưỡng dung hợp, và Tứ Ân Hiếu Nghĩa. Phần lớn người Chăm theo Hồi giáo. Một số khác theo Phật giáo.
Đức Giám mục Trực thuộc, Đương kim
Giuse Trần Văn Toàn (Phó tế: 28/11/1988; Linh mục: 16/01/1992; Giám mục phụ tá: 05/04/2014; Giám mục phó: 25/08/2017; Giám mục: 23/02/2019)
Các Giám mục trực thuộc, đã qua đời
Jean-Baptiste Bùi Tuần † (Giám mục phụ tá: 15 tháng 4 năm 1975; Giám mục: 30 tháng 12 năm 1997 đến 2 tháng 10 năm 2003)
Michel Nguyễn Khắc Ngữ † (Giám mục: 24 tháng 11 năm 1960 đến 30 tháng 12 năm 1997)
Giuse Trần Xuân Tiếu † (Giám mục phó: 3 tháng 6 năm 1999; Giám mục: 2 tháng 10 năm 2003 đến 23 tháng 2 năm 2019)
Diocese of Long Xuyên - formation and development
In a land area of 10,256 square kilometers, Long Xuyên diocese lying on the Mekong River Delta covers the territory of two provinces of An Giang and Kiên Giang and the neighboring Cần Thơ City's districts of Thốt Nốt and Vĩnh Thạnh. It is bounded in the northwest by Cambodia, in the east by provinces of Đồng Tháp and Vĩnh Long, in the south by Cần Thơ City and in the west by Gulf of Thailand.
Population
The total population of the diocesan territory is 4,769,089 as of the 2024. Long Xuyên diocese is a multi-ethnic and multi-religious region. The diocese is home to ethnic groups of Cham, Chinese and Khmer. It has Catholics from those ethnic groups.
Language
Vietnamese is mainly spoken in the area. Other ethnic languages are only used within ethnic communities.
History
Long Xuyen diocese was carved out from Cần Thơ diocese and established on Nov. 24, 1960, when the Vietnam Church Hierarchy was established. It belongs to Hồ Chí Minh City Ecclesiastical Province.
The late Bishop Michael Nguyễn Khắc Ngữ became the first bishop of the diocese. Bishop Ngu built the Queen of Peace Cathedral, St. Therese Minor Seminary, St. Thomas Major Seminary, 60 schools and many centers for welfare services. The number of local Catholics increased dramatically after 1954 when tens of thousands of Catholics from northern dioceses fled to following French troops' defeat in the north. In 1964, the diocese had 93,739 Catholics among the population of 1,252,705, served by 107 priests, 191 Religious and 59 major seminarians.
After 1975, when the country was reunified under communist rule, all Church-run facilities were confiscated by the government.
Cù Lao Giêng church built in 1889 is one of the diocese's oldest churches. The tomb of Martyr Emmanuel Le Van Phung, a lay leader who was killed for his faith on July 31, 1859, is kept in the church. Many local Catholics visit and pray in front of his tomb.
The late Bishop Joseph Trần Xuên Tiếu gives priorities to urge local Catholics to express solidarity with one another, to work with people of other faiths and have dialogs with atheists through charitable activities. He said there are many faiths and ethnic groups in his diocese so local Catholics try to love, respect and live in harmony with one another and other people regardless of their backgrounds.
The diocese promotes re-evanglization work among local Catholics by giving them faith education and training lay leaders and catechists. The local Church also serves and evangelizes local people, especially poor people, and erects mission stations.
Transportation
Main transportation includes airplanes, boats, buses, bicycles and motorbikes. Rach Soi Domestic Airport is the only airport located in Rach Gia city. The area is crisscrossed by rivers, canals and drains.
Climate
The average temperature in the area is 27 degrees centigrade. There are two seasons - rainy and dry ones.
An Giang province's average annual rainfall is 1,130 millimeters. The rainy season is from May to November. The temperature reaches a maximum in April, up to 38 degrees centigrade.
Kien Giang's average annual rainfall is 1,600-2,000 millimeters, especially the district of Phu Quoc has an annual rainfall of 2,400-2,800 millimeters. The rainy season is from April to November.
Economy
The diocese is one of main areas producing rice in the Mekong Delta. Local people mainly are farmers cultivate rice. Others make incense sticks, rice papers and leave hats, produce fishing boats and fish nets, and raising pigs, duck, chicken, shrimps and fishes.
The area is famous for cho noi or markets on rivers and canals where people travel by boat to sell and buy agricultural products. Cho Noi Long Xuyen is the biggest where hundreds of boats from various places gather for trade every day from 6 a.m. to 6 p.m.
The area is known for its special foods such as nuoc mam or fish source in Phu Quoc and dried fish in An Giang.
Religion
The area is the home to Hoa Hao, a Buddhist sect. Its followers predominate in the area. Followers of Hoa Hao live in harmony with Catholics and work with Catholics to provide foods and health care for poor people, and build bridges over canals.
Other indigenous faiths include Cao Ðài, a syncretic belief system, and Tu An Hieu Nghia. Most ethnic Cham people are followers of Islam. Others are Buddhists.
Diocese of Long Xuyên (Dioecesis Longxuyensis)
Past and Present Ordinaries
Michel Nguyễn Khắc Ngữ † (24 Nov 1960 Appointed - 30 Dec 1997 Retired)
Jean-Baptiste Bùi Tuần † (30 Dec 1997 Succeeded - 2 Oct 2003 Retired)
Joseph Trần Xuân Tiếu † (2 Oct 2003 Succeeded - 23 Feb 2019 Resigned)
Joseph Trân Văn Toản (23 Feb 2019 Succeeded - )
Historical Summary
Affiliated Bishops, Living
Joseph Trần Văn Toàn (Deacon: 28 Nov 1988; Priest: 16 Jan 1992; Auxiliary Bishop: 5 Apr 2014; Coadjutor Bishop: 25 Aug 2017; Bishop: 23 Feb 2019)
Affiliated Bishops, Deceased
Jean-Baptiste Bùi Tuần † (Coadjutor Bishop: 15 Apr 1975; Bishop: 30 Dec 1997 to 2 Oct 2003)
Michel Nguyễn Khắc Ngữ † (Bishop: 24 Nov 1960 to 30 Dec 1997)
Joseph Trần Xuân Tiếu † (Coadjutor Bishop: 3 Jun 1999; Bishop: 2 Oct 2003 to 23 Feb 2019)