Gieo hòa bình qua ngoại giao Tin Mừng
Gieo hòa bình qua ngoại giao Tin Mừng
“Đại diện Giáo hoàng là người mang ngoại giao Tin Mừng và nhiệm vụ của mình là “cam kết làm trung gian và đối thoại” đẻ trở thành người gieo hòa bình, Đức Hồng y Pietro Parolin cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Vatican Media.
Quốc vụ khanh Vatican đã phát biểu nhân dịp Năm Thánh của Tòa Thánh, được cử hành hôm Thứ Hai ngày 9 tháng Sáu, và vào đêm trước buổi tiếp kiến của Đức Thánh Cha Leo XIV với những người tham dự Năm Thánh và cuộc họp các Đại diện Giáo hoàng, được lên lịch hôm Thứ Ba ngày 10 tháng Sáu.
Thưa Đức Hồng y, Năm Thánh của Tòa thánh mang đến cơ hội để gặp gỡ và suy tư về cách Giáo hội tương tác với thế giới. Sự kiện này có ý nghĩa gì đối với Ngoại giao đoàn của Tòa Thánh, đặc biệt là đối với các Sứ thần Tòa Thánh?
Năm Thánh của Tòa Thánh là một khoảnh khắc hiệp nhất quan trọng, ngay cả đối với các Đại diện Giáo hoàng. Mỗi người trong số họ đều sống theo cách “hành hương” liên tục, mà không có khả năng định cư lâu dài ở một nơi. Đó là một cuộc sống luôn chuyển động—đúng vậy—nhưng không phải là một cuộc sống đơn độc. Năm Thánh gợi lên hình ảnh một gia đình, trải dài khắp thế giới nhưng vẫn đoàn kết, tụ họp tại Roma để gần gũi với Đức Thánh Cha.
Cuộc quy tụ này làm rõ mối liên hệ giữa chiều kích địa phương và toàn cầu của Giáo hội. Đại diện Giáo hoàng trước hết là cầu nối giữa Đại diện của Đức Kitô và những cộng đồng mà người ấy được phái đến. Đồng thời, đại diện của giáo hoàng duy trì mối liên hệ giữa các Giáo hội địa phương và Tòa Thánh. Phủ Quốc vụ khanh đóng vai trò điều phối trong việc duy trì sự đoàn kết này, hỗ trợ sứ vụ của các Đại diện Giáo hoàng tại Roma và trên toàn thế giới.
Như ngài đã lưu ý, các Sứ thần Tòa Thánh đại diện cho Đức Thánh Cha trước các Giáo hội địa phương và chính quyền dân sự. Vai trò của họ có gì đặc biệt và họ cân bằng trách nhiệm mục vụ và ngoại giao của mình như thế nào?
Các Sứ thần Tòa Thánh thực sự là đại diện của Đức Thánh Cha trước chính quyền quốc gia và các tổ chức quốc tế. Theo nghĩa đó, vai trò của họ rõ ràng là ngoại giao: tương tác với chính quyền dân sự, nỗ lực hàn gắn chia rẽ và thúc đẩy hòa bình, công lý và tự do tôn giáo. Họ làm điều này không phải để theo đuổi lợi ích quốc gia, mà được hướng dẫn bởi tầm nhìn lấy Tin Mừng làm trung tâm về thế giới và quan hệ quốc tế.
Tuy nhiên, vai trò của họ không thể bị thu hẹp thành một chức năng thuần túy mang tính thể chế. Nó phải dựa trên sự hiện diện mục vụ thực sự. Trên hết, một Sứ thần là một người của Giáo hội—một mục tử—được kêu gọi noi gương Đức Kitô, Mục tử nhân lành. Trở thành một mục tử có nghĩa là gần gũi với các giám mục, linh mục, tu sĩ và cộng đồng mà họ được sai đến để phục vụ. Điều này đòi hỏi một quan điểm của Giáo hội—một nhận thức của một linh mục về trách nhiệm đối với người khác.
Theo cách này, Sứ thần trở thành cầu nối giữa Người kế vị Thánh Phêrô và các Giáo hội địa phương, giữa Giáo hội và các Quốc gia, và giữa những vết thương của thế giới và hy vọng mà Tin Mừng mang lại.
Theo ngài, những phẩm chất nào là thiết yếu đối với một Đại diện Giáo hoàng, đặc biệt là trong bối cảnh lịch sử phức tạp ngày nay?
Tôi muốn nhấn mạnh ba phẩm chất. Thứ nhất, sự khiêm nhường như một khuynh hướng của trái tim. Nó cho phép một người “trở nên nhỏ bé” và tin tưởng rằng Chúa có thể hoàn thành những điều vĩ đại thông qua chúng ta. Trong một thế giới bị tàn phá bởi hận thù và bạo lực, có nguy cơ rơi vào bi quan. Tuy nhiên, khi đối mặt với những trách nhiệm khó khăn hoặc bất ngờ, chúng ta đặt niềm tin vào ân sủng đi kèm và duy trì sứ nệnh.
Bên cạnh sự khiêm nhường, tôi muốn nhấn mạnh đến lòng nhiệt thành truyền giáo. Đại diện Giáo hoàng là người mang theo ngoại giao của Tin Mừng, được giao phó nhiệm vụ mang ánh sáng của Đức Kitô đến ngay cả những nơi xa xôi nhất của Trái đất.
Cuối cùng, Đại diện phải là người hòa giải. Sứ mệnh của ngoại giao Giáo hoàng là hỗ trợ những nỗ lực của Đức Thánh Cha nhằm xây dựng một thế giới bắt nguồn từ chân lý, công lý và hòa bình. Trong bối cảnh ngày nay, Đại diện Giáo hoàng được kêu gọi cống hiến hết mình cho công tác hòa giải và đối thoại. Đây là cách duy nhất để dệt nên nền tảng hợp tác quốc tế và phân định ngay cả ý chí mong manh nhất về hòa bình giữa các bên chia rẽ.
Chúng ta phải đáp lại lời kêu gọi của Đức Thánh Cha để trở thành người gieo rắc hòa bình, nhận ra rằng trong ngoại giao, người khác không phải là kẻ thù, mà là đồng loại mà chúng ta được kêu gọi hợp tác.
Trong một thế giới không ngừng phát triển, làm thế nào để đào tạo ngoại giao cho các linh mục trẻ theo kịp những thách thức đương đại?
Trong 300 năm qua, Học viện Giáo hội Giáo hoàng đã chịu trách nhiệm đào tạo các linh mục trẻ đang chuẩn bị gia nhập ngành ngoại giao của Tòa Thánh. Cuộc cải cách gần đây của học viện nhằm cập nhật và củng cố tiến trình đào tạo đó để có thể ứng phó tốt hơn với những phức tạp của thế giới hiện đại.
Mục đích của giai đoạn mới này trong ngoại giao Vatican là gửi đi những đại diện vừa có năng lực chuyên môn vừa được thúc đẩy sâu sắc bởi tinh thần truyền giáo. Những nhà ngoại giao này được kêu gọi để đưa Huấn quyền của Thánh Phêrô tiến lên như những công cụ hiệp thông, những người gieo rắc hòa bình và những người xây dựng nững mối quan hệ được đánh dấu bằng sự hiệp thông và hòa hợp giữa các dân tộc.
Jos. Nguyễn Minh Sơn