Học Thuyết Ngoại Giao Của ĐGH Lêô XIV: Hòa Bình, Công Lý, Chân Lý

Học Thuyết Ngoại Giao Của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV: Hòa Bình, Công Lý, Chân Lý
 

Những ngày đầu triều đại của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đánh dấu một chương mới trong lịch sử Giáo hội Công giáo, nơi mà hòa bình, công lý và chân lý trở thành những trụ cột định hình sứ mệnh ngoại giao của ngài. Không ai có thể dự đoán chính xác con đường mà triều đại này sẽ đi, nhưng rõ ràng Đức Giáo Hoàng Lêô XIV và các cộng sự của ngài đang mang trong mình một tầm nhìn rõ ràng, được xây dựng trên nền tảng của các Giáo hoàng tiền nhiệm, đặc biệt là Đức Lêô XIII với thông điệp Rerum Novarum mang tính cách mạng. Trong bối cảnh thế giới hiện đại đầy biến động, với những thách thức về chính trị, công nghệ và xã hội, học thuyết ngoại giao của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV không chỉ phản ánh sứ mệnh thiêng liêng của Giáo hội mà còn là lời kêu gọi mạnh mẽ hướng tới sự hiệp nhất và lòng thương xót, lấy Chúa Kitô làm trung tâm.
Triều đại của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV không chỉ là sự kế thừa di sản của các Giáo hoàng gần đây như Thánh Gioan Phaolô II, Đức Bênêđíctô XVI và Đức Phanxicô, mà còn là một lời mời gọi toàn thể Giáo hội – từ giáo sĩ đến giáo dân – cùng nhau bước đi trong ánh sáng của Phúc Âm. Với phương châm In Illo uno unum (Chúng ta nên một trong Chúa Kitô), ngài nhấn mạnh rằng sự hiệp nhất của Giáo hội không nằm ở những khác biệt ý thức hệ hay chính trị, mà ở mầu nhiệm nhiệm thể Chúa Kitô, nơi mọi tín hữu được kêu gọi hoán cải và sống đời sống đức tin sâu sắc hơn.
Để hiểu học thuyết ngoại giao của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, chúng ta cần nhìn lại những đóng góp của các Giáo hoàng gần đây, những người đã định hình Giáo hội trong những thập kỷ qua. Mỗi vị Giáo hoàng mang một phong cách riêng, nhưng tất cả đều thống nhất trong sứ mệnh rao giảng Phúc Âm và mở rộng cánh cửa lòng thương xót của Chúa.
Thánh Gioan Phaolô II: Một chứng nhân truyền giáo mạnh mẽ, ngài đã bảo vệ đức tin Công giáo trước làn sóng thế tục hóa, khẳng định giá trị của giáo huấn Công giáo trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng. Tinh thần truyền giáo của ngài là ngọn lửa soi sáng cho Giáo hội toàn cầu, đặc biệt trong việc đối thoại với các nền văn hóa và tôn giáo khác.
Đức Bênêđíctô XVI: Với trí tuệ thần học sâu sắc, ngài nhấn mạnh tầm quan trọng của đời sống phụng vụ và suy tư thần học. Ngài kêu gọi Giáo hội trở về với cội nguồn đức tin, đồng thời đối thoại với lý trí hiện đại, làm sáng tỏ mối quan hệ giữa đức tin và lý trí.
Đức Phanxicô: Với lòng thương xót làm trọng tâm, ngài đã đưa Giáo hội đến gần hơn với những người nghèo khổ, những người bị gạt ra bên lề xã hội. Tinh thần đoàn kết và sự quan tâm đến công lý xã hội của ngài đã truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên toàn thế giới.
Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, trong vai trò người kế nhiệm, không chỉ tiếp nhận những di sản này mà còn tìm cách dung hòa chúng trong một tầm nhìn mới. Ngài nhận ra rằng những căng thẳng trong Giáo hội – giữa các nhóm ủng hộ các Giáo hoàng khác nhau – chỉ có thể được giải quyết khi tất cả cùng hướng về Chúa Kitô. Sự hiệp nhất này không phải là sự đồng nhất hóa, mà là sự hòa hợp trong sự đa dạng, nơi mỗi tín hữu được mời gọi đào sâu đời sống thiêng liêng của mình trong nhiệm thể huyền bí của Chúa Kitô.
Học thuyết ngoại giao của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV được xây dựng trên ba nguyên tắc cốt lõi: hòa bình, công lý và chân lý. Những nguyên QUESTIONS tắc này không chỉ là lý tưởng trừu tượng, mà là kim chỉ nam cho hành động của Giáo hội trong một thế giới đầy xung đột và phân cực.
Trong bối cảnh các cuộc xung đột ở Ukraine, Israel, Pakistan và nhiều nơi khác, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV nhấn mạnh rằng hòa bình không chỉ là sự vắng bóng chiến tranh, mà là sự hiện diện của tình yêu và lòng thương xót. Ngài kêu gọi Giáo hội đóng vai trò trung gian hòa giải, xây dựng cầu nối giữa các dân tộc và tôn giáo. Hòa bình, theo Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, bắt nguồn từ việc công nhận phẩm giá bất khả xâm phạm của mỗi con người, được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa.
Ngài đặc biệt cảnh báo về nguy cơ của các hình thức chủ nghĩa dân tộc cực đoan và các liên minh chính trị lợi dụng tôn giáo để phục vụ mục đích riêng. Thay vào đó, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đề xuất một mô hình hòa bình dựa trên đối thoại liên tôn và sự hợp tác giữa các quốc gia, lấy gia đình, Giáo hội và nhà nước làm nền tảng. Ngài nhấn mạnh rằng gia đình là tế bào cơ bản của xã hội, nơi các giá trị của hòa bình và tình yêu được gieo trồng từ sớm.
Công lý là trọng tâm trong thông điệp của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, lấy cảm hứng từ thông điệp Rerum Novarum của Đức Lêô XIII. Trong thế giới hiện đại, nơi bất bình đẳng kinh tế và xã hội ngày càng gia tăng, ngài kêu gọi Giáo hội trở thành tiếng nói cho những người không có tiếng nói – từ người nghèo, người nhập cư, đến những người bị đàn áp vì đức tin.
Ngài nhấn mạnh rằng công lý xã hội không chỉ là vấn đề phân phối của cải, mà còn là việc bảo vệ các quyền cơ bản của con người, bao gồm quyền được giáo dục, chăm sóc sức khỏe, tự do ngôn luận và tự do tôn giáo. Đặc biệt, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV kêu gọi các nhà lãnh đạo dân sự và giới tinh hoa xem xét lại trách nhiệm của họ đối với những người kém may mắn, đảm bảo rằng mọi chính sách và quyết định đều dựa trên nguyên tắc phẩm giá con người.
Chân lý, theo Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, là nền tảng của mọi hoạt động ngoại giao và sứ mệnh của Giáo hội. Trong một thế giới bị chi phối bởi các thuật toán, truyền thông xã hội và các hệ tư tưởng thế tục, ngài kêu gọi Giáo hội trở thành ngọn đuốc soi sáng, dẫn dắt con người đến với chân lý vĩnh cửu của Thiên Chúa.
Ngài nhấn mạnh rằng chân lý không thể bị áp đặt bởi quyền lực chính trị hay các xu hướng văn hóa. Thay vào đó, nó phải được tìm kiếm thông qua lý trí và đức tin, trong sự đối thoại cởi mở và tôn trọng. Lấy cảm hứng từ Thánh Tôma Aquinô và Thánh Augustinô, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV khuyến khích việc hồi sinh chủ nghĩa kinh viện, nơi lý trí và mặc khải hòa quyện để mang lại sự hiểu biết sâu sắc hơn về con người và Thiên Chúa.
Học thuyết ngoại giao của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV không chỉ dừng lại ở các nguyên tắc lý thuyết, mà còn được thể hiện qua các hành động cụ thể. Ngài nhấn mạnh vai trò của giáo dục như một công cụ để trao quyền cho con người, đặc biệt là ở các quốc gia đang phát triển. Lấy cảm hứng từ công trình của Đức Lêô XIII, ngài khuyến khích sự phát triển của các trường đại học Công giáo, nơi không chỉ giảng dạy thần học và triết học, mà còn thúc đẩy khoa học và các ngành học khác, góp phần vào sự phát triển toàn diện của con người.
Ngài cũng kêu gọi Giáo hội trở thành “Giáo hội của những người nhỏ bé nhất”, luôn đứng về phía những người yếu thế và dễ bị tổn thương. Điều này bao gồm việc bảo vệ quyền của các gia đình công nhân, ủng hộ các chính sách công bằng cho người nhập cư, và lên tiếng chống lại các hình thức bóc lột kinh tế và xã hội.
Học thuyết ngoại giao của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV là một lời mời gọi toàn thể Giáo hội – từ giáo sĩ đến giáo dân – cùng nhau bước đi trong ánh sáng của Chúa Kitô. Trong một thế giới đầy chia rẽ và bất ổn, ngài kêu gọi chúng ta vượt qua các xung đột ý thức hệ, tập trung vào những gì thực sự quan trọng: hòa bình, công lý và chân lý. Bằng cách sống theo các nguyên tắc này, chúng ta không chỉ góp phần xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn, mà còn trở nên một trong Chúa Kitô, như phương châm của ngài đã khẳng định.
Triều đại của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV chỉ mới bắt đầu, nhưng những dấu ấn đầu tiên của ngài đã cho thấy một tầm nhìn đầy cảm hứng và hy vọng. Với sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần, Giáo hội dưới sự dẫn dắt của ngài sẽ tiếp tục là ngọn đèn soi sáng cho thế giới, mang lại hòa bình, công lý và chân lý cho mọi người.
Lm. Anmai, CSsR tổng hợp