Hội nghị Vatican: Học giả Công giáo và Do Thái thảo luận về đức tin như nền tảng cho đạo đức

Tuần này, Vatican hợp tác với Dự án Camille và Sandy Kress đã phát động hội nghị đầu tiên trong một loạt hội nghị có tên “Người Do Thái và Công giáo bàn về Đạo đức: Ánh sáng cho các quốc gia”, nhấn mạnh tầm quan trọng của những truyền thống đức tin trên thế giới ngày nay.

Hội nghị diễn ra từ ngày 1 đến ngày 2 tháng Tư tại Roma, đã quy tụ các học giả Công giáo và Do Thái từ khắp nơi trên thế giới đến Đại học Giáo hoàng St. Thomas Aquinas, còn được gọi là “Angelicum”, để đào sâu nền tảng thần học của cuộc đối thoại Do Thái-Công giáo theo đề xuất của Đức Giáo hoàng Phaolô VI trong tuyên bố Nostra Aetate năm 1965 của ngài.

Trong thông điệp gửi đến những tham dự viên hội nghị, Đức Hồng y Kurt Koch, chủ tịch Ủy ban Quan hệ Tôn giáo với Người Do Thái, cho biết việc cùng nhau phản ảnh về đạo đức hiện cấp thiết hơn so với trước đây vì cả hai tôn giáo — “có nguồn gốc chung từ sự mặc khải” — đều phải đối mặt với nguy cơ bị phá hoại trong các xã hội “gạt bỏ những giá trị đạo đức của chúng ta ra bên lề.”

“Như Đức Thánh Cha Phanxicô đã tuyên bố: ‘Người Do Thái và người Kitô giáo chia sẻ một di sản tinh thần phong phú cho phép chúng ta cùng nhau làm được nhiều điều. Vào thời điểm phương Tây phải đối mặt với chủ nghĩa thế tục phi nhân cách, các tín đồ phải tìm kiếmcùng nhau  và hợp tác hầu làm cho tình yêu thiêng liêng trở nên rõ ràng hơn đối với nhân loại’,” Đức Hồng y Koch cho biết trong thông điệp ngày 1 tháng Tư của mình.

Cả hai diễn giả khách mời của hội nghị — Shira Billet, phó giáo sư về tư tưởng và đạo đức Do Thái tại Chủng viện Thần học Do Thái của Hoa Kỳ, và Judith Wolfe, giáo sư thần học triết học tại Đại học St. Andrews ở Scotland — đều cho biết niềm tin chung rằng mỗi người được tạo ra theo “hình ảnh của Thiên Chúa” cung cấp cho người Công giáo và người Do Thái nền tảng cho đạo đức, chuẩn mực và giá trị chung.

“Con người được yêu thương là con người được tạo ra theo hình ảnh của Thiên Chúa,” Billet nói, bình luận về những tác phẩm của Rabbi Akiva, một học giả và vị tử đạo Do Thái vào thế kỷ thứ nhất. “Chúa yêu thương con người vì con người được tạo ra theo hình ảnh của Thiên Chúa”.

“Khi Thiên Chúa phán với Noah và các con trai của ông rằng, ‘Con người được tạo ra theo hình ảnh của Thiên Chúa,’ câu thơ này là lệnh cấm giết người,” Billet nói thêm, trích dẫn Sáng thế ký 9:6.

“Thiên Chúa cũng nói ra chuẩn mực đạo đức theo sau đó, đó là, bạn không thể phá hủy hình ảnh của Thiên Chúa trong một con người khác,” bà nói tiếp.

Mô tả tình yêu của một Thiên Chúa Ba Ngôi “đã định nghĩa cuộc sống thiêng liêng trong chính nó; tình yêu giữa Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần” thu hút con người tham gia vào “cuộc sống thiêng liêng của tình yêu đó,” Wolfe cho biết các Kitô hữu được kêu gọi thể hiện “sự viên mãn và lòng quảng đại của Thiên Chúa” đối với người khác.

“Toàn bộ đạo đức được nêu trong Bài giảng trên núi nói trực tiếp đến điều này … (về) việc đưa má bên kia, về việc đi thêm một dặm, về việc cho đi chiếc áo dài của bạn,” Wolfe nói, bình luận về Chương 5 Phúc  củam Thánh Matthew.

“Theo một nghĩa nào đó, tất cả những hành động đó chỉ có thể được thực hiện khi xuất phát từ niềm tin sâu sắc rằng có đủ (và) chúng ta có thể cho đi tất cả những thứ đó nhưng tình yêu và sự viên mãn của Chúa sẽ đủ đáp ừng.”

Sau khi nhận được lệnh của Chúa là trở thành “ánh sáng cho các dân tộc,” cả Billet và Wolfe đều cho biết người Do Thái và Kitô giáo có trách nhiệm làm chứng cho niềm tin tôn giáo của họ, đặc biệt là trong một thế giới mà sự khan hiếm, cạnh tranh và xung đột là những thế lực thống trị.

Là một phần trong dự án hợp tác kéo dài 3 năm của Vatican với Dự án Camille và Sandy Kress, Angelicum sẽ tổ chức thêm hai hội nghị vào năm 2026 và 2027 nhằm thúc đẩy đối thoại Do Thái giáo - Công giáo về thần học, nhân học và đạo đức.

Jos. Nguyễn Minh Sơn