Kitô giáo tăng ở Châu Phi cận Sahara, giảm trên toàn thế giới

Kitô giáo tăng ở Châu Phi cận Sahara, giảm trên toàn thế giới

Châu Phi cận Sahara trở thành trung tâm của Kitô giáo toàn cầu, khi số lượng người theo đạo Thiên chúa giảm ở phương Tây do tình trạng ly khai gia tăng

Châu Phi cận Sahara đã thay thế châu Âu trở thành nơi tập trung của những người theo đạo Thiên chúa trên thế giới, do tỷ lệ sinh cao hơn và "tình trạng không theo đạo Thiên chúa lan rộng" ở Tây Âu - với số lượng người theo đạo Thiên chúa giảm dần so với dân số thế giới do nhiều tín đồ rời bỏ đức tin, theo nghiên cứu mới của Trung tâm nghiên cứu Pew.

Những người theo đạo Thiên chúa, xét trên mọi giáo phái, vẫn là nhóm tôn giáo lớn nhất thế giới - chiếm đa số ở mọi khu vực ngoại trừ khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, Trung Đông và Bắc Phi - nhưng "họ đang giảm dần về mặt dân số toàn cầu, vì một lượng lớn người theo đạo Thiên chúa trên khắp thế giới 'chuyển' khỏi tôn giáo để trở thành người không theo tôn giáo nào", Pew cho biết.

Vào ngày 9 tháng 6, trung tâm đã công bố "Bối cảnh tôn giáo toàn cầu đã thay đổi như thế nào từ năm 2010 đến năm 2020", khảo sát thành phần tôn giáo của 99,98% dân số thế giới, tức là gần 8 tỷ người.

Dữ liệu - được lấy từ hơn 2.700 nguồn, bao gồm các cuộc điều tra dân số và nhân khẩu học trên quy mô lớn cũng như sổ đăng ký dân số - đại diện cho 201 quốc gia và vùng lãnh thổ có dân số ít nhất 100.000 người.

Báo cáo này là báo cáo mới nhất trong loạt báo cáo về sự thay đổi tôn giáo toàn cầu do Pew thực hiện với sự hợp tác của Quỹ John Templeton.

Dữ liệu dựa trên sự tự nhận dạng theo một tôn giáo nào đó và không chỉ ra bất kỳ mức độ tín ngưỡng hay thực hành nào, hoặc sự thiếu vắng của chúng.

Báo cáo nêu tên bảy nhóm chính: Thiên chúa giáo, Hồi giáo, Ấn Độ giáo, Phật giáo, Do Thái giáo, các tôn giáo khác - bao gồm Baha'i, Sikh giáo, Zoroaster giáo và Wicca - và những người không theo tôn giáo nào.

Trong khi tổng số người theo đạo Thiên chúa trên thế giới tăng từ 2,1 tỷ lên 2,3 tỷ trong thập kỷ từ 2010 đến 2020, thì tổng dân số không theo đạo Thiên chúa đồng thời tăng 15% lên 5,6 tỷ.

Pew cho biết: "Kết quả là, tỷ lệ người theo đạo Thiên chúa so với dân số toàn cầu đã giảm từ 31% xuống còn 29%".

Một số yếu tố ảnh hưởng đến nhân khẩu học tôn giáo, chẳng hạn như khả năng sinh sản, tỷ lệ tử vong, di cư và chuyển đổi tôn giáo - Pew định nghĩa là sự thay đổi khi trưởng thành từ một nhóm tôn giáo thời thơ ấu sang một nhóm tôn giáo khác, hoặc hoàn toàn không theo tôn giáo nào.

Cuối cùng, Pew cho biết, khả năng sinh sản và sự chuyển đổi tôn giáo đã chứng minh được tính quyết định trong việc định hình nhân khẩu học tôn giáo toàn cầu, đồng thời lưu ý rằng di cư không thể thay đổi quy mô dân số toàn cầu của một nhóm tôn giáo nhất định và rằng những người di cư có xu hướng định cư ở các quốc gia nơi bản sắc tôn giáo của họ phổ biến.

Pew cho biết ở khu vực cận Sahara châu Phi, dân số chung tăng 31% lên 1,1 tỷ người từ năm 2010 đến năm 2020, trong đó hầu hết người dân (62%) trong khu vực tự nhận là người theo đạo Thiên chúa.

Báo cáo cũng lưu ý rằng dân số trẻ hơn và tỷ lệ sinh cao hơn của khu vực đã thúc đẩy sự phát triển tôn giáo trong tất cả các nhóm ngoại trừ người Do Thái, trong đó toàn bộ khu vực chiếm "phần lớn sự gia tăng số lượng người theo đạo Thiên chúa trên toàn cầu".

Một nghiên cứu trước đây của Pew ước tính rằng người Hồi giáo có tỷ lệ sinh cao nhất, trung bình là 3,1 trẻ em từ năm 2010 đến năm 2015. Nghiên cứu tương tự cũng phát hiện ra rằng người theo đạo Thiên chúa đứng thứ hai, với 2,7 trẻ em.

Trong nghiên cứu mới, Pew cho biết trong khi "Những người theo đạo Thiên chúa có tỷ lệ sinh cao… thì họ lại mất đi tín đồ khi mọi người từ bỏ đạo Thiên chúa để trở thành người không theo tôn giáo nào cả".

Pew trích dẫn nhiều nghiên cứu khác nhau cho biết quá trình chuyển đổi tôn giáo thường hoàn tất vào cuối những năm tháng trưởng thành của một người.

Pew cho biết những người không theo tôn giáo chiếm nhóm dân số lớn thứ ba trên toàn cầu, sau những người theo đạo Thiên chúa và đạo Hồi.

Tính đến năm 2020, Kitô hữu vẫn chiếm đa số ở 120 quốc gia và vùng lãnh thổ, giảm so với con số 124 vào năm 2010.

Trong số các quốc gia mà người theo đạo Thiên chúa chỉ chiếm chưa đến một nửa dân số là Vương quốc Anh (49%), Úc (47%), Pháp (46%) và Uruguay (44%) - tất cả những quốc gia này hiện có 40% hoặc nhiều hơn cư dân tự nhận mình không theo tôn giáo nào.

Trong giai đoạn báo cáo, Úc chứng kiến sự sụt giảm lớn nhất về dân số theo đạo Thiên chúa, giảm hơn 20 điểm từ 67,1% xuống 46,8% và tính đến năm 2020, số lượng người theo đạo Thiên chúa giảm 2,83 triệu người.

Những quốc gia cũng chứng kiến sự suy giảm đáng kể trong giai đoạn 2010-2020 ở những người tự nhận mình là Cơ đốc nhân là Chile (từ 86% xuống 68,3%), Uruguay (từ 61% xuống 44,5%), Hoa Kỳ (từ 78,3% xuống 64%), Canada (từ 67,2% xuống 53,3%) và Vương quốc Anh (từ 62,4% xuống 49,4%).

Trong khi một số quốc gia trên thế giới chứng kiến sự sụt giảm dân số theo đạo Thiên chúa, Pew cho biết "nhiều quốc gia ở châu Âu và những nơi nói tiếng Anh hoặc phương Tây khác, nơi mà đa số người theo đạo Thiên chúa đã giảm sút trong nhiều thập kỷ.

Pew cho biết: "Sự thay đổi này phần lớn là do tỷ lệ người từ bỏ đạo Thiên chúa cao - tức là mọi người trở nên không theo tôn giáo nào khi trưởng thành mặc dù được nuôi dạy theo đạo Thiên chúa khi còn nhỏ".

Nhìn chung, những người theo đạo Thiên chúa và đạo Phật chịu tổn thất lớn nhất do thay đổi tôn giáo, trong đó đạo Thiên chúa mất 11,6 người lớn cho mỗi 100 người lớn được nuôi dạy theo đạo Thiên chúa do thay đổi tôn giáo.

Một trường hợp ngoại lệ là quốc gia Mozambique ở Đông Phi, nơi đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về dân số theo đạo Thiên chúa, tăng 5% lên 61% vào năm 2020. Pew lưu ý rằng một chiến dịch chống tôn giáo của chính phủ do đảng xã hội chủ nghĩa cầm quyền Frelimo phát động - lên nắm quyền sau khi đất nước này giành độc lập khỏi Bồ Đào Nha vào năm 1975 - đã chính thức kết thúc vào những năm 1980, "và tỷ lệ "người theo đạo Thiên chúa ở quốc gia đó đã tăng lên kể từ đó."

Sự gia tăng này diễn ra trong bối cảnh cuộc đàn áp mới đang diễn ra, khi tổ chức Open Doors - tổ chức hỗ trợ những người theo đạo Thiên chúa bị đàn áp ở hơn 70 quốc gia - nhận thấy rằng chính phủ Mozambique "vẫn còn đàn áp", trong khi những kẻ cực đoan Hồi giáo, mạng lưới tội phạm có tổ chức và thủ lĩnh gia tộc cũng gây ra mối đe dọa đối với những người theo đạo Thiên chúa ở quốc gia này.

Hoa Kỳ có nhiều cư dân theo đạo Thiên chúa hơn bất kỳ quốc gia nào khác, với hơn 217 triệu người - hay 9,6% số người theo đạo Thiên chúa trên thế giới - tự nhận mình là người theo đạo Thiên chúa.

Tiếp theo là Hoa Kỳ là Brazil (hơn 168 triệu), Mexico (hơn 113 triệu), Philippines và Nga (hơn 102 triệu), Nigeria và Congo (mỗi quốc gia có hơn 92 triệu).

Tuy nhiên, Dmitry Dubrovskiy, một nhà nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Quốc tế tại Đại học Charles ở Prague, gần đây đã nói với OSV News rằng mặc dù phần lớn dân số theo đạo Chính thống giáo - và trong bối cảnh chính phủ đàn áp các cộng đồng tín ngưỡng Chính thống giáo không phải người Nga - nhưng nhìn chung xã hội Nga không thực sự sùng đạo.

Thay vào đó, ông cho biết "một lượng lớn người Nga chắc chắn coi Chính thống giáo là bản sắc văn hóa của họ", đồng thời lưu ý rằng chỉ "khoảng 3-7% dân số Nga thường xuyên đến nhà thờ".

Pew lưu ý trong báo cáo mới rằng "trong khi các câu chuyện truyền thông trong những năm 2010 thường cho rằng Trung Quốc đang trên bờ vực có dân số theo đạo Thiên chúa lớn nhất thế giới, các cuộc khảo sát lại chỉ ra rằng dân số theo đạo Thiên chúa ở Trung Quốc vẫn nằm ngoài 10 quốc gia đông dân nhất thế giới.

Pew cho biết: "Dựa trên bản sắc tôn giáo được đo lường trong các cuộc khảo sát, chúng tôi ước tính có khoảng 25 triệu người theo đạo Thiên chúa ở Trung Quốc vào năm 2020", trích dẫn báo cáo năm 2023 về "Đo lường tôn giáo ở Trung Quốc".

Trong báo cáo mới của mình, Pew lưu ý rằng trong số khoảng hai chục quốc gia - trong đó có Triều Tiên, quốc gia liên tục đứng đầu danh sách của Open Doors là quốc gia nguy hiểm nhất đối với người theo đạo Thiên chúa - nguồn cung cấp số liệu duy nhất là Cơ sở dữ liệu tôn giáo thế giới của Đại học Boston.

Bản thân cơ sở dữ liệu lưu ý rằng "có một số lĩnh vực của đời sống tôn giáo mà không thể có được số liệu thống kê chính xác, thường là do sự phản đối của nhà nước" đối với các truyền thống tôn giáo, vì vậy "chúng tôi phải đưa ra những ước tính hợp lý và thận trọng".

Theo Khảo sát bối cảnh tôn giáo 2023-2024 của Pew được công bố vào tháng 2, sự suy giảm trong nhiều năm của Kitô giáo ở Hoa Kỳ có thể đã ổn định.

Tuy nhiên, cuộc khảo sát cho thấy người Công giáo đang chứng kiến sự mất mát lớn nhất về số lượng tín đồ so với các tôn giáo khác ở Hoa Kỳ

Dữ liệu cho thấy cứ mỗi một người gia nhập Giáo hội Công giáo, thì có 8,4 cá nhân khác đã rời bỏ đức tin, hoặc hoàn toàn hoặc theo một truyền thống thờ cúng khác. Điều này làm tăng xu hướng mà Pew tìm thấy vào năm 2014, khi có 6,5 người Công giáo rời bỏ đức tin cho mỗi người gia nhập.

Cuộc khảo sát đó cũng cho thấy chỉ có 29% người Công giáo trên toàn quốc tham dự các buổi lễ tôn giáo hàng tuần hoặc thường xuyên hơn. Tổng cộng có bốn trong số 10 người Công giáo tham dự các buổi lễ tôn giáo hàng tháng hoặc nhiều hơn.

Ngoài ra, sự ủng hộ của người Công giáo Hoa Kỳ đối với việc hợp pháp hóa phá thai, đồng tính luyến ái và các quan điểm khác trái ngược với giáo lý của nhà thờ đã tăng lên trong thập kỷ rưỡi qua.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp