Lắng nghe và bước theo vị Mục Tử nhân lành - Tại sao lại là người làm vườn?

LẮNG NGHE VÀ BƯỚC THEO VỊ MỤC TỬ NHÂN LÀNH

Chúa Nhật thứ tư Mùa Phục Sinh được gọi là Chúa Nhật Chúa Chiên Lành. Hôm nay, Phụng vụ Lời Chúa mời gọi chúng ta chiêm ngắm hình ảnh thật đẹp và đầy ý nghĩa của Chúa Giêsu Kitô, Đấng Chăn Chiên Nhân Lành. Ngài biết rõ, yêu thương, dẫn dắt và bảo vệ chúng ta là đoàn chiên của Ngài.

1. Tiếng gọi của Vị Mục Tử

Người ta kể rằng, có một người chăn cừu bẻ gãy chân của một con cừu hay đi lang thang của anh ta và vác nó đi cho tới khi chân nó lành lại. Anh ta nói mình làm như vậy là để con cừu khi được vác trên vai và chăm sóc như thế nó sẽ gắn kết với anh và không bao giờ đi lang thang nữa. Ở một số nền văn hóa, sự nghiêm khắc hoặc kỷ luật hà khắc đôi khi được xem là cách thể hiện tình yêu thương, nhằm hướng dẫn cá nhân đi đúng đường. Hành động bẻ chân cừu được coi là một hình thức yêu thương cứng rắn, “mục đích biện minh cho phương tiện”, biện minh cho cung cách dạy dỗ độc đoán của nhiều bậc cha mẹ, của nhiều cơ sở giáo dục, những phương sách quản lý chuyên chế của nhiều thiết chế xã hội, chính trị, ý thức hệ…

Liệu Chúa Giêsu, Đấng “không đành bẻ gãy cây lau bị giập, tim đèn leo lét, chẳng nỡ tắt đi” (Mt 12: 20) có làm chúng ta bị tổn thương như vậy để giữ chúng ta gần gũi với Ngài không? Không có chỗ nào trong các tài liệu về chăn nuôi, lại càng không có chỗ nào trong Kinh thánh, nói về những người chăn chiên bẻ chân cừu theo cách này. Câu chuyện này không có gì chung với với Lời của Chúa Giêsu, Đấng Chăn Chiên Lành luôn tìm kiếm và dẫn dắt con người bằng tình yêu, kiên nhẫn và sự hy sinh, chứ không sử dụng bạo lực để ép buộc: “Phần tôi, tôi đến để cho chiên được sống và sống dồi dào” (Ga 10: 10). Chính Chúa Giêsu đã khẳng định mối liên kết thân mật giữa Ngài và những ai thuộc về Ngài: “Chiên của tôi thì nghe tiếng tôi; tôi biết chúng và chúng theo tôi. Tôi ban cho chúng sự sống đời đời; không bao giờ chúng phải diệt vong và không ai cướp được chúng khỏi tay tôi” (Ga 10, 27-28). Đây không chỉ là một lời tuyên bố, mà còn là một lời mời gọi và một lời hứa.

• “Chiên của tôi thì nghe tiếng tôi” không chỉ là nghe bằng đôi tai thể lý, mà là lắng nghe bằng cõi lòng, nhận ra chân lý trong lời Ngài, và đáp lại bằng sự vâng phục và tin tưởng.
• “Tôi biết chúng” không phải là biết hời hợt bên ngoài, mà là sự thấu hiểu sâu sắc, sự quan tâm riêng biệt đến từng con chiên.
• “Chúng theo tôi” là hành động đi theo đường lối của Ngài, sống theo giáo huấn của Ngài.
• Và phần thưởng cho sự gắn bó này là “sự sống đời đời” vô giá, và sự an toàn trọn vẹn trong vòng tay yêu thương của Chúa Giêsu và của Chúa Cha: “Cha tôi, Đấng đã ban chúng cho tôi, thì lớn hơn tất cả, và không ai cướp được chúng khỏi tay Chúa Cha. Tôi và Chúa Cha là một” (Ga 10, 29-30).

Sự kết hiệp giữa Chúa Con và Chúa Cha bảo đảm cho sự an toàn mãi mãi của chúng ta. Thánh Augustinô đã suy ngẫm: “Vậy chúng ta là chiên của Ngài … Ngài đã cứu chuộc chúng ta… Chính Ngài là Mục Tử của chúng ta, và chúng ta là đoàn chiên của Ngài. Ngài dẫn chúng ta đến đồng cỏ xanh tươi…” (Chú giải Thánh vịnh 22).

2. Đoàn chiên được quy tụ từ muôn dân nước

Tiếng gọi của Vị Mục Tử không chỉ giới hạn trong dân riêng Israel. Khi Lời Chúa bị một số người Do Thái chối từ, Thánh Phaolô và Banaba đã mạnh dạn lên tiếng: “Anh em phải là những người đầu tiên được nghe công bố lời Thiên Chúa, nhưng vì anh em khước từ lời ấy, và tự coi mình không xứng đáng hưởng sự sống đời đời, thì đây chúng tôi quay về phía dân ngoại” (Cv 13, 46-47).

Đoàn chiên của Chúa được quy tụ từ mọi dân tộc, mọi ngôn ngữ. Bài thánh vịnh đáp ca hôm nay nhắc rằng: “Toàn thể địa cầu, hãy tung hô Chúa! Hãy phụng thờ Chúa với niềm vui, vào trước thánh nhan Ngài giữa tiếng hò reo” (Tv 99, 1-2). Thiên Chúa là Đấng tạo thành và là Mục Tử của tất cả mọi người: “Hãy nhìn nhận Chúa là Thượng Đế, chính Ngài dựng nên ta, ta thuộc về Ngài, ta là dân Ngài, là đoàn chiên Ngài dẫn dắt” (Tv 100, 3). Kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa là dành cho mọi dân tộc, muôn dân nước, mọi ngôn ngữ. Niềm vui của những người đón nhận Tin Mừng là bằng chứng cho quyền năng của Chúa Thánh Thần: “Còn các môn đệ được tràn đầy hoan lạc và Thánh Thần” (Cv 13, 52).

Đức Thánh Cha Phanxicô thường dùng hình ảnh “những người chăn chiên với mùi của chiên” (Cuộc gặp một nhóm linh mục người Pháp, tại Rôma, thứ Hai, 07 tháng 6 năm 2021). Người mục tử không chỉ ở trong chuồng trại mà còn đi ra vùng ngoại biên để tìm kiếm và quy tụ những con chiên lạc. Sách Công vụ Tông đồ mô tả sống động sứ vụ đó: “Ta sẽ đặt ngươi làm ánh sáng muôn dân, để ngươi đem ơn cứu độ đến tận cùng cõi đất” (Cv 13: 47-49).

3. Sự sống vĩnh cửu của đoàn chiên

Bài đọc thứ hai từ Sách Khải Huyền cho thấy một viễn cảnh huy hoàng về đích điểm của đoàn chiên trung thành. Đó là hình ảnh “một đoàn người thật đông không tài nào đếm nổi, thuộc mọi dân, mọi chi tộc, mọi nước và mọi ngôn ngữ. Họ đứng trước ngai và trước Con Chiên” (Kh 7, 9).

Họ là những người biết sử dụng ý chí tự do được ban cho, không bị bạo lực ép buộc, để chọn yêu mến và vâng lời Chúa Chiên Lành. Họ là những người tin tưởng bước theo Chúa Kitô bằng tình yêu tự nguyện và làm nên đoàn chiên của Ngài. Họ là những người đã trải qua thử thách trần gian, đã trung thành đi theo Vị Mục Tử, và giờ đây được hưởng sự sống đời đời bên Ngài. Họ “là những người đến từ cơn gian nan lớn lao. Họ đã giặt sạch và tẩy trắng áo mình trong máu Con Chiên” (Kh 7, 14). Chính Con Chiên, Chúa Giêsu Kitô, tiếp tục chăm sóc đoàn chiên của Ngài trong vinh quang: “Con Chiên đang ngự ở giữa ngai sẽ chăn dắt và dẫn đưa họ đến nguồn nước trường sinh” (Kh 7, 17). Lời hứa của Chúa Kitô: “Tôi ban cho chúng sự sống đời đời” (Ga 10:28) được bắt đầu ngay nơi trần gian và trở nên viên mãn trong Nước Trời mai sau.

Đức Bênêđictô XVI từng nói: “Chỉ trong Đức Kitô, Mục Tử Nhân Lành, sự sống của chúng ta mới tìm được ý nghĩa đích thực và sự thành toàn” (Bài giảng, Chúa Nhật IV Phục Sinh, 2008). Sự thành toàn ấy được bài đọc thứ hai mô tả trong một cảnh khải hoàn rực rỡ: “Kìa một đoàn người thật đông không tài nào đếm nổi, thuộc mọi dân, mọi chi tộc, mọi nước và mọi ngôn ngữ. Họ đứng trước ngai và trước Con Chiên, mình mặc áo trắng, tay cầm nhành lá thiên tuế. Họ lớn tiếng tung hô: Chính Thiên Chúa chúng ta, Đấng ngự trên ngai, và chính Con Chiên đã cứu độ chúng ta” (Kh 7: 9-10).

4. Bước theo Vị Mục Tử mỗi ngày

Lời Chúa hôm nay mời gọi mỗi người chúng ta tự vấn: chúng ta có thực sự đang lắng nghe tiếng Chúa Giêsu, Vị Mục Tử của chúng ta không? Chúng ta có nhận ra tiếng Ngài giữa muôn vàn tiếng ồn ào của thế gian? Chúng ta có can đảm bước theo đường lối Ngài, ngay cả khi gặp gian nan thử thách?

Mỗi chúng ta được mời gọi liên kết với Chúa Kitô qua việc cầu nguyện, lắng nghe Lời Chúa, và lãnh nhận các Bí tích, đặc biệt là Bí tích Thánh Thể, nơi đó chính Vị Mục Tử nuôi dưỡng chúng ta bằng Mình và Máu Ngài. Chúng ta cũng được mời gọi trở nên những chứng nhân vui tươi về tình yêu của Vị Mục Tử, góp phần vào sứ mạng quy tụ đoàn chiên từ muôn phương, để tất cả nhận biết “Chúa là Đấng nhân hậu, muôn ngàn đời Ngài vẫn trọn tình thương, qua bao thế hệ, vẫn một niềm thành tín” (Tv 99, 5).

Chúa Giêsu không bao giờ đối xử với chiên của Ngài bằng cách bẻ chân bầy chiên. Những “người làm thuê xấu bụng” có thể lạm dụng và làm tổn thương chiên của họ hoặc bỏ mặc chúng cho bầy sói: “Người làm thuê, vì không phải là mục tử, và vì chiên không thuộc về anh, nên khi thấy sói đến, anh bỏ chiên mà chạy. Sói vồ lấy chiên và làm cho chiên tán loạn, vì anh ta là kẻ làm thuê, và không thiết gì đến chiên” (Ga 10: 12-13). Nhưng Chúa Giêsu, Đấng Chăn Chiên Nhân Lành, sẵn lòng lao vào đối mặt với lũ sói.

Chúa Giêsu không chặn đứng sự lang thang của chúng ta trong thói hư tật xấu bằng cách hủy bỏ tự do của chúng ta. Ngài chữa lành thói hư tật xấu của chúng ta bằng những vết thương của Ngài. Thân thể Ngài bị bẻ gẫy vì chiên của Ngài: “Vì Ngài phải mang những vết thương mà anh em đã được chữa lành. Quả thật, trước kia anh em chẳng khác nào những con chiên lạc, nhưng nay đã quay về với Vị Mục Tử, Đấng chăm sóc linh hồn anh em” (1 Pr 2: 24-25).

Chúng ta có thể bị thương bởi một vài người chăn chiên “chỉ biết lo cho mình… Sữa các ngươi uống, len các ngươi mặc, chiên béo tốt thì các ngươi giết, còn đàn chiên lại không lo chăn dắt” (Êdêkiel 34: 2). Nhưng chúng ta vẫn có thể được chữa lành bởi Chúa Giêsu, Đấng Chăn Chiên Nhân Lành.

Xin Chúa Giêsu, Vị Mục Tử Nhân Lành, luôn gìn giữ, hướng dẫn và quy tụ chúng ta trong tình yêu của Ngài, để một ngày kia, tất cả chúng ta được cùng đoàn chiên đông đảo hát khúc ca chiến thắng trước Ngai Thiên Chúa và Con Chiên muôn đời: “Amen! Xin kính dâng Thiên Chúa chúng ta lời chúc tụng và vinh quang, sự khôn ngoan và lời tạ ơn, danh dự, uy quyền và sức mạnh, đến muôn thuở muôn đời! Amen! Amen” (Kh 7: 12).

Phêrô Phạm Văn Trung 

+++++++++++++

TẠI SAO LẠI LÀ NGƯỜI LÀM VƯỜN?

Ivanov, A. (1836). Chúa Kitô hiện ra với Maria Mađalêna [tranh vẽ].

“Bà Maria tưởng là người làm vườn, liền nói: Thưa ông, nếu ông đã đem Ngài đi, thì xin nói cho tôi biết ông để Ngài ở đâu, tôi sẽ đem Ngài về” (Ga 20:15)

Trong tường thuật của thánh Máccô về sự phục sinh của Chúa Giêsu, Maria Mađalêna và những người phụ nữ khác đi cùng bà đã “sợ hãi” và “run lẩy bẩy, hết hồn hết vía” khi nghe thông báo từ vị khách từ thiên đàng bên trong ngôi mộ trống rỗng của Chúa Giêsu (Mc 16:8). Trong tường thuật của thánh Mátthêu, Maria và những người phụ nữ “tuy sợ hãi nhưng cũng rất đỗi vui mừng” (Mt 28:8); trong tường thuật của thánh Luca, họ chỉ đơn giản là “sợ hãi, cúi gằm mặt xuống đất” (Lc 24:5). Không có bản Tin Mừng nào trong ba sách Tin Mừng nhất lãm đề cập đến việc Maria Mađalêna nhầm lẫn một thiên thần - chưa nói đến chính Chúa Giêsu - với người làm vườn. Vì vậy, thật thú vị khi thánh Gioan đưa vào chi tiết có vẻ không cần thiết và không quan trọng này về một “người làm vườn”, một chi tiết dường như không tương ứng với các trình thuật được ghi lại bởi những tác giả sách Tin Mừng khác. Chúng ta cần hiểu điều này như thế nào?

Vâng, trước tiên chúng ta hãy nhận ra rằng liên quan đến các trình thuật khác nhau được ghi lại về sự phục sinh của Chúa Giêsu, có một số lượng “vay mượn” nhất định từ nhau mà cần thiết phải có, vì thực tế không ai tận mắt chứng kiến ​​Chúa Giêsu sống lại từ cõi chết. Một ngày nọ, Ngài được chôn cất, một hòn đá lăn ra che trước mộ Ngài, những người lính canh gác lối vào để tránh bất cứ trò lừa bịp hoặc thuyết âm mưu nào hình thành. Và rồi ba ngày sau... Chúa Giêsu đã ra khỏi mồ. Bây giờ cả bốn tường thuật đều đồng ý rằng chính Maria Mađalêna và những người phụ nữ đi cùng bà là những người đầu tiên biết về ngôi mộ trống của Chúa Giêsu và sau đó bà là người đã thông báo tin tức đáng kinh ngạc này cho Mười Một Tông Đồ; vì điều này, Maria đã giành được danh hiệu “Tông đồ của các Tông đồ”. Nhưng điều gì giải thích cho phiên bản của thánh Gioan về cách Maria Mađalêna đến và khám phá ra Chúa Giêsu phục sinh lại khác biệt đến vậy so với ba tường thuật kia? 

Câu trả lời hiển nhiên nhất chỉ đơn giản là: quan điểm của người ta về một sự kiện sẽ ảnh hưởng đến cách người ta truyền đạt sự kiện đó đến người khác. Nếu tôi viết ra những kỷ niệm về ngày cưới của mình, tôi có thể đặt tên cho câu chuyện của mình là “Ngày tuyệt vời nhất trong cuộc đời tôi”. Nhưng một vị khách đến dự đám cưới của tôi, nếu người ấy không quen biết ai tham dự ngoài cô dâu và chú rể, có thể đặt tên cho câu chuyện của mình là “Ngày buồn tẻ nhất trong cuộc đời tôi”. Tất cả đều liên quan đến quan điểm.

Nhưng có một góc nhìn khác ngoài góc nhìn giải thích cho việc thánh Gioan đưa chi tiết về người làm vườn vào. Đó là một chi tiết mà ông đã được biết, nhưng không ai trong ba tác giả Tin Mừng kia biết đến. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu lý do tại sao lại như vậy. Hãy nhớ rằng, Gioan đã đưa Mẹ Maria “về nhà mình” (Ga 19:27). Gioan không chỉ có quan điểm riêng để tham khảo mà còn được hưởng lợi khi được nghe Mẹ Maria trực tiếp kể lại. Điều này liên quan gì đến Maria Mađalêna? Thực ra là liên quan rất nhiều. Theo truyền thống phương Đông, “Maria Mađalêna tiếp tục sứ mệnh của mình như một nhà truyền giáo, nhà chiêm nghiệm và nhà thần bí trong lòng Giáo hội… bà đã đến Êphêsô cùng với Đức Trinh Nữ Maria và qua đời tại đó” (“Kinh cầu Thánh nữ Maria Mađalêna” The Catholic Company). Nói cách khác, Maria Mađalêna đã sống cùng thị trấn với Mẹ Maria, và rất có thể là cùng cộng đoàn tín hữu ở đó; do đó, theo bối cảnh, bà sống trong cộng đoàn của Thánh Gioan Tông đồ. Không giống như những tác giả Tin Mừng khác, Thánh Gioan có thể biết chi tiết về người làm vườn vì có thể chính Maria Mađalêna đã kể cho ông nghe.

Điều này chỉ còn lại một câu hỏi. Tại sao Maria Mađalêna lại nhầm Chúa Giêsu với một người làm vườn ngay từ đầu? Chắc chắn, chúng ta hiểu rằng Chúa Giêsu, trong trạng thái vinh quang của Ngài, sẽ không thể nhận ra được đối với những tâm hồn buồn bã vì yêu mến và nhớ nhung Ngài đến vậy. Sẽ cần một tia sáng ân sủng để mở mắt trái tim của họ ra với sự thật về người mà họ nhìn thấy trước mắt mình. Nhưng… tại sao lại là một người làm vườn? Liệu lời giải thích có thực sự đơn giản rằng một người làm vườn là người duy nhất mà Maria thấy hợp lý khi đi lại giữa các ngôi mộ vào sáng sớm như vậy không? Có lẽ vậy. Nhưng… Liệu Kinh thánh có bao giờ để lại cho chúng ta những chi tiết không cần thiết mà chỉ để mô tả chính xác về mặt lịch sử không? Không có khả năng như vậy. Mỗi lời đến từ Chúa đều có mục đích dẫn chúng ta suy ngẫm. Từ góc độ này, chúng ta thấy gì khi nhìn vào “người làm vườn” mà Maria Mađalêna chăm chú nhìn?

Đấng Đáng Kinh Fulton Sheen viết: “ … người làm vườn cắt những chồi xanh từ gốc bụi cây, không phải để giết chết hoa hồng, mà để làm cho hoa nở đẹp hơn” (Đấng Đáng kính Fulton Sheen, tr. 185, cookiecrumbstoliveby.wordpress.com).

Chúa Giêsu, “Người Làm Vườn,” đã gieo Lời Ngài vào lòng Maria Mađalêna, tỉa và cắt những chồi non không khỏe mạnh khỏi cuộc đời bà và nhổ tận gốc những gì ngăn cản bà tăng trưởng… để bà có thể nở hoa và lớn lên! Chính Chúa Giêsu - Người Chăn Chiên Nhân Lành, Chiên Thiên Chúa, Đấng Mêsia, nhưng cũng là Người Làm Vườn  - đã cứu mạng Maria khỏi sự hủy diệt. Người Chăn Chiên Nhân Lành sẽ để chín mươi chín con chiên đi tìm một linh hồn, cõng con chiên ấy trên lưng về nhà nếu cần. Nhưng chính Người Làm Vườn mới là người xới đất trong lòng chúng ta, nhẹ nhàng nâng đầu chúng ta lên và hướng dẫn chúng ta đối mặt với những điểm yếu, lỗi lầm, khuyết điểm và nỗi đau của mình, không phải để hủy hoại chúng ta mà để giúp chúng ta lớn lên. Việc vun trồng của người làm vườn vừa đau đớn vừa thống khổ, nhưng thành quả từ công trình của người làm vườn thì mãi mãi ngọt ngào.

“Đang tuần tiễu trong thành, bọn lính gác gặp tôi. Tôi hỏi họ: Các anh có thấy chăng người lòng tôi yêu dấu?Vừa rời họ mà đi, tôi đã gặp người lòng tôi yêu dấu” (Diễm ca 3:3-4)

Tác giả: Mc Holbrook

Chuyển ngữ: Phêrô Phạm Văn Trung.