Lời Cảnh Tỉnh Từ Miền Đất Phép Lạ

Lời Cảnh Tỉnh Từ Miền Đất Phép Lạ – Khi Ân Sủng Hóa Thành Gánh Nặng

Hôm nay, Tin Mừng của Thánh Mát-thêu trình bày cho chúng ta một đoạn văn đầy sức nặng, một lời cảnh tỉnh nghiêm khắc từ chính môi miệng Đức Giê-su. Đó không phải là những lời dịu dàng, an ủi mà chúng ta thường mong đợi từ Người Thầy chí thánh, nhưng là những lời quở trách, những lời than khóc đầy xót xa cho các thành đã chứng kiến biết bao phép lạ vĩ đại mà vẫn chai lì trong lòng tin, vẫn từ chối sám hối. Kho-ra-din, Bết-xai-đa, và đặc biệt là Ca-phác-na-um, những cái tên này không chỉ là địa danh lịch sử, mà còn là biểu tượng cho một bi kịch của ân sủng bị từ chối, của hồng ân bị lãng phí.

Chúng ta hãy cùng nhau suy tư về ý nghĩa sâu xa của những lời này, không phải để phán xét những người xưa, nhưng để soi chiếu vào chính cuộc đời chúng ta, vào cộng đoàn chúng ta, và vào thế giới mà chúng ta đang sống. Bởi lẽ, Lời Chúa luôn sống động và hiệu nghiệm, luôn vang vọng trong mọi thời đại, mời gọi mỗi người chúng ta lắng nghe và biến đổi.

Kho-ra-din, Bết-xai-đa, Ca-phác-na-um – những cái tên này hẳn đã quá quen thuộc với Đức Giê-su. Người đã dành phần lớn thời gian rao giảng và thực hiện sứ vụ công khai của mình tại vùng Ga-li-lê, và đặc biệt là tại những thành phố này. Ca-phác-na-um thậm chí còn được coi là "quê hương" của Người, là trung tâm hoạt động, nơi Người đã chữa lành biết bao bệnh tật, xua trừ ma quỷ, và giảng dạy những lời chân lý làm rung động lòng người. Hãy hình dung khung cảnh đó: những con đường tấp nập, những ngôi nhà đơn sơ, và giữa lòng những con người bình dị ấy, Đức Giê-su xuất hiện. Người không đến với vinh quang trần thế, không mang theo quyền lực chính trị hay quân sự, nhưng Người đến với quyền năng của Thiên Chúa, biểu lộ qua những dấu lạ phi thường.

Người mù được thấy, người què được đi, người phong hủi được sạch, người điếc được nghe, người chết sống lại, và Tin Mừng được loan báo cho người nghèo. Những phép lạ không chỉ là những hành động siêu nhiên, mà còn là những dấu chỉ cụ thể của Nước Thiên Chúa đang đến gần, của tình yêu thương vô bờ bến mà Thiên Chúa dành cho con người. Mỗi phép lạ là một lời mời gọi, một tiếng vọng từ trời cao, thúc giục con người tin tưởng vào Đấng Cứu Độ, và thay đổi cuộc sống mình. Người dân Kho-ra-din, Bết-xai-đa, Ca-phác-na-um đã được chứng kiến tận mắt, được chạm tay vào những điều kỳ diệu ấy. Họ đã được hưởng một đặc ân mà không một dân tộc nào, không một thành phố nào trong lịch sử có được: được sống và tương tác trực tiếp với chính Ngôi Lời nhập thể, được nghe chính tiếng nói của Thiên Chúa.

Thế nhưng, điều gì đã xảy ra? Đức Giê-su đã phải thốt lên lời "khốn cho ngươi". "Khốn cho ngươi, hỡi Kho-ra-din! Khốn cho ngươi, hỡi Bết-xai-đa!" Lời "khốn" ở đây không phải là một lời nguyền rủa, mà là một lời than vãn đầy đau khổ, một lời cảnh báo về hậu quả tất yếu của sự cứng lòng. Họ đã chứng kiến "phần lớn các phép lạ Người làm", tức là không phải một hay hai, mà là rất nhiều, đủ để lay động bất cứ trái tim nào, đủ để chứng minh quyền năng và tình yêu của Thiên Chúa. Vậy mà họ vẫn "không sám hối".

Sám hối, thưa anh chị em, không chỉ là cảm thấy hối tiếc về những lỗi lầm đã qua. Sám hối là một sự thay đổi tận căn trong tư duy, trong thái độ, trong định hướng cuộc đời. Đó là một sự quay lưng dứt khoát với tội lỗi và quay về với Thiên Chúa. Đó là một sự mở lòng đón nhận chân lý và sống theo chân lý đó. Người dân Kho-ra-din, Bết-xai-đa, Ca-phác-na-um đã không làm điều đó. Có lẽ họ đã kinh ngạc trước các phép lạ, đã bàn tán xôn xao, đã tìm kiếm lợi ích vật chất từ những phép lạ chữa lành, nhưng họ đã không để những phép lạ ấy chạm đến chiều sâu tâm hồn, không để chúng biến đổi trái tim chai đá của mình. Họ đã không "mặc áo vải thô, rắc tro lên đầu", những biểu tượng của sự khiêm hạ và ăn năn đích thực.

Sự cứng lòng của họ càng trở nên bi kịch hơn khi Đức Giê-su so sánh họ với những thành phố ngoại giáo, thậm chí là tội lỗi như Tia, Xi-đôn và Xơ-đôm. Tia và Xi-đôn là những thành phố ven biển, nổi tiếng về thương mại, giàu có nhưng cũng đầy dẫy tội lỗi và thờ ngẫu tượng. Xơ-đôm là biểu tượng của sự suy đồi đạo đức, đến mức bị Thiên Chúa hủy diệt trong Cựu Ước. Vậy mà Đức Giê-su lại nói: "Nếu các phép lạ đã làm nơi các ngươi mà được làm tại Tia và Xi-đôn, thì họ đã mặc áo vải thô, rắc tro lên đầu tỏ lòng sám hối từ lâu rồi." Và "Nếu các phép lạ đã làm nơi ngươi mà được làm tại Xơ-đôm, thì thành ấy đã tồn tại cho đến ngày nay."

Lời so sánh này gây sốc, nhưng nó chứa đựng một chân lý sâu sắc về công lý và lòng thương xót của Thiên Chúa. Nó không có nghĩa là Thiên Chúa chấp nhận tội lỗi của Tia, Xi-đôn hay Xơ-đôm, mà nó nhấn mạnh nguyên tắc: "Ai được ban nhiều, thì sẽ bị đòi nhiều." Những thành phố ngoại giáo đó, dù tội lỗi, nhưng họ chưa từng được chứng kiến một Ngôi Lời nhập thể làm phép lạ giữa họ. Họ chưa từng được nghe trực tiếp tiếng gọi sám hối từ chính Thiên Chúa. Do đó, sự thiếu sám hối của họ, dù đáng trách, nhưng không nghiêm trọng bằng sự chai lì của những người đã được ban tặng ân sủng dồi dào mà vẫn từ chối. Đến ngày phán xét, sự khoan hồng sẽ được dành cho những ai ít được biết đến hơn, ít được ban tặng hơn, bởi vì trách nhiệm của họ cũng ít hơn.

Còn Ca-phác-na-um, thành phố được Đức Giê-su ưu ái chọn làm nơi cư ngụ, nơi Người đã thực hiện biết bao phép lạ vĩ đại nhất, nơi Người đã giảng dạy nhiều nhất. Đức Giê-su nói: "Ngươi tưởng sẽ được nâng lên đến tận trời ư? Ngươi sẽ phải nhào xuống tận âm phủ!" Đây là một hình ảnh đối lập đầy kịch tính. Ca-phác-na-um đã có cơ hội được "nâng lên đến tận trời" nhờ sự hiện diện của Thiên Chúa giữa họ, nhờ việc đón nhận Tin Mừng. Nhưng vì họ đã từ chối, họ sẽ phải "nhào xuống tận âm phủ", một hình ảnh gợi lên sự hủy diệt và xa cách Thiên Chúa. Sự từ chối ân sủng không chỉ là một sự bỏ lỡ cơ hội, mà còn là một sự tự hủy hoại, một sự tự đẩy mình vào bóng tối.

Thưa anh chị em, Lời Chúa hôm nay không chỉ là câu chuyện lịch sử về những thành phố xưa. Nó là một lời cảnh tỉnh sống động cho mỗi người chúng ta, cho Giáo hội trong thời đại này. Chúng ta, những người con của Thiên Chúa, những người đã được rửa tội, được lãnh nhận các bí tích, được nuôi dưỡng bằng Lời Chúa và Mình Thánh Chúa, chúng ta đang ở một vị trí đặc ân hơn rất nhiều so với Kho-ra-din, Bết-xai-đa, hay Ca-phác-na-um. Chúng ta không chỉ được nghe về các phép lạ của Đức Giê-su qua sách vở, mà chúng ta còn được chứng kiến những phép lạ của Người trong cuộc sống hằng ngày.

Phép lạ của tình yêu thương lan tỏa trong cộng đồng, phép lạ của sự tha thứ chữa lành những vết thương lòng, phép lạ của sự bình an đến trong những tâm hồn xao xuyến, phép lạ của sự kiên cường vượt qua thử thách, phép lạ của sự biến đổi từ tội lỗi đến thánh thiện. Mỗi khi chúng ta tham dự Thánh Lễ, chúng ta đang chứng kiến phép lạ vĩ đại nhất: sự hiện diện thực sự của Đức Kitô trong Bí tích Thánh Thể. Mỗi khi chúng ta mở lòng đón nhận Lời Chúa, chúng ta đang được nghe chính tiếng Người nói với chúng ta. Mỗi khi chúng ta lãnh nhận Bí tích Hòa Giải, chúng ta đang được trải nghiệm phép lạ của lòng thương xót vô biên.

Vậy, chúng ta có giống như Kho-ra-din, Bết-xai-đa, hay Ca-phác-na-um không? Chúng ta có đang chai lì trước những ân sủng dồi dào mà Thiên Chúa ban tặng không? Chúng ta có đang sống trong sự thờ ơ, vô cảm, tự mãn về đức tin của mình không? Có phải chúng ta đã quen thuộc với những điều thiêng liêng đến mức chúng trở nên nhàm chán, không còn sức lay động chúng ta nữa?

Có lẽ, chúng ta thường tìm kiếm những phép lạ lớn lao, những dấu chỉ phi thường để tin. Nhưng Thiên Chúa lại thường hành động qua những điều nhỏ bé, qua những tiếng thì thầm của lương tâm, qua những biến cố đời thường, qua những con người bình dị. Vấn đề không phải là Thiên Chúa không làm phép lạ, mà là chúng ta có đủ nhạy bén để nhận ra chúng, có đủ khiêm tốn để đón nhận chúng, và có đủ can đảm để sám hối và biến đổi cuộc đời mình hay không.

Sự thiếu sám hối của chúng ta có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức. Đó có thể là sự bám víu vào những thói quen xấu, những đam mê tội lỗi, dù chúng ta biết rõ chúng sai trái. Đó có thể là sự kiêu ngạo, tự cho mình là đúng, không chịu lắng nghe lời khuyên hay phê bình. Đó có thể là sự thờ ơ với người nghèo, người đau khổ, những người đang cần sự giúp đỡ của chúng ta. Đó có thể là sự lười biếng trong đời sống cầu nguyện, trong việc học hỏi Lời Chúa, trong việc tham dự các bí tích. Tất cả những điều đó, dù nhỏ bé, nhưng dần dần tạo nên một bức tường ngăn cách chúng ta với Thiên Chúa, làm chai lì trái tim chúng ta trước ân sủng.

Chúng ta cũng cần suy tư về "Tia và Xi-đôn" hay "Xơ-đôm" của thời đại chúng ta. Đó có thể là những người không biết Chúa, những người chưa được nghe Tin Mừng, hoặc những người thuộc các tôn giáo khác, nhưng họ lại sống một cuộc đời đầy tình yêu thương, bác ái, công bằng, và trung thực. Họ có thể không có những kiến thức thần học sâu rộng, không tham dự các nghi lễ tôn giáo của chúng ta, nhưng họ lại sống theo những giá trị mà Tin Mừng kêu gọi. Lời Chúa hôm nay không phải là để chúng ta phán xét họ, mà là để chúng ta tự vấn: Liệu chúng ta, những người đã được ban tặng nhiều ân sủng hơn, có đang sống xứng đáng với những ân sủng đó không? Liệu chúng ta có đang trở thành chứng nhân sống động cho Tin Mừng bằng chính cuộc đời mình không?

Lời cảnh báo về "ngày phán xét" không phải là để gieo rắc nỗi sợ hãi, mà là để thúc giục chúng ta sống có trách nhiệm hơn với những hồng ân đã lãnh nhận. Ngày phán xét là ngày mọi sự sẽ được tỏ tường, là ngày chúng ta phải đối diện với chính mình trước mặt Thiên Chúa. Đó là ngày mà những lựa chọn của chúng ta, những phản ứng của chúng ta trước ân sủng của Người, sẽ được cân nhắc. Thiên Chúa là Đấng công minh và giàu lòng thương xót. Người không muốn ai phải hư mất, nhưng Người cũng tôn trọng tự do của con người. Nếu chúng ta kiên quyết từ chối ân sủng của Người, thì đó là lựa chọn của chúng ta, và chúng ta phải chịu trách nhiệm về lựa chọn đó.

Vậy thì, thưa anh chị em, chúng ta phải làm gì để không trở thành Kho-ra-din, Bết-xai-đa, hay Ca-phác-na-um của thời đại này? Câu trả lời là: sám hối không ngừng. Sám hối là một tiến trình liên tục trong suốt cuộc đời Kitô hữu. Đó không phải là một hành động một lần rồi thôi, mà là một thái độ sống, một sự sẵn sàng lắng nghe tiếng Chúa, nhận ra lỗi lầm, và quay về với Người.

Chúng ta cần phải nhạy bén hơn với những dấu chỉ của Thiên Chúa trong cuộc sống hằng ngày. Hãy dành thời gian để cầu nguyện, để lắng nghe Lời Chúa, để chiêm ngắm vẻ đẹp của tạo hóa, để nhận ra sự hiện diện của Người trong những người xung quanh chúng ta. Hãy khiêm tốn hơn để nhận ra những thiếu sót của bản thân, để xin lỗi khi chúng ta sai, và để tha thứ cho người khác. Hãy can đảm hơn để từ bỏ những gì đang kéo chúng ta ra khỏi Thiên Chúa, dù đó là những thói quen cũ, những mối bận tâm trần thế, hay những mối quan hệ độc hại.

Đức Giê-su đã đến không phải để kết án, nhưng để cứu độ. Lời quở trách của Người hôm nay là một lời mời gọi cuối cùng, một cơ hội để chúng ta thức tỉnh trước khi quá muộn. Người vẫn đang chờ đợi chúng ta, vẫn đang dang rộng vòng tay để đón nhận những ai biết ăn năn trở lại. Giống như người cha nhân hậu trong dụ ngôn, Thiên Chúa luôn sẵn lòng tha thứ và phục hồi những ai biết quay về với Người.

Hãy để Lời Chúa hôm nay chạm đến sâu thẳm tâm hồn chúng ta, lay động những phần chai đá trong trái tim chúng ta. Hãy để chúng ta nhận ra những ân sủng dồi dào mà chúng ta đang được hưởng, và sống xứng đáng với những ân sủng đó. Hãy biến cuộc đời chúng ta thành một lời sám hối sống động, một bằng chứng về tình yêu và lòng thương xót của Thiên Chúa. Bởi vì, chỉ khi chúng ta biết sám hối thật lòng, chúng ta mới có thể thực sự sống trong bình an của Người, và mới có thể hy vọng được "nâng lên đến tận trời" vào ngày sau hết, chứ không phải "nhào xuống tận âm phủ".

Xin Chúa ban cho mỗi người chúng ta ơn nhận biết, ơn sám hối, và ơn can đảm để sống trọn vẹn ơn gọi làm con cái Chúa, làm chứng nhân cho Tin Mừng của Người trong thế giới hôm nay. Amen.

Lm. Anmai, CSsR