Nếu năm nay là năm cuối đời tôi

Nếu năm nay là năm cuối đời tôi

Lm JBT Phạm Quốc Hưng, CSsR

Bài này đã được đăng trên Nguyệt San Đức Mẹ số tháng 10/2011, đi trước những suy niệm của Đức Gioan XXIII về các mầu nhiệm kinh Mân Côi trong bài “Giấy Thông Hành”. Nay xin gửi đến các độc giả Thanhlinh.net để bổ túc cho bài “Giấy Thông Hành”, nhằm giúp độc giả học hỏi với Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII về lòng sùng kính Đức Mẹ và yêu chuộng Kinh Mân Côi nhân dịp mừng Lễ Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội. HP (Dec. 6, 2020)

Dốc lòng lần chuỗi

Ngay từ thời còn ở tiểu chủng viện, Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII đã trung thành lần chuỗi Mân Côi mỗi ngày. Ngài vẫn thường xét mình về việc lần chuỗi Mân Côi trong suốt cuộc đời.

Trong kỳ tĩnh tâm hàng năm từ ngày 19-25/10/1913, khi còn là linh mục bí thư cho Đức Cha Radini Tedeschi, Giám Mục Địa Phận Bergamô, Đức Gioan XXIII đã ghi lại trong nhật ký như sau:

“Việc giữ lại và lập lại những điều đã dốc lòng làm cho tôi e sợ. Thiện chí tôi không thiếu, nhưng vì sự bấp bênh và thiếu rõ ràng của công việc hiện tại của tôi khiến tôi không chắc mình sẽ giữ được các việc đạo đức cách điều hòa.

“Dù sao, tôi vẫn chính thức và long trọng thề hứa với Maria, Mẹ khả ái của tôi, là mỗi chiều trong năm tới đây tôi sẽ lần hạt một cách sốt sắng hơn. Một trong những niềm vui lớn của đời tôi là tôi vẫn luôn trung thành với việc đạo đức này. Tiếc rằng đôi khi tôi chỉ giữ được việc đọc những lời kinh ngoài miệng. Sự thề hứa đặc biệt mà giờ đây tôi thực hiện với ý thức và lòng sốt sắng hy vọng sẽ khiến Mẹ yêu dấu của tôi giúp tôi gìn giữ  đức khiết trinh cách mạnh mẽ hơn trong nhiệm vụ đặc biệt của tôi, như tôi hằng muốn trung thành gìn giữ; và tôi trông cậy Mẹ sẽ giúp tôi thực hiện các điều dốc lòng khác.

“Nếu năm này là năm cuối đời tôi, còn gì sung sướng hơn là được ra trình diện Đức Maria với tràng hoa Mân Côi chói ngời! Đó là giấy thông hành của tôi.”

Vào Lễ Mông Triệu 15/08/1961, sau khi đã lên ngôi giáo hoàng, một lần nữa Đức Gioan XXIII ghi lại trong nhật ký những lợi ích của việc trung thành lần chuỗi Mân Côi như sau:

“Đạo đức, dịu hiền, bác ái là ba điều căn bản, cao cả tóm tắt đời hoàn hảo. Vẫn tiếp tục chu toàn cách sốt sắng về: Thánh Lễ, lần hạt 150, liên lỉ thân thiện nhiều với Chúa Giêsu, từ bé đã được diễn tả như đã được tra vào thập giá và được tôn thờ trong Thánh Thể. Nhật Tụng là phương tiện để tôi luôn luôn đưa tâm hồn đến Chúa. Thánh  Lễ dâng hồn tôi trong Danh Thánh, Thánh Tâm và Máu Thánh Chúa. Thánh Lễ mỗi buổi sáng là trạm nghỉ dịu ngọt dường nào.

“Từ đầu năm 1958 tôi đã dốc lòng và giữ mỗi ngày việc lần hạt 150, phương pháp giúp tôi trong ngày liên tục trầm lặng suy nghĩ đến tầm hoạt động bao la của hai nhiệm vụ chăn dắt và giảng dạy của Giáo Hoàng và Cha linh hồn của mọi người”.

Bản chất kinh Mân Côi

Để giúp mọi người hiểu biết ý nghĩa và lợi ích lớn lao của việc lần chuỗi Mân Côi, vào Lễ Tổng Lãnh Thiên Thần Micae 29/09/1961, Đức Gioan XXIII đã viết một tông thư về Kinh Mân Côi, trong đó ngài đã đưa ra những giáo huấn quý giá sau về kinh Mân Côi:

“Bản chất thực sự của việc đọc kinh Mân Côi được suy niệm hẳn hoi dựa vào sợi dây bện ba đem lại sự nhất quán và gắn bó cho hình thức đọc kinh bên ngoài, trình bày trong một trật tự sống động các trình thuật nối kết cuộc đời Chúa Giêsu và Mẹ Maria với nhau, liên hệ với những điều kiện khác nhau của những người cầu nguyện và những nguyện vọng của Hội Thánh hoàn vũ.

“Mỗi chục kinh Kính Mừng đều có một bức tranh riêng, và mỗi bức tranh đều có chung một đặc nét ba chiều: sự chiêm ngắm mầu nhiệm, sự suy niệm riêng và ý chỉ đạo đức.

“Trước hết là sự chiêm ngắm, nguyên tuyền, rõ ràng và trực tiếp của mỗi mầu nhiệm, nghĩa là của những chân lý đức tin nói với chúng ta về sứ mạng cứu độ của Chúa Kitô. Khi chúng ta chiêm ngắm, chúng ta thấy mình được thông hiệp mật thiết về tư tưởng và cảm tình với giáo huấn và đời sống của Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa và Con Đức Maria, Đấng đã sống trên trái đất này cứu chuộc, dạy dỗ, thánh hóa: trong sự thinh lặng của đời sống ẩn dật của Người với mọi lời cầu nguyện và lao nhọc, trong cuộc khổ nạn thánh đức của Người, trong cuộc khải hoàn của cuộc Phục Sinh của Người, trong vinh quang trên thiên đàng nơi Người ngự bên hữu Chúa Cha để không ngừng trợ giúp, và cùng với Chúa Thánh Thần ban sức sống cho Hội Thánh mà Người đã thiết lập và sẽ tồn tại qua muôn thế kỷ.

“Yếu tố thứ hai là sự suy niệm, từ sự sung mãn của các mầu nhiệm Chúa Kitô tuôn trào ánh sáng rạng ngời trên những linh hồn cầu nguyện. Mỗi người tìm thấy nơi mỗi mầu nhiệm một giáo huấn tốt lành và thích hợp cho  chính mình, cho sự thánh hóa mình và cho những điều kiện của đời sống mình, dưới sự hướng dẫn không ngừng của Chúa Thánh Thần, Đấng từ những tầng sâu của linh hồn đang ở trong ơn nghĩa thánh ‘chuyển cầu cho chúng ta bằng những lời thống thiết khôn tả’ (Rom 8:26). Mỗi người đối diện với đời sống của chính mình với sức mạnh của đạo lý mà người ấy đã rút ra được từ những tầng sâu của cùng những mầu nhiệm này và gặp thấy nơi chúng sự ứng dụng không hề cạn cho những nhu cầu tâm linh của mình cũng như những nhu cầu trong đời sống của mình.

“Cuối cùng là ý chỉ, đó là sự chuyển cầu cho những người, những cơ chế cộng đoàn, hay những nhu cầu có tính cách riêng tư hay xã hội, điều mà một người Công giáo thực sự thực hành đức tin và đạo hạnh làm thành một phần của đức bác ái đối với tha nhân, một đức bác ái được đổ đầy trong tâm hồn chúng ta như một biểu hiện sống động của việc chúng ta thông phần trong Nhiệm Thể Chúa Kitô.

“Trong cách thức này kinh Mân Côi trở thành một lời khẩn nài ôm ẵm cả thế giới của các linh hồn cá biệt và của cộng đoàn rộng lớn những người được cứu chuộc, những người từ mọi nơi trên thế giới cùng gặp gỡ trong cùng một kinh nguyện duy nhất,  hoặc bằng những lời cầu xin riêng tư nài xin ân huệ cho những nhu cầu cá nhân, hoặc bằng sự chia sẻ trong ca hội rộng lớn và phổ quát của cả Hội Thánh cầu nguyện cho những phúc lợi lớn nhất của nhân loại. Như Chúa Cứu Thế đã ấn định, Hội Thánh sống giữa những khó khăn, những xung đột và những cơn bão táp của sự rối loạn xã hội thường trở thành một mối đe dọa đáng sợ; nhưng con mắt và những năng lực tự nhiên và siêu nhiên của Hội Thánh được hướng về vận mệnh tối cao của mình là hoàn tất những mục đích đời đời của Thiên Chúa.

“Đây là kinh Mân Côi của Đức Maria, được cân nhắc trong các yếu tố khác nhau của nó, được nối kết với nhau trong kinh đọc và được đan thành như tấm thảm thật tinh tế và phong phú đầy sự ấm áp và vẻ đẹp tâm linh.

“Những kinh đọc như thế đã cho thấy trọn vẹn giá trị của nó: trước hết là kinh Lạy Cha, lời kinh đã đem lại cho kinh Mân Côi phong thái, thực chất và sự sống của nó, được đọc sau các mầu nhiệm, đánh dấu sự chuyển tiếp từ chục kinh này sang chục kinh khác; rồi đến lời chào của thiên thần vọng lại niềm vui của trời đất và đi theo các khung cảnh khác nhau từ cuộc đời của Chúa Giêsu và Mẹ Maria; và cuối cùng là kinh Sáng Danh, được lập lại trong sự thờ lạy thẳm sâu Chúa Ba Ngôi Cực Thánh.

“Ôi kinh Mân Côi luôn xinh đẹp chừng nào khi được đọc theo cách thức này bởi các trẻ em trong trắng và bởi các người đau yếu, bởi các trinh nữ được thánh hiến trong các dòng kín hay trong các sứ vụ tông đồ để luôn sống một đời khiêm hạ và bỏ mình trọn vẹn, bởi các người nam và nữ là những bậc cha mẹ trong gia đình và được giữ vững bởi ý hướng cao thượng của những trọng trách Kitô hữu cao cả của họ, bởi những gia đình khiêm hạ trung thành với truyền thống gia tộc lâu đời của họ, bởi những linh hồn tĩnh tâm trong thinh lặng, vượt lên trên cuộc sống trần thế mà họ đã từ bỏ nhưng trong đó họ vẫn buộc phải sống như những vị ẩn tu giữa những nghi nan và cám dỗ.

“Đây là kinh Mân Côi của những linh hồn đạo hạnh, những người ý thức sâu xa về cuộc sống và hoàn cảnh riêng của chính họ.

“Trong khi chúng tôi kính trọng hình thức sùng kính Đức Mẹ cổ truyền, quen thuộc và thân thương này, chúng tôi đồng thời ước mong chỉ ra rằng những biến đổi đã xuất hiện nơi mọi thành phần trong xã hội hiện đại, những phát minh khoa học,  ngay cả những sự cải tiến của các tổ chức  lao động, những điều cho phép con người có một cái nhìn và sự hiểu biết rộng hơn và rõ hơn về tình trạng của thế giới hôm nay, đang làm nảy sinh một ý thức mới ngay cả về chức năng và hình thức cầu nguyện Kitô giáo.

“Bây giờ mỗi người cầu nguyện không còn cảm thấy lẻ loi, chỉ biết suy nghĩ về những lợi ích của riêng mình trong trật tự tâm linh hay trần thế; nhưng thấy được rõ hơn và tốt hơn khi trước là mình thuộc về một cơ thể xã hội, thông phần vào các trách nhiệm của nó, vui hưởng những tiện ích của nó và lo sợ những sự bất ổn và hiểm nguy chung. Hơn nữa, đây là đặc nét của kinh nguyện phụng vụ của Thánh Lễ và Kinh Nhật Tụng; mỗi khi chúng ta đọc: ‘chúng ta hãy cầu nguyện’, điều này bao gồm sự tụ họp của đông người, không chỉ là những người đang cầu nguyện bây giờ mà còn bao gồm cả những ai đã cầu nguyện và đang chờ đợi câu trả lời cho lời cầu của họ; đó là cả một đám đông cầu nguyện với cùng một sự khẩn nài cho tình huynh đệ của con người trong đời sống tôn giáo hay xã hội.

“Theo đường lối này, kinh Mân Côi chiếm được phẩm giá của một kinh nguyện có chiều kích xã hội rộng lớn và phổ quát, để bày tỏ những nhu cầu thông thường và ngoại thường của Hội Thánh, của các dân tộc và của toàn thế giới…

“Ôi Chuỗi Mân Côi phúc lộc của Đức Maria! Vui mừng biết bao khi thấy nó được nâng lên nơi đôi tay của các trẻ em ngây thơ, của các linh mục thánh thiện, của những tâm hồn trong trắng già trẻ, của tất cả những ai hiểu giá trị và hiệu lực của việc cầu nguyện; được nâng lên cao bởi vô số những đám đông đạo hạnh như biểu tượng và cờ hiệu cho nền hòa bình trong các tâm hồn con người và giữa các dân tộc mà tất cả chúng ta đều hy vọng.”