Nhà truyền giáo Tây Ban Nha bị sát hại ở Amazon là đấng đáng kính
ĐỨC GIÁO HOÀNG LEO XIV TUYÊN BỐ NHÀ TRUYỀN GIÁO NGƯỜI TÂY BAN NHA BỊ SÁT HẠI Ở AMAZON THUỘC ECUADOR LÀ ĐÁNG KÍNH.
Trong những cánh rừng mưa Amazon bạt ngàn của Ecuador, nơi tiếng chim hót hòa quyện với tiếng nước chảy, một con người đã sống và chết để gieo những hạt giống của tình yêu và đức tin. Đức Cha Alejandro Labaca, nhà truyền giáo dòng Capuchin người Tây Ban Nha, đã dành cả cuộc đời mình cho sứ vụ cao cả: mang ánh sáng Tin Mừng đến những vùng đất xa xôi, nơi bóng tối của sự bạo lực và bất công còn ngự trị. Cuộc đời ngài là một bài ca về sự hy sinh, lòng can đảm, và trên hết, là lẽ sống vì tình yêu dành cho Chúa và tha nhân. Lẽ sống ấy không chỉ là câu chuyện của một cá nhân, mà là ngọn lửa truyền cảm hứng cho tất cả những ai khao khát tìm kiếm ý nghĩa trong cuộc đời.
Sinh năm 1920 tại thị trấn nhỏ Beizama thuộc xứ Basque, Alejandro Labaca sớm nhận ra tiếng gọi thiêng liêng từ khi còn là một cậu bé. Mới 12 tuổi, ngài đã bước vào chủng viện nhánh Capuchin của Dòng Anh em Hèn mọn, mang trong mình khát vọng dâng hiến cuộc đời cho Chúa. Năm 18 tuổi, khi Nội chiến Tây Ban Nha bùng nổ, ngài bị gọi nhập ngũ, nhưng đức tin vững vàng đã khiến ngài từ chối nổ súng, chọn con đường bất bạo lực dù phải đối mặt với hiểm nguy. Năm 1942, ngài tuyên khấn trọng thể, và ba năm sau, ngài được thụ phong linh mục. Nhưng trái tim của Alejandro không dừng lại ở những vùng đất quen thuộc. Ngài khao khát mang Tin Mừng đến những nơi khó khăn nhất, nơi con người cần Chúa nhất.
Năm 1946, ngài viết trong lá thư gửi bề trên: “Con đây, xin hãy sai con. Niềm vui của con sẽ vô cùng lớn lao nếu Chúa Thánh Thần đoái thương chọn con để mở rộng Giáo hội và cứu rỗi các linh hồn trong các sứ vụ.” Lời cầu nguyện ấy đã dẫn ngài đến Trung Quốc, nơi ngài bắt đầu sứ vụ truyền giáo trong bối cảnh chủ nghĩa cộng sản đang trỗi dậy. Sáu năm ở Trung Quốc là quãng thời gian đầy thử thách, khi ngài chứng kiến sự đàn áp tôn giáo ngày càng khốc liệt. Đến năm 1953, ngài bị trục xuất khỏi đất nước này, trở về Tây Ban Nha trong nỗi đau của một nhà truyền giáo bị cắt đứt khỏi cánh đồng sứ vụ. Nhưng Chúa đã mở ra một cánh cửa mới, dẫn ngài đến với vùng đất Amazon hoang dã của Ecuador.
Năm 1954, Alejandro đặt chân đến Ecuador, nơi tỉnh dòng Capuchin Navarrese đang nỗ lực xây dựng lại sự hiện diện của mình. Mười một năm sau, ngài được bổ nhiệm làm giám quản tông tòa của Aguarico, một vùng truyền giáo rộng lớn với diện tích gần 30.000 km², nơi chỉ có 3.000 cư dân sinh sống giữa những cánh rừng và dòng sông. Với nguồn lực hạn chế, ngài đã cùng các cộng sự xây dựng nên một mạng lưới truyền giáo đáng kinh ngạc: trường học, nhà nội trú, đài phát thanh, và cả những sân bay nhỏ để kết nối với thế giới bên ngoài. Nhưng điều làm nên sự khác biệt trong sứ vụ của ngài không phải là những công trình vật chất, mà là trái tim cháy bỏng dành cho người dân bản địa, đặc biệt là bộ tộc Huaorani, hay còn gọi là người Auca.
Sứ vụ của Alejandro không hề dễ dàng. Người Huaorani, với văn hóa và lối sống biệt lập, thường phản ứng mạnh mẽ trước sự tiếp cận của người lạ. Ngài từng viết thư gửi Đức Giáo hoàng Phaolô VI, bày tỏ sự trăn trở: “Tôi có thể tiết lộ cuộc sống của các nhà truyền giáo, giáo dân và chính sứ mệnh Evangelium của mình đến mức nào?” Câu hỏi ấy không chỉ là một nỗi băn khoăn, mà còn là lời cam kết sẵn sàng hy sinh tất cả để mang Tin Mừng đến với những con người bị lãng quên. Ngài từ bỏ những tiện nghi, từ chiếc máy bay nhỏ đến các tài sản khác, để sống gần gũi hơn với người dân bản địa. Năm 1969, ngài thậm chí xin từ chức giám quản để trở thành một tu sĩ Capuchin giản dị, sống giữa người Huaorani, hòa mình vào cuộc sống của họ, thậm chí khỏa thân như họ, để được họ chấp nhận như một thành viên trong gia đình.
Trong 15 năm tiếp theo, Alejandro đã ghi chép lại những trải nghiệm của mình trong Biên niên sử Huaorani, một tác phẩm không chỉ là nhật ký truyền giáo, mà còn là câu chuyện về tình yêu và sự thấu hiểu giữa các nền văn hóa. Ngài học cách sống như người Huaorani, chia sẻ niềm vui và nỗi đau của họ, trở thành cầu nối giữa thế giới hiện đại và những giá trị truyền thống của bộ tộc. Nhưng ngài không chỉ dừng lại ở việc truyền giáo. Alejandro còn đứng lên bảo vệ quyền lợi của người dân bản địa trước sự xâm lấn của các công ty khai thác dầu mỏ, những kẻ đang tàn phá môi trường sống của họ.
Năm 1984, ngài được bổ nhiệm làm Giám mục hiệu tòa Pomaria và đại diện tông tòa của Aguarico. Ba năm sau, cùng với nữ tu Inés Arango, một nhà truyền giáo tận tụy thuộc Dòng Ba Capuchin, ngài quyết định thực hiện một chuyến đi đầy rủi ro đến gặp bộ tộc Tagaeri, một nhánh của người Huaorani đang bị đe dọa bởi nạn khai thác dầu. Ngài nói: “Nếu chúng ta không đi, họ sẽ giết họ.” Với trái tim của một người mục tử, ngài và sơ Inés đã lên trực thăng, bay đến khu định cư của người Tagaeri, mang theo hy vọng hòa bình và sự bảo vệ cho những con người vô tội.
Nhưng định mệnh đã không mỉm cười với họ. Ngày hôm ấy, cả hai bị những ngọn giáo của người Tagaeri cướp đi mạng sống. Thi thể của Đức Cha Alejandro chịu hơn 160 vết thương, còn sơ Inés chịu 67 vết đâm. Cái chết của họ không chỉ là một bi kịch, mà còn là đỉnh cao của sự hy sinh, là minh chứng cho lẽ sống mà họ đã chọn: yêu thương và phục vụ đến hơi thở cuối cùng. Câu chuyện về cái chết của họ được kể lại qua lời của linh mục Javier Aznárez, người đã khám nghiệm tử thi và chứng kiến sự tàn khốc của những vết thương. Nhưng trong sự đau thương ấy, ngọn lửa đức tin của Alejandro và Inés vẫn cháy sáng, trở thành ngọn đuốc soi đường cho những ai tiếp tục sứ vụ truyền giáo.
Cuộc đời của Đức Cha Alejandro Labaca là một bài học về ý nghĩa của sự dâng hiến. Ngài không sống để tìm kiếm danh vọng hay sự an nhàn, mà để gieo những hạt giống của Lời Chúa, ngay cả khi phải trả giá bằng chính mạng sống của mình. Lẽ sống của ngài không nằm ở những thành công bề ngoài, mà ở sự kiên định trong đức tin, lòng trắc ẩn với những người bị lãng quên, và sự can đảm đối mặt với hiểm nguy. Ngài đã sống như một hạt giống, chấp nhận bị vùi sâu trong đất để nảy mầm thành cây đời đời.
Hôm nay, khi nhìn lại cuộc đời của Đức Cha Alejandro, chúng ta được mời gọi suy ngẫm về lẽ sống của chính mình. Trong một thế giới đầy rẫy những cám dỗ của vật chất và sự ích kỷ, liệu chúng ta có dám sống vì điều gì lớn lao hơn bản thân? Liệu chúng ta có sẵn sàng gieo những hạt giống của tình yêu, lòng trắc ẩn, và hy vọng, ngay cả khi phải đối mặt với đau khổ? Cuộc đời của Alejandro nhắc nhúng rằng, lẽ sống đích thực không nằm ở việc tích lũy, mà ở việc cho đi; không nằm ở sự an toàn, mà ở sự dấn thân.
Hãy để câu chuyện của Đức Cha Alejandro Labaca trở thành nguồn cảm hứng cho mỗi chúng ta. Hãy để ngọn lửa đức tin và tình yêu của ngài tiếp tục cháy trong trái tim, thôi thúc chúng ta sống một cuộc đời ý nghĩa, một cuộc đời đáng sống. Bởi vì, như ngài đã từng nói, “Con đây, xin hãy sai con.” Và Chúa, trong tình yêu vô biên của Ngài, luôn sẵn sàng dẫn dắt những ai dám bước đi trên con đường của sự hy sinh và dâng hiến.
Lm. Anmai, CSsR tổng hợp