Những gì các Hồng Y Ở Vatican hiện đang nói đến

NHỮNG GÌ CÁC HỒNG Y Ở VATICAN HIỆN ĐANG NÓI ĐẾN

Trước khi mật nghị chính thức bắt đầu vào ngày 7 tháng 5 tại Nhà nguyện Sistine, các hồng y tại Vatican còn một tuần để thảo luận về tương lai của Giáo hội Công giáo và chân dung của vị giáo hoàng kế nhiệm. Những cuộc họp này, được gọi là tiền mật nghị, diễn ra hàng ngày tại Hội trường Thượng hội đồng Vatican, quy tụ gần 200 hồng y từ khắp nơi trên thế giới. Mặc dù các cuộc thảo luận này không được công khai, chúng cũng không hoàn toàn bí mật như mật nghị thực tế. Một số thông tin đã được hé lộ thông qua các kênh gián tiếp, từ những cuộc trò chuyện với giới truyền thông đến các bài giảng công khai của các hồng y.

Kể từ khi Giáo hoàng Francis qua đời vào Thứ Hai Phục sinh, các hồng y đã bắt đầu họp để giải quyết các vấn đề thực tế liên quan đến việc tổ chức mật nghị và lễ tang của ngài vào ngày 26 tháng 4. Tuy nhiên, khi thời gian trôi qua, các cuộc thảo luận đã chuyển hướng sang những chủ đề mang tính chiến lược và cơ bản hơn, định hình tương lai của Giáo hội và vai trò của vị giáo hoàng mới.

Mặc dù các cuộc họp tại Hội trường Thượng hội đồng không được công bố rộng rãi, một số thông tin vẫn được tiết lộ qua các kênh khác nhau. Một số hồng y sẵn sàng trò chuyện ngắn với các nhà báo vào buổi sáng khi họ đến Vatican hoặc trong giờ nghỉ trưa. Những người khác, có mối quan hệ thân thiết với giới truyền thông, tổ chức các cuộc gặp riêng tư để chia sẻ thông tin một cách kín đáo. Bên cạnh đó, người phát ngôn Vatican Matteo Bruni thường đưa ra những tuyên bố thận trọng, trong khi một số hồng y tận dụng các bài giảng trong các buổi lễ công cộng để bày tỏ quan điểm của mình.

Tất cả những yếu tố này tạo nên một bức tranh ghép, giúp phác họa các chủ đề chính đang được thảo luận và những khuynh hướng có thể ảnh hưởng đến cuộc bầu cử giáo hoàng sắp tới, thậm chí định hình triều đại của vị giáo hoàng mới.

Trong một buổi trả lời phỏng vấn vào thứ Ba, Matteo Bruni cho biết tình hình tài chính căng thẳng của Vatican không được thảo luận như một chủ đề riêng biệt trong các cuộc họp. Tuy nhiên, vấn đề này vẫn được đề cập gián tiếp khi các hồng y nói về vai trò của Giáo hội trong việc phục vụ thế giới. Điều này cho thấy các hồng y đang nhìn nhận tài chính không chỉ là vấn đề nội bộ mà còn liên quan đến sứ vụ rộng lớn hơn của Giáo hội trong bối cảnh toàn cầu.

Không giống như tiền mật nghị năm 2013, khi các hồng y tập trung phàn nàn về sự kém hiệu quả và kiêu ngạo của Giáo triều La Mã, các cuộc thảo luận năm nay dường như mang tính xây dựng hơn. Mười hai năm dưới triều đại của Giáo hoàng Francis, với những nỗ lực cải cách Giáo triều và thúc đẩy sự khiêm nhường, đã thay đổi đáng kể bộ mặt của Vatican. Theo Bruni, chủ đề về công đồng – một khái niệm được Giáo hoàng Francis nhấn mạnh như biểu tượng của sự tham gia rộng rãi trong Giáo hội – chỉ được đề cập một cách hời hợt, cho thấy các hồng y đang tập trung vào những vấn đề khác cấp bách hơn.

Một trong những chủ đề nổi bật trong các cuộc thảo luận là sự phát triển không đồng đều của Giáo hội ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Mặc dù Bruni không đi vào chi tiết, một số ý kiến từ các hồng y đã làm sáng tỏ vấn đề này. Một hồng y từ Trung Âu nhấn mạnh rằng sự mất phương hướng và thờ ơ với các vấn đề tôn giáo của nhiều người là một thách thức lớn đối với Giáo hội. Điều này phản ánh mối lo ngại về sự suy giảm đức tin ở các khu vực phát triển, nơi chủ nghĩa thế tục ngày càng gia tăng.

Trong khi đó, các hồng y từ Châu Phi và Trung Đông kêu gọi Giáo hội cần rõ ràng hơn trong cách tiếp cận với các tôn giáo khác. Họ cho rằng sự nhấn mạnh của Giáo hoàng Francis vào “tình anh em” với Hồi giáo và các tôn giáo khác, dù mang ý nghĩa tích cực, đã gây ra sự nhầm lẫn trong một số tín đồ. Những ý kiến này cho thấy sự căng thẳng giữa việc thúc đẩy đối thoại liên tôn và việc duy trì bản sắc Công giáo rõ ràng.

Sự phân cực giữa phe bảo thủ và phe cải cách trong Giáo hội, một chủ đề thường được giới truyền thông khai thác, cũng xuất hiện trong các cuộc thảo luận. Hồng y Michael Czerny, một nhân vật được xem là thuộc phe cải cách, đưa ra một phân tích đáng chú ý. Ông cho rằng những lời kêu gọi về sự hiệp nhất trong Giáo hội, được nhắc đến trong một số bài phát biểu, thực chất là nỗ lực quay ngược thời gian để làm hài lòng phe bảo thủ, những người cảm thấy bất an trước các thay đổi. Tuy nhiên, Czerny nhấn mạnh rằng những người ủng hộ cải cách phải chấp nhận sự khác biệt về quan điểm như một phần của sự phát triển.

Quan điểm này được củng cố bởi Hồng y Baldassare Reina, đại diện của Giáo hoàng tại Giáo phận Rome. Trong bài giảng tối thứ Hai, ông kêu gọi các hồng y không “đầu hàng trước sự trì trệ tinh thần” và không để nỗi sợ thay đổi cản trở sứ vụ của Giáo hội. Reina nhấn mạnh rằng Giáo hội cần tiếp tục con đường cải cách với “hướng đi rộng lớn, phá vỡ ranh giới và gây ngạc nhiên”. Tuy nhiên, ông cũng thận trọng khi lưu ý rằng nhiệm vụ hiện tại của các hồng y là “xem xét và tổ chức” những gì Giáo hoàng Francis đã khởi xướng, thay vì thúc đẩy những thay đổi quá cấp tiến.

Nhiều hồng y bày tỏ lo ngại về việc liệu các tiến trình cải cách do Giáo hoàng Francis khởi xướng sẽ được tiếp tục hay không. Những cải cách này, từ việc đơn giản hóa Giáo triều đến thúc đẩy sự tham gia của giáo dân, đã định hình Giáo hội trong hơn một thập kỷ. Quan điểm của Reina cho thấy một sự lạc quan thận trọng: ông tin rằng con tàu của Thánh Phêrô cần tiếp tục tiến về phía trước, nhưng với sự cân nhắc kỹ lưỡng để đảm bảo tính liên tục của sứ mệnh.

Một số ý kiến khác từ các hồng y cho thấy sự khác biệt về ưu tiên. Trong khi phe cải cách muốn đẩy nhanh các thay đổi, phe bảo thủ dường như ưu tiên sự ổn định và bảo vệ các giá trị truyền thống. Cuộc tranh luận này không chỉ ảnh hưởng đến việc lựa chọn giáo hoàng mà còn định hình cách Giáo hội sẽ phản ứng với các thách thức toàn cầu trong tương lai, từ biến đổi khí hậu đến bất bình đẳng xã hội.

Các cuộc thảo luận tiền mật nghị tại Vatican đang vẽ nên một bức tranh phức tạp về tương lai của Giáo hội Công giáo. Từ những thách thức về đức tin ở các khu vực phát triển đến sự cần thiết của một lập trường rõ ràng hơn trong đối thoại liên tôn, các hồng y đang đối mặt với nhiều vấn đề cấp bách. Sự căng thẳng giữa bảo thủ và cải cách, dù không phải là chủ đề chi phối, vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc định hình các cuộc tranh luận.

Khi mật nghị đến gần, những gì các hồng y thảo luận trong tuần này sẽ có tác động lâu dài không chỉ đến việc lựa chọn giáo hoàng mà còn đến hướng đi của Giáo hội trong những năm tới. Dù kết quả ra sao, rõ ràng Giáo hội đang đứng trước một ngã rẽ lịch sử, nơi sự cân bằng giữa truyền thống và đổi mới sẽ được thử thách.

Lm. Anmai, CSsR tổng hợp