Có nên chích Vắc-xin không?

Có nên chích Vắc-xin không?

    Viết theo “Vắc-xin, xem đi khỏi hối hận, khỏi thiệt oan” của bác sĩ Nguyễn Chí Thiện ở Mellbourn, Austrarlia. (Vietcatholic 15/8/2021)

   Tôi thấy bài phân tích các loại vắc-xin Sinofarm, Sinovac(Trung Quốc); Astra Zeneca; Pfiser; Moderna của bác sĩ Nguyễn chí Thiện rất hay, nên tôi mạo muội ghi lại để chúng ta dễ hiểu hơn.

1. Hai loại vắc- xin của Trung Quốc (Sinofarm và Sinovac)

   Hai loại vắc-xin này được sản xuất bằng công nghệ bất hoạt (Inactivated vaccine), nghĩa là dùng vi khuẩn chết để làm vắc-xin. Khi chích vào cơ thể, thì cơ thể sẽ tạo ra kháng thể, giúp cho chúng ta chống lại Covid 19.

     Hiệu quả của hai loại vắc- xin này đối với người nhiễm không có triệu chứng được công bố là 73,5 % (14 ngày sau khi chích mũi thứ 2).

    Hiệu quả của Sinovac đối với những người có triệu chứng là 50,7%.

   Sinovac làm giảm tỉ lệ tử vong là 86%  sau khi tiêm mũi thứ 2.

   Có nên chích không?

   Điều chúng ta nên biết là:

• Hai loại vắc- xin này chưa dùng trên nhiều người; hiệu quả đối với chủng Delta, chưa rõ
• Chỉ dùng ở nước nghèo, vì không có hai loại vắc- xin Astra Zeneca và Pfiser.
• Hiệu quả chưa biết. Nhưng các nhà khoa học khẳng định rằng, hai loại vắc- xin này giúp giảm nguy cơ bịnh nặng và giảm tỉ lệ tử vong.
• Do đó, hai loại vắc- xin này là tốt.

Có nên chích không?

     Như chúng ta biết. Những người lớn tuổi; người có bệnh tiền sử nếu không chích vắc- xin, nếu có lỡ bị nhiễm Covid, thì tỉ lệ bệnh nặng và tử vong rất cao. Ai cũng muốn chích Astra Zeneca và Pfiser, nhưng nếu không có hai loại vắc- xin này thì sao?

    Do đó, nếu không có hai loại vắc- xin mình muốn chích thì tạm thời có thể chích một trong hai loại vắc xin của Trung Quốc (Có còn hơn không). Sau đó, mình sẽ chích thêm một mũi vắc-xin gọi là mRNA vaccine. Một trong những mRNA là Pfiser hay Moderna.

   Có nghĩa là mũi đầu là Sinovac hay Sinofarm; mũi thứ hai là Pfiser hay Moderna, thì vắc- xin sẽ kích thích kháng thể cho mình nhiều hơn. Đó là điều nên làm.

   Đương nhiên, nếu có hai loại vắc xin Astra Zeneca và Pfiser thì mình chích hai loại này thôi.

   Nếu là người trẻ từ 20-30, không có bệnh tiền sử thì sao?

   Nó không rõ ràng như trường hợp người cao tuổi. Trẻ thì ít bị bệnh hay khi bị bệnh sẽ ít bệnh nặng và tử vong hơn. Nói là ít không có nghĩa là không có người trẻ nào bị nhiễm hay tử vong vì Covid. Vẫn có người trẻ bị nhiễm và tử vong vì Covid rồi.

   Mỗi người sẽ tự quyết định chích hay không.

   Đó là những gì khoa học biết về hai loại vắc- xin của Trung Quốc.

   (Như vậy, đối với hai loại vắc -xin của Trung Quốc, chúng không gây hại cho người chích mà chỉ có hiệu quả không cao mà thôi. Nếu trường hợp chưa có hay không có các loại vắc-xin Astra Zeneca, Pfiser và Moderna, thì chúng ta tiêm vắc- xin Sinofarm và Sinovac cũng được. Không có ảnh hưởng xấu gì cho sức khỏe cả. Và nếu ta chích mũi đầu tiên bằng một trong hai loại này và mũi thứ hai là các loại vắc xin Pfiser hay Moderna thì cũng tốt chứ không phải là không có lợi. Ý của người viết).

2. Vắc xin Astra Zeneca

     Vắc xin là một véc-tơ vắc-xin, nghĩa là người ta dùng con vi-rút Adeno(Adenovirus); rồi người ta dùng con Sars-CoV2, cho vào con vi-rút Adeno.

    Khi chích vào cơ thể con người, nó sẽ tạo ra kháng thể để tiêu diệt con vi-rút Adeno này và tạo ra kháng thể chống lại Covid 19.

    Astra Zeneca được chích nhiều nơi trên thế giới.

   Phản ứng phụ được nhiều người quan tâm là Đông máu.

  Tùy theo lứa tuổi. Người từ 40-50, 50 người bị đông máu/1 triệu người tiêm. 50-60 tuổi, tỉ lệ là 25 người/1 triệu; 60-70 tuổi, tỉ lệ là 18-19 người / 1 triệu.

   Khi mới chích, người ta không biết các phản ứng này. Bây giờ thì các bác sĩ đã biết rõ và có thể chữa hiệu quả hơn. Tỷ lệ tử vong là 1-2%.

   Chứng đông máu được theo dõi từ 30-40 ngày. Triệu chứng của đông máu là sốt, nhức đầu, đau giữa hốc mắt, xung quanh mắt, ảnh hưởng đến thị lực của mắt, như nhìn không rõ; đau bụng, ói mửa.

    Ai có thể chích được Vắc-xin Astra Zeneca?

   Theo bộ y tế Úc, người trên 60 tuổi, nên chích Astra Zeneca. Dười 60 tuổi thì nên chích Pfiser. Điều này không có nghĩa là người dưới 60 tuổi không được chích Astra Zeneca. Ai muốn chích thì cũng có thể chích được. Nhưng bác sĩ phải giải thích cho người tiêm biết về chứng đông máu. Đó là phản ứng nghiêm trọng nhất của vắc-xin Astra Zeneca.

    Còn có những phản ứng phụ khác.

   Hiệu quả của vắc-xin Astra Zeneca là 70-80% tùy theo lứa tuổi. Nếu người được chích 2 liều thì tỉ lệ bệnh nặng, phải thở máy sẽ giảm xuống. Đó là điều quan trọng. Hiệu qur đối với chủng Delta khoảng 10-15%.

   Thường mũi tiêm đầu và thứ hai cách nhau 12 tuần nghĩa là 3 tháng. Vì bệnh dịch lan tràn nhiều nên người ta giảm xuống còn 8 tuần, tức là 2 tháng. Cái lợi khi giảm xuống 2 tháng là chúng ta nhanh chóng có được hai mũi tiêm, chống lại Covid; giảm khả năng bệnh nặng và tử vong. Điểm yếu là giảm đi 1 tháng thì hiệu quả của vắc-xin cũng giảm theo.

   Người lớn tuổi, có tiền sử nếu bị nhiễm Covid, người không chích ngừa thì tỉ lệ bệnh nặng và dùng máy thở sẽ cao hơn tỉ lệ chích mà bị máu bầm.

    Để chống lại Covid, cần nhiều người chích vắc-xin. Nếu người chích ngừa là 80 % dân số thì người ta sẽ mở cửa biên giới. Tỉ lệ bệnh và tử vong giảm, thì coi như Covid 19 như một loại cảm bình thường thôi. Hy vọng sẽ có nhiều người chích vắc-xin.

   Bây giờ người ta còn dự tính sẽ chích mũi thứ 3 nữa cơ. Sau khi đã chích 2 mũi, cách từ 9 tháng đến một năm. Đây mới là dự kiến thôi, còn cần đợi nghiên cứu thêm những dữ liệu mới.

    Người không nên chích Astra Zeneca.

1. Người bị sốc phản vệ (cận vệ).
2. Người có tiền sử đông máu. Lý do, khi chích vắc-xin Zeneca, chúng làm cho những tiểu cầu cụm lại với nhau, gây ra máu bầm.

Nếu người chích mũi đầu tiên mà có triệu chứng đông máu, thì ở mũi chích thứ 2, người ta sẽ chích Pfiser.

3. Vắc-xin Pfiser (mRNA vaccine)

     Khi chích vô cơ thể, sẽ tạo ra kháng thể chống lại Covid 19. Hiệu quả 95%. Chích cách 3-4 tuần. Vắc-xin này cũng gây đông máu như thấp hơn Zeneca.

       Phản ứng phụ là gây sưng màng tim và sưng cơ tim, cho những người trẻ dưới 30, trong vòng 10 ngày sau khi chích. Tỉ lệ là 12 người/ 1 triệu. Đa số sẽ bình phục.

4. Vắc-xin Moderna

    Đa số cũng giống nhứ vắc-xin Pfiser. Hiệu quả 95%. Chích hai mũi cách nhau 28 ngày.

     Tóm lại. Nói gì thì nói, việc chích ngừa là quan trọng và cần thiết. Dù đó là vắc-xin nào. Vì tất cả các vắc-xin đều có tác dụng ngăn cản bệnh nặng và nguy cơ tử vong, ít ra cũng trên 50%. Và sau khi đã chích ngừa, thì vẫn phải phòng ngừa như đeo khẩu trang, rửa tay, giãn cách. Vì chích ngừa không làm cho ta miễn nhiễm với Covid, nó chỉ giúp chúng ta chống lại vi-rút Co-rô-na mà thôi. Người chích ngừa vẫn nhiễm và truyền vi-rút cho người khác.

                                                                            Lm. Bosco Dương Trung Tín