7 vị giáo hoàng được chôn cất tại Nhà thờ Đức Bà Cả - ĐGH Phanxicô là vị thứ tám
7 vị giáo hoàng được chôn cất tại Nhà thờ Đức Bà Cả - ĐGH Phanxicô là vị thứ tám
Theo nguyện vọng cá nhân, Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ không chôn cất tại hang động Vatican — như nhiều giáo hoàng khác trong suốt nhiều thế kỷ — mà thay vào đó là tại Vương cung Thánh đường Đức Bà Cả.
Có nguồn gốc từ thế kỷ thứ năm, Nhà thờ Đức Bà Cả (được gọi là Santa Maria Maggiore trong tiếng Ý và đôi khi được gọi là Đức Mẹ Tuyết) là một trong những nhà thờ Công giáo nổi tiếng nhất thế giới và là một trong bốn “vương cung thánh đường lớn” nằm trong và xung quanh Roma.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã thực hiện hơn 100 chuyến viếng thăm vương cung thánh đường kể từ khi trở thành giáo hoàng, đáng chú ý nhất là để tôn kính biểu tượng được gọi là {Salus Populi Romani” — “Maria, Đấng phù hộ dân tộc Roma” — trước và sau mỗi chuyến tông du quốc tế.
Khi Đức Thánh Cha Phanxicô được an nghỉ tại đó, chúng ta hãy cùng xem qua lăng mộ của bảy vị giáo hoàng hiện đang được chôn cất tại nhà thờ này, một trong số họ là một thánh nhân. (Thông tin về từng vị giáo hoàng được lấy từ Bách khoa toàn thư Công giáo năm 1917 trừ khi có ghi chú khác.)
Đức Giáo hoàng Honorius III (1150–1227)
Tên khai sinh là Cencio Savelli, Honorius III là vị giáo hoàng đầu tiên được chôn cất tại đây sau khi ngài qua đời vào thế kỷ 13. Ngài phục vụ trong một nhóm các linh mục đã giúp quản lý Nhà thờ St. Mary Major trước khi trở thành giáo hoàng và giữ các chức vụ quan trọng khác trước khi được bầu.
Honorius III có lẽ đáng chú ý nhất vì đã xác nhận “quy tắc” thứ hai của Thánh Phanxicô — một kế hoạch sống và kỷ luật — cho dòng tu mới của vị thánh khi đó. Innocent III đã phê chuẩn một quy tắc đơn giản cho dòng tu mới vào năm 1209, nhưng “quy tắc thứ hai”, được Honorius phê chuẩn vào năm 1223, là quy tắc mà các tu sỹ Phanxicô vẫn tuyên xưng cho đến ngày nay.
Đức Giáo hoàng Nicholas IV (1227–1292)
Girolamo Masci được bầu làm giáo hoàng vào năm 1288, là tu sỹ Dòng Phanxicô đầu tiên giữ chức vụ này. Với tư cách là giáo hoàng, ngài đã cử các nhà truyền giáo đến Bulgaria, Ethiopia, Trung Quốc và người Tartar ở Trung Á. Ngài đã xây dựng cung điện bên cạnh Nhà thờ Đức Bà Cả, nhà thờ sau này trở thành nơi an nghỉ cuối cùng của ngài.
Năm 1292, Nicholas IV đã ủy quyền thực hiện những bức tượng cảnh Chúa giáng sinh đầu tiên được biết đến, lấy cảm hứng từ Thánh Phanxicô thành Assisi, người sáng tạo ra cảnh Chúa giáng sinh sống động đầu tiên ở Greccio, Ý, vào năm 1223.
Thánh Piô V (1504-1572)
Đức Giáo hoàng thánh thiện duy nhất được chôn cất tại đây — mặc dù không phải là vị thánh duy nhất — Pius V sinh ra với tên Michele Ghislieri vào năm 1504 trong một gia đình nghèo thuộc dòng dõi quý tộc. Ngài là một tu sỹ Dominica nổi tiếng với việc sám hối khắc khổ và cầu nguyện và ăn chay nhiều giờ. Ngài được bầu làm giáo hoàng vào ngày 7 tháng Một năm 1566, với sự hậu thuẫn có ảnh hưởng của người bạn Thánh Charles Borromeo.
Triều đại giáo hoàng của ngài dành riêng cho việc áp dụng các cải cách của Công đồng Trent, diễn ra từ năm 1545 đến năm 1563 để ứng phó với cuộc Cải cách Tin lành. Với tư cách là giáo hoàng, ngài bắt đầu nâng cao tiêu chuẩn đạo đức của giáo sĩ Công giáo và ủng hộ mạnh mẽ những hoạt động truyền giáo ở nước ngoài. Sách Giáo lý của Công đồng Trent đã được hoàn thành trong thời gian trị vì của ngài.
Trớ trêu thay, Piô V đã ban hành Sách lễ Rôma mới vào năm 1570, vẫn được sử dụng cho đến ngày nay như một phần của Thánh lễ Tridentine, còn được gọi là Thánh lễ La tinh Truyền thống — lễ kỷ niệm mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã chuyển sang cắt giảm trong suốt thời kỳ giáo hoàng của mình để ủng hộ sách lễ năm 1970 của Đức Giáo hoàng Paul VI.
Là một người sùng kính Đức Mẹ Maria, Đức Giáo hoàng Piô V đã thiết lập lễ Đức Mẹ Mân Côi, được cử hành hàng năm vào ngày 7 tháng Mười.
Đức Giáo hoàng Sixtus V (1521–1590)
Ít có vị giáo hoàng nào có ảnh hưởng lớn đến thành phố Roma như Felice Peretti, Đức Giáo hoàng Sixtus V. Ngoài việc cải cách tài chính của Giáo hội, ngài còn thực hiện những thay đổi sâu rộng đối với cơ cấu quản lý của Giáo hội. Có lẽ ngài được biết đến nhiều nhất với những dự án công trình công cộng đồ sộ trên khắp Roma, gồm việc xây dựng những con phố tráng lệ và di chuyển một tháp nhọn khổng lồ vào trung tâm Công trường Thánh Phêrô. Ngài còn xây dựng Nhà nguyện Cradle, nơi được cho là chứa thánh tích máng cỏ của Chúa Giê su, tại Nhà thờ St. Mary Major.
Đức Giáo hoàng Clement VIII (1536–1605)
Ippolito Aldobrandini được bầu làm giáo hoàng vào năm 1592. Thánh Philip Neri được cho là người giải tội cho ngài trong 30 năm.
Được biết đến với những cải cách của mình trong bối cảnh những vấn đề địa chính trị đương thời, Clement VIII cũng đã ban hành những phiên bản sửa đổi của Kinh Thánh Latin Vulgate vào năm 1598 cũng như các phiên bản mới của sách lễ và sách cầu nguyện của Giáo hội.
Đức Giáo hoàng Paul V (1550–1621)
Mặc dù sinh ra ở Roma, Camillo Borghese có thể là họ hàng của Thánh Catherine xứ Siena. Là một luật sư giáo luật nổi tiếng, vào năm 1596, ngài được Clement VIII nói trên phong làm hồng y và trở thành hồng y đại diện của Roma. Ngài được bầu vào chức giáo hoàng vào năm 1605.
Một nhân vật “rất nghiêm khắc và không khoan nhượng” được cho là không miễn nhiễm với nạn gia đình trị tràn lan vào thời điểm đó, Paul V đã giám sát những cuộc tranh chấp nghiêm trọng giữa giáo hội và nhà nước trong thời gian làm giáo hoàng, thậm chí có lúc còn rút phép thông công gần như toàn bộ chính quyền của thành phố Venice. Ngài lên án lời tuyên thệ trung thành mà James I của Anh — người nổi tiếng sống sót sau “âm mưu thuốc súng” do Công giáo lãnh đạo — yêu cầu thần dân của mình phải tuân theo vì lời tuyên thệ này chứa đựng những điều khoản mà không một người Công giáo lương tâm nào có thể khẳng định.
Paul có lẽ được nhớ đến nhiều nhất vì đã phong thánh cho Thánh Charles Borromeo và Thánh Frances của Roma và phong chân phước cho các Thánh Ignatius Loyola, Francis Xavier, Philip Neri, Theresa the Carmelite, Louis Bertrand, Thomas of Villanova và Isidore of Madrid. Ngài cũng được nhớ đến vì đã hoàn thiện Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô, nơi đã được xây dựng trong một thế kỷ và làm giàu cho Thư viện Vatican.
Ngài được chôn cất trong cùng một nhà nguyện với người tiền nhiệm của mình, Clement VIII.
Đức Giáo hoàng Clement IX (1600–1669)
Clement IX, tên khai sinh là Giulio Rospigliosi, là vị giáo hoàng gần đây nhất được chôn cất tại Nhà thờ St. Mary Major, đã an nghỉ tại đó hơn 350 năm trước. Clement yêu cầu được chôn cất tại Nhà thờ St. Mary Major chỉ với một dòng chữ khắc đơn giản, nhưng người kế nhiệm ngài đã dựng một bức tượng lớn và tượng đài tưởng niệm ngài bên trong nhà thờ.
Sau khi được bầu làm giáo hoàng, Clement được cho là đã điều hành một tòa giải tội tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô hai ngày một tuần và lắng nghe bất kỳ ai muốn xưng tội với Ngài. Ông thường xuyên đến thăm các bệnh viện, bố thí rộng rãi cho người nghèo và phản đối việc gia đình trị đang lan rộng vào thời điểm đó.
Có lẽ ngài nổi tiếng nhất vì đã tuyên bố Thánh Rose of Lima là “Chân Phước” lành" vào năm 1668, và bà đã trở thành vị thánh đầu tiên đến từ Mỹ châu.
Jos. Nguyễn Minh Sơn