Giáo hội thực hiện 300 hành động nhằm giảm bạo lực tại Mexico

GIÁO HỘI CÔNG GIÁO THỰC HIỆN 300 HÀNH ĐỘNG NHẰM GIẢM BẠO LỰC TẠI MEXICO

Trong bối cảnh làn sóng bạo lực không ngừng gia tăng, đang làm rung chuyển đất nước Mexico, với những sự kiện đau lòng gần đây nhất như vụ ám sát hai quan chức cấp cao tại thủ đô Mexico City, Giáo hội Công giáo, dưới sự hướng dẫn tinh thần của Đức Giáo Hoàng, đã và đang nỗ lực không ngừng nghỉ để tái thiết hòa bình, mang lại hy vọng cho các cộng đồng bị tàn phá bởi xung đột và tội phạm. Với tinh thần Phúc Âm, Giáo hội Công giáo đã khởi xướng hơn 300 sáng kiến trên khắp đất nước, thông qua chương trình Đối thoại Quốc gia vì Hòa bình, nhằm đào tạo những người hòa giải, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, hỗ trợ nạn nhân của bạo lực, và xây dựng một nền tảng bền vững cho hòa bình lâu dài. Những nỗ lực này, tuy đối mặt với nhiều rủi ro, thể hiện cam kết sâu sắc của Giáo hội trong việc đồng hành cùng người dân Mexico, ngay cả trong những hoàn cảnh nguy hiểm nhất.

Mexico, một quốc gia giàu truyền thống văn hóa và đức tin, đang phải đối mặt với một trong những giai đoạn bạo lực nghiêm trọng nhất trong lịch sử hiện đại. Các vụ giết người, bắt cóc, và các hành vi tội phạm có tổ chức đã trở thành nỗi ám ảnh thường trực đối với người dân. Chỉ trong ba tháng đầu năm 2025, theo báo cáo từ tổ chức Causa en Común, đã có ít nhất 1.321 vụ "tội ác bạo lực cực đoan" được ghi nhận, được mô tả như những hành vi tàn bạo gây sốc cả về mức độ lẫn quy mô. Những con số này không chỉ phản ánh mức độ nghiêm trọng của vấn đề mà còn là lời kêu gọi khẩn cấp đối với mọi thành phần xã hội, đặc biệt là Giáo hội Công giáo, vốn từ lâu đã đóng vai trò là ngọn hải đăng của hy vọng và đoàn kết.

Dưới sự dẫn dắt của Đức Giáo Hoàng, người luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của hòa bình và công lý xã hội trong các bài giảng của mình, Giáo hội Công giáo tại Mexico đã đáp lại lời kêu gọi này bằng hành động cụ thể. Các giám mục, linh mục, và giáo dân trên khắp đất nước đã cùng nhau khởi động Đối thoại Quốc gia vì Hòa bình, một sáng kiến mang tính bước ngoặt nhằm tập hợp tiếng nói từ mọi tầng lớp xã hội, từ các cộng đồng bản địa ở vùng núi Sierra Tarahumara đến các khu đô thị sầm uất như Monterrey và Mexico City. Sáng kiến này không chỉ nhằm mục đích giảm thiểu bạo lực mà còn hướng tới việc xây dựng một tương lai khả thi, nơi mọi người dân Mexico có thể sống trong hòa bình và phẩm giá.

Đối thoại Quốc gia vì Hòa bình được khởi xướng vào năm 2022, sau vụ sát hại đau lòng hai linh mục dòng Tên, Cha Javier Campos và Cha Joaquín Mora, tại một nhà thờ ở bang Chihuahua. Sự kiện này đã làm rung động lương tâm của người dân Mexico và trở thành chất xúc tác cho các nỗ lực hòa bình của Giáo hội. Được sự ủng hộ từ các giám mục Mexico và nhiều tổ chức xã hội khác, chương trình này đã nhanh chóng trở thành một nền tảng quan trọng để tập hợp các ý tưởng, sáng kiến, và cam kết từ khắp đất nước.

Theo trang web chính thức của Đối thoại Quốc gia vì Hòa bình, trong hơn một năm rưỡi qua, các cuộc đối thoại đã được tổ chức trên toàn quốc, thu thập ý kiến từ các nhóm dân cư đa dạng, bao gồm người bản địa, thanh niên, phụ nữ, và các nạn nhân của bạo lực. Từ những đóng góp này, Chương trình Nghị sự Hòa bình Quốc gia đã được xây dựng, bao gồm các cam kết cụ thể để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của bạo lực, từ bất bình đẳng kinh tế đến sự suy yếu của cấu trúc xã hội. Chương trình này không chỉ dừng lại ở việc đưa ra các đề xuất lý thuyết mà còn triển khai các hành động thực tiễn ở cấp địa phương, tiểu bang, và quốc gia, với mục tiêu tạo ra một "tương lai chung" cho toàn thể người dân Mexico.

Hiện tại, hơn 300 sáng kiến đang được triển khai trên khắp đất nước, được chia thành 14 sáng kiến địa phương và 7 sáng kiến quốc gia. Các sáng kiến này bao gồm từ việc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho thanh thiếu niên đến đào tạo các nhà hòa giải xung đột tại các cộng đồng bị ảnh hưởng nặng nề bởi bạo lực. Mỗi sáng kiến đều được thiết kế để đáp ứng nhu cầu cụ thể của từng khu vực, đồng thời phản ánh tinh thần đoàn kết và lòng trắc ẩn của Giáo hội Công giáo.

Trong một cuộc họp báo được tổ chức vào thứ Tư tại Thành phố Mexico, Cha Jorge Atilano González SJ, giám đốc điều hành của Đối thoại Quốc gia vì Hòa bình, đã chia sẻ chi tiết về các sáng kiến mà Giáo hội đang thực hiện. Với sự khiêm tốn và quyết tâm, Cha Atilano đã làm sáng tỏ những nỗ lực không ngừng nghỉ của các giám mục, linh mục, và giáo dân trong việc mang lại hòa bình cho đất nước.

Tại vùng Sierra Tarahumara, một khu vực miền núi hẻo lánh ở miền bắc Mexico, Giáo hội đang tập trung vào việc giải quyết các vấn đề sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên và các gia đình bản địa. Những cộng đồng này, thường bị cô lập và chịu ảnh hưởng nặng nề từ các hoạt động tội phạm, đang nhận được sự hỗ trợ thông qua các chương trình tư vấn và chăm sóc tâm lý, giúp họ vượt qua những tổn thương do bạo lực gây ra.

Ở bang Oaxaca, nơi các xung đột cộng đồng thường xuyên xảy ra, Giáo hội đang triển khai các khóa đào tạo chuyên sâu để trang bị cho các cá nhân kỹ năng hòa giải xung đột. Những người hòa giải này đóng vai trò như cầu nối giữa các bên đối lập, giúp giải quyết tranh chấp một cách hòa bình và ngăn chặn sự leo thang của bạo lực.

Tại Monterrey, bang Nuevo León, một trong những trung tâm kinh tế sầm uất của Mexico, Giáo hội đang hợp tác với các trường học để đánh giá tình trạng sức khỏe tâm thần của học sinh trung học. Các chương trình này không chỉ nhằm chẩn đoán các vấn đề tâm lý mà còn đưa ra các giải pháp cụ thể, chẳng hạn như các buổi tư vấn nhóm và các hoạt động xây dựng kỹ năng sống, để giúp thanh thiếu niên đối phó với áp lực từ môi trường xung quanh.

Ở thủ đô Mexico City, Giáo hội đang làm việc trực tiếp với các văn phòng thị trưởng để thúc đẩy các chương trình tái thiết cấu trúc xã hội. Những nỗ lực này bao gồm hỗ trợ những người nghiện ma túy, giúp họ tái hòa nhập cộng đồng, và cung cấp cơ hội cho những người vừa được thả khỏi tù để xây dựng lại cuộc sống. Các dự án này không chỉ nhằm giải quyết các triệu chứng của bạo lực mà còn tập trung vào việc chữa lành những vết thương sâu sắc trong xã hội.

Tất cả các sáng kiến này đều được ghi chép chi tiết trên trang web của Đối thoại Quốc gia vì Hòa bình, nơi cung cấp một cái nhìn toàn diện về các nỗ lực của Giáo hội. Từ các chương trình hỗ trợ nạn nhân đến các sáng kiến phòng ngừa bạo lực, mỗi hành động đều phản ánh cam kết của Giáo hội trong việc đồng hành cùng người dân Mexico trong hành trình tìm kiếm hòa bình.

Một trong những khía cạnh đáng chú ý nhất của các nỗ lực này là sự can đảm của các thành viên Giáo hội, những người sẵn sàng đặt mình vào nguy hiểm để phục vụ cộng đồng. Cha Atilano đã thẳng thắn thừa nhận rằng các dự án này không phải không có rủi ro. Trong nhiều khu vực, các linh mục và giáo dân phải đối mặt với sự đe dọa từ các nhóm tội phạm có tổ chức, những kẻ không ngần ngại sử dụng bạo lực để duy trì quyền lực. Tuy nhiên, như Cha Atilano nhấn mạnh, Giáo hội chấp nhận những rủi ro này như một phần của sứ mệnh thiêng liêng, với niềm tin rằng sự gần gũi và đồng hành với cộng đồng là cách duy nhất để khôi phục hòa bình.

“Chúng tôi không ngại nguy hiểm khi đứng bên cạnh người dân,” Cha Atilano nói. “Chúng tôi tin rằng việc xây dựng lại các cộng đồng và gia đình là nền tảng để tạo ra một xã hội hòa bình. Mỗi bước chúng tôi thực hiện đều là một bước tiến tới việc mang lại hy vọng và phẩm giá cho những người đang chịu đau khổ.”

Tại cùng hội nghị báo chí, Đức cha Javier Acero OAR, Giám mục phụ tá của Tổng giáo phận Mexico City, đã đưa ra một lời kêu gọi mạnh mẽ tới toàn thể xã hội Mexico. Với sự khẩn thiết và lòng nhiệt thành, ngài kêu gọi mọi người làm việc với tinh thần cộng đồng, gần gũi, và hành động cụ thể, lấy cảm hứng từ trái tim của Phúc Âm. “Hòa bình không chỉ là sự vắng bóng của bạo lực,” ngài nói, “mà là sự hiện diện của công lý, tình yêu, và sự đoàn kết.”

Lời kêu gọi này được đưa ra trong bối cảnh các số liệu đáng báo động về bạo lực tại Mexico. Theo báo cáo Phòng trưng bày kinh dị: Hành vi tàn bạo và các sự kiện có tác động lớn được báo cáo trên phương tiện truyền thông của tổ chức Causa en Común, các hành vi bạo lực cực đoan đang gia tăng với tốc độ chóng mặt, khiến người dân sống trong nỗi sợ hãi thường trực. Trước thực tế này, Đức cha Acero đã kêu gọi các giáo xứ và cộng đồng Công giáo trên khắp đất nước tạo ra những không gian để gặp gỡ, lắng nghe, và đào tạo về các phương pháp bất bạo động. Ngài cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hỗ trợ các nạn nhân và triển khai các chương trình phòng ngừa để ngăn chặn bạo lực trước khi nó xảy ra.

Một trong những câu hỏi được đặt ra trong hội nghị là liệu Giáo hội, đặc biệt là các giám mục và linh mục tại Mexico City, có ý định đối thoại với các nhóm tội phạm có tổ chức như một cách để giảm tỷ lệ tội phạm hay không. Trả lời câu hỏi này, Đức cha Acero đã tuyên bố một cách rõ ràng và dứt khoát: “Bạn không thể tham gia đối thoại với tội phạm có tổ chức. Khi có đổ máu, sẽ không có đối thoại.”

Tuy nhiên, ngài cũng làm rõ rằng vai trò của Giáo hội là làm trung gian cho hòa bình, không phải là nhượng bộ trước bạo lực. “Chúng tôi sẵn sàng quỳ xin để ngăn chặn sự giết chóc,” ngài nói. “Chúng tôi nói với những kẻ gây ra bạo lực: ‘Đủ rồi. Hãy ngừng giết chóc, hãy để người dân được yên.’ Nhưng chúng tôi sẽ không cầm súng, và chúng tôi sẽ không đầu hàng trước bạo lực. Chúng tôi mang theo tiếng vang của hòa bình và tình yêu, không phải tiếng vang của chì.”

Lời tuyên bố này không chỉ thể hiện lập trường kiên định của Giáo hội mà còn phản ánh tinh thần bất bạo động và lòng trắc ẩn sâu sắc, lấy cảm hứng từ các bài giảng của Đức Giáo Hoàng về hòa bình và công lý. Bằng cách từ chối đối thoại trực tiếp với các nhóm tội phạm nhưng vẫn sẵn sàng làm trung gian để bảo vệ người dân, Giáo hội đang đi trên một con đường đầy thách thức nhưng cũng đầy ý nghĩa.

Những nỗ lực của Giáo hội Công giáo tại Mexico, thông qua Đối thoại Quốc gia vì Hòa bình và hơn 300 sáng kiến trên khắp đất nước, là minh chứng cho sức mạnh của đức tin và lòng đoàn kết trong việc đối phó với những thách thức lớn nhất của xã hội. Dưới sự hướng dẫn của Đức Giáo Hoàng và sự lãnh đạo của các giám mục Mexico, Giáo hội đang không chỉ đáp ứng các nhu cầu tức thời của các nạn nhân bạo lực mà còn đặt nền móng cho một tương lai hòa bình và bền vững.

Mặc dù con đường phía trước vẫn còn nhiều khó khăn, với các mối đe dọa từ tội phạm có tổ chức và những tổn thương sâu sắc trong xã hội, Giáo hội Công giáo vẫn kiên định trong sứ mệnh của mình. Bằng cách chấp nhận rủi ro, đồng hành cùng cộng đồng, và lan tỏa thông điệp của tình yêu và hòa bình, Giáo hội đang mang lại hy vọng cho một đất nước đang rất cần nó. Như Đức cha Acero đã nói: “Chúng tôi là những người trung gian cho dân Chúa, và chúng tôi sẽ không ngừng nỗ lực cho đến khi hòa bình được khôi phục trên mảnh đất này.”

Lm. Anamai, CSsR tổng hợp