PHÂN TÍCH: Vatican có thể tổ chức đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine?
PHÂN TÍCH: Vatican có thể tổ chức đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine?
Khả năng Tòa thánh Vatican trở thành nơi tổ chức những cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế. Đây là địa điểm mà Tổng thống Ukraine Zelensky đang cân nhắc đúng đắn, đặc biệt là sau cuộc họp không thành công tại Istanbul ngày 16 tháng Năm.
Tổng thống Zelensky đang tìm kiếm một hội nghị thượng đỉnh cao cấp mới—một hội nghị không chỉ có sự tham gia của Nga và Ukraine mà còn có sự tham gia của Hoa Kỳ và các nhà lãnh đạo quan trọng của Âu châu.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky: “Cuộc họp có thể được tổ chức tại Thổ Nhĩ Kỳ, Vatican hoặc Thụy Sĩ. Hiện chúng tôi đang cân nhắc ba địa điểm và những quốc gia này. Cả ba đều tốt. Tôi không muốn nói về địa điểm nào thoải mái nhất, vì vấn đề không phải là sự thoải mái—mà là ai có thể tổ chức cuộc họp và đưa ra kết quả cụ thể.”
Trong khi đó, Tổng thống Trump đã tiến hành những cuộc đàm phán đa phương. Ngày 19 tháng Năm, ông được cho là đã nói chuyện gần hai giờ với Putin và cũng đã liên lạc với Zelensky, Ursula von der Leyen, Emmanuel Macron, thủ tướng Đức và tổng thống Phần Lan.
Thông điệp của ông trên mạng xã hội đã khiến nhiều người phải nhướng mày:
“Vatican, do Giáo hoàng đại diện, đã bày tỏ sự quan tâm lớn đến việc tổ chức các cuộc đàm phán. Hãy để tiến trình này bắt đầu!”
Và đây là lúc Giorgia Meloni xuất hiện. Tổng thống Trump đã gọi điện cho bà và hỏi liệu bà có thể xác minh được thiện chí tổ chức những cuộc đàm phán của Tòa Thánh hay không.
Ngày 20 tháng Năm, bà đã gọi điện cho Đức Thánh Cha Leo XIV, người mà theo Meloni, đã bày tỏ sự sẵn sàng tổ chức cuộc đối thoại tại Vatican.
Nhưng vẫn chưa có tín hiệu đèn xanh từ Nga. Theo phát ngôn viên của Điện Kremlin, không có thỏa thuận nào được đưa ra để tổ chức những cuộc đàm phán về Ukraine tại Vatican. Và một bộ trưởng ngoại giao từ Nga đã nói rằng, hiện tại, ông coi đó là một lựa chọn không thực tế.
Đây là những tuyên bố từ những chính trị gia khác nhau có liên quan, nhưng Vatican đã chính thức nói gì? Đã có bất kỳ xác nhận nào chưa? Hoạt động ngoại giao đã bắt đầu chưa?
Đức Thánh Cha Leo XIV thực sự đã đề nghị Tòa Thánh làm nơi hòa giải vào ngày 14 tháng Năm, trong buổi tiếp kiến các Giáo hội Đông phương. Tuy nhiên, những bình luận của ngài mang tính chung chung và không đề cập rõ ràng đến cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Đức Thánh Cha Leo XIV: “Tòa thánh sẵn sàng để những kẻ thù có thể gặp nhau và nhìn thẳng vào mắt nhau, để các dân tộc có thể lấy lại hy vọng và phẩm giá mà họ xứng đáng có được—phẩm giá của hòa bình. Mọi người muốn hòa bình, và tôi hết lòng nói với các nhà lãnh đạo các quốc gia: chúng ta hãy gặp nhau, chúng ta hãy đối thoại, chúng ta hãy đàm phán.”
Sau đó, hai cuộc họp quan trọng đã diễn ra. Vào ngày 18 tháng Năm, Đức Thánh Cha Leo đã có cuộc tiếp kiến riêng với Tổng thống Zelensky (sau một cuộc điện đàm trước đó). Tuy nhiên, Vatican không tiết lộ bất kỳ thông tin chi tiết nào về cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo.
Ngày 19 tháng Năm, ngài đã tiếp kiến Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance và Ngoại trưởng Marco Rubio. Vatican đã ban hành một tuyên bố thông thường, không cụ thể, không đề cập đến hòa giải hoặc đàm phán hòa bình.
Về ngoại giao chính thức của Vatican, Quốc vụ khanh vẫn giữ thái độ kín đáo đặc trưng. Bình luận duy nhất từ Đức Hồng y Pietro Parolin là “có khả năng” Đức Thánh Cha Leo sẽ đề nghị Vatican tổ chức những cuộc đàm phán ngoại giao trực tiếp giữa hai quốc gia. Tóm lại, Vatican vẫn là một địa điểm mang tính biểu tượng và trung lập, nhưng liệu nơi này có trở thành sân khấu thực sự cho những cuộc đàm phán hòa bình hay không phụ thuộc rất nhiều vào việc cả Moscow và Kyiv có sẵn sàng gặp nhau dưới mái vòm của nơi này hay không.
Jos. Nguyễn Minh Sơn