Cha Phêrô Combes – dấu ấn của một cuộc đời hiến dâng trong vùng đất Tây Nguyên

Cha Phêrô Combes – dấu ấn của một cuộc đời hiến dâng trong vùng đất Tây Nguyên

Giữa vùng đất Kon Tum đầy gió núi và lời thì thầm của đại ngàn, có một người đã sống, đã yêu, đã dâng hiến cả đời cho những con người chưa từng biết đến Tin Mừng. Người ấy là Cha Phêrô Combes – một nhà truyền giáo người Pháp, vị Bề Trên tiên khởi của Giáo phận Kon Tum, và là người cha tinh thần của bao thế hệ tín hữu nơi núi rừng Tây Nguyên. Tên của ngài, với cách gọi thân thương của người dân bản địa là "Cha Bok Bê", đã trở thành một phần không thể thiếu trong ký ức, trong lịch sử và trong dòng máu đức tin của Giáo Hội tại vùng đất này.

Cha Phêrô Combes sinh năm 1856 tại Pháp trong một gia đình có truyền thống đạo hạnh. Ngay từ khi còn là một cậu bé, ngài đã bộc lộ khát vọng dấn thân và khao khát sống cho Chúa. Sau khi hoàn tất việc học tại chủng viện và lãnh nhận chức linh mục, ngài được Hội Thừa Sai Paris (MEP) sai đến truyền giáo tại Việt Nam – một vùng đất xa xôi nhưng luôn cháy bỏng trong con tim những người thừa sai vì những tâm hồn chưa được nghe biết về Đức Kitô. Năm 1885, ngài đặt chân đến Việt Nam, mang theo trái tim cháy lửa nhiệt thành và niềm tin sắt đá vào quyền năng hoán cải của Tin Mừng.

Không chọn những thành thị dễ sống, Cha Combes đã xin được sai đến Tây Nguyên – vùng đất khi ấy gần như biệt lập, đầy rẫy hiểm nguy, bệnh tật, khó khăn về ngôn ngữ, phong tục và cả sự nghi kỵ từ người bản địa. Nhưng với lòng kiên nhẫn, sự âm thầm, và tình yêu vô điều kiện, Cha Combes đã từng bước đi vào đời sống của người dân bản địa. Ngài học ngôn ngữ, ăn như họ, sống giữa họ, không phân biệt, không tỏ mình là "người Pháp cao sang", mà là một người anh em, một người cha đích thực.

Cha Combes không chỉ rao giảng Tin Mừng bằng lời nói, nhưng chính đời sống của ngài là một bài giảng. Ngài chăm sóc bệnh nhân, mở lớp dạy học cho trẻ em, giúp người nghèo không phân biệt lương giáo. Những năm tháng sống giữa rừng núi, ngài đã chịu đựng không ít gian truân: bệnh tật, thiếu thốn, hiểu lầm và đôi khi cả sự đe dọa đến tính mạng. Nhưng không gì có thể làm ngài chùn bước. Tình yêu Đức Kitô trong ngài luôn mạnh hơn sợ hãi, và ngọn lửa yêu thương đó đã sưởi ấm trái tim của biết bao người dân Tây Nguyên.

Dưới sự lãnh đạo và hướng dẫn của Cha Combes, các cộng đoàn tín hữu tại Kon Tum dần được thành lập. Các giáo xứ như Kon Kơxâm, Kon Jơri, Đăk Mốt... lần lượt xuất hiện, không chỉ là nơi cử hành phụng vụ, nhưng còn là trung tâm văn hóa – giáo dục – y tế của vùng. Ngài cũng đào tạo và nâng đỡ những ơn gọi địa phương, gieo hạt giống ơn gọi linh mục và tu sĩ vào những tâm hồn đơn sơ mà mãnh liệt. Nhờ ngài, hình hài của một giáo phận Công giáo tại Tây Nguyên bắt đầu rõ nét.

Người dân Tây Nguyên không chỉ biết ơn ngài vì đã đem Tin Mừng đến với họ, mà còn vì đã sống trọn vẹn với họ. Dù là người ngoại quốc, nhưng Cha Combes yêu Kon Tum như yêu chính quê hương mình. Ngài không trở về Pháp, không tìm lối thoát khi bệnh tật hoặc tuổi già đe dọa. Ngài ở lại, chọn chết giữa rừng núi, giữa những người con thiêng liêng của mình.

Ngày 27 tháng 11 năm 1919, Cha Phêrô Combes qua đời trong âm thầm tại Kon Kơxâm – nơi mà suốt bao năm, ngài đã chăm sóc, xây dựng và gắn bó bằng cả linh hồn và thể xác. Thi hài ngài được an táng tại chính nơi này, trên mảnh đất mà ngài đã yêu cho đến hơi thở cuối cùng. Ngôi mộ của ngài, đơn sơ nhưng linh thiêng, vẫn là điểm hẹn hành hương của bao thế hệ người tín hữu Tây Nguyên. Họ đến với ngài không chỉ để xin ơn, nhưng còn để tri ân, để nhắc nhớ rằng: có một vị cha già đã âm thầm dựng xây niềm tin cho họ bằng chính cuộc đời của ngài.

Một thế kỷ trôi qua, nhưng tinh thần truyền giáo của Cha Combes vẫn chưa hề phai nhạt. Ngài là hình ảnh của một nhà truyền giáo đích thực: không phô trương, không hào nhoáng, nhưng dấn thân, yêu thương và sống chết với đoàn chiên. Di sản ngài để lại không chỉ là các nhà thờ, trường học hay trạm xá, nhưng là đời sống đức tin bền vững, là sự hiện diện sống động của Giáo Hội trong lòng núi rừng Kon Tum.

Ngày nay, mỗi khi có dịp đến thăm phần mộ của Cha Combes tại Kon Kơxâm, người ta vẫn cảm nhận được sự thánh thiện tỏa ra từ nơi ngài yên nghỉ. Mỗi lời cầu nguyện nơi mộ phần ấy như vang vọng lại một đời hiến dâng – một đời vì Tin Mừng – một đời không tiếc cho Thiên Chúa và cho con người. Các thánh lễ được cử hành, các cuộc hành hương được tổ chức như một cách để nối kết quá khứ với hiện tại, để nhắc nhớ nhau rằng đức tin hôm nay không phải ngẫu nhiên mà có – nó được gieo bằng máu, nước mắt và trái tim của những người như Cha Bok Bê.

Người đời sau có thể không nhớ hết các sự kiện, nhưng sẽ không quên một cuộc đời sống yêu thương và phục vụ như của Cha Combes. Trong ánh sáng đức tin, chúng ta tin rằng ngài đang được hưởng niềm vinh phúc bên Chúa, và từ trời cao, ngài vẫn dõi theo, vẫn cầu nguyện và che chở cho những người con Kon Tum của mình. Và nơi Kon Kơxâm hôm nay, mỗi khóm hoa, mỗi lời kinh, mỗi bước chân đến thăm mộ ngài là một lời tạ ơn, một bài ca vĩnh cửu cho một đời tận hiến không tiếc gì cho Thiên Chúa và con người.

Lm. Anmai, CSsR