Giáo Hội Công Giáo Kỷ Niệm 100 Năm Truyền Giáo Tại Darien
Giáo Hội Công Giáo Kỷ Niệm 100 Năm Truyền Giáo Tại Darien, Vùng Đất Của Những Thách Thức Và Hy Vọng.
Khu vực Darien, nằm trên biên giới giữa Panama và Colombia, được thế giới biết đến là nơi qua lại nguy hiểm đối với những người di cư muốn đến Hoa Kỳ. Tuy nhiên, có một câu chuyện ít được kể lại: đó là về người dân địa phương. Tại vùng đất rộng lớn và đầy thử thách này, Giáo hội Công giáo sẽ kỷ niệm 100 năm hiện diện của các nhà truyền giáo.
Đức Giám mục Pedro Joaquín Hernández Cantarero, Đại diện Tông tòa của Darién từ tháng 2 năm 2005, đã dành nhiều năm để quảng bá Phúc âm tại khu vực này. Trong một cuộc phỏng vấn với ACI Prensa, ngài nhớ lại rằng vào tháng 11 năm 1925, Hội dòng Con trai Truyền giáo của Trái tim Vô nhiễm Đức Mẹ (Claretians) đã được giao phó nhiệm vụ chăm sóc mục vụ cho giáo hạt.
Theo Đức Giám mục Hernández Cantarero, sau một thế kỷ giáo hội hiện diện tại khu vực này, bao gồm không chỉ tỉnh Darién mà còn cả các vùng Emberá-Wounaan và Wargandí, hiện nay có năm linh mục giáo phận, hai chủng sinh và sáu linh mục dòng Claretian đang phục vụ.
"Họ đã cố gắng thực hiện sứ mệnh trong suốt 20 năm qua với mục tiêu tăng cường hơn nữa đức tin của người Darien", theo cách gọi của những người sống ở khu vực này.
Theo dữ liệu từ trang web của Giáo phận Công giáo , các linh mục này chịu trách nhiệm đồng hành mục vụ cho khoảng 60.000 người, trải dài trên một lãnh thổ rộng 16.666 km vuông.
Rừng rậm Darien, rộng lớn và gần như không thể xuyên thủng, là một mê cung của những dòng sông, động vật hoang dã và khí hậu ẩm ướt bao trùm bất kỳ ai mạo hiểm đi vào đó. Trong những năm gần đây, khu vực này là một trong những tuyến đường di cư đông đúc và nguy hiểm nhất trên lục địa.
Năm 2023, Cơ quan Di trú Quốc gia Panama báo cáo con số kỷ lục 520.085 người vượt qua khu vực này. Đến năm 2024, con số này là 302.203. Từ tháng 1 đến tháng 5 năm 2025, chỉ có 2.917 người vượt qua Darién, chủ yếu là từ Venezuela, tiếp theo là công dân Colombia, Nepal, Cameroon và Iran.
Sự đa dạng văn hóa giữa lòng rừng rậm
Giống như lãnh thổ của họ, những người sống ở Darién cũng vô cùng đa dạng. Giám mục Hernández Cantarero chỉ ra rằng "có nhiều chủng tộc", trong đó "mỗi chủng tộc có nguồn gốc riêng, cách nói riêng và cách hình thành nên thực tại văn hóa riêng". Một linh mục và một nữ tu đi ngang qua xác của những người di cư đã chết trong rừng rậm Darién.
Theo ông, những người dân bản địa như Emberá, Wounaan, Kuna và Guaymí cùng chung sống ở đó, cùng với những người gốc Phi định cư ở các khu vực khác nhau - trên bờ biển, ở trung tâm Darién và dọc theo đường cao tốc - bên cạnh những người nông dân di cư từ các tỉnh khác của Panama như Veraguas, La Chorrera, Herrera, Los Santos và Chiriquí.
"Tất cả những điều này mang lại cho chúng ta một nền văn hóa vô cùng phong phú. Và khu vực này được làm giàu, một mặt, bởi sự đa dạng của các nền văn hóa và mặt khác, bởi sự phong phú của các nguồn gốc, các chủng tộc và các khía cạnh văn hóa đặc sắc nhất của nó", vị giám mục nói thêm.
Tình yêu dành cho các bí tích
Mặc dù họ không phải là dân du mục, Giám mục Hernández Cantarero cảnh báo rằng "đức tin phải luôn được xây dựng lại liên tục vì người dân không ở yên một chỗ".
Nhiều cư dân liên tục di chuyển, hoặc vào sâu hơn trong rừng rậm hoặc hướng tới các thủ đô và các vùng khác của đất nước, điều này, theo lời giám mục, khiến "sứ mệnh ngày càng khó khăn và gian nan hơn vì chúng tôi luôn ở giai đoạn đầu của công cuộc truyền giáo".
Ông cho biết, một trong những thách thức mục vụ lớn nhất là nuôi dưỡng "một tình yêu ngày càng lớn đối với Bí tích Thánh Thể". Ông giải thích rằng "đây là một trong những bí tích khó khăn nhất để trải nghiệm ở khu vực này vì mọi người có tình yêu lớn hơn đối với bí tích rửa tội", và "điều này có nghĩa là trong dân số, các bí tích Giải tội và Bí tích Thánh Thể không được đón nhận thường xuyên".
Để khắc phục tình trạng này, ngài cho biết ngài đã tìm cách khuyến khích các cộng đồng bằng cách thúc đẩy các cuộc rước Mình Thánh Chúa qua các đường phố, đi thăm mười khu vực truyền giáo có sự hiện diện mục vụ.
Mục tiêu, ông lưu ý, là điều này "sẽ giúp mọi người nhận thức được Bí tích Thánh Thể là gì, tình yêu thương lớn lao mà chúng ta dành cho nhau và cách chúng ta phải mang lại ý nghĩa đích thực hơn cho bí tích hôn nhân".
Theo cách này, ông nói thêm, "chúng tôi đang dần nâng cao nhận thức trong cộng đồng và một số cặp đôi đã kết hôn hơn 20 hoặc 30 năm giờ đây có thể kết hôn và sống cuộc đời hiệp thông với Chúa Jesus Christ".
Vết thương của sự nghèo đói
Ngoài những thách thức về mặt tinh thần, tình trạng nghèo đói còn ảnh hưởng sâu sắc đến khu vực này. Theo UNHCR, Cơ quan Tị nạn Liên hợp quốc, “Darién là tỉnh lớn nhất và nghèo nhất ở Panama.” Đức Giám mục Hernández Cantarero đồng ý: nghèo đói “là một trong những khó khăn lớn nhất mà người dân phải đối mặt.”
Đức giám mục chỉ ra rằng thách thức lớn nhất trong tương lai là đảm bảo rằng "chính quyền trung ương nhận thức được nhu cầu của Darién, rằng nhu cầu này được quan tâm trong mọi khía cạnh và rằng chúng ta có thể thoát khỏi tình trạng kém phát triển mà chúng ta đang sống".
Giữa những thách thức này, thông điệp của Đức Cha Hernández Cantarero nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập giáo phận, sẽ được tổ chức trong vài tháng nữa, là "tất cả chúng ta đều cảm thấy mình là dân của Chúa và chúng ta có khả năng sống ý nghĩa của công đồng trong sự hiệp thông của cuộc sống, chia sẻ cuộc hành hương của hy vọng."
Lm. Anmai, CSsR tổng hợp