Đức TGM Georg Gänswein: Chính sách của Hoa Kỳ tại Ukraine đã làm các đồng minh Baltic thất vọng
Đức TGM Georg Gänswein: Chính sách của Hoa Kỳ tại Ukraine đã làm các đồng minh Baltic thất vọng
Đức Tổng Giám mục Georg Gänswein, nhà ngoại giao Vatican, sứ thần của Vatican tại các quốc gia Baltic từ năm 2024, cho biết khu vực này đã thất vọng với cách tiếp cận của chính quyền Hoa Kỳ hiện tại đối với cuộc xung đột ở Ukraine.
Nói về cuộc chiến tranh Nga - Ukraine, cựu thư ký của Đức Giáo hoàng Benedict XVI cho biết: “Các cường quốc đóng vai trò chính ở đây và những quốc gia Baltic có phần thất vọng với thái độ của chính quyền Hoa Kỳ hiện tại. Họ mong đợi điều gì đó khác biệt.”
Đức tổng Giám mục Gänswein đã nói về vai trò của mình với tư cách là sứ thần và những nỗ lực hòa bình của Tòa Thánh trong cuộc phỏng vấn ngày 13 tháng Sáu với Rudolf Gehrig của EWTN News và CNA Deutsch. Đức Tổng Giám mục đã đảm nhận chức vụ của mình tại Toà Khâm sứ ở Vilnius, Litva, vào năm ngoái sau 17 năm làm thư ký riêng của Đức Giáo hoàng Benedict XVI và 11 năm làm quản lý Phủ Giáo hoàng.
Trong cuộc phỏng vấn, ngài cho biết cuộc xâm lược Ukraine của Nga được cảm nhận mạnh mẽ ở thủ đô Lithuania, chỉ cách Kyiv, thủ đô của Ukraine hơn 370 dặm. Ngài cho biết một sứ thần - đại diện của giáo hoàng tại một quốc gia – “không thể làm bất cứ điều gì cụ thể … Mọi việc luôn phải thông qua Tòa Thánh, đúng như vậy.”
“Tòa Thánh,” ngài nói tiếp, “là người xây dựng cầu nối - đây là một trong những lời đầu tiên của Đức tân Giáo hoàng: hòa bình. “Hòa bình ở cùng các bạn!’.”
Dựa trên sự yêu thích quần vợt của Đức Thánh Cha Leo XIV,Đức Tổng Giám mục Gänswein gọi những lời đầu tiên của ngài sau khi đắc cử là “lượt giao bóng đầu tiên cho triều đại giáo hoàng của ngài.”
“Rất nhiều việc đang được thực hiện,” ngài lưu ý, nhưng “không thể nói bây giờ thành công như thế nào. Một giọt nước liên tục sẽ làm mòn đá.”
Nhìn chung, có thể cảm nhận được “sự ngờ vực đối với người Nga, đặc biệt là (Tổng thống Vladimir) Putin,” trong dân chúng, tổng giám mục cho biết. Điều này bắt nguồn từ ảnh hưởng của chế độ độc tài cộng sản vào thời kỳ Bức màn sắt.
“Có một bầu không khí chiến tranh hiện diện,” Đức Tổng Giám mục Gänswein nói, ngài nói thêm: “Điều quan trọng là phải nhìn nhận thực tế, chấp nhận nó, nhưng cũng phải đúng đắn với nó. Chúng ta phải tiếp tục sống cuộc sống bình thường. Và với tư cách là những người Kitô giáo, chúng ta có món quà tuyệt vời là có hy vọng rõ ràng và sứ mệnh rõ ràng trong đức tin của mình.”
Chủ nghĩa đại kết trong thời kỳ ‘chiến tranh huynh đệ tương tàn’
Cuộc chiến xâm lược của Nga chống lại Ukraine cũng khiến chủ nghĩa đại kết với các giáo hội Chính thống giáo trở nên khó khăn hơn, Đức Tổng Giám mục Gänswein giải thích. Giáo hội Chính thống giáo ở các nước vùng Baltic, lúc đầu thuộc Tòa Thượng phụ Mặc Tư Khoa, đã quay lưng lại với Thượng phụ Chính thống giáo Nga Cyril I, người mà thậm chí còn cố gắng hợp pháp hóa cuộc chiến bằng những thuật ngữ tôn giáo.
“Làm sao vị thượng phụ có thể ủng hộ chiến tranh — thực tế đây là một cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn, tức là Chính thống giáo đấu tranh với Chính thống giáo; làm sao ông ta có thể ủng hộ nó,” Đức Tổng Giám mục Gänswein nói. “Đây là một vấn đề gây tranh cãi, vì vậy điều quan trọng là không cắt đứt dây — đây không còn là cầu nối nữa — mà phải giữ chặt chúng.”
Trong khi Litva có 80% là người Công giáo, thì cán cân quyền lực giữa người Công giáo và Chính thống giáo ở Latvia gần như được phân bổ đều ở mức 20% mỗi bên. Mặt khác, ở Estonia, có tới một phần năm dân số là người gốc Nga, một ảnh hưởng đáng chú ý, sứ thần cho biết.
Ngay sau khi cuộc xâm lược của Nga bắt đầu, Cyril I và Đức Giáo hoàng Phanxicô đã gặp nhau qua cuộc gọi video vào ngày 16 tháng Ba năm 2022, theo yêu cầu của Đức Thượng phụ. Đức Hồng y người Thụy Sĩ Kurt Koch, ngài có mặt tại cuộc họp, sau đó đã tường thuật trong một cuộc phỏng vấn với EWTN News rằng “Đức Thánh Cha đã nói rất rõ ràng khi hội đàm với Đức Thượng phụ: ‘Chúng ta không phải là giáo sĩ nhà nước, chúng ta là người chăn dắt nhân dân. Và do đó, nhiệm vụ của chúng ta phải là chấm dứt cuộc chiến này’.”
Trong khi đó, Đức Tổng Giám mục Gänswein nhấn mạnh rằng Vatican vẫn cần thiết trong vai trò là người trung gian.
Rạn nứt với Đức Giáo hoàng Phanxicô?
Trong cuộc phỏng vấn, vị tổng giám mục cũng trả lời những tuyên bố của giới truyền thông rằng đã có rạn nứt lớn giữa ngài và Đức Giáo hoàng Phanxicô.
“Không phải lúc nào cũng dễ dàng,” ngài nói, nhưng “không phải mọi thứ đều như báo chí đưa tin, rằng đó là một ‘cuộc cãi vã’ lớn. Quả điều đó là không đúng.”
“Có một số khó khăn, một số căng thẳng, nhưng tất cả đã được giải quyết vào tháng Một năm 2024” khi ngài có cuộc gặp với Đức Giáo hoàng Phanxicô, ngài giải thích, gọi đó là khởi đầu cho việc xoa dịu căng thẳng giữa họ: “Việc sau đó tôi được bổ nhiệm làm sứ thần tại các quốc gia vùng Baltic chắc chắn là một trong những thành quả của sự việc này.”
Đức Tổng Giám mục Gänswein đã bị đình chỉ chức vụ tổng quản của Nội các Giáo hoàng vào đầu năm 2020. Sau khi Đức Giáo hoàng Benedict XVI qua đời vào ngày 31 tháng Mười Hai năm 2022, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã gửi vị tổng giám mục trở về giáo phận quê nhà của ngài ở Freiburg, Đức. Chỉ chưa đầy một năm sau, vào tháng Sáu năm 2024, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm ngài làm sứ thần tòa thánh tại Litva, Latvia và Estonia.
“Không phải là chúng tôi chia tay trong điều kiện không được tốt đẹp,” Đức Tổng Giám mục Gänswein khẳng định.
Nhìn lại, ngài cho biết những cuộc diện kiến Đức Giáo hoàng Phanxicô vào đầu tháng Một năm 2024, việc bổ nhiệm làm sứ thần vào tháng Sáu năm 2024 và một cuộc diện kiến khác với tư cách là sứ thần vào tháng Mười Một năm 2024 “đã mang lại cho ngài sự bình yên nội tâm một lần nữa.”
Một chuyến viếng thăm gần đây đến lăng mộ của Đức Giáo hoàng Phanxicô để cầu nguyện cho vị giáo hoàng quá cố “đã hoàn tất sự hòa giải,” Đức Tổng Giám mục trình bày.
Jos. Nguyễn Minh Sơn