ĐTGM Georg Gänswein Chia Sẻ Về Sự Hòa Giải Với ĐGH Phanxicô

Đức Tổng Giám Mục Georg Gänswein Chia Sẻ Về Sự Hòa Giải Với Đức Giáo Hoàng Phanxicô Và Tình Hình Tại Vùng Baltic

Trong tinh thần hiệp thông và sự thật của Giáo hội Công giáo, chúng tôi xin trân trọng gửi đến quý vị bản tin chi tiết về hành trình hòa giải giữa Đức Tổng Giám Mục Georg Gänswein và Đức Giáo Hoàng Phanxicô, cùng những chia sẻ sâu sắc của ngài về tình hình tôn giáo, chính trị, và xã hội tại các quốc gia vùng Baltic, nơi ngài đang đảm nhận vai trò Sứ thần Tòa Thánh. Bản tin này được biên soạn dựa trên cuộc phỏng vấn độc quyền của Đức Tổng Giám Mục Gänswein với EWTN News, được thực hiện bởi phóng viên Rudolf Gehrig tại Rome, và các nguồn tin đáng tin cậy từ CNA Deutsch, hãng thông tấn tiếng Đức của EWTN News. Với lòng kính trọng và sự trang nghiêm, chúng tôi hy vọng bản tin này sẽ mang lại ánh sáng về sự hòa hợp trong Giáo hội và những thách thức trong bối cảnh quốc tế hiện nay.

Đức Tổng Giám Mục Georg Gänswein, người từng đảm nhiệm vai trò thư ký riêng của Đức Giáo Hoàng Benedict XVI trong suốt triều đại của ngài, đã trải qua những giai đoạn đầy thử thách trong mối quan hệ với Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Trong cuộc phỏng vấn được công bố vào thứ Hai gần đây, ngài đã thẳng thắn thừa nhận rằng giữa ngài và Đức Giáo Hoàng Phanxicô từng tồn tại "một số khó khăn, một số căng thẳng". Tuy nhiên, Đức Tổng Giám Mục nhấn mạnh rằng những khó khăn này không thể được mô tả như một "sự rạn nứt". Ngài khẳng định: "Không phải mọi thứ đều như báo chí đưa tin", qua đó bác bỏ những suy đoán phóng đại từ các phương tiện truyền thông về mối quan hệ giữa hai vị.

Những khó khăn này có thể được truy nguyên từ các sự kiện trong những năm gần đây. Vào đầu năm 2020, Đức Tổng Giám Mục Gänswein bị đình chỉ chức vụ Tổng Quản Gia Đình Giáo Hoàng, một quyết định gây nhiều chú ý trong dư luận. Sau sự ra đi của Đức Giáo Hoàng Benedict XVI vào ngày 31 tháng 12 năm 2022, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã yêu cầu Đức Tổng Giám Mục trở về giáo phận quê hương Freiburg của ngài mà không được giao phó một nhiệm vụ cụ thể. Những diễn biến này dường như làm gia tăng khoảng cách giữa hai vị, khiến nhiều người đặt câu hỏi về tương lai của Đức Tổng Giám Mục trong Giáo hội.

Hành trình hòa giải giữa Đức Tổng Giám Mục Gänswein và Đức Giáo Hoàng Phanxicô bắt đầu được ghi dấu vào tháng 1 năm 2024, sau một sự kiện mang ý nghĩa biểu tượng. Vào ngày 31 tháng 12 năm 2023, Đức Tổng Giám Mục đã chủ sự Thánh Lễ tưởng niệm một năm ngày mất của Đức Giáo Hoàng Benedict XVI tại Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô. Hai ngày sau đó, ngài được Đức Giáo Hoàng Phanxicô tiếp kiến riêng. Đây là khoảnh khắc mà Đức Tổng Giám Mục mô tả như "thời điểm của quá trình hòa hoãn", đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong việc hàn gắn những căng thẳng trước đó.

Quá trình hòa giải tiếp tục được củng cố khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô bổ nhiệm Đức Tổng Giám Mục Gänswein làm Sứ thần Tòa Thánh tại Lithuania, Latvia, và Estonia vào tháng 6 năm 2024. Quyết định này không chỉ là sự công nhận năng lực và lòng trung thành của ngài đối với Giáo hội, mà còn là minh chứng cho sự khôi phục niềm tin và sự hợp tác giữa hai vị. Đức Tổng Giám Mục chia sẻ rằng việc bổ nhiệm này "chắc chắn là kết quả" của cuộc gặp gỡ mang tính hòa giải vào tháng 1 năm 2024.

Nhìn lại hành trình của mình, Đức Tổng Giám Mục Gänswein mô tả ba sự kiện chính đã góp phần mang lại "sự bình yên nội tâm" cho ngài. Thứ nhất, buổi tiếp kiến với Đức Giáo Hoàng Phanxicô vào tháng 1 năm 2024 đã đặt nền móng cho sự hòa hợp. Thứ hai, việc bổ nhiệm ngài làm Sứ thần Tòa Thánh vào tháng 6 năm 2024 đã khẳng định sự tin tưởng của Đức Giáo Hoàng đối với ngài. Cuối cùng, buổi tiếp kiến vào tháng 11 năm 2024, khi ngài đã chính thức đảm nhận vai trò Sứ thần, được mô tả là "rất thân mật" và mang lại cảm giác an bình sâu sắc.

Đặc biệt, trong những ngày gần đây, Đức Tổng Giám Mục đã đến viếng mộ của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, người qua đời vào ngày 21 tháng 4 năm 2025, tại Rome. Ngài đã dành thời gian cầu nguyện tại đây, một hành động mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Đức Tổng Giám Mục khẳng định: "Và điều đó đã hoàn tất sự hòa giải". Hành động này không chỉ thể hiện sự tôn kính đối với vị Giáo Hoàng quá cố, mà còn là biểu tượng của sự khép lại những hiểu lầm và căng thẳng trong quá khứ, mở ra một chương mới trong sứ vụ của ngài.

Sự hòa giải giữa Đức Tổng Giám Mục Gänswein và Đức Giáo Hoàng Phanxicô mang ý nghĩa lớn lao đối với Giáo hội Công giáo. Nó là minh chứng cho sức mạnh của sự tha thứ, lòng khiêm nhường, và tinh thần hiệp thông trong việc vượt qua những khó khăn và bất đồng. Trong bối cảnh Giáo hội thường xuyên đối mặt với những thách thức từ bên trong và bên ngoài, câu chuyện này truyền cảm hứng cho các tín hữu về tầm quan trọng của việc duy trì sự đoàn kết và tình yêu thương, như Chúa Giêsu đã dạy: "Hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em" (Ga 15:12).

Hơn nữa, sự hòa giải này cũng phản ánh tinh thần mục tử của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, người luôn nhấn mạnh đến lòng thương xót và sự hòa giải như trọng tâm của sứ mạng Giáo hội. Việc bổ nhiệm Đức Tổng Giám Mục Gänswein làm Sứ thần Tòa Thánh là một cử chỉ cụ thể, cho thấy rằng ngay cả trong những thời điểm khó khăn, Giáo hội vẫn tìm cách xây dựng những cây cầu nối, thay vì dựng lên những bức tường ngăn cách.

Trong vai trò Sứ thần Tòa Thánh tại Lithuania, Latvia, và Estonia, Đức Tổng Giám Mục Gänswein đã chia sẻ những quan sát sâu sắc về tình hình tại các quốc gia vùng Baltic, nơi ngài đã thành lập trụ sở tại Vilnius, thủ đô của Lithuania, vào năm 2024. Vùng Baltic, với vị trí địa lý gần Ukraine, đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ cuộc chiến tranh xâm lược của Nga chống lại Ukraine, bắt đầu từ năm 2022. Khoảng cách từ Vilnius đến Kyiv, thủ đô Ukraine, chỉ khoảng 600 km theo đường chim bay, khiến cuộc xung đột này trở thành một thực tế gần gũi và đáng lo ngại đối với người dân trong khu vực.

Đức Tổng Giám Mục mô tả rằng có một "bầu không khí chiến tranh hiện diện" trong xã hội Baltic. Sự ngờ vực đối với Nga, đặc biệt là đối với Tổng thống Vladimir Putin, là điều dễ nhận thấy, bắt nguồn từ những ký ức đau thương về chế độ độc tài cộng sản trong thời kỳ Bức Màn Sắt. Dù vậy, ngài nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đối mặt với thực tế một cách can đảm, đồng thời tiếp tục sống cuộc sống bình thường. Với tư cách là những Kitô hữu, ngài khuyến khích các tín hữu tìm thấy hy vọng trong đức tin và mang theo thông điệp của sự bình an và tình yêu giữa những bất ổn.

Về mặt tôn giáo, các quốc gia Baltic thể hiện sự đa dạng đáng kể. Tại Lithuania, khoảng 80% dân số là người Công giáo, tạo nên một cộng đồng Công giáo mạnh mẽ. Trong khi đó, tại Latvia, cộng đồng Công giáo và Chính Thống giáo gần như ngang bằng, mỗi cộng đồng chiếm khoảng 20% dân số. Tại Estonia, ảnh hưởng của cộng đồng người gốc Nga, chiếm khoảng một phần năm dân số, là "đáng chú ý", tạo nên một bối cảnh tôn giáo và văn hóa phức tạp.

Cuộc chiến tranh xâm lược của Nga chống lại Ukraine không chỉ ảnh hưởng đến chính trị và xã hội, mà còn đặt ra những thách thức lớn cho công cuộc đại kết giữa Giáo hội Công giáo và các Giáo hội Chính Thống giáo tại vùng Baltic. Đức Tổng Giám Mục Gänswein đặc biệt đề cập đến vai trò của Thượng Phụ Chính Thống Giáo Nga Kirill, người đã gây tranh cãi khi cố gắng hợp pháp hóa cuộc chiến về mặt tôn giáo. Ngài đặt câu hỏi đầy trăn trở: "Làm sao vị Thượng Phụ có thể ủng hộ cuộc chiến; mà thực chất là một cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn, tức là Chính Thống giáo chống lại Chính Thống giáo? Làm sao ông ta có thể ủng hộ nó?"

Sự ủng hộ của Thượng Phụ Kirill đã khiến các Giáo hội Chính Thống giáo tại các quốc gia Baltic, vốn ban đầu nằm dưới sự quản lý của Tòa Thượng Phụ Moscow, quyết định tách rời khỏi ảnh hưởng của ngài. Hành động này phản ánh sự phản đối mạnh mẽ của các cộng đồng Chính Thống giáo địa phương đối với cuộc chiến và lập trường của Thượng Phụ Kirill. Tuy nhiên, nó cũng làm gia tăng những căng thẳng trong mối quan hệ đại kết, vốn đã mong manh do những khác biệt về thần học và lịch sử.

Trong bối cảnh này, Đức Tổng Giám Mục Gänswein nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì "những sợi chỉ" liên kết giữa các Giáo hội, dù chúng không còn là "những cây cầu" như trước đây. Ngài kêu gọi các nhà lãnh đạo tôn giáo tiếp tục đối thoại và tìm kiếm sự hiệp nhất, ngay cả khi đối mặt với những bất đồng sâu sắc. Vai trò của Vatican như một bên trung gian hòa giải cũng được ngài đánh giá cao, đặc biệt trong việc thúc đẩy hòa bình và đối thoại giữa các bên liên quan.

Đức Tổng Giám Mục Gänswein cũng đề cập đến vai trò quan trọng của Vatican trong việc làm trung gian hòa giải trong cuộc xung đột Nga-Ukraine. Ngài nhắc lại cuộc gọi video giữa Đức Giáo Hoàng Phanxicô và Thượng Phụ Kirill vào ngày 16 tháng 3 năm 2022, được tổ chức theo yêu cầu của vị Thượng Phụ. Trong cuộc gặp này, Đức Giáo Hoàng Phanxicô, với sự hiện diện của Đức Hồng Y Kurt Koch, đã nhấn mạnh vai trò của các nhà lãnh đạo tôn giáo không phải là "giáo sĩ của nhà nước", mà là "mục tử của nhân dân". Ngài kêu gọi chấm dứt chiến tranh và xây dựng hòa bình, một thông điệp vẫn còn nguyên giá trị trong bối cảnh hiện nay.

Tuy nhiên, Đức Tổng Giám Mục Gänswein cũng ghi nhận rằng người dân tại các quốc gia Baltic đang cảm thấy "thất vọng" với thái độ của chính quyền Hoa Kỳ hiện tại. Họ kỳ vọng vào một sự can thiệp mạnh mẽ hơn từ các cường quốc quốc tế để giải quyết cuộc xung đột. Trong bối cảnh này, ngài khuyến khích người dân Baltic học cách đối mặt với "sự thật" và "điều chỉnh lại" kỳ vọng của mình, đồng thời tiếp tục đặt niềm tin vào Thiên Chúa và sứ mạng của Giáo hội.

Câu chuyện về sự hòa giải giữa Đức Tổng Giám Mục Georg Gänswein và Đức Giáo Hoàng Phanxicô là một chứng từ mạnh mẽ về sức mạnh của lòng tha thứ, sự khiêm nhường, và tinh thần hiệp thông trong Giáo hội Công giáo. Qua những thử thách và căng thẳng, hai vị đã tìm thấy con đường hòa hợp, mang lại sự bình yên nội tâm và niềm hy vọng cho các tín hữu trên toàn thế giới. Đồng thời, những chia sẻ của Đức Tổng Giám Mục về tình hình tại vùng Baltic nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm của Giáo hội trong việc mang lại ánh sáng của đức tin và thông điệp hòa bình giữa những bất ổn của thế giới.

Trong tinh thần cầu nguyện và hiệp nhất, chúng ta hãy cùng cầu xin Chúa ban ơn khôn ngoan và sức mạnh cho Đức Tổng Giám Mục Gänswein trong sứ vụ của ngài tại vùng Baltic, và cho toàn thể Giáo hội trong việc tiếp tục sứ mạng loan báo Tin Mừng và xây dựng hòa bình trên trái đất.

Lm. Anmai, CSsR