ĐHY Burke Kêu Gọi ĐGH Chấm Dứt 'Cuộc Đàn Áp' Các Tín Đồ Thánh Lễ La Tinh Truyền Thống

Đức Hồng Y Burke Kêu Gọi Đức Giáo Hoàng Leo XIV Chấm Dứt 'Cuộc Đàn Áp' Các Tín Đồ Thánh Lễ La Tinh Truyền Thống

Để hiểu rõ ý nghĩa của lời kêu gọi từ Đức Hồng y Burke, cần nhìn lại bối cảnh lịch sử và thần học của Thánh lễ La tinh truyền thống, cũng như các thay đổi chính sách liên quan đến nghi thức này trong những thập kỷ gần đây.

Thánh lễ La tinh truyền thống, thường được gọi là Thánh lễ Tridentine hoặc Usus Antiquior, là hình thức phụng vụ được chuẩn hóa sau Công đồng Trent (1545-1563) và được sử dụng rộng rãi trong Giáo hội Công giáo cho đến sau Công đồng Vatican II (1962-1965). Nghi thức này, được cử hành chủ yếu bằng tiếng Latinh, được yêu thích vì tính trang nghiêm, sự phong phú về biểu tượng, và tính liên tục với truyền thống phụng vụ hàng thế kỷ của Giáo hội.

Sau Công đồng Vatican II, Đức Giáo hoàng Phaolô VI đã ban hành Missale Romanum năm 1969, giới thiệu Thánh lễ Novus Ordo (Nghi thức mới), được cử hành bằng ngôn ngữ bản địa và có một số thay đổi về cấu trúc so với nghi thức Tridentine. Mặc dù Thánh lễ Novus Ordo trở thành hình thức phụng vụ chính, Thánh lễ La tinh truyền thống vẫn được duy trì bởi một số cộng đồng với sự cho phép đặc biệt từ Tòa Thánh, được gọi là “indult.”

Năm 2007, Đức Giáo hoàng Benedict XVI đã ban hành motu proprio Summorum Pontificum, một văn kiện mang tính bước ngoặt nhằm khôi phục quyền tiếp cận Thánh lễ La tinh truyền thống. Văn kiện này tuyên bố rằng Thánh lễ Tridentine là “hình thức bất thường” (extraordinary form) của Nghi lễ Rôma, song song với Thánh lễ Novus Ordo là “hình thức thông thường” (ordinary form). Quan trọng hơn, Summorum Pontificum cho phép bất kỳ linh mục nào cũng có thể cử hành Thánh lễ truyền thống mà không cần sự cho phép từ giám mục, miễn là đáp ứng các điều kiện cụ thể. Văn kiện này được Đức Benedict XVI ban hành với mục tiêu thúc đẩy sự hòa giải trong Giáo hội, đặc biệt với các nhóm truyền thống như Huynh đoàn Thánh Piô X (SSPX), và bảo vệ giá trị của di sản phụng vụ cổ xưa.

Summorum Pontificum đã mang lại một “mùa xuân” cho các cộng đồng yêu thích Thánh lễ truyền thống. Nhiều giáo xứ trên thế giới bắt đầu tổ chức Thánh lễ La tinh, các hội đoàn linh mục chuyên về nghi thức này (như Viện Linh mục Chúa Kitô Vua hay Huynh đoàn Thánh Phêrô) phát triển mạnh mẽ, và số lượng tín hữu tham dự Thánh lễ truyền thống gia tăng đáng kể. Đức Hồng y Burke, người từng là Tổng trưởng Tòa Thượng thẩm Tòa Thánh (Apostolic Signatura) từ 2008 đến 2014, đã trở thành một trong những người ủng hộ mạnh mẽ nhất cho Summorum Pontificum, thường xuyên cử hành Thánh lễ truyền thống và tham gia các sự kiện liên quan đến nghi thức này.

Tuy nhiên, vào ngày 16 tháng 7 năm 2021, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ban hành motu proprio Traditionis Custodes, đảo ngược phần lớn các quy định của Summorum Pontificum. Văn kiện này áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt đối với việc cử hành Thánh lễ La tinh truyền thống, bao gồm:

Các linh mục muốn cử hành Thánh lễ truyền thống phải xin phép từ giám mục giáo phận.

Các giám mục cần sự phê chuẩn từ Tòa Thánh để cho phép Thánh lễ truyền thống trong giáo phận của mình.

Thánh lễ truyền thống bị cấm tổ chức tại các nhà thờ giáo xứ, thay vào đó chỉ được phép tại các địa điểm được chỉ định (như nhà nguyện hoặc nhà thờ riêng).

Các nhóm truyền thống mới không được thành lập, và các linh mục mới thụ phong cần sự cho phép đặc biệt từ Vatican để cử hành nghi thức cổ xưa.

Các bí tích khác (như Rửa tội, Thêm sức, Hôn phối) theo nghi thức truyền thống cũng bị hạn chế nghiêm ngặt.

Lý do chính mà Đức Giáo hoàng Phanxicô đưa ra cho Traditionis Custodes là nhằm bảo vệ sự hiệp nhất trong Giáo hội. Ngài cho rằng một số nhóm gắn bó với Thánh lễ truyền thống đã sử dụng nghi thức này để bác bỏ các cải cách của Công đồng Vatican II, gây ra sự chia rẽ trong cộng đồng Công giáo. Tuy nhiên, quyết định này đã gây ra tranh cãi lớn, với nhiều ý kiến cho rằng Traditionis Custodes không dựa trên một cuộc tham vấn đầy đủ với các giám mục trên toàn thế giới và đã gây tổn thương cho các tín hữu yêu thích Thánh lễ truyền thống nhưng vẫn trung thành với Giáo hội.

Đức Hồng y Burke, ngay sau khi Traditionis Custodes được ban hành, đã mô tả văn kiện này là “hành động nghiêm khắc và mang tính cách mạng,” đồng thời chỉ trích tính thiếu rõ ràng về mặt luật giáo luật và thần học phụng vụ. Ngài nhấn mạnh rằng các hạn chế này đã gây ra “đau khổ lớn” cho các tín hữu Công giáo, những người chỉ tìm kiếm sự nuôi dưỡng tinh thần từ nghi thức cổ xưa.

Vào tháng 12 năm 2021, Đức Hồng y Arthur Roche, Tổng trưởng Bộ Phụng tự Thánh và Kỷ luật Bí tích, đã ban hành thêm các hướng dẫn chi tiết để thực thi Traditionis Custodes. Những hướng dẫn này càng siết chặt hơn việc cử hành Thánh lễ truyền thống, bao gồm việc cấm sử dụng các sách phụng vụ truyền thống cho các bí tích khác ngoài Thánh lễ và yêu cầu các linh mục phải công khai chấp nhận tính hợp lệ của Thánh lễ Novus Ordo. Những biện pháp này đã làm gia tăng sự bất mãn trong các cộng đồng truyền thống, với nhiều người cho rằng họ đang bị “đàn áp” từ chính Giáo hội mà họ yêu mến.

Trong những tuần gần đây trước ngày 17 tháng 6 năm 2025, một số giáo phận tại Hoa Kỳ, chẳng hạn như Tổng Giáo phận Detroit, đã công bố các quyết định hạn chế hoặc đóng cửa các Thánh lễ truyền thống, làm dấy lên thêm sự bất bình và hy vọng rằng Đức Giáo hoàng Leo XIV sẽ có cách tiếp cận khác so với người tiền nhiệm.

Đức Hồng y Raymond Burke, sinh ngày 30 tháng 6 năm 1948 tại Richland Center, Wisconsin, Hoa Kỳ, là một trong những nhân vật hàng đầu trong Giáo hội Công giáo được biết đến với sự ủng hộ mạnh mẽ cho truyền thống phụng vụ và giáo lý chính thống. Với sự nghiệp kéo dài hàng thập kỷ, ngài từng đảm nhiệm nhiều vai trò quan trọng, bao gồm Tổng Giám mục St. Louis (2003-2008), Tổng trưởng Tòa Thượng thẩm Tòa Thánh (2008-2014), và hiện là Hồng y bảo trợ Dòng Malta.

Đức Hồng y Burke từ lâu đã được xem là “ngọn cờ đầu” cho các tín hữu yêu thích Thánh lễ La tinh truyền thống. Ngài thường xuyên cử hành Thánh lễ theo nghi thức Tridentine, tham gia các cuộc hành hương quốc tế như Cuộc hành hương Summorum Pontificum tại Rôma, và thực hiện các nghi lễ truyền chức linh mục theo nghi thức cổ xưa cho các hội đoàn như Viện Linh mục Chúa Kitô Vua (ICKSP) và Huynh đoàn Thánh Phêrô (FSSP). Những hoạt động này không chỉ thể hiện sự tận tụy của ngài đối với di sản phụng vụ mà còn truyền cảm hứng cho hàng ngàn tín hữu trên toàn thế giới.

Ngoài việc ủng hộ Thánh lễ truyền thống, Đức Hồng y Burke cũng nổi tiếng với những lập trường rõ ràng về các vấn đề đạo đức và thần học. Ngài từng là một trong bốn hồng y đệ trình dubia (các câu hỏi chính thức) lên Đức Giáo hoàng Phanxicô vào năm 2016 liên quan đến thông điệp Amoris Laetitia, yêu cầu làm rõ các vấn đề về bí tích Hôn phối và việc rước lễ cho những người tái hôn. Ngài cũng chỉ trích Thượng hội đồng về khu vực Amazon năm 2019, cho rằng một số chương trình nghị sự của thượng hội đồng “trái ngược” với giáo huấn Công giáo.

Ngay sau khi Traditionis Custodes được công bố vào tháng 7 năm 2021, Đức Hồng y Burke đã lên tiếng chỉ trích văn kiện này trong một bài phát biểu và các cuộc phỏng vấn. Ngài gọi Traditionis Custodes là “hành động nghiêm khắc và mang tính cách mạng,” đồng thời nêu lên các vấn đề về tính hợp pháp theo luật giáo luật và sự mâu thuẫn thần học của văn kiện. Trong một cuộc phỏng vấn với trang PerMariam đầu năm 2025, ngài nói:

“Do sự nhầm lẫn về Traditionis Custodes – bản thân văn kiện này có vấn đề theo quan điểm của luật giáo luật và cũng như thực tế thần học của phụng vụ thánh – và vì vậy một số giám mục tin rằng họ phải hạn chế rất nhiều khả năng cử hành Thánh lễ theo Usus Antiquior cũng như việc cử hành các bí tích khác theo Usus Antiquior. Đây là nguyên nhân gây ra đau khổ lớn.”

Ngài cũng kêu gọi các tín hữu cầu nguyện để Chúa can thiệp, chấm dứt “cuộc đàn áp” đối với những người Công giáo “ngoan đạo” chỉ muốn được nuôi dưỡng tinh thần bằng nghi thức cổ xưa. Những lời này đã nhận được sự đồng tình rộng rãi từ các cộng đồng truyền thống, những người cảm thấy bị tổn thương bởi các hạn chế của Traditionis Custodes.

Tại hội nghị của Hiệp hội Thánh lễ La tinh ở London vào ngày 14 tháng 6 năm 2025, Đức Hồng y Burke đã công khai tiết lộ rằng ngài đã trực tiếp trao đổi với Đức Giáo hoàng Leo XIV về tương lai của Thánh lễ truyền thống. Phát biểu qua video, ngài bày tỏ hy vọng rằng Đức Giáo hoàng sẽ hành động để khôi phục các quyền tự do được ban hành bởi Summorum Pontificum:

“Tôi hy vọng rằng Đức Leo XIV sẽ chấm dứt cuộc đàn áp hiện tại đối với các tín đồ trong Giáo hội mong muốn thờ phượng Chúa theo nghi lễ La Mã cổ xưa hơn, cuộc đàn áp này xuất phát từ bên trong Giáo hội. Tôi đã có dịp bày tỏ điều đó với Đức Thánh Cha. Tôi hy vọng rằng ngài sẽ – ngay khi có thể – tiếp tục nghiên cứu vấn đề này và cố gắng khôi phục lại tình hình như sau Summorum Pontificum và thậm chí phát triển những gì Đức Giáo hoàng Benedict XVI đã ban hành một cách khôn ngoan và đầy yêu thương cho Giáo hội.”

Lời kêu gọi này không chỉ là một lời thỉnh cầu cá nhân mà còn đại diện cho nguyện vọng của hàng triệu tín hữu trên toàn thế giới, những người hy vọng rằng triều đại của Đức Giáo hoàng Leo XIV sẽ mang lại “hòa bình phụng vụ” và chấm dứt những căng thẳng xung quanh Thánh lễ truyền thống.

Hội nghị kỷ niệm 60 năm thành lập Hiệp hội Thánh lễ La tinh tại London là một sự kiện quan trọng, quy tụ các nhà lãnh đạo, thần học gia, và tín hữu yêu thích Thánh lễ truyền thống. Được tổ chức tại Wilfrid’s Hall thuộc Nhà thờ London Oratory, hội nghị này có sự tham gia của nhiều diễn giả nổi bật, bao gồm Đức Hồng y Raymond Burke và Đức Giám mục Athanasius Schneider, Phụ tá Giáo phận Astana, Kazakhstan.

Hiệp hội Thánh lễ La tinh của Anh và xứ Wales, thành lập năm 1965, là một trong những tổ chức lâu đời nhất trên thế giới chuyên bảo vệ và thúc đẩy Thánh lễ La tinh truyền thống. Trong suốt 60 năm qua, Hiệp hội đã đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nghi thức Tridentine, đặc biệt trong những thập kỷ sau Công đồng Vatican II khi Thánh lễ truyền thống bị hạn chế nghiêm ngặt. Hiệp hội cũng tổ chức các cuộc hành hương, hội thảo, và các sự kiện phụng vụ để giáo dục tín hữu về giá trị của di sản phụng vụ cổ xưa.

Hội nghị năm 2025 không chỉ là dịp để kỷ niệm cột mốc 60 năm mà còn là cơ hội để các thành viên thảo luận về tương lai của Thánh lễ truyền thống dưới triều đại của Đức Giáo hoàng Leo XIV. Sự tham gia của Đức Hồng y Burke và Đức Giám mục Schneider đã làm nổi bật tầm quan trọng của sự kiện này trong bối cảnh các tranh luận đang diễn ra về Traditionis Custodes.

Bên cạnh Đức Hồng y Burke, Đức Giám mục Athanasius Schneider cũng là một diễn giả chính tại hội nghị. Là một nhà thần học và tác giả nổi tiếng về phụng vụ và truyền thống Giáo hội, Đức Giám mục Schneider đã mạnh mẽ chỉ trích Traditionis Custodes, gọi văn kiện này là “một sự sỉ nhục” và “một cuộc bách hại” đối với các tín hữu yêu thích Thánh lễ truyền thống. Ngài kêu gọi Đức Giáo hoàng Leo XIV bãi bỏ hoàn toàn Traditionis Custodes và khôi phục quyền tự do cho các cộng đồng truyền thống:

“Đây thực sự là một sự sỉ nhục, một cuộc bách hại đối với một bộ phận tín đồ và cũng là sự phủ nhận toàn bộ truyền thống phụng vụ của Giáo hội. Vì vậy, điều này phải được chữa lành. Ngài phải khôi phục lại quyền tự do hoàn toàn trong việc sử dụng phụng vụ của mọi thời đại.”

Lời kêu gọi của Đức Giám mục Schneider đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt liệt từ những người tham dự hội nghị, nhiều người trong số họ bày tỏ hy vọng rằng Đức Giáo hoàng Leo XIV sẽ lắng nghe và hành động để bảo vệ di sản phụng vụ của Giáo hội.

Đức Giáo hoàng Leo XIV, tên thật là Hồng y Robert Francis Prevost, được bầu làm Giáo hoàng vào ngày 8 tháng 5 năm 2025, trở thành vị Giáo hoàng đầu tiên đến từ Hoa Kỳ trong lịch sử 2.000 năm của Giáo hội Công giáo. Sinh ra tại Chicago và từng là một nhà truyền giáo tại Peru, Đức Leo XIV được biết đến với sự nhạy bén về phụng vụ, lòng sùng kính truyền thống, và cam kết xây dựng sự hiệp nhất trong Giáo hội. Tuy nhiên, quan điểm của ngài về Thánh lễ La tinh truyền thống vẫn là chủ đề gây tranh cãi và suy đoán.

Đức Giáo hoàng Leo XIV, 69 tuổi vào thời điểm được bầu, là thành viên của Dòng Augustinô và từng giữ chức Tổng Giám mục Chiclayo, Peru, trước khi được bổ nhiệm làm Tổng trưởng Bộ Giám mục vào năm 2023. Với kinh nghiệm làm việc tại Mỹ Latinh và tại Vatican, ngài được xem là một nhân vật có khả năng cân bằng giữa các quan điểm truyền thống và tiến bộ trong Giáo hội.

Trong những tuần đầu tiên của triều đại, Đức Leo XIV đã thể hiện sự nhạy cảm với các vấn đề phụng vụ. Trong bài phát biểu với các tín hữu Đông phương vào đầu tháng 6 năm 2025, ngài ca ngợi cảm giác “bí ẩn” trong các nghi lễ phụng vụ Đông phương và bày tỏ mong muốn khôi phục cảm thức này trong các nghi lễ phương Tây:

“Chúng ta rất cần khôi phục lại cảm thức về sự huyền nhiệm vẫn còn sống động trong các nghi lễ phụng vụ của anh em, những nghi lễ liên quan đến toàn thể con người, ca ngợi vẻ đẹp của ơn cứu độ và gợi lên cảm giác ngạc nhiên về cách mà uy nghiêm của Thiên Chúa ôm trọn sự yếu đuối của con người chúng ta.”

Lời phát biểu này đã được các nhà thần học như Tiến sĩ Peter Kwasniewski, một chuyên gia về phụng vụ, đánh giá cao. Ông nhận xét rằng Đức Leo XIV “cho thấy ngài nhạy cảm với ngôn ngữ biểu tượng và vẻ đẹp, và đặc biệt là giá trị chuẩn mực của truyền thống.” Những dấu hiệu này đã làm dấy lên hy vọng rằng ngài có thể có một cách tiếp cận cởi mở hơn đối với Thánh lễ truyền thống so với người tiền nhiệm.

Ngay sau khi Đức Leo XIV được bầu, các tin đồn trực tuyến đã lan truyền rằng ngài từng cử hành Thánh lễ La tinh truyền thống khi còn là hồng y. Tuy nhiên, không có bằng chứng xác thực nào được đưa ra để hỗ trợ tuyên bố này, và một số nguồn khác lại cho rằng ngài có thể phản đối Thánh lễ truyền thống. Sự thiếu rõ ràng về lập trường của ngài đã dẫn đến nhiều suy đoán trong các cộng đồng Công giáo, đặc biệt là những người gắn bó với nghi thức Tridentine.

Trong khi đó, các quyết định gần đây của một số giáo phận tại Hoa Kỳ, như Tổng Giáo phận Detroit (công bố cấm Thánh lễ truyền thống tại các nhà thờ giáo xứ sau ngày 1 tháng 7 năm 2025) và Giáo phận Charlotte (hoãn hạn chế Thánh lễ truyền thống sau phản ứng dữ dội từ tín hữu), đã làm gia tăng áp lực lên Đức Giáo hoàng Leo XIV để giải quyết vấn đề này một cách dứt khoát.

Đức Giáo hoàng Leo XIV đứng trước một thách thức lớn: làm thế nào để cân bằng giữa việc bảo vệ sự hiệp nhất trong Giáo hội và đáp ứng nhu cầu tâm linh của các tín hữu yêu thích Thánh lễ truyền thống. Một số lựa chọn mà ngài có thể xem xét bao gồm:

Hủy bỏ Traditionis Custodes: Khôi phục hoàn toàn các quy định của Summorum Pontificum, cho phép các linh mục tự do cử hành Thánh lễ truyền thống mà không cần sự cho phép từ giám mục.

Ban hành văn kiện mới: Công nhận giá trị của Thánh lễ truyền thống và trao quyền quyết định cho các giám mục giáo phận, đồng thời duy trì một số hướng dẫn để đảm bảo sự hiệp nhất.

Diễn giải lại Traditionis Custodes: Ban hành một diễn giải chính thức nhằm làm dịu các hạn chế, chẳng hạn như cho phép Thánh lễ truyền thống tại các nhà thờ giáo xứ hoặc nới lỏng yêu cầu đối với các linh mục mới thụ phong.

Duy trì hiện trạng: Tiếp tục thực thi Traditionis Custodes như hiện nay, nhưng với sự linh hoạt hơn trong việc áp dụng tại các giáo phận.

Theo các nguồn tin, Đức Hồng y Burke đã trực tiếp trình bày mối quan ngại của mình với Đức Giáo hoàng Leo XIV, nhưng chưa có dấu hiệu rõ ràng về cách ngài sẽ phản hồi. Một bài viết trên The Pillar lưu ý rằng “mặc dù Đức Hồng y Burke bày tỏ hy vọng rằng Đức Leo XIV sẽ xem xét vấn đề này, ngài không đưa ra bất kỳ dấu hiệu nào về cách Đức Giáo hoàng tiếp nhận yêu cầu của mình.” Điều này cho thấy rằng quyết định cuối cùng của Đức Giáo hoàng có thể phụ thuộc vào các cố vấn xung quanh ngài và áp lực từ các nhóm khác nhau trong Giáo hội.

Lời kêu gọi của Đức Hồng y Burke đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các cộng đồng yêu thích Thánh lễ truyền thống trên toàn thế giới. Nhiều tín hữu bày tỏ hy vọng rằng Đức Giáo hoàng Leo XIV sẽ lắng nghe tiếng nói của họ và hành động để bảo vệ di sản phụng vụ của Giáo hội.

Kể từ khi Traditionis Custodes được ban hành, các cộng đồng truyền thống đã phải đối mặt với nhiều khó khăn, từ việc bị hạn chế quyền tiếp cận Thánh lễ La tinh đến sự đóng cửa hoàn toàn các cộng đoàn phụng vụ tại một số giáo phận. Ví dụ, tại Tổng Giáo phận Detroit, Đức Tổng Giám mục Edward Weisenburger đã thông báo rằng các nhà thờ giáo xứ sẽ không được phép tổ chức Thánh lễ truyền thống sau ngày 1 tháng 7 năm 2025, gây ra sự phản đối mạnh mẽ từ các tín hữu.

Tại Giáo phận Charlotte, Bắc Carolina, Đức Giám mục Michael Martin ban đầu dự kiến áp dụng các hạn chế nghiêm ngặt đối với Thánh lễ truyền thống từ ngày 8 tháng 7 năm 2025, nhưng đã hoãn kế hoạch này sau khi vấp phải phản ứng dữ dội từ cộng đồng Công giáo. Các nhà phê bình cho rằng quyết định của Đức Giám mục Martin là “quá sớm” và “không cần thiết,” đặc biệt khi Đức Giáo hoàng Leo XIV vẫn chưa công bố lập trường chính thức về vấn đề này.

Ngoài Đức Hồng y Burke và Đức Giám mục Schneider, nhiều nhân vật nổi bật khác trong Giáo hội cũng đã lên tiếng ủng hộ Thánh lễ truyền thống. Đức Hồng y Robert Sarah, cựu Tổng trưởng Bộ Phụng tự Thánh, từng mô tả Thánh lễ La tinh là “kho báu” của Giáo hội và kêu gọi sự tôn trọng đối với các tín hữu yêu thích nghi thức này. Đức Hồng y William Goh của Singapore, trong một phát biểu vào tháng 5 năm 2025, đã bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ cho việc tiếp tục cử hành Thánh lễ Tridentine, nhấn mạnh rằng không nên phân biệt đối xử với những người tìm thấy sự nuôi dưỡng tinh thần từ nghi thức cổ xưa.

Nhà xuất bản Công giáo Mark Brumley, trong một bài luận ngày 3 tháng 6 năm 2025 có tiêu đề “Imagine Liturgical Peace,” đã kêu gọi các nhà lãnh đạo Giáo hội tiếp cận vấn đề Thánh lễ truyền thống với “sự khiêm tốn, đối thoại, và lòng quảng đại mục vụ.” Ông cảnh báo rằng các chiến lược “kiềm chế” có nguy cơ làm xa cách các tín hữu và làm sâu sắc thêm sự chia rẽ trong Giáo hội.

Sự chào đón nồng nhiệt của Đức Hồng y Burke và Đức Hồng y Sarah đối với Đức Giáo hoàng Leo XIV đã làm gia tăng hy vọng trong các cộng đồng truyền thống. Nhiều tín hữu tin rằng với nền tảng truyền thống của mình, Đức Leo XIV có thể sẽ có một cách tiếp cận hòa giải hơn so với Đức Giáo hoàng Phanxicô. Tuy nhiên, họ cũng nhận thức được rằng bất kỳ thay đổi nào sẽ cần thời gian và sự cân nhắc kỹ lưỡng từ Đức Giáo hoàng, đặc biệt trong bối cảnh Giáo hội đang đối mặt với nhiều thách thức khác, từ vấn đề lạm dụng tình dục đến các tranh luận về tính đồng nghị (synodality).

Cuộc tranh luận về Thánh lễ La tinh truyền thống không chỉ là vấn đề phụng vụ mà còn mang ý nghĩa thần học và mục vụ sâu sắc. Nó đặt ra câu hỏi về cách Giáo hội cân bằng giữa việc bảo tồn truyền thống và đáp ứng các nhu cầu hiện đại, giữa sự hiệp nhất và sự đa dạng, giữa quyền tự do của tín hữu và thẩm quyền của các nhà lãnh đạo Giáo hội.

Từ góc độ thần học, Thánh lễ La tinh truyền thống được xem là biểu hiện của lex orandi, lex credendi – luật cầu nguyện là luật đức tin. Nhiều nhà thần học, bao gồm Đức Hồng y Burke và Tiến sĩ Peter Kwasniewski, lập luận rằng Thánh lễ Tridentine chứa đựng một sự phong phú về biểu tượng và ngôn ngữ thần học, giúp tăng cường cảm thức về sự thánh thiêng và sự hiện diện của Thiên Chúa trong phụng vụ. Các yếu tố như việc sử dụng tiếng Latinh, hướng ad orientem (hướng về phía Đông), và các lời cầu nguyện phức tạp được cho là giúp tín hữu trải nghiệm sâu sắc hơn về mầu nhiệm Thánh Thể.

Ngược lại, những người ủng hộ Traditionis Custodes cho rằng Thánh lễ Novus Ordo, với sự đơn giản và sử dụng ngôn ngữ bản địa, phù hợp hơn với nhu cầu mục vụ của Giáo hội hiện đại. Họ lập luận rằng việc nhấn mạnh quá mức vào Thánh lễ truyền thống có thể dẫn đến sự từ chối các cải cách của Công đồng Vatican II, vốn tìm cách làm cho phụng vụ dễ tiếp cận hơn với các tín hữu.

Về mặt mục vụ, cuộc tranh luận về Thánh lễ truyền thống đặt ra câu hỏi về cách Giáo hội đáp ứng nhu cầu tâm linh đa dạng của các tín hữu. Đức Hồng y Burke và các nhà lãnh đạo khác nhấn mạnh rằng nhiều người tham dự Thánh lễ truyền thống không chống lại Công đồng Vatican II hay Thánh lễ Novus Ordo, mà chỉ đơn giản là tìm thấy sự nuôi dưỡng tinh thần từ nghi thức cổ xưa. Việc hạn chế quyền tiếp cận Thánh lễ truyền thống, theo họ, có thể gây ra sự xa cách và mất niềm tin vào Giáo hội, đặc biệt trong số những người trẻ – nhóm đang ngày càng bị thu hút bởi Thánh lễ La tinh.

Ngược lại, những người ủng hộ Traditionis Custodes cho rằng sự hiệp nhất trong phụng vụ là cần thiết để tránh sự chia rẽ trong Giáo hội. Họ lo ngại rằng việc cho phép Thánh lễ truyền thống phát triển song song với Thánh lễ Novus Ordo có thể dẫn đến sự hình thành các “Giáo hội song song,” làm suy yếu tính phổ quát của Giáo hội Công giáo.

Một trong những thông điệp chính của Đức Giáo hoàng Leo XIV trong những tuần đầu tiên của triều đại là lời kêu gọi xây dựng “sự hiệp nhất và hiệp thông” trong Giáo hội. Trong bài giảng tại Thánh lễ khai mạc ngày 18 tháng 5 năm 2025, ngài nhấn mạnh rằng Giáo hội phải trở thành “dấu chỉ của sự hiệp nhất và hiệp thông” cho toàn thế giới. Lời kêu gọi này đặt ra thách thức cho ngài trong việc giải quyết vấn đề Thánh lễ truyền thống, vốn là nguồn gốc của sự chia rẽ trong thập kỷ qua.

Nhiều nhà bình luận, bao gồm cả Mark Brumley, cho rằng giải pháp tốt nhất là một cách tiếp cận “hòa bình phụng vụ,” trong đó Giáo hội công nhận giá trị của cả hai hình thức phụng vụ – truyền thống và hiện đại – và cho phép chúng cùng tồn tại trong sự tôn trọng lẫn nhau. Điều này sẽ đòi hỏi sự khéo léo từ Đức Giáo hoàng Leo XIV, cũng như sự sẵn lòng lắng nghe từ tất cả các bên liên quan.

Lời kêu gọi của Đức Hồng y Burke tới Đức Giáo hoàng Leo XIV đã mở ra một cơ hội để Giáo hội xem xét lại chính sách của mình đối với Thánh lễ La tinh truyền thống. Trong bối cảnh Giáo hội đang bước vào một giai đoạn mới dưới triều đại của Đức Leo XIV, có một số kịch bản có thể xảy ra:

Khôi phục Summorum Pontificum: Nếu Đức Giáo hoàng Leo XIV quyết định hủy bỏ Traditionis Custodes và khôi phục Summorum Pontificum, điều này có thể mang lại sự an ủi lớn cho các cộng đồng truyền thống và thúc đẩy sự hòa giải trong Giáo hội. Tuy nhiên, động thái này có thể vấp phải sự phản đối từ những người ủng hộ các cải cách của Công đồng Vatican II.

Một văn kiện mới: Đức Giáo hoàng có thể ban hành một motu proprio mới, công nhận giá trị của Thánh lễ truyền thống nhưng đặt ra các hướng dẫn để đảm bảo rằng nó không bị sử dụng để chống lại sự hiệp nhất của Giáo hội. Ví dụ, ngài có thể cho phép Thánh lễ truyền thống tại các nhà thờ giáo xứ hoặc trao quyền quyết định lớn hơn cho các giám mục giáo phận.

Duy trì hiện trạng với sự linh hoạt: Đức Giáo hoàng có thể chọn duy trì Traditionis Custodes nhưng khuyến khích các giám mục áp dụng văn kiện này một cách linh hoạt, dựa trên nhu cầu mục vụ của từng giáo phận. Điều này có thể làm giảm căng thẳng mà không cần thay đổi chính sách một cách triệt để.

Đối thoại và tham vấn: Một cách tiếp cận khác là Đức Giáo hoàng Leo XIV có thể triệu tập một hội nghị hoặc thượng hội đồng để thảo luận về vai trò của Thánh lễ truyền thống trong Giáo hội hiện đại. Điều này sẽ cho phép ngài lắng nghe ý kiến từ các giám mục, linh mục, và giáo dân, đồng thời xây dựng một giải pháp dựa trên sự đồng thuận.

Dù Đức Giáo hoàng Leo XIV chọn hướng đi nào, quyết định của ngài sẽ có tác động sâu sắc đến tương lai của Thánh lễ truyền thống và sự hiệp nhất của Giáo hội Công giáo. Như Đức Hồng y Burke đã nhấn mạnh, mục tiêu cuối cùng là chấm dứt “cuộc đàn áp” và mang lại “hòa bình phụng vụ” cho các tín hữu.

Lời kêu gọi của Đức Hồng y Raymond Burke tới Đức Giáo hoàng Leo XIV là một khoảnh khắc quan trọng trong cuộc tranh luận đang diễn ra về Thánh lễ La tinh truyền thống. Với sự ủng hộ từ các nhà lãnh đạo như Đức Giám mục Athanasius Schneider và Đức Hồng y Robert Sarah, cũng như sự bất mãn ngày càng gia tăng từ các cộng đồng truyền thống, áp lực đang gia tăng để Đức Giáo hoàng Leo XIV xem xét lại các hạn chế của Traditionis Custodes và khôi phục các quyền tự do được ban hành bởi Summorum Pontificum.

Trong bối cảnh Giáo hội bước vào một giai đoạn mới dưới triều đại của Đức Leo XIV, có một cơ hội thực sự để chữa lành những vết thương do các tranh cãi phụng vụ gây ra. Bằng cách lắng nghe tiếng nói của các tín hữu, tham khảo ý kiến các cố vấn, và cầu nguyện để được hướng dẫn bởi Chúa Thánh Thần, Đức Giáo hoàng Leo XIV có thể mở đường cho một kỷ nguyên của “hòa bình phụng vụ,” nơi cả Thánh lễ truyền thống và Thánh lễ Novus Ordo đều được tôn trọng như những biểu hiện hợp lệ của đức tin Công giáo.

Như Đức Hồng y Burke đã nói, hy vọng của ngài – và của hàng triệu tín hữu trên toàn thế giới – là Đức Giáo hoàng Leo XIV sẽ “khôi phục lại tình hình như sau Summorum Pontificum và thậm chí phát triển những gì Đức Giáo hoàng Benedict XVI đã ban hành một cách khôn ngoan và đầy yêu thương cho Giáo hội.” Hành trình hướng tới mục tiêu này sẽ đòi hỏi sự khôn ngoan, lòng thương xót, và sự cam kết đối với sự hiệp nhất của Giáo hội – những giá trị mà Đức Giáo hoàng Leo XIV đã cam kết theo đuổi trong những ngày đầu của triều đại mình.

Lm. Anmai, CSsR