Kenya tổ chức hội nghị thượng đỉnh mang tính bước ngoặt về tự do tôn giáo tại Phi châu
Kenya tổ chức hội nghị thượng đỉnh mang tính bước ngoặt về tự do tôn giáo tại Phi châu
Martha Karambu Koome, chánh án tại Kenya, đã kêu gọi các đại biểu tham dự Hội nghị thượng đỉnh Tự do tôn giáo quốc tế (IRF) tại Nairobi tuần này hãy có “lập trường thống nhất” trong việc thúc đẩy tự do tôn giáo.
Là những chuyên gia khu vực và toàn cầu cũng như những người ủng hộ tự do tôn giáo, các đại biểu đã tập trung hôm thứ Ba, ngày 17 tháng Sáu, hội nghị thượng đỉnh đầu tiên thuộc do một quốc gia Phi châu tổ chức.
Trong bài phát biểu của mình tại lễ khai mạc, do Phó chánh án thứ ba và Phó chủ tịch Tòa án tối cao Kenya, Thẩm phán danh dự Philomena Mbete Mwilu, Bà Koome nhấn mạnh tính cấp thiết của việc xây dựng phản ứng chung đối với nhiều trường hợp đàn áp tôn giáo, phân biệt đối xử và chủ nghĩa cực đoan trên lục địa này.
“Chúng ta phải có lập trường thống nhất - lập trường ủng hộ tự do tôn giáo không chỉ là quyền hợp pháp mà còn là nền tảng của những thể chế dân chủ và đang phát triển của Phi châu,” Bà Koome phát biểu với những người tham dự tập trung tại Khách sạn Safari Park ở Nairobi.
“Hãy để hội nghị thượng đỉnh này được ghi nhớ như một bước ngoặt — một khoảnh khắc khi Phi châu đứng lên, không chỉ để bảo vệ quyền tự do tôn giáo hay tín ngưỡng mà còn để theo đuổi một nền hòa bình phong phú hơn, sâu sắc hơn dựa trên phẩm giá, công lý và sự công nhận nhân tính chung của chúng ta,” bà nói.
Chánh án đã ca ngợi Viện Tự do Tôn giáo và Hội nghị Thượng đỉnh Tự do Tôn giáo Quốc tế vì đã triệu tập những gì bà mô tả là một “hội nghị rất kịp thời trên đất Phi châu.”
“Trên khắp thế giới, và đặc biệt là ở một số vùng của Phi châu, chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng đáng báo động những vụ đàn áp tôn giáo, hạn chế biểu đạt tôn giáo, chủ nghĩa cực đoan và bạo lực,” bà nói.
“Những vi phạm này không chỉ là những cuộc tấn công vào quyền tự do tôn giáo,” Bà Koome nói thêm. “Chúng còn tấn công vào chính cấu trúc của xã hội chúng ta và đe dọa sự gắn kết xã hội cần thiết cho hòa bình và phát triển bền vững.”
Phát biểu chủ đề của hội nghị thượng đỉnh về quyền tự do tôn giáo và việc bảo vệ quyền này tại tòa án và xã hội, Bà Koome nhấn mạnh trách nhiệm đặc biệt của ngành tư pháp.
“Một hệ thống tư pháp độc lập, công bằng và dễ tiếp cận là nền tảng của nền dân chủ lập hiến. Thông qua học thuyết pháp lý tiến bộ, những tòa án Phi châu ngày càng chứng minh được năng lực của mình trong việc trở thành lá chắn chống lại sự phân biệt đối xử, gạt ra ngoài lề và đồng lõa,” bà nói.
Trong bài phát biểu, Bà Koome nhấn mạnh rằng các tòa án phải “tự định vị mình là trung tâm quan trọng chống lại cả những tác nhân nhà nước và phi nhà nước đe dọa quyền tự do tôn giáo.”
Đồng thời, bà chỉ ra sức mạnh chuyển đổi của các nhà lãnh đạo tôn giáo, mô tả họ là “những người đổi mới về mặt đạo đức và những nhà lãnh đạo hòa bình” và là những tác nhân thiết yếu trong thời kỳ khủng hoảng, hòa giải và hòa hợp.
“Những cộng đồng tôn giáo thường là những người đầu tiên phản ứng trong thời kỳ khủng hoảng, là tiếng nói của lương tâm trong thời điểm đạo đức suy yếu và là những người xây dựng cầu nối trong bối cảnh căng thẳng về tôn giáo và sắc tộc,” bà cho biết.
Chánh án nhấn mạnh rằng quyền tự do tôn giáo không thể được bảo vệ một cách biệt lập, đồng thời kêu gọi sự đoàn kết, hợp tác và cam kết thống nhất của lục địa.
“Do đó, điều bắt buộc là chúng ta phải cùng nhau hành động và có bản sắc. Hội nghị thượng đỉnh ILO (International Labor Organization/Tổ chức Lao động Quốc tế) Phi châu trình bày một nền tảng độc đáo cho sự đồng thuận của lục địa, chia sẻ những cách tiếp cận sáng tạo và khuôn khổ hậu khải huyền để thúc đẩy và bảo vệ quyền tự do tôn giáo,” bà nói.
Bà Koome cũng cho biết những gì những người tham dự học được từ hội nghị thượng đỉnh “sẽ giúp chúng ta định vị tòa án của mình với một trung tâm quan trọng chống lại cả những tác nhân hiện đại lẫn việc nhà nước đe dọa quyền tự do tôn giáo.”
Sự kiện kéo dài một ngày này nhằm mục đích khám phá “tác động của các hành động của chính phủ đối với quyền tự do tôn giáo” trên lục địa.
Trong một loạt các phiên họp với chủ đề “Phichâu cùng nhau: Lời kêu gọi của lục địa về quyền tự do tôn giáo,”,các đồng chủ tịch của Hội nghị thượng đỉnh IRF và nhiều nhà lãnh đạo xã hội dân sự từ khắp Phi châu đã tạo điều kiện cho các cuộc thảo luận xung quanh “bối cảnh, những thách thức và con đường phía trước cho quyền tự do tôn giáo và tín ngưỡng” ở lục địa lớn thứ hai và đông dân thứ hai thế giới sau Á châu.
Trong bài phát biểu của mình, Bà Koome đã ca ngợi những người tổ chức Hội nghị thượng đỉnh IRF kéo dài một ngày vì đã chọn Kenya làm nơi tổ chức sự kiện này.
“Kenya vô cùng vinh dự khi được tổ chức sự kiện quan trọng này. Sự kiện này nói lên bản chất của chúng ta với tư cách là một quốc gia và một châu lục,” bà phát biểu.
Nêu bật hiến pháp tiến bộ năm 2010 của Kenya, chánh án đã nhắc nhở những người tham gia về các nguyên tắc cơ bản của hiến pháp này: phẩm giá con người, bình đẳng, hòa nhập và tự do lương tâm, tôn giáo, tín ngưỡng và quan điểm, như được ghi trong Điều 32.
Bà cho biết Kenya đưa ra một mô hình bảo vệ hiến pháp đối với sự đa dạng tôn giáo và biểu đạt chính trị.
“Chúng ta là một xã hội đa nguyên, chấp nhận chủ nghĩa đa văn hóa và tôn trọng phẩm giá của mỗi người để thờ phượng hoặc không thờ phượng, tùy theo lương tâm của họ,” bà nói. “Thiết lập hiến pháp này phản ảnh sự lãnh đạo rộng lớn hơn của chúng tôi tại Phi châu và cam kết chung sống hòa bình, hòa hợp cộng đồng và tôn trọng lẫn nhau.”
Jos. Nguyễn Minh Sơn