ĐGH Làm Phép Và Trao Dây Palium Cho ĐTGM Giuse Đặng Đức Ngân
Đức Giáo Hoàng Lêô XIV Làm Phép Và Trao Dây Palium Cho Đức Tổng Giám Mục Giuse Đặng Đức Ngân
Vào sáng ngày 29 tháng 6 năm 2025, tại Đền thờ Thánh Phêrô ở Vatican, một sự kiện trọng đại đã diễn ra trong bầu không khí linh thiêng và trang nghiêm. Thánh lễ mừng kính hai thánh Tông đồ Phêrô và Phaolô, hai cột trụ của Giáo hội Công giáo, đã được tổ chức với sự tham dự của hàng ngàn tín hữu từ khắp nơi trên thế giới. Đây là một trong những dịp lễ quan trọng nhất trong niên lịch phụng vụ của Giáo hội, không chỉ để tưởng nhớ công lao của hai vị thánh mà còn để củng cố sự hiệp thông trong Giáo hội hoàn vũ.
Trong thánh lễ này, Đức Giáo hoàng Lêô XIV, vị lãnh đạo tối cao của Giáo hội Công giáo, đã chủ sự nghi thức làm phép và trao dây Palium cho các Tổng Giám mục chính tòa được bổ nhiệm trong năm qua. Trong số các vị Tổng Giám mục nhận dây Palium, có Đức Tổng Giám mục Giuse Đặng Đức Ngân, Tân Tổng Giám mục chính tòa của Tổng Giáo phận Huế, Việt Nam. Sự kiện này không chỉ là một vinh dự lớn lao cho Đức Tổng Giuse mà còn là một dấu mốc quan trọng trong hành trình mục vụ của ngài và của Giáo hội tại Việt Nam.
Dây Palium là một biểu tượng phụng vụ đặc biệt trong Giáo hội Công giáo, được làm từ len trắng tinh khiết, có thêu sáu thánh giá màu đen. Loại khăn quàng này được các Tổng Giám mục chính tòa đeo trong các nghi lễ phụng vụ trọng thể, chẳng hạn như thánh lễ đại triều hoặc các dịp lễ lớn trong năm phụng vụ. Dây Palium không chỉ là một vật phẩm trang trí mà còn mang ý nghĩa thần học và mục vụ sâu sắc.
Trước hết, dây Palium tượng trưng cho sự hiệp thông đặc biệt giữa các Tổng Giám mục chính tòa và Đức Giáo hoàng, người được xem là Giám mục Rôma và là trung tâm của sự hiệp nhất trong Giáo hội Công giáo. Việc đeo dây Palium nhắc nhở các Tổng Giám mục về trách nhiệm của họ trong việc duy trì sự hiệp thông với Tòa Thánh, đồng thời gắn kết các giáo phận trong giáo tỉnh của họ với Giáo hội hoàn vũ.
Thứ hai, dây Palium còn biểu thị quyền hạn giám quản của các Tổng Giám mục trong giáo tỉnh mà họ được giao phó. Một giáo tỉnh thường bao gồm một tổng giáo phận chính tòa và các giáo phận phụ thuộc (giáo phận suffragan). Tổng Giám mục chính tòa có trách nhiệm hướng dẫn, giám sát, và thúc đẩy sự phát triển mục vụ trong toàn giáo tỉnh. Dây Palium, do đó, là dấu hiệu của sứ vụ lãnh đạo và phục vụ mà các ngài đảm nhận.
Cuối cùng, dây Palium còn mang ý nghĩa mục tử, nhắc nhở các Tổng Giám mục về vai trò của mình như những người chăn chiên, chăm sóc đoàn chiên mà Chúa đã trao phó. Hình ảnh sợi len trắng được lấy từ lông của những con chiên được chăn nuôi đặc biệt tại Rôma càng làm nổi bật ý nghĩa này. Mỗi năm, vào ngày lễ kính Thánh Agnes (21 tháng 1), hai con chiên được dâng lên tại Đền thờ Thánh Agnes ở Rôma, và lông của chúng được dùng để dệt dây Palium. Quá trình này mang tính biểu tượng, nhấn mạnh sự hy sinh và phục vụ của các mục tử trong Giáo hội.
Nghi thức làm phép và trao dây Palium là một phần quan trọng của thánh lễ mừng kính hai thánh Phêrô và Phaolô. Trong lịch sử, nghi thức này thường diễn ra tại Đền thờ Thánh Phêrô, với sự hiện diện của các Tổng Giám mục từ khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên, từ năm 2015, dưới triều đại của Đức Giáo hoàng Phanxicô, một thay đổi đã được thực hiện để nhấn mạnh tính địa phương của sứ vụ Tổng Giám mục. Theo đó, dây Palium vẫn được làm phép tại Vatican trong thánh lễ ngày 29 tháng 6, nhưng việc trao dây chính thức được thực hiện sau đó tại giáo phận của các Tổng Giám mục, do vị Sứ thần Tòa Thánh tại quốc gia đó chủ sự.
Năm 2025, Đức Giáo hoàng Lêô XIV đã quyết định khôi phục truyền thống cũ, trực tiếp làm phép và trao dây Palium cho các Tổng Giám mục trong thánh lễ tại Rôma. Quyết định này được xem là một cách để nhấn mạnh sự hiệp thông chặt chẽ giữa Tòa Thánh và các giáo phận trên toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh Giáo hội đang đối mặt với nhiều thách thức về mục vụ và truyền giáo.
Trong thánh lễ ngày 29 tháng 6 năm 2025, sau bài giảng, Đức Giáo hoàng Lêô XIV đã tiến hành nghi thức làm phép dây Palium. Các dây Palium được đặt trên một bàn thờ nhỏ, được trang trí với hoa và nến, tượng trưng cho sự thánh thiêng của nghi thức. Đức Giáo hoàng đã đọc lời cầu nguyện làm phép, xin Chúa thánh hóa các dây Palium và ban ơn cho các Tổng Giám mục để họ chu toàn sứ vụ của mình.
Sau đó, từng Tổng Giám mục được mời tiến lên bàn thờ, nơi Đức Giáo hoàng đích thân đặt dây Palium lên vai họ. Khi trao dây cho Đức Tổng Giám mục Giuse Đặng Đức Ngân, Đức Giáo hoàng đã có những lời khích lệ riêng, nhấn mạnh vai trò của ngài trong việc dẫn dắt Tổng Giáo phận Huế và thúc đẩy công cuộc loan báo Tin Mừng tại Việt Nam. Khoảnh khắc này được ghi lại trong những bức ảnh đầy cảm xúc, cho thấy sự trang trọng và ý nghĩa của nghi thức.
Đức Tổng Giám mục Giuse Đặng Đức Ngân được Đức Giáo hoàng Lêô XIV bổ nhiệm làm Tổng Giám mục chính tòa của Tổng Giáo phận Huế vào ngày 24 tháng 5 năm 2025. Ngài kế nhiệm Đức Tổng Giám mục Giuse Nguyễn Chí Linh, người đã nghỉ hưu theo quy định của Giáo luật sau nhiều năm phục vụ tận tụy. Sự bổ nhiệm của Đức Tổng Giuse là một sự kiện quan trọng đối với Giáo hội tại Việt Nam, đặc biệt là với Tổng Giáo phận Huế, một trong những trung tâm Công giáo lâu đời và quan trọng của đất nước.
Tổng Giáo phận Huế, được thành lập từ năm 1850, là một trong những giáo phận có lịch sử lâu đời nhất tại Việt Nam. Với hơn 70.000 tín hữu và hàng trăm giáo xứ, giáo phận này đóng vai trò quan trọng trong đời sống tôn giáo và văn hóa của miền Trung Việt Nam. Dưới sự lãnh đạo của các vị Tổng Giám mục tiền nhiệm, Tổng Giáo phận Huế đã có nhiều đóng góp trong việc đào tạo linh mục, phát triển giáo dục, và thúc đẩy các hoạt động bác ái.
Đức Tổng Giuse Đặng Đức Ngân, trước khi được bổ nhiệm làm Tổng Giám mục, đã có một hành trình phục vụ lâu dài trong Giáo hội. Ngài sinh ra tại một vùng quê miền Trung Việt Nam, trong một gia đình Công giáo đạo hạnh. Từ nhỏ, ngài đã cảm nhận được ơn gọi dâng hiến và quyết định gia nhập chủng viện. Sau khi thụ phong linh mục, ngài đã đảm nhận nhiều vai trò khác nhau, từ linh mục phụ tá tại các giáo xứ đến các vị trí lãnh đạo trong giáo phận. Trước khi được bổ nhiệm làm Tổng Giám mục, ngài đã từng là Giám mục của Giáo phận Đà Nẵng, nơi ngài được biết đến với sự tận tụy trong việc chăm sóc đoàn chiên và thúc đẩy các hoạt động mục vụ.
Khi nhận dây Palium từ tay Đức Giáo hoàng Lêô XIV, Đức Tổng Giuse không chỉ nhận lấy một biểu tượng phụng vụ mà còn nhận lấy một trách nhiệm lớn lao. Ngài được mời gọi để dẫn dắt Tổng Giáo phận Huế trong một thời kỳ đầy thách thức, khi Giáo hội tại Việt Nam đang phải đối mặt với những thay đổi về xã hội, văn hóa, và tôn giáo. Với kinh nghiệm và lòng nhiệt thành của mình, Đức Tổng Giuse được kỳ vọng sẽ tiếp tục sứ vụ của các vị tiền nhiệm, đồng thời mang lại những luồng gió mới cho công cuộc truyền giáo và mục vụ tại Việt Nam.
Bên cạnh Đức Tổng Giuse Đặng Đức Ngân, còn có 53 vị Tổng Giám mục chính tòa khác từ khắp nơi trên thế giới được trao dây Palium trong thánh lễ ngày 29 tháng 6 năm 2025. Những vị này đến từ các quốc gia khác nhau, đại diện cho sự đa dạng và phong phú của Giáo hội Công giáo hoàn vũ. Mỗi vị Tổng Giám mục mang theo câu chuyện và sứ vụ riêng, nhưng tất cả đều được kết nối bởi sợi dây hiệp thông với Tòa Thánh và với nhau.
Trong số các Tổng Giám mục nhận dây Palium, có những vị đến từ các khu vực đang đối mặt với khó khăn, chẳng hạn như chiến tranh, nghèo đói, hoặc đàn áp tôn giáo. Việc họ hiện diện tại Rôma và nhận dây Palium là một chứng từ mạnh mẽ về sự kiên vững của đức tin Công giáo, ngay cả trong những hoàn cảnh khắc nghiệt nhất. Đức Giáo hoàng Lêô XIV, trong bài giảng của mình, đã nhấn mạnh rằng dây Palium không chỉ là một vinh dự mà còn là một lời mời gọi để các Tổng Giám mục trở thành những chứng nhân sống động của Tin Mừng, sẵn sàng hy sinh vì đoàn chiên của mình.
Nghi thức trao dây Palium có nguồn gốc từ thời Giáo hội sơ khai, khi các Giám mục được giao phó trách nhiệm lãnh đạo các cộng đoàn Kitô hữu. Theo thời gian, dây Palium trở thành biểu tượng chính thức của quyền hạn và sứ vụ của các Tổng Giám mục chính tòa. Trong lịch sử, đã có nhiều thay đổi trong cách thức tổ chức nghi thức này, nhưng ý nghĩa cốt lõi của nó vẫn được bảo toàn: đó là sự hiệp thông và phục vụ.
Dưới triều đại của Đức Giáo hoàng Lêô XIV, Giáo hội Công giáo đang bước vào một giai đoạn mới, với nhiều thách thức và cơ hội. Việc Đức Giáo hoàng quyết định trực tiếp trao dây Palium trong năm 2025 được xem là một nỗ lực để củng cố sự đoàn kết trong Giáo hội, đồng thời khích lệ các Tổng Giám mục trong sứ vụ của họ. Trong bối cảnh thế giới đang thay đổi nhanh chóng, với những vấn đề như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng xã hội, và sự suy giảm đức tin ở nhiều nơi, vai trò của các Tổng Giám mục trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Sự hiện diện của Đức Tổng Giuse Đặng Đức Ngân trong nghi thức này cũng mang ý nghĩa đặc biệt đối với Giáo hội tại Việt Nam. Là một quốc gia có cộng đồng Công giáo chiếm khoảng 7% dân số, Việt Nam đã và đang đóng góp tích cực vào đời sống của Giáo hội hoàn vũ. Việc một vị Tổng Giám mục Việt Nam nhận dây Palium từ tay Đức Giáo hoàng là một dấu hiệu của sự công nhận và kỳ vọng mà Tòa Thánh dành cho Giáo hội tại Việt Nam.
Thánh lễ ngày 29 tháng 6 năm 2025 tại Đền thờ Thánh Phêrô không chỉ là một sự kiện phụng vụ mà còn là một biểu tượng của sự hiệp thông và sứ vụ trong Giáo hội Công giáo. Việc Đức Giáo hoàng Lêô XIV làm phép và trao dây Palium cho Đức Tổng Giám mục Giuse Đặng Đức Ngân và 53 vị Tổng Giám mục khác là một khoảnh khắc đáng nhớ, đánh dấu một bước tiến mới trong hành trình mục vụ của các ngài.
Đối với Đức Tổng Giuse, dây Palium không chỉ là một biểu tượng mà còn là một lời nhắc nhở về trách nhiệm nặng nề nhưng cao quý mà ngài đã nhận lãnh. Với lòng tin và sự phó thác, ngài sẽ tiếp tục dẫn dắt Tổng Giáo phận Huế, góp phần vào công cuộc loan báo Tin Mừng và xây dựng một Giáo hội sống động, yêu thương, và phục vụ.
Sự kiện này cũng là một lời mời gọi cho tất cả các tín hữu Công giáo, từ Việt Nam đến khắp nơi trên thế giới, để cầu nguyện và đồng hành với các mục tử của mình. Trong tinh thần hiệp thông, Giáo hội sẽ tiếp tục tiến bước, mang ánh sáng của Tin Mừng đến với mọi dân tộc, như hai thánh Phêrô và Phaolô đã làm cách đây hơn hai ngàn năm.
Lm. Anmai, CSsR