Đức TGM Gudziak: Cùng bước trên Đường Thánh Giá với Ukraine
Đức TGM Gudziak: Cùng bước trên Đường Thánh Giá với Ukraine
Trong bối cảnh Ukraine đang phải chịu đựng những trận oanh kích không ngừng nghỉ và những tổn thương do chiến tranh kéo dài, Giáo hội Công giáo Hy Lạp Ukraine vẫn luôn hiện diện vững chắc bên cạnh người dân, cả trong và ngoài nước.
Phát biểu với Vatican News, Đức Tổng Giám mục Borys Gudziak, Tổng Giám mục Philadelphia, đại diện cho người Công giáo Ukraine tại Hoa Kỳ, đã nêu bật những thách thức và hy vọng mà Giáo hội đang phải đối mặt trong thời điểm đau khổ tột cùng.
“Theo một nghĩa nào đó, các giám mục chẳng làm được gì nhiều,” ngài nói, “nhưng thực tế, họ có thể làm được rất nhiều. Họ ở bên cạnh người dân.” Và ngài giải thích, đây là điều quan trọng nhất khi một cộng đồng đang đau khổ: “Không gì quan trọng hơn khi bạn đang đau khổ bằng việc đoàn kết.’
Đức Tổng Giám mục Gudziak mô tả một quốc gia bị ảnh hưởng sâu sắc bởi tình trạng di cư. Kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu vào năm 2022, gần 14 triệu người Ukraine đã phải rời bỏ nhà cửa. Trong khi một số người đã trở về, nhiều người vẫn phải tản cư trong nước hoặc định cư ở nước ngoài mà không còn nhà cửa để trở về.
Trong bối cảnh này, ngài tiếp tục, Giáo hội đóng một vai trò quan trọng, không chỉ về mặt tinh thần mà còn về mặt xã hội.
“Chúng tôi cố gắng cầu nguyện cùng và cho mọi người, giải thích những gì đang xảy ra, đồng hành cùng những nạn nhân trên con đường thập giá,” ngài nói. “Ai cũng biết ai đó đã bị giết, ai đó là người tị nạn. Đó là một trải nghiệm phổ quát.”
Đức Tổng Giám mục Gudziak giải thích, thông qua mạng lưới giáo sĩ và tu sĩ, Giáo hội đang cung cấp nơi ở, thực phẩm, quần áo, hỗ trợ tâm lý và chăm sóc y tế. Các linh mục thậm chí còn được đào tạo để nhận biết và ứng phó với chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương, với hơn 10 triệu người dự kiến sẽ bị ảnh hưởng trong những năm tới.
Nhu cầu của trẻ em cũng là một ưu tiên. Ngài nói về việc Giáo hội đang tổ chức những trại hè cho trẻ mồ côi và trẻ em tị nạn, nhiều em trong số đó đã mất nhiều năm học tập do chiến tranh và đại dịch COVID-19.
“Một số trẻ em thực tế đã mất năm năm học tập,” Đức Tổng Giám mục nói, bày tỏ lo ngại về sự gia tăng nạn mù chữ.
Thượng Hội đồng Giám mục tại Roma
Khi được hỏi về Thượng Hội đồng Giám mục gần đây của Giáo hội Công giáo Hy Lạp Ukraine được tổ chức tại Roma, Đức Tổng Giám mục Gudziak cho biết trọng tâm chính là mục vụ, nhưng nhất thiết phải gắn liền với chiến tranh.
Ngài phát biểu: “Chúng tôi họp gần hai tuần mỗi năm để giải quyết những vấn đề của thời đại và tương lai, gồm cả việc lựa chọn các ứng cử viên cho các Tòa Giám mục.”
Tuy nhiên, năm nay, ngài nói thêm, trọng tâm chủ yếu là chăm sóc mục vụ cho những gia đình trong bối cảnh chiến tranh “bởi vì bên ngoài Ukraine, chúng tôi có những người tị nạn chiến tranh,” Ngài giải thích: Khoảng 350.000 người đã đến Hoa Kỳ trong ba năm qua, trong khi riêng ở Anh đã có hơn 150.000 người.
Với hàng triệu người Ukraine đang sống ở nước ngoài, Đức Tổng Giám mục Gudziak cho biết các giám mục cần giải quyết cả nhu cầu tinh thần lẫn thực tế của họ.
“Chúng tôi muốn thể hiện sự ủng hộ đối với các anh em giám mục tại Ukraine, cả về mặt đạo đức lẫn vật chất: miền đông Ukraine và miền tây Ukraine có phong cách và hoàn cảnh mục vụ khác nhau,” ngài nhắc lại. “Chủ đề chính hiện nay là chiến tranh và nỗi thống khổ của người dân.”
Ngài nói thêm rằng Giáo hội muốn “có thể nói chuyện một cách sáng suốt về hoàn cảnh ở Ukraine với thế giới bên ngoài.”
Cung cấp cái nhìn tổng quan về thực trạng và sự phức tạp của Giáo hội Công giáo Hy Lạp Ukraine, ngài giải thích rằng Giáo hội này là một phần của cộng đồng 23 Giáo hội Công giáo Đông phương, mỗi Giáo hội có truyền thống phụng vụ và giáo luật riêng. Ngài lưu ý rằng hiện tại, Giáo hội có 36 giáo phận trên khắp Ukraine và những cộng đồng hải ngoại, được hỗ trợ bởi tổng cộng 55 giám mục.
Tại Roma, ngài cho biết, các giám mục đã gặp gỡ Đức Thánh Cha Leo XIV hai lần và hội đàm với nhiều quan chức Vatican.
Một Giáo hội trong chiếc ba lô
Về sứ vụ của mình tại Hoa Kỳ, Đức Tổng Giám mục Gudziak lưu ý rằng mặc dù số lượng lớn người Ukraine mới đến, chỉ một phần nhỏ, khoảng 5%, thường xuyên kết nối với Giáo hội.
Để tiếp cận họ, Tổng Giáo phận đã thành lập một văn phòng đặc biệt dành cho người di cư, cung cấp hỗ trợ thực phẩm, quần áo, hỗ trợ ngôn ngữ, hỗ trợ học tập, cấp phép và tìm việc làm. Tuy nhiên, sự phân tán địa lý của người mới đến và số lượng giáo xứ hạn chế đặt ra một thách thức đáng kể.
“Chúng ta đang suy nghĩ lại về ý nghĩa của Giáo hội Đức Tổng Giám mục nói. “Chúng ta cần phải là một ‘Giáo hội trong ba lô’, di động, linh hoạt, hiện diện ở nơi mọi người đang ở, ngay cả khi không có những tòa nhà.”
Ngài nhớ lại trải nghiệm của chính mình ở Paris, nơi mà trong nhiều năm, cộng đồng Công giáo Ukraine đã tụ họp để cử hành phụng vụ và giao lưu trong những không gian mượn. “Chúng tôi đã có một đời sống Giáo hội tuyệt vời, ngay cả khi không có cơ sở hạ tầng.”
Ngài cũng nhấn mạnh ảnh hưởng ngày càng tăng của chủ nghĩa thế tục và văn hóa kỹ thuật số, đặc biệt là trong giới trẻ Ukraine: “Họ giống với những người bạn đồng trang lứa ở Anh, Úc hoặc Đại Hàn hơn là ông bà của họ.”
Lời kêu gọi cầu nguyện và đoàn kết
Chiến tranh leo thang, đau khổ cũng tăng theo. Trong những tuần gần đây, số lượng máy bay không người lái kỷ lục – lên tới 700 chiếc mỗi ngày – đã nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự, bệnh viện và trường học.
Thông điệp của Đức Tổng Giám mục Gudziak rất cấp bách: “Chúng tôi kêu gọi các bạn hãy cầu nguyện, bởi vì lời cầu nguyện có thể làm chệch hướng đạn. Hãy cầu nguyện vì ườiChúa là Chúa tể của lịch sử, và chân lý của Ng sẽ chiến thắng.”
Ngài mời gọi người Công giáo trên khắp thế giới hãy luôn cập nhật thông tin và giúp đỡ bằng mọi cách có thể – thông qua cầu nguyện, vận động chính sách, hoặc viện trợ nhân đạo.
“Giáo hội Công giáo trong lịch sử đã bị đặt ngoài vòng pháp luật và bị phá hủy tại những vùng lãnh thổ dưới sự chiếm đóng của Nga,” ngài lưu ý, đồng thời nói thêm rằng trong những thời điểm như vậy, lòng dũng cảm và sự hoán cải của người dân là những dấu hiệu mạnh mẽ cho sự hiện diện của Thiên Chúa.
“Đây là thời điểm đầy thách thức,” ngài kết luận, “nhưng chúng ta vô cùng biết ơn mọi hành động tử tế, mọi lời cầu nguyện, mọi cử chỉ hỗ trợ.”
Nguyễn Minh Sơn