Sự sụp đổ của Gaza và thất bại của cộng đồng quốc tế
Sự sụp đổ của Gaza và thất bại của cộng đồng quốc tế
Sau 21 tháng Israel tấn công Gaza, những cơ quan nhân đạo đang cảnh báo về một sự sụp đổ sắp xảy ra. Số lượng viện trợ ít ỏi được chuyển giao cho những người còn lại ở dải Gaza có nguy cơ bị ngưng hoàn toàn. Trong khi đó, số thường dân thiệt mạng đang gia tăng. Hôm Chúa Nhật, ít nhất 95 người Palestine đã thiệt mạng trong những cuộc không kích của Israel, gồm trẻ em đang lấy nước và những người đi chợ ở Thành phố Gaza.
Cơ quan Cứu trợ và Công trình Liên hiệp quốc (UNRWA) đã xác nhận thêm một trẻ sơ sinh suy dinh dưỡng tử vong, trong khi tám cơ quan của Liên hiệp quốc (LHQ) báo hiệu rằng nếu không có nhiên liệu, công việc cứu người của họ có thể sớm bị dừng lại. Bộ Y tế Gaza hiện báo cáo hơn 58.000 người chết và 138.000 người bị thương kể từ khi chiến tranh bắt đầu vào ngày 7 tháng Mười năm 2023.
Số người chết cao và ngày càng tăng không có gì đáng ngạc nhiên, xét đến việc quân đội Israel đã tăng cường những cuộc oanh tạc. Tính đến sáng thứ Hai, ngày 14 tháng Bảy, Israel đã tuyên bố thực hiện hơn 100 cuộc không kích mới chỉ trong 24 giờ qua. Những hoạt động trên bộ cũng tiếp tục diễn ra trên khắp miền bắc Gaza. Hàng cứu trợ khan hiếm, và những nỗ lực thu thập hàng cứu trợ đã trở nên nguy hiểm sau khi hai người thiệt mạng gần một trung tâm cứu trợ ở Rafah hôm Chúa nhật. Đây là nạn nhân mới nhất trong số nhiều nạn nhân kể từ khi Quỹ Nhân đạo Gaza do Hoa Kỳ và Israel hậu thuẫn can thiệp sau khi những cơ quan khác bị cấm hoặc bị chặn không cho vào Dải Gaza.
Cộng đồng quốc tế đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng buộc phải hành động. Người đứng đầu UNRWA Philippe Lazzarini đã cảnh báo vào ngày 11 tháng Bảy rằng Gaza đã trở thành “nghĩa địa của trẻ em và người dân đang chết đói,” gọi việc phong tỏa hàng cứu trợ là “âm mưu tàn bạo và xảo quyệt nhằm giết người.”
Lo ngại về tương lai của Rafah
Sự chỉ trích của quốc tế cũng đang gia tăng đối với kế hoạch gây tranh cãi của Israel nhằm xây dựng một “thành phố nhân đạo” ở Rafah. Khu trại được đề xuất sẽ là nơi ở của hàng chục nghìn người Palestine tản cư trên đống đổ nát. Theo truyền thông Israel, việc xây dựng có thể mất hơn một năm và tiêu tốn tới 15 tỷ Mỹ kim.
Cựu Thủ tướng Israel Ehud Olmert đã công khai lên án kế hoạch này, gọi đây là một hình thức thanh trừng sắc tộc. “Đó là một trại tập trung,” ông nói với tờ Guardian, cảnh báo rằng một cơ sở như vậy - nơi việc ra vào bị ép buộc và việc ra vào bị hạn chế - sẽ tước đoạt tự do và nhân phẩm của người Palestine dưới vỏ bọc chăm sóc nhân đạo. Lãnh đạo phe đối lập Yair Lapid cũng bày tỏ mối lo ngại này, cho rằng Israel có nguy cơ gây ra những tổn hại đạo đức không thể khắc phục.
Những nhóm nhân quyền và các quan chức LHQ cảnh báo rằng thành phố này sẽ giam cầm người Palestine mà không cần quy trình hay lựa chọn, biến cơ sở hạ tầng viện trợ thành công cụ kiểm soát. Họ cho rằng kế hoạch này không thể dung hòa với luật pháp quốc tế hay nhân phẩm.
Đây là những quyền mà thế giới từng thề sẽ bảo vệ - những quyền khó khăn giành được sau chế độ thực dân, chế độ phân biệt chủng tộc và hai cuộc chiến tranh thế giới tàn khốc. Những quyền này được ghi nhận trong việc thành lập LHQ, trong Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền, và trong niềm hy vọng chung rằng toàn bộ dân số sẽ không bao giờ phải chịu sự phi nhân tính một cách có hệ thống như vậy nữa.
Tuy nhiên, tại Gaza ngày nay, những lời hứa đó vẫn tiếp tục bị bẻ gãy.
Nguyễn Minh Sơn