Vũ điệu của mầu nhiệm, niềm vui và nước mắt

Thứ tư tuần 24 TN năm lẻ

Bài giảng: Vũ điệu của mầu nhiệm, niềm vui và nước mắt

1. Mầu nhiệm cao cả của Đạo Thánh (1 Tm 3,14-16)

Thánh Phaolô gọi đạo thánh là “mầu nhiệm cao cả”. Mầu nhiệm ấy không phải là một câu đố để giải, nhưng là một vực thẳm để chìm sâu. Con người hiện sinh luôn khắc khoải đi tìm ý nghĩa – như Kierkegaard từng nói: “Con người là tổng hợp giữa thời gian và vĩnh cửu, giữa hữu hạn và vô hạn.” Chính trong thân phận mong manh, chúng ta nghe được tiếng vọng của Đấng vô cùng.

Đạo thánh là nơi hội ngộ giữa Thiên Chúa và con người, không phải qua những hệ thống khô cứng, mà qua chính Đấng đã xuất hiện trong xác phàm, đã được Thần Khí minh chứng, đã được rao giảng cho muôn dân, đã được tin nhận trong thế gian và được siêu tôn vinh quang. Đây là bản tình ca của Thiên Chúa viết nên trên thân phận mỏng dòn của nhân loại.

Trong chiều sâu phân tâm học, con người bị giằng xé giữa bản năng và siêu ngã, giữa khát vọng hưởng thụ và tiếng gọi của lương tâm. Nhưng Tin Mừng cho thấy một lối đi khác: mầu nhiệm nhập thể. Thiên Chúa không hủy bỏ bản năng, cũng không đè bẹp dục vọng, nhưng hóa giải chúng trong tình yêu tự hiến. Đó là sự cao cả của đạo thánh: Thiên Chúa bước vào dòng chảy tâm lý và lịch sử của chúng ta, để từ bên trong, Người biến đổi và nâng ta lên.

⸻

2. Sự lớn lao của việc Chúa làm (Tv 110,1-6)

Thánh Vịnh cất lên: “Đức Chúa đã ban cho Đức Vua quyền bính, khiến Người làm chủ giữa quân thù.” Hình ảnh ấy không chỉ nói về một vị vua trần thế, mà tiên báo Đức Kitô, Đấng được đặt ngự bên hữu Thiên Chúa.

Sự lớn lao của việc Chúa làm không chỉ ở những kỳ công vũ trụ, nhưng còn ở công trình vô hình nơi tâm hồn con người. Có những chiến thắng bên ngoài, nhưng cũng có những chiến thắng âm thầm: chiến thắng của một người tha thứ, của một tâm hồn đứng dậy sau ngã gục, của một trái tim dám yêu trong thế giới hoài nghi.

Trong cái nhìn nhân học, con người chỉ thực sự là mình khi mở ra cho Tha Nhân và cho Đấng Tuyệt Đối. Chính ở đó, sự cao cả của Thiên Chúa chạm vào sự nhỏ bé của ta, biến sự tầm thường thành phép lạ hiện sinh. Như dòng suối len vào khe đá khô cằn, ân sủng Thiên Chúa làm nở hoa cả những sa mạc tâm hồn.

⸻

3. Vũ điệu biện chứng nhân vị: Tiếng sáo và khúc bi ai (Lc 7,31-35)

Đức Giêsu trách thế hệ của mình: họ không chịu nhảy múa khi nghe tiếng sáo, cũng chẳng chịu khóc than khi nghe khúc bi ai. Đây là bi kịch hiện sinh: con người đánh mất khả năng cộng hưởng, đánh mất trái tim biết rung động với niềm vui và nước mắt của tha nhân.

Tâm lý học gọi đó là hiện tượng “chai lì cảm xúc”, một cơ chế tự vệ trước đau thương nhưng cũng đồng thời giết chết niềm vui. Người ta muốn an toàn, nên khước từ mọi tương tác, để rồi rơi vào cô độc.

Nhưng Tin Mừng mời gọi ta một thái độ khác: sống nhân vị như một nhạc cụ mở ra cho bản giao hưởng của đời. Khi nghe tiếng sáo của niềm vui, hãy dám nhảy múa. Khi nghe khúc bi ai, hãy dám nhỏ lệ. Chính sự cộng hưởng ấy làm nên phẩm giá người. Một con tim biết rung động là một con tim còn sống, và một tâm hồn biết hòa nhập với nhịp điệu cuộc đời là một tâm hồn được thần khí dẫn dắt.

Trong thần học thiêng liêng, đây là mầu nhiệm hiệp thông: niềm vui của người này trở thành niềm vui của người khác, và nước mắt của kẻ đau thương trở thành cơ hội cho tình liên đới bừng sáng. Đạo thánh chính là vũ điệu của nhân vị trong cộng hưởng với Thiên Chúa và tha nhân.

⸻

Kết luận: Mầu nhiệm – Công trình – Vũ điệu

Ba bài đọc hôm nay dệt nên một bản trường ca:

• Mầu nhiệm cao cả: Thiên Chúa tự hạ để nâng nhân loại lên (1 Tm).

• Công trình lớn lao: Thiên Chúa chiến thắng không chỉ nơi vũ trụ, mà ngay trong tâm hồn yếu đuối (Tv).

• Vũ điệu nhân vị: con người tìm lại ý nghĩa khi biết rung động, biết ca múa và biết khóc than (Lc).

Đời sống đức tin, xét cho cùng, không chỉ là một hệ thống tín điều, nhưng là một vũ khúc hiện sinh: bước đi giữa ánh sáng và bóng tối, giữa niềm vui và nước mắt, nhưng luôn có một bàn tay vô hình dẫn dắt.

Và nơi cuối cùng, chúng ta khám phá: sự cao cả của đạo thánh không nằm ngoài ta, nhưng đang được viết lên trong từng nhịp tim, từng giọt lệ, từng khát vọng âm thầm. Đó chính là bản nhạc của Thiên Chúa trong lịch sử nhân vị.

Lm Giuse Thánh Giá