Ai là người lớn nhất trong nước trời?

AI LÀ NGƯỜI LỚN NHẤT TRONG NƯỚC TRỜI? – SỨ ĐIỆP TỪ VỊ THÁNH NHỎ BÉ

Hôm nay, trong niềm hân hoan, Giáo Hội cho chúng ta mừng kính một vị thánh rất đặc biệt, một vị thánh chưa bao giờ đặt chân đến các vùng đất truyền giáo xa xôi, chưa từng lập một dòng tu mới, cũng không thực hiện những công trình vĩ đại kinh thiên động địa theo cách nhìn của người đời. Thế nhưng, ngài lại được Giáo Hội tôn vinh là Tiến sĩ Hội Thánh và là Bổn mạng các xứ truyền giáo. Đó chính là Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu, hay chúng ta vẫn trìu mến gọi là Thánh Têrêsa thành Lisieux, Bông Hoa Nhỏ của Chúa Giêsu.

Cuộc đời của thánh nữ Têrêsa là một minh chứng sống động và rực rỡ cho lời dạy của Chúa Giêsu trong bài Tin Mừng mà chúng ta vừa nghe. Trong khi các môn đệ, những người thân cận nhất của Chúa, vẫn còn đang bận tâm với những suy nghĩ rất “người lớn” – suy nghĩ về quyền lực, về địa vị, về việc ai là người lớn nhất – thì Chúa Giêsu đã mang đến một câu trả lời gây sốc, một cuộc cách mạng trong tư duy: “Thầy bảo thật anh em: nếu anh em không trở lại mà nên như trẻ nhỏ, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời.”

Câu hỏi của các môn đệ ngày xưa cũng chính là câu hỏi âm ỉ trong lòng mỗi người chúng ta hôm nay. Trong một thế giới luôn đề cao sự thành công, danh vọng, và quyền lực, chúng ta cũng không ngừng đi tìm “sự vĩ đại”. Chúng ta muốn được công nhận, được kính trọng, muốn có một vị trí vững chắc trong xã hội, và đôi khi, cả trong Giáo Hội.

Trong bối cảnh đó, Lời Chúa và cuộc đời của Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu như một luồng ánh sáng dịu dàng nhưng mạnh mẽ, mời gọi chúng ta dừng lại, suy ngẫm và tái định nghĩa lại thế nào là “vĩ đại” trước mặt Thiên Chúa. Hôm nay, chúng ta hãy cùng nhau chiêm ngắm con đường nên thánh của một tâm hồn bé nhỏ, để khám phá ra bí quyết của sự cao cả đích thực trong Nước Trời.

Bài Tin Mừng theo thánh Mát-thêu thuật lại: “Khi ấy, các môn đệ lại gần hỏi Đức Giê-su rằng: ‘Thưa Thầy, ai là người lớn nhất trong Nước Trời?’” (Mt 18,1).

Để hiểu được sức nặng của câu hỏi này, chúng ta cần đặt mình vào vị trí của các môn đệ. Họ đã từ bỏ mọi sự - gia đình, nghề nghiệp, quê hương - để đi theo Thầy Giêsu. Họ đã chứng kiến Thầy làm những phép lạ phi thường, nghe những lời giảng dạy đầy quyền năng. Trong tâm trí họ, Thầy Giêsu chính là Đấng Mês-si-a, người sẽ đến để thiết lập một vương quốc mới, một Nước Trời huy hoàng. Và một cách rất tự nhiên, rất con người, họ bắt đầu nghĩ về vị trí của mình trong vương quốc đó. Ai sẽ được ngồi bên tả, bên hữu? Ai sẽ có chức vụ cao nhất? Ai sẽ là người “lớn nhất”?

Đây không phải là một câu hỏi thuần túy về thần học. Nó là một câu hỏi nhuốm màu tham vọng, cạnh tranh và so bì. Nó phản ánh một hệ giá trị của thế gian, nơi sự vĩ đại được đo lường bằng quyền lực, ảnh hưởng và địa vị. Các ông đang áp đặt thước đo của trần thế vào thực tại của Nước Trời. Các ông vẫn nghĩ về Nước Trời như một cơ cấu quyền lực, một tổ chức trần gian với những nấc thang danh vọng cần phải leo lên.

Và đây cũng chính là cám dỗ thường trực của mỗi chúng ta. Chúng ta dễ dàng mang những tính toán, so bì của thế gian vào trong đời sống đức tin. Chúng ta có thể tự hào về sự đạo đức của mình, về những đóng góp của mình cho giáo xứ, về kiến thức Kinh Thánh của mình, và rồi âm thầm so sánh mình với người khác. Ai “thánh thiện” hơn? Ai “giỏi giang” hơn? Ai “có công” hơn? Câu hỏi của các môn đệ vẫn còn vang vọng trong tâm hồn chúng ta hôm nay.

Trước câu hỏi đầy toan tính của các môn đệ, Chúa Giêsu không đưa ra một bài diễn văn phức tạp. Ngài không chỉ định Phêrô, Gioan hay một môn đệ nào khác. Thay vào đó, Ngài thực hiện một hành động mang tính biểu tượng sâu sắc: “Đức Giê-su liền gọi một em nhỏ đến, đặt vào giữa các ông” (Mt 18,2).

Trong xã hội Do Thái thời bấy giờ, một đứa trẻ không có địa vị, không có quyền lực, không có tiếng nói. Chúng hoàn toàn phụ thuộc vào người lớn. Đặt một em nhỏ vào giữa, Chúa Giêsu đang muốn nói rằng: Đây, đây là hình mẫu của sự vĩ đại mà các con đang tìm kiếm. Đây là tiêu chuẩn của Nước Trời.

Hành động này tự nó đã là một câu trả lời gây sốc. Nhưng Chúa còn đi xa hơn nữa bằng một lời khẳng định đanh thép: “Thầy bảo thật anh em: nếu anh em không trở lại mà nên như trẻ nhỏ, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời” (Mt 18,3).

Chúa không nói “hãy hành động như trẻ nhỏ”, mà là “trở lại và nên như trẻ nhỏ”. Động từ “trở lại” (strephó) trong tiếng Hy Lạp mang ý nghĩa một sự hoán cải, một sự quay đầu 180 độ. Nó đòi hỏi một sự thay đổi tận gốc rễ trong tư duy, trong thái độ, trong cách nhìn nhận về bản thân và về Thiên Chúa. Từ bỏ con đường của tham vọng, quyền lực, tự mãn để bước vào con đường của sự đơn sơ, khiêm hạ và tín thác.

Vậy “nên như trẻ nhỏ” có nghĩa là gì?

Chúa Giêsu không cổ vũ sự ngây ngô, thiếu hiểu biết hay tính cách trẻ con, đỏng đảnh. Ngài đang đề cao những phẩm chất tích cực, những nhân đức cốt lõi của một tâm hồn trẻ thơ trước mặt Thiên Chúa.

·        Sự lệ thuộc và tín thác tuyệt đối: Một đứa trẻ hoàn toàn lệ thuộc vào cha mẹ. Nó không lo lắng về ngày mai sẽ ăn gì, mặc gì, ở đâu. Nó tin tưởng một cách tuyệt đối rằng cha mẹ sẽ lo cho nó mọi sự. Trở nên như trẻ nhỏ là có một niềm tín thác như vậy vào Thiên Chúa là Cha. Là nhận ra rằng tự sức mình, chúng ta không thể làm được gì, và phó dâng trọn vẹn cuộc đời mình trong vòng tay quan phòng của Chúa.

·        Sự khiêm nhường và tự biết mình bé nhỏ: Một đứa trẻ không có gì để khoe khoang. Nó không có bằng cấp, không có tài sản, không có địa vị. Nó biết mình nhỏ bé và yếu đuối. Chúa Giêsu nói tiếp: “Vậy ai tự hạ, coi mình như em nhỏ này, người ấy sẽ là người lớn nhất trong Nước Trời” (Mt 18,4). Khiêm nhường không phải là tự ti, mặc cảm, nhưng là nhận ra sự thật về mình trước Thiên Chúa. Là biết rằng mọi ơn lành, mọi khả năng chúng ta có đều là hồng ân Chúa ban. Người khiêm nhường không so bì với ai, không tìm kiếm lời khen của người đời, mà chỉ tìm kiếm vinh quang cho Thiên Chúa.

·        Sự đơn sơ và chân thành: Trẻ em không có những mưu mô, toan tính phức tạp. Chúng sống trong sự thật, vui thì cười, buồn thì khóc. Trái tim của chúng trong sáng. Trở nên như trẻ nhỏ là sống một đời sống không hai lòng, không giả trá. Là đến với Chúa và với tha nhân bằng một con tim chân thành, không đeo mặt nạ.

·        Khả năng đón nhận: Một đứa trẻ luôn mở rộng vòng tay để đón nhận. Nó đón nhận tình yêu thương, sự chăm sóc, quà tặng một cách tự nhiên mà không cảm thấy mình phải “xứng đáng”. Trở nên như trẻ nhỏ là nhận ra rằng Nước Trời là một ân huệ, một món quà nhưng không của Thiên Chúa, chứ không phải là một phần thưởng cho những công trạng của chúng ta. Chúng ta chỉ có thể đón nhận Nước Trời với đôi tay rộng mở của một đứa con.

Tất cả những phẩm chất này dường như đi ngược lại với những gì thế gian coi là thước đo của sự thành công. Nhưng đây lại chính là con đường dẫn đến sự vĩ đại đích thực, sự vĩ đại trong Nước Trời. Và không ai minh họa con đường này tuyệt vời hơn Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu.

Cuộc đời của Thánh Têrêsa diễn ra âm thầm trong bốn bức tường của Đan viện Cát Minh Lisieux. Nhưng từ chính sự âm thầm đó, một thông điệp vĩ đại đã được loan báo cho toàn thế giới: con đường nên thánh dành cho tất cả mọi người, đặc biệt là những tâm hồn bé nhỏ, yếu đuối. Thánh nữ đã sống trọn vẹn lời mời gọi của Chúa Giêsu, “trở nên như trẻ nhỏ”, và ngài gọi đó là “Con Đường Thơ Ấu Thiêng Liêng”.

. Khám phá sự bé nhỏ của bản thân

Têrêsa không phải là một người không có khuyết điểm. Ngài cũng có những yếu đuối, những giới hạn, những cuộc chiến đấu nội tâm. Nhưng thay vì thất vọng về sự yếu đuối của mình, Têrêsa lại biến nó thành nền tảng cho con đường nên thánh. Ngài viết trong tự truyện “Một tâm hồn”: “Con quá nhỏ để leo lên chiếc thang dốc của sự trọn lành”.

Ngài nhận ra mình không thể thực hiện những việc đền tội hãm mình cao siêu như các vị thánh lớn. Ngài không có những thị kiến phi thường. Ngài chỉ là một “tâm hồn bé nhỏ” với những giới hạn rất con người. Sự tự nhận thức này chính là bước đi đầu tiên của sự khiêm nhường. Ngài không cố gắng tỏ ra mình mạnh mẽ, nhưng chấp nhận sự thật về sự yếu đuối của mình trước mặt Chúa.

. Tín thác vào “chiếc thang máy” tình yêu

Chính từ sự nhận thức về sự bé nhỏ của mình, Têrêsa đã có một khám phá tuyệt vời. Ngài viết: “Con muốn tìm một chiếc thang máy để đưa con lên tới Chúa Giêsu, vì con quá nhỏ để leo thang. Chiếc thang máy đó, ôi Giêsu, chính là đôi tay của Người!”.

Đây là hình ảnh tuyệt đẹp về sự tín thác. Nếu các vị thánh khác cố gắng leo từng bậc thang công nghiệp để lên tới đỉnh trọn lành, thì Têrêsa lại chọn cách đứng yên trong sự bé nhỏ của mình và để cho tình yêu thương xót của Chúa Giêsu nâng mình lên. Con đường của Têrêsa không phải là con đường của nỗ lực tự thân, mà là con đường của sự phó thác hoàn toàn. Giống như một đứa trẻ ngủ yên trong vòng tay cha mẹ, Têrêsa an nghỉ trong tình yêu của Thiên Chúa, tin rằng chính Ngài sẽ thánh hóa ngài.

. Thực hành tình yêu trong những việc nhỏ bé

Vậy sự tín thác đó được thể hiện ra bên ngoài như thế nào? Têrêsa đã chứng minh rằng sự vĩ đại không nằm ở bản chất của công việc, mà ở tình yêu mà chúng ta đặt vào trong đó. Đời sống của ngài trong tu viện đầy những công việc tầm thường, lặp đi lặp lại: giặt giũ, quét dọn, làm việc trong phòng thánh...

Ngài đã biến những việc nhỏ bé đó thành những hành vi yêu mến phi thường.

·        Một nụ cười với một chị em khó tính.

·        Một lời nói nhẫn nhịn khi bị hiểu lầm.

·        Gấp áo choàng cho một chị em đãng trí.

·        Chịu đựng cơn đau bệnh mà không một lời phàn nàn.

·        Ngồi cạnh một chị em gây ra tiếng động khó chịu trong giờ nguyện ngắm và biến nó thành một “bản hòa tấu” dâng lên Chúa.

Tất cả những hành động đó, dưới con mắt người đời, đều vô nghĩa và chẳng có gì to tát. Nhưng đối với Têrêsa, đó là những “bông hoa hồng” mà ngài hái dâng cho Chúa Giêsu mỗi ngày. Ngài không chờ đợi những cơ hội lớn lao để chứng tỏ tình yêu, nhưng ngài yêu Chúa trong từng khoảnh khắc nhỏ bé của cuộc sống. Đó chính là bí quyết của sự vĩ đại: làm những việc tầm thường với một tình yêu phi thường.

Câu chuyện của Thánh Têrêsa không phải là một câu chuyện cổ tích xa vời. Đó là một con đường rất thực tế và cụ thể cho mỗi người chúng ta, dù chúng ta là ai, đang ở trong bậc sống nào. Chúng ta có thể không được mời gọi để tử đạo hay làm những phép lạ cả thể, nhưng tất cả chúng ta đều được mời gọi nên thánh ngay trong chính cuộc sống hàng ngày của mình.

Con đường thơ ấu thiêng liêng mời gọi chúng ta hãy “trở nên như trẻ nhỏ” ngay hôm nay, trong chính môi trường của chúng ta.

·        Trong gia đình: Thay vì đòi hỏi sự phục vụ, chúng ta hãy tập phục vụ trong âm thầm: một bữa cơm nấu với tất cả tình yêu, một lời động viên cho người phối ngẫu sau một ngày làm việc mệt mỏi, sự kiên nhẫn lắng nghe con cái, một sự tha thứ không oán trách. Đó là con đường bé nhỏ.

·        Nơi làm việc: Thay vì ganh đua, tranh giành địa vị, chúng ta hãy làm công việc của mình một cách tận tụy và lương tâm, không phải để sếp khen, mà là để làm vinh danh Chúa. Giúp đỡ một người đồng nghiệp đang gặp khó khăn, nói một lời chân thật thay vì xu nịnh, giữ sự vui vẻ ngay cả khi áp lực. Đó là con đường bé nhỏ.

·        Trong giáo xứ và cộng đoàn: Thay vì tìm kiếm vai trò nổi bật, chúng ta hãy sẵn sàng làm những công việc không ai thấy: dọn dẹp một góc nhà thờ, thăm một người già neo đơn, cầu nguyện âm thầm cho những người đang gặp thử thách. Đó là con đường bé nhỏ.

·        Trong các mối tương quan: Thay vì nuôi dưỡng sự tức giận, oán hờn khi bị xúc phạm, chúng ta hãy tập mỉm cười và cầu nguyện cho người làm tổn thương mình. Đó là một trong những hành vi “bé nhỏ” nhưng lại anh hùng nhất.

Tất cả những việc đó không đòi hỏi tài năng phi thường, nhưng đòi hỏi một tình yêu lớn lao và một sự khiêm tốn sâu sắc. Nó đòi hỏi chúng ta phải chiến thắng cái tôi ích kỷ, cái tôi luôn muốn làm “người lớn nhất” của mình. Mỗi khi chúng ta chọn làm một việc tốt nhỏ bé vì lòng yêu mến Chúa, chúng ta đang bước đi trên con đường của Thánh Têrêsa, và chúng ta đang thực sự trở nên vĩ đại trước mặt Thiên Chúa.

Chúa Giêsu kết thúc bài Tin Mừng bằng một lời hứa: “Ai tiếp đón một em nhỏ như em này vì danh Thầy, là tiếp đón chính Thầy” (Mt 18,5). Lời này không chỉ nói về việc tiếp đón trẻ em theo nghĩa đen. Nó còn có nghĩa là khi chúng ta trân trọng, yêu mến và thực hành sự khiêm tốn, đơn sơ, bé nhỏ trong tâm hồn, chúng ta đang mở lòng ra để tiếp đón chính Chúa Giêsu ngự vào cuộc đời mình. Khi chúng ta phục vụ những người bé nhỏ, yếu đuối, bị bỏ rơi trong xã hội, chúng ta cũng đang phục vụ chính Chúa.

Câu hỏi của các môn đệ, “Ai là người lớn nhất trong Nước Trời?”, đã được Chúa Giêsu trả lời một cách dứt khoát và được Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu minh chứng bằng cả cuộc đời. Người lớn nhất không phải là người quyền lực nhất, tài giỏi nhất hay nổi tiếng nhất. Người lớn nhất là người bé nhỏ nhất, khiêm hạ nhất, và tín thác vào Chúa nhất. Người lớn nhất là người biết biến mỗi giây phút của cuộc đời thành một hành vi yêu mến, dù đó là hành vi nhỏ bé và âm thầm nhất.

Trong thế giới hôm nay, một thế giới say mê những gì khổng lồ, hào nhoáng, sứ điệp về con đường bé nhỏ của Thánh Têrêsa cần thiết hơn bao giờ hết. Nó giải thoát chúng ta khỏi gánh nặng của sự cạnh tranh, khỏi nỗi lo âu phải chứng tỏ bản thân. Nó mang lại cho chúng ta sự bình an và niềm vui đích thực khi biết rằng giá trị của chúng ta không nằm ở những gì chúng ta làm, mà ở việc chúng ta là con cái yêu dấu của Thiên Chúa.

Khi còn sống, Thánh Têrêsa đã hứa: “Sau khi tôi qua đời, tôi sẽ làm một trận mưa hoa hồng”. Những “cơn mưa hoa hồng” đó chính là vô số ơn lành mà ngài chuyển cầu cho những ai chạy đến với ngài, những ai noi gương ngài bước đi trên con đường thơ ấu thiêng liêng.

Trong Thánh lễ hôm nay, chúng ta hãy xin Chúa, qua lời chuyển cầu của Thánh Têrêsa, ban cho mỗi người chúng ta một tâm hồn trẻ thơ. Xin cho chúng ta ơn hoán cải, để “trở lại” và từ bỏ những tham vọng của người lớn, để mặc lấy sự khiêm tốn, đơn sơ và tín thác. Xin cho chúng ta biết yêu mến Chúa trong từng công việc nhỏ bé hằng ngày, để cuộc đời chúng ta, dù âm thầm, cũng trở thành một bài ca chúc tụng tình yêu Thiên Chúa. Và nhờ đó, chúng ta sẽ được kể vào số những người “lớn nhất” trong Nước Trời, không phải vì công trạng của chúng ta, mà vì lòng thương xót vô biên của Chúa. Amen.

Lm. Anmai, CSsR

LỄ THÁNH NỮ TÊRÊSA HÀI ĐỒNG GIÊSU, TRINH NỮ, TIẾN SĨ HỘI THÁNH

CUỘC CÁCH MẠNG CỦA TIN MỪNG: "NÊN NHƯ TRẺ NHỎ"

Hôm nay, cùng với toàn thể Giáo Hội, chúng ta hân hoan mừng kính Thánh Nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu, một vị thánh trẻ trung nhưng lại mang một tầm vóc thiêng liêng vĩ đại. Chị được mệnh danh là "bông hoa nhỏ của Chúa Giêsu", và được Giáo Hội tôn vinh là Tiến sĩ Hội Thánh, Bổn mạng các xứ truyền giáo. Cuộc đời của chị chỉ vỏn vẹn 24 năm trên dương thế, phần lớn là trong bốn bức tường của Dòng Kín Cát Minh, không có những hành động phi thường, không có những phép lạ cả thể lúc sinh thời. Vậy điều gì đã làm nên sự vĩ đại của một tâm hồn bé nhỏ như thế?

Câu trả lời nằm chính trong trang Tin Mừng mà chúng ta vừa nghe. Khi các môn đệ còn đang bận tâm tranh luận xem "ai là người lớn nhất trong Nước Trời?", thì Chúa Giêsu đã mang đến một câu trả lời gây chấn động: "Nếu anh em không trở lại mà nên như trẻ nhỏ, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời". Thánh Têrêsa chính là người đã sống và chứng thực cho câu trả lời ấy một cách trọn vẹn nhất qua "con đường thơ ấu thiêng liêng" của mình.

Trong tâm tình của ngày lễ hôm nay, xin mời cộng đoàn cùng chiêm ngắm dung mạo của Thánh Têrêsa và lắng nghe lời mời gọi của Chúa Giêsu, để khám phá ra con đường nên thánh không phải là một con đường xa vời, nhưng là một lối đi bé nhỏ, đơn sơ và đầy ắp tình yêu thương, dành cho tất cả mọi người chúng ta.

Bài Tin Mừng hôm nay bắt đầu bằng một câu hỏi rất "người" của các môn đệ: "Thưa Thầy, ai là người lớn nhất trong Nước Trời?". Câu hỏi này phản ánh một khát vọng sâu xa và muôn thuở của con người: khát vọng được công nhận, được đề cao, được chiếm một vị trí quan trọng. Các môn đệ, những người đã từ bỏ mọi sự để đi theo Chúa, vẫn không thoát khỏi cám dỗ về địa vị và quyền lực. Các ông vẫn suy nghĩ theo lối trần gian: đi theo một vị Thầy quyền năng thì sau này mình cũng phải có một chỗ đứng xứng đáng trong vương quốc của Ngài. Các ông hình dung Nước Trời như một vương quốc trần thế với những thứ bậc, chức tước, và các ông muốn biết ai sẽ là người đứng đầu, chỉ sau Thầy Giêsu.

Đây không chỉ là câu chuyện của các môn đệ năm xưa, mà còn là câu chuyện của mỗi chúng ta ngày hôm nay. Trong một xã hội đầy cạnh tranh, chúng ta được dạy dỗ từ nhỏ phải luôn cố gắng để trở thành người giỏi nhất, thành công nhất, có địa vị cao nhất. Chúng ta đo lường giá trị của bản thân và người khác qua những gì họ đạt được: bằng cấp, chức vụ, tài sản, danh tiếng. Cái "tôi" của con người luôn có xu hướng muốn vươn lên, muốn được người khác nể trọng và ngưỡng mộ. Ngay cả trong đời sống đạo, chúng ta cũng có thể vô tình mang thứ não trạng này vào. Chúng ta có thể tự hào về sự đạo đức của mình, về những công việc mình làm cho nhà thờ, về sự hiểu biết Kinh Thánh của mình, và âm thầm so sánh mình với người khác. Chúng ta muốn trở thành một "Kitô hữu lớn", một người có vai vế trong cộng đoàn.

Chính vì thế, câu hỏi của các môn đệ cũng là câu hỏi của chúng ta. Chúng ta cũng đang đi tìm "sự vĩ đại". Nhưng câu trả lời của Chúa Giêsu lại hoàn toàn đi ngược lại với mọi logic và mong đợi của con người.

Thay vì đưa ra một danh sách các tiêu chuẩn để trở nên "lớn nhất" như các môn đệ mong chờ, Đức Giêsu đã làm một hành động mang tính biểu tượng sâu sắc: Ngài gọi một em nhỏ đến, đặt vào giữa các ông. Hình ảnh em nhỏ đứng giữa những người đàn ông trưởng thành, những người đang tranh luận về quyền lực, tự nó đã là một bài giảng hùng hồn. Rồi Ngài tuyên bố một chân lý nền tảng của Nước Trời: "Thầy bảo thật anh em: nếu anh em không trở lại mà nên như trẻ nhỏ, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời."

Đây là một cuộc cách mạng thật sự trong tư tưởng. Chúa Giêsu không chỉ trả lời câu hỏi "ai lớn nhất", mà Ngài còn định nghĩa lại điều kiện căn bản để "được vào" Nước Trời. Con đường vào Nước Trời không phải là một con đường đi lên bằng tham vọng, mà là một con đường đi xuống trong sự khiêm hạ, một cuộc "trở lại" (tiếng Hy Lạp là strephō, có nghĩa là quay lại, đảo ngược hướng đi). Chúng ta phải từ bỏ con đường tìm kiếm sự vĩ đại của thế gian để quay về với tình trạng nguyên sơ như một đứa trẻ.

Vậy, "nên như trẻ nhỏ" có nghĩa là gì?

Chắc chắn Chúa Giêsu không có ý muốn chúng ta trở nên trẻ con, tức là ngây ngô, thiếu trách nhiệm, hay đỏng đảnh. Trái lại, Ngài muốn chúng ta mang lấy những đức tính tốt đẹp của một đứa trẻ trong mối tương quan với Thiên Chúa:

Sự đơn sơ và tin tưởng tuyệt đối: Một đứa trẻ hoàn toàn tin tưởng vào cha mẹ mình. Trong mắt nó, cha mẹ là người mạnh nhất, giỏi nhất, có thể làm được mọi sự. Nó không hoài nghi, không tính toán. Khi cha mẹ hứa điều gì, nó tin chắc sẽ nhận được điều đó. "Nên như trẻ nhỏ" là có được một niềm tin phó thác như vậy vào Thiên Chúa, là Cha của chúng ta. Là tin rằng Ngài luôn yêu thương ta, quan phòng cho ta, và mọi sự xảy đến trong đời ta đều nằm trong kế hoạch tốt lành của Ngài, ngay cả khi chúng ta không hiểu hết.

Sự lệ thuộc và khiêm tốn tự nhiên: Một đứa trẻ biết mình yếu đuối, nhỏ bé, và hoàn toàn lệ thuộc vào cha mẹ trong mọi sự, từ miếng ăn, giấc ngủ đến sự an toàn. Nó không tự phụ, không cho rằng mình có thể tự lo liệu mọi thứ. Chính sự yếu đuối đó lại là sức mạnh của nó, vì nó luôn biết chạy đến với cha mẹ. "Nên như trẻ nhỏ" là nhận ra sự yếu đuối, giới hạn và thân phận tội lỗi của mình trước mặt Thiên Chúa. Là nhận ra rằng nếu không có ơn Chúa, chúng ta không thể làm được gì. Sự khiêm tốn này không phải là tự ti mặc cảm, mà là một sự thật giải thoát chúng ta khỏi gánh nặng của kiêu ngạo, khỏi áp lực phải luôn tỏ ra mạnh mẽ và hoàn hảo.

Không màng danh vọng, địa vị: Trẻ em chơi với nhau một cách hồn nhiên. Chúng không quan tâm bạn mình giàu hay nghèo, gia đình có địa vị hay không. Chúng không có tham vọng quyền lực hay mưu mô chiếm đoạt vị trí của người khác. "Nên như trẻ nhỏ" là có một trái tim trong sạch, không bị vẩn đục bởi những toan tính về danh lợi, không ghen tị khi thấy người khác hơn mình, nhưng vui với niềm vui của họ.

Chúa Giêsu kết luận: "Vậy ai tự hạ, coi mình như em nhỏ này, người ấy sẽ là người lớn nhất trong Nước Trời." Sự vĩ đại đích thực trong Nước Trời được đo lường bằng sự khiêm hạ. Càng tự hạ mình xuống, càng trở nên bé nhỏ, thì lại càng trở nên cao trọng trước mặt Thiên Chúa. Đây chính là nghịch lý của Tin Mừng, và cũng chính là bí quyết nên thánh mà Thánh Têrêsa Hài Đồng Giêsu đã khám phá và sống một cách tuyệt vời.

Nếu Tin Mừng hôm nay là lý thuyết, thì cuộc đời của Thánh Têrêsa chính là thực hành sống động nhất. Chị không phát minh ra một linh đạo mới, nhưng chị đã sống đến tận cùng lời mời gọi "nên như trẻ nhỏ" của Chúa Giêsu. Chị gọi đó là "con đường nhỏ" hay "con đường thơ ấu thiêng liêng".

. Khám phá "Con Đường Nhỏ"

Thánh Têrêsa, ngay từ khi còn ở trong Dòng Kín, đã khao khát nên thánh một cách mãnh liệt. Nhưng khi nhìn vào cuộc đời của các vị đại thánh đi trước với những cuộc khổ chế phi thường, những cuộc tử đạo anh hùng, chị cảm thấy mình quá nhỏ bé, yếu đuối và bất lực. Chị tự nhủ: "Làm sao một tâm hồn bé mọn như con có thể đạt tới sự trọn lành mà Chúa đòi hỏi?". Chị cảm thấy mình không thể leo lên "chiếc thang thánh thiện" đầy gian nan đó.

Nhưng thay vì nản lòng, chính trong sự nhận thức về sự bé nhỏ của mình, Têrêsa đã khám phá ra một con đường hoàn toàn mới. Chị viết trong tự truyện "Một Tâm Hồn": "Con muốn tìm một chiếc thang máy để được nâng lên tới Chúa Giêsu, vì con quá nhỏ để có thể trèo lên chiếc thang dốc của sự trọn lành". Và rồi chị tìm thấy câu trả lời trong Kinh Thánh: "Ai là kẻ bé mọn, hãy đến với Ta" (Cn 9,4). Chị reo lên sung sướng: "Chiếc thang máy nâng con lên tới trời chính là đôi tay của Chúa Giêsu!".

"Con đường nhỏ" của Têrêsa chính là con đường của sự tín thác hoàn toàn vào lòng thương xót của Chúa Cha, thay vì cậy dựa vào sức riêng của mình. Chị hiểu rằng sự thánh thiện không phải là kết quả của những nỗ lực phi thường của con người, mà trước hết là một hồng ân của Thiên Chúa. Bổn phận của chúng ta là nhận ra sự bé nhỏ của mình và để cho Chúa hành động, để cho đôi tay yêu thương của Ngài bồng ẵm và nâng chúng ta lên.

. Sống "Con Đường Nhỏ" mỗi ngày

Con đường thơ ấu thiêng liêng của Thánh Têrêsa không phải là một con đường ủy mị hay thụ động. Đó là một con đường của tình yêu năng động, được thể hiện qua những việc làm hết sức bình thường trong cuộc sống hàng ngày.

·        Tình yêu trong những việc nhỏ bé: Têrêsa hiểu rằng mình không thể làm những việc lớn lao như các vị tử đạo hay các nhà truyền giáo vĩ đại. Vì vậy, chị quyết tâm biến những công việc nhỏ nhặt, tầm thường nhất trong tu viện thành những hành vi của tình yêu. Một nụ cười với một chị em khó tính, một lời nói cảm thông, sự kiên nhẫn khi bị hiểu lầm, nhặt một cây kim rơi dưới đất, xếp gọn áo cho một chị khác... tất cả đều được chị làm vì lòng mến Chúa. Chị ví những hành động nhỏ bé này như những cánh hoa hồng rải dưới chân Chúa Giêsu. Chị đã chứng minh rằng sự vĩ đại của một hành động không nằm ở bản chất của nó, mà ở tình yêu ta đặt vào trong đó.

·        Chấp nhận sự yếu đuối của mình: Têrêsa không che giấu những yếu đuối của mình. Chị thường ngủ gật trong giờ kinh nguyện, cảm thấy khô khan, nguội lạnh. Thay vì dằn vặt, chị chấp nhận sự yếu đuối đó và dâng nó cho Chúa. Chị nói: "Con vui mừng không phải chỉ khi con quảng đại, mà cả khi con yếu đuối nữa, vì khi ấy con ít có dịp tự mãn và con có thể nghĩ rằng Chúa Giêsu đang bồng con trên tay". Đây chính là tinh thần "tự hạ, coi mình như em nhỏ" mà Chúa Giêsu đã nói. Chị không cố gắng để trở nên hoàn hảo trước mặt Chúa bằng sức riêng, nhưng chị để cho lòng thương xót của Chúa lấp đầy sự khốn cùng của chị.

·        Lòng tín thác không lay chuyển: Ngay cả trong những thử thách đức tin lớn lao nhất vào cuối đời, khi tâm hồn bị bóng tối của sự nghi ngờ bao phủ, Têrêsa vẫn một lòng tín thác. Chị ví mình như một em bé bị lạc trong đêm tối, không nhìn thấy gì, nhưng vẫn tin rằng Cha mình đang ở gần và vẫn tiếp tục gọi "Abba, Cha ơi!". Lòng tín thác ấy chính là đỉnh cao của đời sống thơ ấu thiêng liêng, là sự phó dâng trọn vẹn đời mình cho Thiên Chúa, dù trong ánh sáng hay bóng tối, dù trong niềm vui hay thử thách.

Thánh Têrêsa đã sống trọn vẹn Tin Mừng hôm nay. Chị đã "trở lại", từ bỏ con đường tìm kiếm sự vĩ đại theo kiểu thế gian để đi vào con đường bé nhỏ của Tin Mừng. Chị đã "nên như trẻ nhỏ", hoàn toàn tín thác, khiêm hạ và đơn sơ trước mặt Chúa. Và chính vì đã "tự hạ", coi mình là người bé mọn nhất, chị đã được Thiên Chúa tôn vinh và trở thành "người lớn nhất" trong Nước Trời, một vị thánh Tiến sĩ có sức ảnh hưởng lan rộng khắp thế giới.

Mừng lễ Thánh Têrêsa không chỉ là để chúng ta chiêm ngắm một tấm gương sáng ngời, nhưng quan trọng hơn là để chúng ta đón nhận sứ điệp của ngài và áp dụng vào chính cuộc sống của mình. "Con đường nhỏ" của Thánh Têrêsa không phải là một con đường dành riêng cho các tu sĩ trong bốn bức tường tu viện. Trái lại, đó là con đường nên thánh dành cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người bình thường như chúng ta, những người đang sống giữa những lo toan, bộn bề của cuộc sống.

Lời mời gọi "nên như trẻ nhỏ" và sống "con đường nhỏ" vẫn còn nguyên giá trị cho chúng ta hôm nay:

Trong đời sống gia đình: Gia đình là môi trường lý tưởng để thực hành con đường nhỏ. Đó là nơi chúng ta có thể thể hiện tình yêu qua những việc làm cụ thể: một lời nói dịu dàng với người bạn đời sau một ngày làm việc mệt mỏi; sự kiên nhẫn lắng nghe con cái kể chuyện; sự hy sinh từ bỏ một sở thích cá nhân vì niềm vui chung của cả nhà; một lời xin lỗi chân thành khi lỡ lời; một lời cầu nguyện thầm cho các thành viên trong gia đình. Đó chính là những cánh hoa hồng mà chúng ta có thể dâng lên Chúa mỗi ngày.

Trong môi trường làm việc: Nơi công sở, chúng ta được mời gọi sống khiêm tốn, không tìm cách tôn vinh bản thân hay hạ bệ người khác. Chúng ta có thể thực hành con đường nhỏ bằng cách làm việc với tất cả sự tận tâm và trung thực; sẵn lòng giúp đỡ đồng nghiệp; không tham gia vào những câu chuyện ngồi lê đôi mách; giữ một thái độ vui vẻ, tích cực ngay cả khi công việc áp lực. Mỗi hành động nhỏ được làm với tình yêu đều trở thành một lời chứng cho Tin Mừng.

Trong đời sống cộng đoàn giáo xứ: Chúng ta không cần phải làm những việc lớn lao mới là phục vụ Chúa. Chúng ta có thể góp phần xây dựng Nước Trời bằng cách tham gia một công việc thầm lặng như cắm hoa, dọn dẹp nhà thờ; thăm hỏi một người già neo đơn trong giáo xứ; dành thời gian dạy giáo lý cho các em nhỏ; hay đơn giản là đến nhà thờ sớm một chút để thinh lặng cầu nguyện. "Ai tiếp đón một em nhỏ như em này vì danh Thầy, là tiếp đón chính Thầy". Khi chúng ta phục vụ những người bé mọn nhất với một trái tim khiêm hạ, là chúng ta đang phục vụ chính Chúa Giêsu.

1.    Trong đời sống cá nhân: Điều quan trọng nhất là hãy tập có một con tim của trẻ thơ trước mặt Chúa. Hãy đến với Chúa trong cầu nguyện một cách đơn sơ, chân thành, kể cho Ngài nghe mọi niềm vui, nỗi buồn, những thành công và cả những thất bại của chúng ta. Khi vấp ngã, đừng nản lòng, nhưng hãy chạy ngay đến với lòng thương xót của Chúa như một đứa trẻ chạy vào lòng mẹ sau khi ngã. Hãy tin tưởng rằng tình yêu của Chúa lớn hơn tội lỗi của chúng ta, và Ngài luôn sẵn sàng tha thứ và nâng chúng ta dậy.

Thế giới hôm nay vẫn không ngừng hỏi câu hỏi của các môn đệ: "Làm sao để trở nên vĩ đại?". Người ta chạy theo quyền lực, danh vọng, tiền tài và nghĩ rằng đó là thước đo của sự thành công. Nhưng Chúa Giêsu và vị thánh nhỏ bé Têrêsa Hài Đồng Giêsu đã chỉ cho chúng ta một con đường khác, một sự vĩ đại khác: sự vĩ đại của con tim khiêm hạ, sự vĩ đại của một tình yêu đơn sơ, sự vĩ đại của một niềm tín thác vô bờ.

Con đường đó không đòi hỏi những điều phi thường, nhưng đòi hỏi một tình yêu phi thường trong những điều bình thường. Con đường đó mời gọi chúng ta không phải là cố gắng vươn lên, mà là vui vẻ chấp nhận sự nhỏ bé của mình để Thiên Chúa có thể hành động và tỏ lộ quyền năng của Ngài qua sự yếu đuối của chúng ta.

Trong Thánh lễ này, chúng ta hãy dâng lên Chúa tất cả những yếu đuối, giới hạn của chúng ta. Xin Chúa, qua lời chuyển cầu của Thánh Nữ Têrêsa Hài Đồng Giêsu, ban cho mỗi người chúng ta một tâm hồn đơn sơ như trẻ nhỏ, để chúng ta biết yêu mến Chúa trên hết mọi sự và yêu thương nhau trong những việc làm nhỏ bé hàng ngày. Xin cho chúng ta can đảm bước đi trên "con đường nhỏ" của thánh nhân, một con đường chắc chắn sẽ dẫn chúng ta đến sự sống đời đời và trở nên "người lớn nhất" trong Nước Trời. Amen.

Lm. Anmai, CSsR