Làm phước – đừng đợi giàu mới làm

LÀM PHƯỚC – ĐỪNG ĐỢI GIÀU MỚI LÀM

Người đời thường định nghĩa Phước bằng những con số, bằng vật chất hiện hữu, bằng sự hào nhoáng của những công trình vĩ đại hay những khoản đóng góp kếch xù. Trong tâm thức chung, "làm phước" đồng nghĩa với việc "bỏ tiền ra", là một hành vi cần đến sự dư dả, cần đến sự giàu có. Chính cái định nghĩa vật chất hóa ấy đã vô tình dựng nên một rào cản vô hình, khiến bao người nghèo khó tự nhủ: "Chờ khi nào tôi giàu, tôi sẽ làm phước lớn," rồi mãi mãi mắc kẹt trong sự chờ đợi, quên mất rằng chính cuộc sống thường nhật của họ, từng hơi thở và từng ý nghĩ, đã là mảnh đất màu mỡ nhất để gieo trồng hạt Phước lành. Phước, theo lẽ chân nguyên, không phải thứ ta đem dâng, mà là cách ta sống từng ngày, là chất liệu tâm linh ta dùng để dệt nên tấm áo cuộc đời mình.

Kỳ thực, Phước chẳng nằm trong tờ tiền, Phước nằm sâu thẳm trong cái Tâm. Một tờ tiền dù mệnh giá lớn đến đâu, nếu được đặt lên bàn thờ với một cái Tâm so đo, tính toán, với một ý nghĩ mong cầu được đáp trả gấp bội, thì cái "Phước" ấy đã vơi đi một nửa, thậm chí chỉ còn là một cuộc giao dịch thế tục. Ngược lại, một lời nói dịu dàng, một cử chỉ nâng đỡ, một khoảnh khắc lắng nghe chân thành – những hành động tưởng chừng nhỏ bé, không tốn kém tiền bạc nhưng lại đòi hỏi sự buông bỏ lớn lao về cái Tôi, về sự vội vã, về thói quen phán xét – đó mới chính là Phước báu chân thật. Khi ta nói lời nhẹ, giúp người đối diện tránh khỏi tổn thương, ta không chỉ mang lại an ủi cho họ mà còn thanh lọc chính khẩu nghiệp của mình. Khi ta trao đi một ánh mắt hiền hòa, làm dịu đi nỗi bất an của người khác, ta đã tự mình thắp lên ngọn đèn từ bi trong cõi lòng, và ánh sáng ấy chính là Phước. Phước là sự hiện diện của Tình Thương trong từng chi tiết sống, một thứ Tình Thương không cần hình tướng, không cần chứng nhận.

Thật đáng thương cho những người cả đời cần mẫn tích lũy tiền bạc, mà lại quên bẵng đi việc tích phước. Họ làm giàu bằng mọi giá, nhưng cái giá phải trả là sự chai sạn của tâm hồn. Họ nói năng như những nhát dao vô hình, sắc lạnh và đay nghiến, khiến những người xung quanh phải cúi đầu né tránh. Họ bước đi trong đời với một tốc độ căng thẳng, luôn vội chen, luôn giành giật, luôn nhìn mọi sự vật, mọi con người qua lăng kính hơn thua và tính toán từng chút một. Của cải vật chất của họ có thể chất cao như núi, nhưng cái Phước họ tích được lại mỏng manh như sương khói. Cuối cùng, họ sống trong nhung lụa nhưng không có được một khoảnh khắc an nhiên thực sự, cái Tâm luôn bất an, luôn sợ hãi bị mất mát, luôn mệt mỏi vì phải giữ gìn và đối phó. Đó là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy sự giàu có bên ngoài không thể nào bù đắp được sự nghèo nàn của Phước báu nội tại.

Ngược lại, có những con người mà cuộc sống vật chất chẳng hề dư dả, đôi khi còn phải chật vật mưu sinh, nhưng Phước báu của họ lại dày vô kể, tỏa ra một vầng sáng dịu dàng và kiên cố. Họ làm được điều đó không phải vì họ có tiền, mà vì họ có một cái Tâm biết sống mềm, biết thương, biết buông bỏ. Họ hiểu rằng Phước không phải là việc làm thêm vào cuộc sống, mà là chất lượng của chính cuộc sống đó. Làm Phước thật ra dễ lắm, chỉ cần một tấm lòng không keo kiệt, không bám chấp. Keo kiệt không chỉ là keo kiệt tiền bạc, mà còn là keo kiệt nụ cười, keo kiệt sự tha thứ, keo kiệt lòng bao dung và keo kiệt thời gian lắng nghe người khác. Người keo kiệt trong tâm trí sẽ luôn thấy mình thiếu thốn, dù họ có sở hữu cả gia tài.

Phước báu lớn nhất và đơn giản nhất chính là sự lựa chọn không làm người khác khổ. Đôi khi, ta không cần phải làm điều gì đó to lớn để giúp đỡ, chỉ cần dừng lại sự gây phiền nhiễu, dừng lại sự phán xét, dừng lại những lời nói cay độc đã là đang tạo ra Phước. Ta buông bớt tính toán, bớt hơn thua, bớt những lời nặng nhẹ, đó chính là hành vi gieo hạt Phước trực tiếp vào mảnh đất tâm hồn mình. Phước không đợi ta phải vào chùa, phải làm lễ cúng tế cầu kỳ mới có, mà nó hiển hiện ngay trong từng hơi thở ta hít vào và thở ra, trong từng hành động ta thực hiện, trong từng ý nghĩ ta vun đắp. Phước là một dòng suối trong mát chảy từ nguồn Tâm thanh tịnh, tưới tắm cho chính cuộc đời ta.

Phước là sự gieo trồng hạt giống tốt lành trong tâm mình, một quá trình không cần tiền vốn mà chỉ cần sự tỉnh thức và ý chí. Khi ta gieo được hạt lành, ta đang xây dựng một tài sản vô hình, một điểm tựa vững chắc không thể bị tước đoạt bởi bất cứ biến cố nào của cuộc đời. Để rồi, khi đời khó khăn, khi bão tố ập đến, ta vẫn còn một mảnh đất êm đềm, một bến bờ bình an để dựa vào, đó chính là năng lượng Phước báu đã tích lũy từ những hành động tử tế, không vụ lợi. Người có Phước dày tự khắc có một sự bình an nội tại, một khả năng ứng phó mềm dẻo trước nghịch cảnh, một cái nhìn nhẹ nhõm và buông xả trước những được mất của thế gian.

Ta cần phải hiểu rõ, Phước không phải để khoe khoang, Phước là để xài. Ta xài Phước bằng cách nào? Ta xài Phước bằng sự bình an không cần giải thích, xài bằng lòng nhẹ nhõm không bị trói buộc bởi tham sân si, xài bằng nụ cười không sợ hãi trước tương lai. Cái Phước ấy không hao mòn theo thời gian, mà càng xài lại càng đầy. Khi ta giúp một người mà không cần họ biết ơn, khi ta nhường nhịn một người xa lạ mà không cần họ nhìn thấy, khi ta giữ một lời hứa với chính mình về sự tử tế, chính lúc đó, ngân hàng Phước báu tâm linh của ta đang gia tăng. Đây là thứ tài sản mà kẻ trộm không thể lấy, lửa cháy không thể thiêu, nước lũ không thể cuốn trôi.

Sự đợi chờ để "giàu rồi mới làm phước" là một sự trì hoãn nguy hiểm, bởi nó tước đi cơ hội sống thiện lương ngay trong giây phút hiện tại. Đời người vô thường, ta không biết ngày mai sẽ ra sao. Nếu cứ mãi giữ cái Tâm keo kiệt và lạnh lùng, thì dù có tích được bao nhiêu tiền bạc, khi cái chết gõ cửa, ta vẫn phải ra đi với hai bàn tay trắng và một tâm hồn trống rỗng Phước lành. Phước là hơi thở, là máu thịt của đời sống tinh thần. Ta cần Phước để nuôi dưỡng sự thanh thoát, sự tử tế của mình ngay lúc này, để mỗi ngày trôi qua không phải là sự tích lũy tham lam mà là sự kiến tạo nhân cách.

Mỗi chúng ta đều là một triệu phú Phước báu tiềm ẩn, bởi ai cũng có trong tay những tài sản vô giá: lời nói, ánh mắt, thời gian, sự cảm thông. Hãy sử dụng những tài sản ấy một cách rộng lượng. Hãy để Phước không còn là một mục tiêu xa xôi phải đeo đuổi bằng tiền bạc, mà trở thành bản chất của việc ta là ai. Cầu cho mỗi chúng ta đều biết "làm phước" ngay trong chính cách sống của mình, bằng sự nhẫn nại trong lời nói, sự bao dung trong hành động, và sự thanh tịnh trong ý nghĩ – để đời nhẹ như mây trôi trên trời cao, và lòng an như ngọn gió thổi qua cánh đồng vắng lặng.

Lm. Anmai, CSsR.