Ý nghĩa Mùa Vọng

Ý NGHĨA MÙA VỌNG

Khi những cơn gió lạnh cuối năm bắt đầu len lỏi qua từng con phố và tờ lịch trên tường mỏng dần đi, lòng người thường dấy lên một cảm giác chộn rộn khó tả. Đó là sự giao thoa giữa nỗi tiếc nuối thời gian trôi qua và niềm hân hoan đón chờ một điều gì đó mới mẻ. Trong dòng chảy hối hả của những ngày cuối năm, khi thế giới bên ngoài rực rỡ với đèn hoa và những bản nhạc vui tươi, thì trong chiều sâu tâm linh, nhân loại bước vào một khoảng thời gian đặc biệt: Mùa Vọng. Không ồn ào hay phô trương, Mùa Vọng mang một vẻ đẹp trầm mặc, là khoảng lặng cần thiết để tâm hồn con người tìm về với những giá trị nguyên bản của niềm tin và hy vọng.

Để hiểu thấu đáo về Mùa Vọng, ta không thể chỉ nhìn nhận nó như một bước đệm, một khúc dạo đầu đếm ngược đến ngày lễ Giáng Sinh. Trong nguyên ngữ Latinh, "Adventus" không chỉ có nghĩa là chờ đợi, mà là "đang đến" hoặc "sự ngự đến". Ý nghĩa này mở ra một không gian thời gian ba chiều đầy nhiệm mầu. Đó là sự tưởng niệm về quá khứ, khi nhân loại mòn mỏi trông chờ Đấng Cứu Thế sinh ra trong lịch sử tại Bethlehem; là sự hướng về tương lai, khi Đấng ấy sẽ trở lại trong vinh quang vào ngày sau hết; và quan trọng hơn cả, là sự hiện diện trong hiện tại, khi Ngài đến viếng thăm tâm hồn mỗi người trong từng khoảnh khắc của cuộc sống thường nhật. Chính vì thế, Mùa Vọng không phải là sự chờ đợi thụ động trong mỏi mòn, mà là một sự "tỉnh thức" đầy năng động và hân hoan.

Màu tím chủ đạo bao trùm lên phụng vụ và không gian của Mùa Vọng thường gợi cho người ta suy nghĩ về sự u buồn hay sám hối kh khắc khổ như trong Mùa Chay. Tuy nhiên, sắc tím của Mùa Vọng mang một sắc thái hoàn toàn khác biệt: đó là màu của lòng chung thủy đợi chờ, màu của màn đêm trước khi bình minh ló dạng, và là màu của vương quyền đón chờ Vua Hòa Bình. Nó nhắc nhở con người ta cần phải chậm lại. Trong một thế giới tôn sùng tốc độ và sự thỏa mãn tức thì, Mùa Vọng là một lời mời gọi lội ngược dòng. Nó mời gọi chúng ta tạo ra những "sa mạc" trong tâm hồn—những khoảng trống tĩnh lặng giữa ồn ào phố thị—để lắng nghe tiếng nói nội tâm và tiếng gọi thiêng liêng. Sự chờ đợi trong Mùa Vọng, vì thế, trở thành một hành trình tu luyện, dạy cho con người biết kiên nhẫn, biết nuôi dưỡng khát vọng và biết trân trọng những gì sắp đến.

Trung tâm của Mùa Vọng chính là niềm Hy Vọng. Nhưng niềm hy vọng này không phải là sự lạc quan ngây thơ rằng mọi khó khăn sẽ tự nhiên biến mất, hay cuộc sống sẽ luôn trải hoa hồng. Niềm hy vọng Kitô giáo, được thắp lên trong Mùa Vọng, là sự xác tín rằng ngay cả trong những hoàn cảnh tăm tối nhất, tuyệt vọng nhất của phận người, Ánh Sáng vẫn hiện hữu và Thiên Chúa không bao giờ bỏ rơi con người. Hình ảnh vòng hoa Mùa Vọng với những ngọn nến được thắp sáng dần qua từng tuần là biểu tượng hùng hồn nhất cho chân lý này. Khi bóng tối của mùa đông (theo nghĩa đen ở phương Tây) hay bóng tối của khổ đau và tội lỗi bao trùm, ánh sáng không bị dập tắt mà ngày càng lan tỏa mạnh mẽ hơn. Mỗi ngọn nến được thắp lên là một lời khẳng định: bóng tối không bao giờ có tiếng nói cuối cùng.

Bên cạnh niềm hy vọng, Mùa Vọng còn mang đậm ý nghĩa của sự dọn mình và hoán cải. Lời kêu gọi của Gioan Tiền Hô vang vọng qua hàng ngàn năm: "Hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi". Con đường ở đây không phải là những đại lộ thênh thang rải nhựa, mà là con đường dẫn vào trái tim của mỗi người. Những "thung lũng" của sự hờ hững, lười biếng cần được lấp đầy; những "đồi núi" của sự kiêu ngạo, tự mãn cần được bạt xuống; và những khúc quanh co của sự dối trá, lọc lừa cần được uốn cho thẳng. Ý nghĩa này đặt mỗi cá nhân trước một tấm gương soi, để nhìn nhận lại bản thân, gột rửa những bụi bặm của trần thế, để xứng đáng đón nhận một vị khách quý là Hài Nhi Giêsu. Sự chuẩn bị này không mang tính chất sợ hãi trước một sự phán xét, mà là sự chuẩn bị của tình yêu, giống như người ta dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ để đón người mình yêu thương nhất trở về.

Mùa Vọng cũng là thời điểm để suy ngẫm về sự nghèo khó và khiêm hạ. Thiên Chúa đã không chọn đến thế gian trong hình hài của một vị hoàng đế uy quyền, ngự trên ngai vàng rực rỡ, mà chọn làm một hài nhi yếu ớt, sinh ra trong máng cỏ đơn sơ. Điều này đảo lộn mọi thang giá trị của thế gian về quyền lực và vinh quang. Mùa Vọng nhắc nhở con người rằng, để gặp gỡ được Thượng Đế, người ta không cần phải leo lên những đỉnh cao của danh vọng, mà phải biết cúi mình xuống, biết trở nên bé nhỏ và biết cảm thông với những phận người nghèo khổ bên lề xã hội. Tinh thần của Mùa Vọng, do đó, gắn liền với lòng bác ái và sự chia sẻ. Chờ đợi Chúa đến cũng chính là việc nhận ra Ngài đang hiện diện nơi những người đói khổ, bệnh tật và bị bỏ rơi xung quanh ta.

Cuối cùng, Mùa Vọng kết thúc bằng niềm vui vỡ òa của đêm Giáng Sinh, nhưng dư âm và bài học của nó thì còn đọng lại mãi. Nó nhắc nhở chúng ta rằng cuộc đời này là một hành trình dài của sự chờ đợi và hy vọng. Chúng ta là những lữ khách đang trên đường về quê hương đích thực, và mỗi ngày sống là một bước chân tiến về phía Ánh Sáng. Mùa Vọng dạy chúng ta biết sống trong hiện tại với một cái nhìn hướng về vĩnh cửu, biết trân trọng những niềm vui nhỏ bé trong khi chờ đợi niềm vui trọn vẹn. Đó là khoảng thời gian để hâm nóng lại trái tim, để thắp lên ngọn lửa tin yêu đã nguội lạnh, và để nhận ra rằng: Thiên Chúa luôn ở cùng chúng ta (Emmanuel), không chỉ trong quá khứ hay tương lai, mà là "ngay lúc này và ở đây".

Lm. Anmai, CSsR