Mùa Vọng 2025 & Năm Phụng Vụ 2026

MÙA VỌNG 2025 & NĂM PHỤNG VỤ 2026

Chủ đề: TỈNH THỨC ĐỂ TRỞ NÊN ÁNH SÁNG – HÀNH TRÌNH CỦA NGƯỜI MÔN ĐỆ THỪA SAI Định hướng: Hiệp thông cùng HĐGMVN & Giáo hội Hoàn vũ trong Năm Thánh 2025

PHẦN I: NỀN TẢNG THẦN HỌC VÀ ĐỊNH HƯỚNG MỤC VỤ (Dành cho việc Huấn giáo và Giảng thuyết)

Phần này cung cấp cho Cha chất liệu để soạn các bài giảng lễ, bài chia sẻ trong các buổi tĩnh tâm giáo xứ, giúp giáo dân hiểu tại sao chúng ta phải sống Mùa Vọng theo cách này.

1. Bối cảnh Giáo hội: Sự giao thoa giữa "Hy Vọng" và "Sứ Vụ"

Mùa Vọng 2025 không phải là một sự lặp lại đơn điệu của chu kỳ phụng vụ, mà là một thời điểm "kairos" (thời điểm ân sủng) đặc biệt khi Giáo hội Việt Nam đứng trước hai luồng gió lớn:

• Năm Thánh 2025 - "Những lữ khách của Hy vọng": Giáo hội Hoàn vũ mời gọi chúng ta tái khám phá niềm hy vọng Kitô giáo. Trong một thế giới đầy rẫy chiến tranh, nghèo đói và sự dửng dưng, người Kitô hữu không được phép tuyệt vọng. Mùa Vọng là mùa của Hy vọng, nhưng không phải hy vọng thụ động (ngồi chờ sung rụng), mà là hy vọng của người lữ hành đang tiến về Đất Hứa.
• Năm Mục vụ 2026 - "Mỗi Kitô hữu là một môn đệ thừa sai": HĐGMVN muốn chuyển dịch tâm thức của người giáo dân Việt Nam từ "đạo giữ" (giữ luật, đi lễ cho xong) sang "đạo sống" và "đạo truyền". Mùa Vọng là thời điểm tốt nhất để tập luyện căn tính này. Chúng ta chờ đón Ánh Sáng (Chúa Kitô) không phải để giấu đi, mà để phản chiếu lại cho thế gian.

2. Thần học về sự Tỉnh thức và Ánh sáng (Phân tích Kinh Thánh)

Cha có thể dùng các ý tưởng này để làm sâu sắc thêm các bài giảng:

• Sự Tỉnh thức (Metanoia và Gregoréo):
  • Trong tiếng Hy Lạp, tỉnh thức không chỉ là không ngủ (gregoréo), mà còn gắn liền với sự đổi mới tâm trí (metanoia).
  • Chúa Giêsu trong Tin Mừng Matthêu cảnh báo về thời của Noe: người ta ăn uống, cưới vợ gả chồng mà không hay biết gì. Sự "mê ngủ" nguy hiểm nhất của người giáo dân hôm nay không phải là bỏ lễ, mà là "bình thường hóa sự thế tục". Chúng ta quen với gian dối, quen với sự vô cảm, quen với việc đạo đức hình thức.
  • Mục vụ: Mùa Vọng đánh thức lương tâm: "Đèn đức tin của con còn dầu không, hay đã cạn kiệt vì những toan tính cơm áo gạo tiền?"
• Ánh sáng và Căn tính Môn đệ (Mt 5, 14-16):
  • Lời Chúa chủ đề "Anh em là ánh sáng thế gian" là một mệnh lệnh thể hiện bản chất (indicative), không chỉ là một lời khuyên (imperative). Nếu không tỏa sáng, Kitô hữu đánh mất lý do tồn tại của mình.
  • Ánh sáng trong Kinh Thánh có hai chức năng: Soi đường (Chân lý) và Sưởi ấm (Bác ái).
  • Mục vụ: Giáo xứ chúng ta phải là một "thành xây trên núi". Nếu khu xóm xung quanh nhà thờ vẫn còn nhiều tệ nạn, nhiều người nghèo bị bỏ rơi, nhiều bất hòa, thì ánh sáng của giáo xứ chưa đủ mạnh. Môn đệ thừa sai là người dám mang ngọn nến đức tin ra khỏi cửa nhà thờ để đi vào ngõ hẻm cuộc đời.

3. Ba thách đố mục vụ cần giải quyết trong Mùa Vọng này

Để bài giảng chạm đến thực tế, Cha có thể nêu lên 3 vấn đề:

1. Thách đố của chủ nghĩa cá nhân: Người ta có xu hướng lo cho phần rỗi linh hồn mình ("tôi đi lễ để tôi được rỗi") mà quên mất chiều kích cộng đoàn và truyền giáo. -> Mùa Vọng này phải hướng ra bên ngoài.
2. Thách đố của sự tục hóa Lễ Giáng Sinh: Giáng sinh đang biến thành lễ hội mua sắm và vui chơi. Hình ảnh Chúa Hài Đồng bị che khuất bởi Ông già Noel và cây thông. -> Cần trả lại vị trí trung tâm cho Đấng Emmanuel.
3. Thách đố của đức tin thiếu chiều sâu: Nhiều giáo dân thuộc kinh nhưng không hiểu đạo, dẫn đến dễ bỏ đạo khi gặp khó khăn. -> Cần nhấn mạnh việc học hỏi Lời Chúa.

PHẦN II: CHƯƠNG TRÌNH HÀNH ĐỘNG CHI TIẾT – 4 TUẦN LỄ "THẮP SÁNG"

(Đây là kịch bản chi tiết để Cha trao cho Hội đồng Mục vụ và các Trưởng hội đoàn triển khai).

Chương trình được thiết kế như một hành trình thiêng liêng leo núi, mỗi tuần là một trạm dừng chân để nạp năng lượng và định hướng lại la bàn cuộc đời.

TUẦN 1: TUẦN CỦA NIỀM HY VỌNG – "NGƯỜI MÔN ĐỆ TỈNH THỨC"

Chủ đề: "Đừng để đèn tắt"

1. Ý nghĩa thiêng liêng: Tuần này tập trung vào việc xét lại hiện trạng. Như người kỹ sư kiểm tra lại tòa nhà, người tín hữu cần kiểm tra lại nền móng đức tin của mình. Sự tỉnh thức ở đây là nhận ra sự hiện diện của Chúa trong từng biến cố nhỏ của ngày sống.

2. Hướng dẫn Phụng vụ & Cầu nguyện:

• Thánh Lễ Khai mạc: Cha chủ sự nghi thức làm phép Vòng hoa Mùa Vọng trọng thể.
  • Gợi ý: Mời đại diện 4 giới (Thiếu nhi, Giới trẻ, Hiền mẫu, Gia trưởng) cùng lên thắp ngọn nến thứ nhất. Điều này biểu trưng cho sự hiệp hành: cả giáo xứ cùng tỉnh thức.
• Giờ Chầu Thánh Thể: Chủ đề "Chúa đến trong sự thinh lặng". Giảm bớt các bài hát sôi động, tăng thời gian thinh lặng (10-15 phút) để giáo dân tập "nghe" tiếng Chúa giữa sự ồn ào của cuộc sống.

3. Thực hành Mục vụ cụ thể:

• Cấp Gia đình (Chiến dịch "Góc Cầu Nguyện"):
  • Cha kêu gọi mỗi gia đình dọn lại bàn thờ Chúa. Không chỉ lau chùi, mà là sắp xếp lại không gian để bàn thờ trở thành trung tâm của ngôi nhà (thay vì chiếc Tivi).
  • Bài tập: Mỗi tối, trước khi đi ngủ, cha mẹ và con cái cùng đọc 1 Kinh Lạy Cha và 1 Kinh Kính Mừng để cầu cho một người đang gặp khó khăn mà gia đình biết.
• Cấp Cá nhân:
  • Phát động phong trào "Kiêng bớt kỹ thuật số". Khuyến khích giới trẻ bớt 30 phút lướt mạng xã hội mỗi ngày để đọc một đoạn Tin Mừng ngắn (theo lịch phụng vụ).

TUẦN 2: TUẦN CỦA ĐỨC TIN & SÁM HỐI – "NGƯỜI MÔN ĐỆ DỌN ĐƯỜNG"

Chủ đề: "Hãy dọn sạch những hố sâu và gò cao"

1. Ý nghĩa thiêng liêng: Noi gương Gioan Tẩy Giả. "Hố sâu" là sự thiếu sót trong bổn phận (lười biếng, vô tâm). "Gò cao" là sự kiêu ngạo, tự mãn. Sám hối không chỉ là xưng tội, mà là thay đổi lối sống để dọn đường cho Chúa đến với người khác qua chính mình.

2. Hướng dẫn Phụng vụ & Cầu nguyện:

• Giải tội tập trung: Không tổ chức ồ ạt cho xong lần. Cha có thể tổ chức "Đêm Sám Hối" (Penitential Service) với phần suy niệm Lời Chúa kỹ lưỡng trước khi giải tội riêng. Giúp hối nhân thấy tội không chỉ là vi phạm luật, mà là làm tổn thương tình yêu và cản trở sứ vụ truyền giáo.
• Lời nguyện giáo dân: Nhấn mạnh vào việc xin ơn can đảm để từ bỏ các thói hư tật xấu đang cản trở việc loan báo Tin Mừng (như cờ bạc, rượu chè, nói xấu nhau...).

3. Thực hành Mục vụ cụ thể:

• Chiến dịch "Làm hòa":
  • Đây là phần khó nhất nhưng quan trọng nhất. Cha ra lời kêu gọi: "Trước khi đến dâng lễ vật, hãy đi làm hòa với người anh em".
  • Khuyến khích giáo dân chủ động bắt tay, chào hỏi hoặc nhắn tin làm hòa với người mình đang giận hờn.
• Hoạt động Môi trường:
  • "Dọn đường" theo nghĩa đen: Tổ chức ngày Chủ nhật Xanh. Các hội đoàn cùng nhau dọn vệ sinh khuôn viên nhà thờ, nghĩa trang, và đặc biệt là các con ngõ chung quanh nhà thờ. Đây là cách truyền giáo bằng hành động thiết thực, để người ngoại giáo thấy người Công giáo sống trách nhiệm.

TUẦN 3: TUẦN CỦA NIỀM VUI (GAUDETE) – "NGƯỜI MÔN ĐỆ LÀM CHỨNG"

Chủ đề: "Niềm vui được chia sẻ là niềm vui nhân đôi"

1. Ý nghĩa thiêng liêng: Chúa nhật Hồng. Niềm vui của người Kitô hữu khác với niềm vui thế gian. Đó là niềm vui của sự trao ban. Năm 2026 nhấn mạnh "Truyền giáo", vì vậy tuần này phải là tuần "Ra đi". Giáo xứ không được đóng kín cửa.

2. Hướng dẫn Phụng vụ & Cầu nguyện:

• Thánh lễ dành cho Lương dân (hoặc Bạn hữu của giáo dân): Khuyến khích giáo dân mời bạn bè không cùng tôn giáo đến dự lễ (hoặc một buổi diễn nguyện thánh ca). Bài giảng hôm đó cần nhẹ nhàng, giới thiệu về ý nghĩa tình yêu của đạo Công giáo, tránh dùng từ ngữ thần học quá khó hiểu.

3. Thực hành Mục vụ cụ thể (Trọng tâm Bác ái):

• Mô hình "Giỏ Quà Samaria":
  • Thay vì phát gạo đại trà, Cha hãy chia danh sách người nghèo (cả lương và giáo) cho các Hội đoàn/Giáp/Khu.
  • Mỗi nhóm nhỏ (3-5 người) sẽ trực tiếp đến thăm, trò chuyện và trao quà. Quan trọng: Cuộc gặp gỡ và lời thăm hỏi quan trọng hơn món quà. Hãy lắng nghe nỗi khổ của họ. Đó là cách "loan báo Tin Mừng" bằng sự hiện diện.
• Giới trẻ & Ca đoàn:
  • Tổ chức đi hát Thánh ca Giáng sinh (Caroling) tại các viện dưỡng lão, mái ấm, hoặc thậm chí là tại các ngã tư xóm đạo (nếu được phép). Tiếng hát là cách truyền giáo mềm mại nhất.

TUẦN 4: TUẦN CỦA TÌNH YÊU & HIỆP NHẤT – "NGƯỜI MÔN ĐỆ CỦA GIA ĐÌNH"

Chủ đề: "Mở cửa đón Đấng Emmanuel"

1. Ý nghĩa thiêng liêng: Hướng về Mầu nhiệm Nhập thể. Đức Maria và Thánh Giuse tìm quán trọ nhưng không ai đón tiếp. Tuần này, mỗi gia đình hãy trở thành một "quán trọ" ấm áp đón Chúa. Gia đình là tế bào đầu tiên của việc truyền giáo. Nếu gia đình không hạnh phúc, ta không thể nói về Thiên Chúa Tình Yêu cho ai được.

2. Hướng dẫn Phụng vụ & Cầu nguyện:

• Canh thức Giáng Sinh:
  • Xây dựng kịch bản diễn nguyện ngắn gọn nhưng sâu sắc, lồng ghép thông điệp bảo vệ sự sống và sự thánh thiêng của hôn nhân gia đình.
  • Kết thúc diễn nguyện bằng nghi thức rước tượng Chúa Hài Đồng thật long trọng, mời gọi mọi người "rước Chúa về nhà" theo nghĩa thiêng liêng.

3. Thực hành Mục vụ cụ thể:

• Bữa cơm "Hiệp hành Gia đình":
  • Cha in một tờ hướng dẫn nhỏ phát cho các gia đình. Gợi ý tổ chức bữa cơm Tất niên Phụng vụ (trước đêm Giáng sinh).
  • Nội dung: Tắt tivi/điện thoại. Người cha đọc một đoạn Tin Mừng Giáng sinh. Cả nhà cùng chia sẻ một điều tạ ơn trong năm qua và một điều ước mong cho năm mới. Kết thúc bằng việc cha mẹ chúc lành cho con cái.
• Mời gọi người xa quê:
  • Giáo xứ quan tâm đặc biệt đến những sinh viên, công nhân xa nhà không thể về quê đón lễ. Tổ chức một bữa tiệc trà nhỏ hoặc tặng vé xe/quà nhỏ cho họ sau Thánh lễ. Đây là cách giáo xứ trở thành "Gia đình lớn" của họ.

Lm. Anmai, CSsR