Ai là Vua?

SUY NIỆM TIN MỪNG CHÚA NHẬT LỄ HIỂN LINH

(Mt 2, 1-12)

AI LÀ VUA?

Ngày xưa người ta thường dùng cụm từ mộc mạc là Lễ Ba Vua thay cho tên gọi Lễ Hiển Linh. Tại sao lại là Ba Vua? Trong Tin Mừng dịch là ba hiền sĩ hoặc ba nhà chiêm tinh. Tiếng Pháp gọi họ là Mages – từ dùng để gọi những nhà giả kim thuật. Thật ra, họ là những nhà khoa học thời thượng cổ dạng “trên thông thiên văn, dưới tường địa lý”, xuất phát từ nền văn minh Babylon rực rỡ một thời và nằm ở phía đông đất nước Do thái. Ở những xứ này, mỗi nhà thông thái như thế thường là lãnh chúa một vùng rộng lớn. Vì vậy, gọi họ là VUA cũng không ngoa. Trong tiếng Pháp vẫn gọi họ là Rois Mages - những vị vua thông thái, và trong tiếng Anh cũng gọi họ là Kings of Orient Royalty - những vị vua vương quốc phương Đông.

Như vậy, Tin Mừng hôm nay đề cập đến hai tuyến nhân vật và cả hai đều là những vị vua. Tuyến đầu có:

• Những vị vua lặn lội đường xa bất chấp hiểm nguy gian khó.
• Những vị vua am hiểu và quan tâm đến những sự việc ngoài nơi mình sống và cả những dấu chỉ từ trời cao.
• Những vị vua thật thà bày tỏ mục đích công việc của mình.
• Những vị vua tìm một Đấng minh quân để bái yết và quỳ lạy dù đó chỉ là một hài nhi.

Tuyến thứ hai chỉ có một vị vua:

• Vua an nhàn hưởng thụ trong cung điện của mình.
• Vua chẳng màng quan tâm đến thế sự ngay trong đất nước của mình. Khi gặp vấn đề thì phải hỏi các giáo trưởng và luật sĩ.
• Vua dối trá khi bịa chuyện sẽ đi triều bái vị vua mới sinh hòng ra tìm địa điểm và thực hiện mưu đồ.
• Vua hèn nhát khi sợ cả một đứa trẻ nên ra lệnh tàn sát các hài nhi từ hai tuổi trở xuống trong một vùng rộng lớn.

Về mặt hình tượng thì chúng ta thấy Hêrôđê có vẻ hơn hẳn các vị vua kia vì ông ở trong cung điện, ăn mặc sạch sẽ sang trọng, tiền hô hậu ủng, bất cứ việc gì cũng có người vâng lệnh răm rắp không cần động đến tay chân. Ba vua phương Đông thì lấm lem gió bụi vì rong ruổi đường xa, không người hầu hạ, đến được hang đá Bêlem lại phải quỳ lạy một Hài Nhi bé bỏng, chẳng thấy tác phong vương giả gì cả. Xem ra, trong cuộc sống tôi cũng thích làm Hêrôđê hơn là làm ba vị vua hèn hạ kia. Thì đã sao? Mình có tiền thì mình có quyền chứ! Xã hội cũng có những chốn ăn chơi để tôi thỏa mộng “nhất dạ đế vương”, những khách sạn dát vàng mọi thứ cho tôi selfie thỏa thích, những món ăn dát vàng cho tôi cảm giác đẳng cấp. Các thứ tôi dùng phải là hàng lạ, hàng độc để không đụng hàng… “Thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt” mà lị!

Bởi vì tôi không nhận ra điều quan trọng nhất trong câu chuyện này: Ba vị vua phương Đông trở về nhà với niềm bình an và hoan lạc vì họ đã thực hiện điều họ mong muốn: Bái yết hài nhi Giêsu và dâng những lễ vật mà họ đã chuẩn bị sẵn từ quê nhà. Nếu họ không gặp được hài nhi Giêsu hẳn là họ sẽ buồn rầu và hụt hẫng ghê gớm. Còn Hêrôđê thì sao? Ông luôn sống trong lo âu thắc thỏm. Từ khi ba vua phương Đông hỏi về vị vua mới sinh ông đã triệu tập những nhà thông thái trong cung để xem có thông tin gì chăng. Ông lập mưu và nói dối ba vua để che đậy mưu đồ đen tối. Khi ba vua không trở lại báo tin thì ông hốt hoảng thực sự và ra lệnh tàn sát những đứa trẻ vô tội. Sau đó, liệu ông có đêm nào yên giấc cho đến cuối đời?

Chọn cuộc sống vương giả như Hêrôđê đồng nghĩa với việc tôi chọn một cuộc sống bất an. Bất an vì mưu mô, dối trá, lọc lừa… Bất an vì hơn thua, ganh ghét, triệt hạ nhau… Bất an khi bị vuột mất của cải, danh vọng, đẳng cấp… Trong khi đó, có một vị Vua từ Trời cao có cả vũ trụ trong bàn tay lại tự hạ mình sinh ra trong thân phận người rất đỗi thấp hèn. Ba vua phương Đông đã nhận thức được điều đó nên họ sẵn sàng học theo Vua Trời hơn là thu mình trong vỏ bọc sang trọng, vương giả như Hêrôđê.

Lạy Chúa Giêsu Hài Đồng, Ngài là Vua trên các Vua, Chúa trên các Chúa mà lại chấp nhận một thân phận thấp hèn nhất trong xã hội loài người vì yêu thương chúng con. Vậy mà chúng con còn ham theo đuổi những vinh hoa, phú quý, kiêu ngạo, lộng ngôn hòng thể hiện đẳng cấp vượt trội hơn người khác. Và vì thế, cuộc sống của chúng con luôn bất an, phấp phỏng. Xin cho con biết học theo gương yêu thương của Chúa để biết sống khiêm hạ và sẵn sàng phục vụ anh em chúng con. Nhờ đó, chúng con sẽ có được niềm Bình An mà hồng ân Giáng sinh mang đến cho mỗi tâm hồn chúng con. Amen.

• Pio X Lê Hồng Bảo.