Đối diện sự thật

ĐỐI DIỆN SỰ THẬT

Không ai trong chúng ta chưa từng một lần nghe câu ngạn ngữ: Sự thật mất lòng (Truth hurts)! Và đã là người Công Giáo thì ít nhiều cũng được nghe Lời Chúa: “Sự thật sẽ giải thoát các con” (x. Ga 8, 32) [The truth will set you free; Veritas liberabit vos; ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς (hē alḗtheia eleutherṓsei hūmâs)].

Đành rằng là thế, nhưng khi đối diện với sự thật, không ít người sợ bị tổn thương, hoảng hốt, nên chọn cách nghe những lời không thật, ngỏ hầu chẳng gây tổn hại đến bản thân cũng như người khác! Thái độ này tương tự với dân chúng (có lẽ không phải tất cả!) trong hội đường ở Na-za-rét khi Đức Giê-su trưng dẫn hai câu chuyện thời Cựu ước, mà chắc hẳn không một người Do Thái nào không biết, đó là: tiên tri Ê-li-a được sai đến bà goá vùng Sa-rép-ta thuộc xứ Si-đon khi nạn đói lớn xảy ra trong ba năm sáu tháng; và chuyện ngôn sứ Ê-li-sa được sai đến chữa lành cho viên quan Na-a-man người Sy-ri-a (x. Lc 4, 25-27). Ngạc nhiên ở đây là: cả hai tiên tri này được sai đến với dân ngoại (nghĩa là: không phải người Do Thái). Và cũng thế, Đức Giê-su đến trần gian này, chẳng phải cho dân Is-ra-el thôi, mà còn cho cả nhân loại nữa!

Tuy nhiên, đứng trước chân lý hiển nhiên ấy, dân chúng trong hội đường dường như chỉ cảm thấy bị xúc phạm, bị tổn thương, nên chẳng hề nhận ra “sự thật dù mất lòng, hay đau lòng đi chăng nữa, nhưng giải thoát họ”. Sự thật có thể khiến chúng ta đau, nhưng đổi lại, nó giúp ta thấy rõ bản thân mình, thấy rõ những yếu đuối, những điểm tối nơi tâm hồn ta! Sự thật có lẽ làm ta tổn thương, nhưng thà đau một lúc, còn hơn không nhìn nhận sự thật mà phải đau cả đời! Nếu được vậy, chắc hẳn dân chúng trong hội đường thay vì “căm phẫn, trỗi dậy, trục xuất Đức Giê-su ra khỏi thành, rồi dẫn Ngài lên triền núi mà xô xuống vực thẳm” (x. Lc 4, 28-29), họ đã biết mở rộng lòng chăm chú lắng nghe lời Đức Giê-su giảng dạy, hoán cải tâm tư đón nhận sự thật và mãi bước theo chân lý cùng đích vì Ngài chính là “con đường, sự thật và sự sống” (x. Ga 14, 6).

Quả thật, để suy nghĩ và đi đến hành động mở cửa tâm hồn đón nhận sự thật này, không thể không nhờ đến đức mến như Thánh Phao-lô Tông đồ đã chỉ ra một cách sống động, cụ thể hơn bao giờ hết: “Đức mến thì kiên tâm, nhân hậu, không đố kỵ, không khoác lác, không kiêu hãnh, không ích kỷ, không nổi giận, không suy tưởng điều xấu, không vui mừng trước bất công, nhưng chia vui cùng chân lý. Đức mến tha thứ tất cả, tin tưởng tất cả, trông cậy tất cả, chịu đựng tất cả” (1Cr 13, 4-7). Vì vậy, để đối diện sự thật, chấp nhận sự thật, đón nhận sự thật và hành động theo sự thật, hẳn chúng ta phải có đức ái, cụ thể hơn: không đố kỵ, không khoác lác, không kiêu hãnh, không ích kỷ, không nổi giận, không suy tưởng điều xấu xa, không hớn hở hồ hởi trước bất công, nhưng vui tươi lắng nghe chân lý. Ngược lại, trên thực tế, tại sao chúng ta khó lòng đối diện với sự thật, có lúc không muốn đón nhận sự thật, mặc dù chúng ta biết “sự thật sẽ giải thoát chúng ta”? Lí do thì vô vàn, nhưng có lẽ chúng ta còn vương kiêu hãnh, còn thích khoác lác, phô trương, còn vụ lợi, còn đam mê đồng loã với sự bất công, bất chính hay chăng!

Suy tưởng thật kỹ, chúng ta nhận ra ơn gọi ngôn sứ không nằm ngoài ơn gọi trở nên chứng nhân thấm đượm đức ái, ơn gọi giúp người khác đối diện-đón nhận-sống theo sự thật. Nhưng tiên vàn, ứng viên ngôn sứ phải can đảm đón nhận chân lý và trở nên nhân chứng của chân lý. Thật cao cả dường bao khi suy ngắm ơn gọi tiên tri của ngôn sứ Giê-rê-mi-a: “Trước khi Ta tạo thành ngươi trong lòng mẹ, Ta đã biết ngươi, và trước khi ngươi ra khỏi lòng mẹ, Ta đã hiến thánh ngươi. Ta đã đặt ngươi làm tiên tri trong các dân tộc” (Gr 1, 5). Thiên Chúa đã đoái nhìn, ghé trông và chọn thiếu niên Giê-rê-mi-a làm ‘sứ giả’, trở nên ‘môi miệng thông truyền ý định’ của Ngài. Vì thế, sứ vụ ngôn sứ phải luôn trong tâm thế sẵn sàng như hình ảnh “thắt lưng, trỗi dậy” (x. Gr 1, 17), thứ đến, can đảm loan truyền những gì Thiên Chúa răn dạy, chứ không phải những điều người ngôn sứ muốn. Dĩ nhiên, phận vụ nào cũng có rủi ro, nhưng Thiên Chúa hằng bênh đỡ, trợ giúp: “Họ sẽ chiến đấu chống ngươi, nhưng họ không thắng được ngươi, vì Ta ở với ngươi để giải thoát ngươi” (Gr 1, 19). Hơn nữa, một sự thật chẳng mấy hào hứng mà người tiên tri phải đón nhận và kiên tâm hoàn thành sứ vụ của mình, như lời Đức Giê-su quả quyết: “Quả thật, Ta bảo các ngươi, không một tiên tri nào được đón tiếp tại quê hương mình” (Lc 4, 24). Ngạn ngữ có câu: “Không đâu bằng nhà mình” (East or West, home is best), và ca dao Việt Nam cũng khẳng định điều này: “Ta về ta tắm ao ta. Dù trong dù đục, ao nhà vẫn hơn”. Thật đau lòng khi nơi “chôn nhau cắt rốn” hay “quê hương là trùm khế ngọt” lại cho các ngôn sứ những trùm khế chua, quả đắng như vậy. Tuy nhiên, ơn gọi của ngôn sứ không giới hạn tại quê hương, nơi làng xã thân quen lối xóm, mà các ngài được sai đến với hết mọi người, đến những ai khao khát đi tìm chân lý và biết đón nhận sự thật. Chính vì vậy, trước khi thực hiện sứ vụ giúp mọi người đối diện-đón nhận-hành động theo chân lý, thì vị ngôn sứ phải biết can đảm đối diện-chấp nhận-thi hành sự thật rồi.

Lạy Chúa, xin cho con biết đón nhận sự thật

Cho dù sự thật có phũ phàng ra sao

Cho dù sự thật làm tim con nát tan thế nào

Nhưng nhờ sự thật, tâm hồn con được giải thoát. Amen!

Lm. Xuân Hy Vọng