Tứ Tâm Vô Lượng

CN 7 QN Tứ Tâm Vô Lượng

“Anh em hãy có lòng nhân từ như Cha anh em là Đấng nhân từ”

(Lc 6,36).

Cha trên trời của chúng ta là Đấng nhân từ vô cùng. Ngài nhân từ thế nào? “Ngài vẫn nhân hậu với cả phường vô ân và quân độc ác”(x. Lc 6, 35).

Theo tự điển, Nhân hậu là hiền và giàu lòng thương người. Chỉ muốn đem lại những điều tốt lành cho người khác.

Nhân từ là hiền hậu, tốt bụng, vị tha, có lòng thương người.

Bên Phật giáo thì có Tứ vô lượng đó là TỪ - BI – HỈ - XẢ

Phật Thích-ca Mâu-ni giảng về phép thiền định này như sau:

"Có bốn vô lượng. Hỡi các tỉ-khâu, một người tràn đầy tâm (từ, bi, hỉ, xả) sẽ phóng tâm đó đi một phương, hai phương, ba phương, bốn phương, rồi phía trên, phía dưới, xung quanh mình. Người đó phóng tâm đi khắp thế giới, chiếu rọi khắp nơi với tâm (từ, bi, hỉ, xả), tâm thức vô lượng vắng bóng sân hận và phiền não."

Từ vô lượng

Còn gọi là Tâm từ, tâm từ trầm tĩnh, bi mẫn khoan dung đối nghịch với sân hận, giận dữ. Tình yêu thương (không phải là tình yêu nam nữ) to lớn, đồng đều dành cho tất cả chúng sinh vạn vật, không thành kiến, phân biệt đối tượng, làm cho tâm ta trở nên êm dịu mát và chân thành, thiện ý, lời nói chân thật, thiện chí, hành vi đúng mực (Tâm Từ).

Như vậy, đối với Thiên Chúa, Ngài là Đấng nhân từ, Ngài có lòng khoan dung với “phường vô ơn và quân độc ác”. Tình yêu của Ngài to lớn, đồng đều dành cho tất cả chúng sinh vạn vật; không thành kiến; không phân biệt đối tượng: “Ngài làm cho mặt trời mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt; cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất lương”(x.Mt 5,45).

Còn con người chúng ta nếu có lòng nhân từ như Thiên Chúa, chúng ta sẽ có một tâm hồn dịu mát và chân thành; có lời nói chân thật, thiện chí và có những hành vi cũng như cách đối xử cách đúng mực.

Bi vô lượng

Bi là sự thương xót, thấu hiểu, cảm thông, cũng là liều thuốc chữa chứng bệnh hung dữ, ngang tàng, độc ác. Là động lực làm cho tâm người thiện lành, rung động trước sự đau khổ của kẻ khác, biết suy nghĩ và chia sẽ, giúp đỡ vượt qua khó khăn, thử thách của cuộc sống; lắng nghe và thoa dịu lo lắng, đau khổ của người khác (Tâm Bi).

Như thánh Phao-lô nói: “Khóc với người khóc”(x. Rm 12,14).

Hỉ vô lượng

Là tâm hoan hỷ, vui mừng thành tâm với hạnh phúc, thành công, thành quả của người khác. Là một trạng thái bình tĩnh và hạnh phúc của chân tâm. Tâm Hỷ đối nghịch ưu lo, phiền não có chiều hướng ngăn trừ lòng ganh ghét, đố kỵ (Tâm Hỉ).

Theo thánh Phao-lô, đó là “Vui với người vui”(x.Rm 12,14).

Xả vô lượng

Lòng buông xả, không câu chấp bám chặt vào bất cứ điều gì, khi nhận ra và từ bỏ tham lam ích kỷ, vọng tâm, kiêu ngạo khi tự coi mình là trung tâm, đề cao giá trị bản thân. Thân tâm giữ vững trước sự vô thường thế gian, thản nhiên trước sự thay đổi của thế nhân; đời là bể khổ mà vẫn ung dung, bình thản, không bận lòng, phiền muộn hay lo lắng trước thuận cảnh hay nghịch cảnh. Mọi hiện tượng luôn chuyển biến theo quá trình Thành, Trụ, Hoại, Không (sinh, trụ, dị, diệt) nên không mê đắm vật chất giả tạm, không vui quá đà mà cũng không luẩn quẩn u sầu, vinh hay nhục thì tâm vẫn không động.

(Phật Quang Đại Từ điển. Phật Quang Đại Từ điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.)

Từ ngữ bây giờ người ta hay nói là xả tress; xả hàng; xả trại; xả nước. Xả tress là đi xả những gì phiền muộn, lo lắng, áp lực trong tâm hồn bằng cách đi chơi; đi biển; đi du ngoạn,.......Xả trại là đi cắm trại hay các trại lính được tự do đi đây đi đó, không bị ai quản. Xả hàng là cuối năm còn bao nhiêu hàng tồn kho, đem bán hết được đồng nào hay đồng đó. Xả nước là cho nước chảy xả láng, như trong trường hợp các đập thủy điện nước nhiều phải xả, kẻo vỡ đập.

Xả vô lượng đây là xí xóa, không chấp nê, không dính chặt vào bất cứ những gì ở thế gian này dù là tiền của hay danh vọng (Tâm Xả).

Theo tôi, ứng với tứ vô lượng: TỪ - BI – HỈ - XẢ, là không xét đoán; không lên án; tha và cho. Từ là không Xét đoán; Bi là không Lên án; Hỉ là Tha; Xả là Cho.

Và nếu ráp 4 từ: Từ, bi, hỉ, xả thành hai từ “từ bi” và “hỉ xả” thì sẽ tương ứng với Nhân hậu và Nhân từ. Có nghĩa là Người có lòng từ bi thì sẽ nhân hậu, người đó sẽ không xét đoán ai và cũng không lên án ai.

Thiên Chúa có lòng nhân hậu; có lòng từ bi, nên Ngài xét xử chứ không xét đoán hay lên án ai: “Thiên Chúa nhân hậu cả với phường vô ơn và quân độc ác”(Tâm nhân hậu).

Thiên Chúa có lòng nhân từ, hỉ xả nên tha thứ tất cả mọi lỗi lầm của con người và cho tất cả những gì đem lại cuộc sống bình an và hạnh phúc cho con người: “Thiên Chúa cho mặt trời mọc lên soi sáng kẻ xấu cũng như người tốt; cho mưa xuống trên người công chính cũng như kẻ bất lương”(Tâm nhân từ).

Còn con người chúng ta thì sao? Để có lòng từ bi hỉ xả; để có lòng nhân hậu và nhân từ như Thiên Chúa, chúng ta sẽ không xét đoán ai và cũng không lên án ai hết. “Đừng xét đoán thì chúng ta sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán; đừng lên án, thì chúng ta sẽ không bị Thiên Chúa lên án”(x. Lc 6,37) (Tâm không xét đoán; Tâm không lên án).

Và nhất là chúng ta hãy làm hai điều này là THA và CHO: “Hãy tha thì sẽ được Thiên Chúa tha; hãy cho thì sẽ được Thiên chúa cho lại. Anh em đong đấu nào thì Thiên chúa sẽ đong lại cho anh em bằng đấu ấy”(x.Lc 6,37,38).

Hãy THA (Tâm Tha). Đây không chỉ là tha thứ những gì người ta xúc phạm hay nói xấu ta mà còn có nghĩa là THA, như ai có lấy gì của ta, ta tha, ta không đòi lại; ai thiếu thốn gì xin ta thì ta tha, ta cho; ngay cả trong trường hợp người giàu có nhưng mở miệng xin thì ta cũng tha cho luôn. Hoặc cho vay mà cho luôn, không lấy lời lấy lãi hay lấy vốn gì hết. Điều này hơi khó đấy !!! Như có trường hợp cho vay mà đòi hoài không trả, vì người đó không có khả năng trả hay quịt nợ thì “Đòi không được thì tha làm phúc” đi; cũng tốt mà. Còn hơn cứ để mãi trong lòng; ôm mãi xuống mồ.

Hãy CHO (Tâm Cho). Cho là cho vay, với lãi xuất nhẹ nhằm giúp những người gặp khó khăn khi vay vốn làm ăn. Cho sự yêu thương: Yêu cả kẻ thù nếu có.Tốt nhất đừng coi ai là kẻ thù của ta, vì yêu kẻ thù rất khó. Cho sự cầu nguyện: cầu nguyện cho kẻ vu khống ta, để cho họ biết điều đó không tốt, đừng có vu khống ai nữa. Cho sự chúc phúc: chúc lành cho kẻ nguyền rủa ta, để họ đừng nguyển rủa ai nữa. Cho sự làm ơn. Làm ơn mà không cần hay không đòi phải trả ơn. Cho quá điều mong ước: ai vả má này đưa tiếp má kia; ai muốn đoạt áo trong cho luôn áo ngoài; muốn đi một dặm đi luôn 2 dặm; muốn một cho mười, nếu có thể được. Như xin một triệu cho hai triệu là vui ngay !!!!!!!

Vậy chúng ta hãy có lòng nhân từ như Cha chúng ta trên trời là Đấng nhân từ và đối xử với mọi người với lòng nhân hậu, để chúng ta có Tâm Từ; Tâm Bi; Tâm Hỉ; Tâm Xả; Tâm không Xét đoán; Tâm không Lên án; Tâm nhân hậu; Tâm nhân Từ; chúng ta sẽ nên con cái Chúa và lãnh phần thưởng lớn lao sau này trên thiên đàng nhé !!!!!

Lm Bosco Dương Trung Tín