Sr. Lembo người Togo khuyến khích thảo luận cởi mở về tình trạng lạm dụng
Sr. Lembo người Togo khuyến khích thảo luận cởi mở về tình trạng lạm dụng
Sr. Lembo đã nghiên cứu về những trải nghiệm của các nữ tu bị các linh mục lạm dụng ở Phi châu và đã phát biểu về chủ đề này hôm thứ năm tuần trước (19/6/2025) tại Hội nghị quốc tế về bảo vệ ở Roma. Bà đã viết luận án tiến sĩ về chủ đề này liên quan đến những nạn nhân từ năm quốc gia Phi châu. Bà không thể nói hiện tượng này lan rộng như thế nào trên lục địa này, ‘vì không có nghiên cứu định lượng nào về chủ đề này’. Tuy nhiên, nhà tâm lý học cho biết, tình trạng lạm dụng này là một “thực tế” và phải được giải quyết: “Đây là một vấn nạn mà bạn phải giúp đỡ, khuyến khích phụ nữ tiến lên và nói về nó hoặc tố cáo nếu cần thiết. Ngay cả khi điều đó không dễ dàng,” bà nói.
Sự khích lệ
Khi bà hoàn thành nghiên cứu của mình vào năm 2019, chủ đề ở Phi châu là một thực tế ẩn giấu. Trong bối cảnh này, bà thấy an tâm khi Đức Giáo hoàng Phanxicô lần đầu tiên lên tiếng về vấn nạn này trước công chúng. “Tôi gần như đã đến giới hạn, không dễ để nói về điều đó. Vì vậy, lời nói của ngài là sự khích lệ để tôi tiếp tục. Những vụ lạm dụng này là một thực tế mà chúng ta phải đối mặt trong Giáo hội, để Giáo hội sống trong sự thật.”
Năm 2019, hội nghị thượng đỉnh quốc tế đầu tiên về bảo vệ trẻ em đã được tổ chức tại Vatican. Ngay sau đó, Đức Giáo hoàng Phanxicô đã ban hành những quy định mới để chống lại nạn lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên và những người dễ bị tổn thương. Trong tài liệu “Vos estis lux mundi”, thuật ngữ “người dễ bị tổn thương” còn bao hàm cả những người lớn có năng lực ý chí hoặc “khả năng chống lại hành vi phạm tội” bị hạn chế.
Một thực tế tiềm ẩn
Phải mất nhiều năm, Sơ Lembo mới tìm được đủ số lượng nạn nhân để nghiên cứu, những người sẵn sàng nói về những trải nghiệm của họ. Không phải vì số nạn nhân ít. Mà vì nỗi sợ hãi và sự xấu hổ ngăn cản nhiều người tâm sự với ai đó. Trong Giáo hội và trong các xã hội Phi châu, tình dục hầu như không bao giờ được đề cập đến. Đối với “những nữ tu tận hiến cho Chúa và được coi là thánh,” nữ tu người Phi châu cho biết, chủ đề này là một điều cấm kỵ nghiêm trọng, gấp đôi.
Theo yêu cầu của những người bị ảnh hưởng, Sơ Lembo đã không đề cập đến tên hoặc quốc gia xuất xứ của những nữ tu bị lạm dụng: “Họ sợ những gì sẽ xảy ra với họ, gia đình họ, giáo đoàn của họ và thậm chí là cộng đồng của họ. Khi nói chuyện với tôi, họ đã mạo hiểm mọi thứ để giúp đỡ những người phụ nữ khác. Vì vậy, không cần nêu tên, tôi phải tôn trọng họ.”
Am hiểu bối cảnh
Trong các cuộc phỏng vấn, Sơ Lembo đã nghe về “nhiều loại lạm dụng liên quan đến sự đồng hành tâm linh”: Thường bắt đầu bằng việc lạm dụng quyền lực, “bởi vì có mối quan hệ bất đối xứng giữa người cung cấp tư vấn và người yêu cầu hướng dẫn tâm linh hoặc xưng tội.” Một số linh mục cũng đã lợi dụng sự phụ thuộc về kinh tế của các nữ tu “để gây áp lực, thiết lập hoặc ép buộc quan hệ tình dục.” Các nạn nhân cũng đã kể với nhà tâm lý học về việc bị lạm dụng về thể xác và tinh thần.
Sơ Lembo sau đó nhấn mạnh một điều quan trọng: Không có nữ tu nào bị ảnh hưởng có ý định vi phạm lời thề của mình. Những kẻ lạm dụng thường gây áp lực tâm lý lên nạn nhân, thao túng hoặc lấn át ý chí của họ: trong những trường hợp như vậy, không chỉ trẻ em mà cả người lớn, đặc biệt là trong điều kiện mong manh, cũng có thể trở thành nạn nhân. Điều này cũng được tạo điều kiện thuận lợi bởi việc bóc lột lao động và sự phụ thuộc của các nữ tu vào các linh mục.
Với công việc nâng cao nhận thức của mình, Sơ Lembo muốn giúp cải thiện việc đào tạo chủng sinh và nữ tu. Bởi vì nếu bạn biết hoàn cảnh bị lạm dụng, bạn có thể thay đổi chúng.
Những tín hiệu tích cực
Nói về chủ đề này ở Phi châu ngày nay đã tốt hơn một vài năm trước, Sơ Lembo nói thêm. Các chị em Phi châu khác cũng đã bắt đầu đưa chủ đề này vào cuộc tranh luận của Giáo hội, hiện đang bắt đầu mở ra. Gần đây, Hội đồng Bề trên Cao cấp của Phi châu và Madagascar (COMSAM) tại Zambia đã kêu gọi Giáo hội Phi châu can thiệp vào vấn đề này một cách minh bạch và công bằng.
Hơn nữa, năm nay, lần đầu tiên, đại diện của các dòng tu nữ Phi châu được mời trực tiếp đại diện cho lợi ích của họ tại Đại hội đồng SECAM (Hội nghị chuyên đề của các Hội đồng Giám mục Phi châu và Madagascar).
Trong những năm gần đây, nhiều hội đồng Giám mục Phi châu đã ban hành hoặc thắt chặt các hướng dẫn về bảo vệ trẻ vị thành niên và đang nâng cao nhận thức của các linh mục và nhân viên mục vụ về vấn đề lạm dụng. Đây cũng là cơ sở tốt để hành động chống lại tình trạng lạm dụng các nữ tu.
Sơ Lembo cho biết: “Chúng ta phải tiếp tục và ủng hộ mọi biện pháp mà Giáo hội thực hiện trong lĩnh vực Bảo vệ, đó là một quá trình.”
Một tiến trình không thể đảo ngược
Tại Vatican, vấn đề này đã được giải quyết tại Thượng hội đồng về tính Đồng nghị vào tháng Mười năm ngoái. Thượng hội đồng kêu gọi cải thiện bảo vệ các nữ tu khỏi bị lạm dụng. Về vấn đề lạm dụng tinh thần, Bộ Giáo lý Đức tin đã thành lập một nhóm làm việc để xem xét vấn đề này như là tội ác của giáo hội. Giải quyết vấn đề này là một tiến trình không thể đảo ngược, “để Giáo hội có thể sống trong chân lý.”
Nguyễn Minh Sơn