Sùng kính Thánh Tâm

Sùng kính Thánh Tâm
CĂN BẢN TÍN LÝ 
                            Lm. JBT Phạm Quốc Hưng, CSsR.

   Thánh Tôma Aquinô định nghĩa sự tôn sùng hay lòng sùng kính là một ước muốn sẵn sàng hiến dâng chính mình cho mọi việc cần thiết để phụng sự Thiên Chúa. Tuy nhiên, bất cứ lòng sùng kính chân thực nào cũng phải dựa trên căn bản tín lý như ý chí dựa trên trí khôn, để có thể giúp ta thăng tiến trong đời sống tâm linh một cách lành mạnh đúng theo thánh ý và chương trình yêu thương của Chúa. Không có căn bản tín lý vững chắc, lòng sùng kính sẽ biến thành những cảm xúc tầm thường hay dẫn đến sự cuồng tín. Vì thế, chúng ta cần phải nắm vững căn bản tín lý hay các chân lý đức tin được dùng làm nền tảng cho lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu, trước khi chúng ta tìm hiểu sâu hơn về cách thức thực hiện lòng sùng kính tuyệt hảo này.

   Những lý do phản đối lòng sùng kính Thánh Tâm
Tiến Sĩ  Timothy T. ODonnell, tác giả tác phẩm Trái Tim Đấng Cứu Thế, vạch ra 4 lý do người ta thường nêu lên  để phản đối lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu như sau:
1.    Lòng sùng kính Thánh Tâm dựa trên một căn bản tín lý yếu ớt và có nguy hiểm nhấn mạnh quá về nhân tính Chúa Kitô.
2.    Không có quy chiếu Thánh Kinh về lòng sùng kính Thánh Tâm.
3.    Lòng sùng kính Thánh Tâm chỉ đã bắt đầu từ một mạc khải tư được ban cho một nữ tu dòng kín của thế kỷ 17 (Thánh Magarita Alacoque 1647-1690).
4.    Lòng sùng kính Thánh Tâm có thể ích lợi cho một thời đại và bối cảnh văn hóa nhất định nào đó, nhưng nó không còn thích hợp với thời hiện đại và đã bị tàn lụi.

Tất cả những lý do trên sẽ bị bác bỏ dễ dàng khi người ta hiểu rõ bản chất của lòng sùng kính Thánh Tâm, căn bản tín lý vững chắc của lòng sùng kính tuyệt hảo này, sự tán thành và cổ võ nồng nhiệt của các Đức Giáo Hoàng--những vị Đại Diện Chúa Kitô, Thủ Lãnh Hữu Hình và Phát Ngôn Viên chính thức của Giáo Hội Hoàn Vũ--dành cho lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu, cũng như nghiệm ra những lợi ích lớn lao và lạ lùng do lòng sùng kính này đem lại cho đời sống cá nhân, gia đình, cộng đoàn và toàn thể Giáo Hội và nhân loại.

Bản chất lòng sùng kính Thánh Tâm
Lòng sùng kính Thánh Tâm cốt yếu phải là việc thờ lạy và đáp trả lại Bản Vị của Chúa Kitô, được nhìn dưới khía cạnh tình yêu thần linh và nhân loại của Người được thể hiện qua bản tính nhân loại của Người, và được biểu hiệu bằng Trái Tim thể lý bị thương tích của Người. 

Trong Lời Mở Đầu của Tuần Cửu Nhật Kính Thánh Tâm Chúa Giêsu (1758), Thánh Anphong Maria Liguori viết: “Lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu không là gì khác hơn là một sự thực hành lòng yêu mến dành cho Đấng Cứu Thế  yêu dấu của chúng ta. Vì thế, đối tượng chính của lòng sùng kính này, đối tượng tâm linh của lòng sùng kính này, là tình yêu mà nhờ đó Trái Tim Chúa Giêsu được nung nấu hướng tới mọi người”. 

   Đức Giáo Hoàng Piô XII, trong Thông Điệp Về Lòng Sùng Kính Thánh Tâm (Haurietis Aquas, 15/05/1956), định nghĩa: “Lòng sùng kính Thánh Tâm tự  bản chất là việc thờ lạy Tình Yêu nhờ đó mà Thiên Chúa, qua Chúa Giêsu, đã yêu mến chúng ta, và đồng thời, là việc thực hành tình yêu của chúng ta nhờ đó chúng ta liên hệ với Thiên Chúa và tha nhân”.     
    Cũng trong thông điệp này, Đức Piô XII đưa ra hai lý do làm căn bản cho việc Hội Thánh dành cho Trái Tim Chúa Cứu Thế việc thờ lạy cao cả nhất (latria): 
1.    Trái Tim Chúa Giêsu, “bộ phận cao thượng nhất của bản tính nhân loại”, luôn được hiệp nhất theo bản vị với Ngôi Lời của Thiên Chúa. Vì vậy, Hội Thánh thờ lạy Thánh Tâm Chúa Giêsu là thờ lạy chính Thiên Chúa, Ngôi Lời Nhập Thể. Đây là một tín điều của đức tin đã được khẳng định ở Công Đồng Êphêsô 431 và Công Đồng Constantinople 553.
2.    Tự Trái Tim Chúa Giêsu kêu mời một cách đặc biệt sự thờ lạy cao cả nhất vì Trái Tim Người, hơn mọi bộ phận khác của Thân Xác Người, “là dấu chỉ và biểu hiệu tự nhiên của tình yêu vô biên của Người dành cho nhân loại”.

Theo giáo huấn của Đức Piô XII, Trái Tim Chúa Giêsu là “dấu chỉ và biểu 
hiệu chính” của tình yêu ba chiều mà Con Thiên Chúa không ngừng yêu mến Chúa Cha và nhân loại tội lỗi:
1.    tình yêu thần linh mà Người chia sẻ với Chúa Cha và Chúa Thánh Thần. Nhưng vì chỉ có Ngôi Lời Nhập Thể, nên chỉ có một mình Người thể hiện tình yêu này nơi một thân xác có thể tiêu vong.
2.    tình yêu nồng cháy được phú ban vào linh hồn nhân loại của Người, tình yêu này đã tăng cường ý chí và hướng dẫn nó hành động với sự hiểu biết hoàn hảo nhất phát sinh từ sự chiêm ngưỡng hồng phúc được phú ban trực tiếp cho Người. 
3.    tình yêu giác cảm, vì Người có các quan năng cảm giác và suy xét hoàn 
toàn và thực sự hoàn hảo hơn bất cứ thân xác của người nào khác.

Những chân lý đức tin làm nền tảng cho lòng sùng kính Thánh Tâm
    Cha John Anthony Hardon, SJ (1914-2000), một thần học gia uy tín và thánh thiện, đã vạch ra căn bản tín lý của lòng sùng kính Thánh Tâm một cách vắn tắt và mạch lạc như sau: 
    “Chân lý mạc khải nào làm nền tảng cho lòng sùng kính Thánh Tâm? 
 

“Đó chính là sự kiện Thiên Chúa, Đấng là Tình Yêu, đã yêu thương thế gian đến nỗi đã gửi Con Một Người
1.    để làm người và ở giữa chúng ta,
2.    để dạy chúng ta bằng lời nói và gương sáng giúp ta biết cách đạt đến sự sống đời đời,
3.    để chịu đau khổ và chịu chết cho chúng ta trên Thánh Giá để cứu chúng ta 
khỏi tội lỗi và sự chết muôn đời,
4.    để sống lại từ cõi chết và lên trời, 
5.    để từ trời ban xuống cho chúng ta quà tặng là Thần Khí của Người, 
6.    và để hiện diện cách tích cực giữa chúng ta nơi trần gian, trong Hy Lễ và Bí Tích Thánh Thể.
“Sáu yếu tố này hợp với nhau tương ứng với điều chúng ta muốn nói đến bằng 
Thánh Tâm. Khi chúng ta tôn vinh và thờ lạy Chúa Giêsu Kitô trong những chiều kích này, chúng ta đang thực hành lòng sùng kính Thánh Tâm”.

    Như vậy, lòng sùng kính Thánh Tâm được dựa trên căn bản của thần học Nhập Thể, nhấn mạnh đến sự kiện căn bản này: Đây là Trái Tim của một con người, và con người này cũng chính là Thiên Chúa của Tình Yêu. Và vì thế, Trái Tim này vừa là dấu chỉ và biểu hiệu vừa là nguồn phát sinh mọi tình yêu thần linh và nhân loại của Chúa Giêsu.

   Sự chấp nhận và cổ võ của các Đức Giáo Hoàng:
 Nếu lòng thảo mến, vâng phục và hiệp nhất với Đức Giáo Hoàng luôn là một trong những dấu chắc chắn của đức tin Công Giáo chân chính, thì bất cứ tín hữu Công Giáo nào cũng phải quan tâm đến việc sốt sắng thực hiện lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu. Thực vậy, lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu đã được tất cả các Đức Giáo Hoàng trong lịch sử Giáo Hội chấp nhận và cổ võ lòng với tất cả sự cẩn trọng, tinh thần trách nhiệm và ý hướng bảo vệ sự tinh ròng của Đức Tin Công Giáo.

Để nhấn mạnh đến tính cách hết sức cần thiết và thích hợp của lòng sùng kính Thánh Tâm trong thời đại hiện nay, ở đây chúng ta chỉ nhắc lại nhận định và lời cổ võ của các vị giáo hoàng hiện đại đối với lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu.
Đức Piô XI (1922-1939) nhận xét: “Lòng sùng kính Thánh Tâm là một phương dược phi thường cho những nhu cầu ngoại thường của thời đại chúng ta” (Trong văn kiện Caritate Christi compulsi, 03/05/1932).
 

Đức Piô XII (1939-1958) khẳng định: “Lòng sùng kính Rất Thánh Trái Tim 
Chúa Giêsu quan trọng đến nỗi khi được thực hành đúng đắn có thể được coi như sự tuyên xưng đức tin Kitô giáo cách hoàn hảo… Nó không phải chỉ là một hình thức đạo đức bình thường mà ai nấy tùy ý thực hiện như thể không có hiệu quả gì hay bỏ qua một bên như là thua kém các việc đạo đức khác” (Trong Thông Điệp Haurietis Aquas,  15/05/1956).
Thánh Giáo Hoàng Gioan XXIII (1958-1963), vị giáo hoàng đã có công triệu tập Công Đồng Chung Vaticanô II, tâm sự trong Tâm Hồn Nhật Ký của ngài : “Mỗi lần tôi nghe ai nói về Thánh Tâm Chúa Giêsu hay về Bí Tích Thánh Thể, tôi cảm thấy một niềm vui khôn tả…Đấy là những lời gọi mời yêu thương của Chúa Giêsu Đấng hết lòng muốn tôi ở đó tại nguồn của mọi sự thiện hảo, Thánh Tâm của Ngài, đang đập một cách mầu nhiệm sau tấm màn Thánh Thể. Lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu đã lớn lên với tôi trong suốt cuộc đời tôi. Tôi muốn phụng sự Thánh Tâm hôm nay và mãi mãi. Chính Trái Tim Chúa Giêsu là nơi tôi phải hướng đến để tìm ra giải đáp cho mọi vấn nạn của tôi. Tôi muốn lòng sùng kính Trái Tim Người, ẩn dấu trong Bí Tích Tình Yêu, là thước đo tất cả sự tiến bộ tâm linh của tôi. Tôi quyết tâm không để mình ngơi nghỉ cho đến khi tôi có thể thực sự nói rằng tôi đã được tan hòa trong Trái Tim Chúa Giêsu”.

    Thánh Phaolô VI (1963-1978), vị giáo hoàng đã được đắc cử đúng vào Lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu ngày 21/06/1963 và đã góp phần hoàn tất Công Đồng Chung Vaticanô II cách tốt đẹp, nêu lên tính cách hợp thời của lòng sùng kính Thánh Tâm như sau: “Lòng sùng kính Thánh Tâm là phương thế hữu hiệu nhất để đóng góp vào việc canh tân tâm linh và luân lý của thế giới như Công Đồng Vaticanô II đã kêu gọi” (Diễn văn trước Tổng Công Nghị Lần 31 của Dòng Tên).

    Thánh Giáo Hoàng Gioan-Phaolô II, vị giáo hoàng đến từ Balan--một xứ sở có truyền thống nồng nhiệt tôn sùng Thánh Tâm Chúa Giêsu--và đã được đắc cử  đúng vào Lễ Thánh Margarita Alacoque-Tông Đồ của Thánh Tâm ngày 16/10/1978, đã mạnh mẽ xác định sự cần thiết và hợp thời của lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu trong thời đại chúng ta như sau: “Trong nhiều dịp khác nhau tôi đã bày tỏ niềm xác tín của tôi là lòng sùng kính Thánh Tâm phù hợp hơn bao giờ hết với những mong đợi của thời đại chúng ta. Tôi đã nhấn mạnh rằng những yếu tố căn bản của lòng sùng kính này thuộc về linh đạo của Hội Thánh suốt dòng lịch sử của mình một cách ổn định” (Diễn văn với Dòng Thừa Sai Thánh Tâm, 05/10/1987).

   Tuyệt đối cần thiết
Trong lời tựa của Tuần Cửu Nhật Kính Thánh Tâm Chúa Giêsu do Thánh Anphong Liguôri soạn và trình lên Đức Giáo Hoàng Clêmentê XIII năm 1758, thánh nhân đã nói đến sự tuyệt đối cần thiết phải thực hành và cổ cõ lòng sùng kính Thánh Tâm như sau: 
“Lòng sùng kính của tất cả mọi lòng sùng kính là Tình Yêu dành cho Chúa Giêsu Kitô.
“Một tác giả đạo đức đã than phiền cảnh rất nhiều người chú tâm đến các thứ sùng kính khác nhau nhưng lại bỏ qua lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu. Có nhiều nhà giảng thuyết và các cha giải tội nói đến nhiều điều to tát nhưng lại nói thật ít về tình yêu dành cho Chúa Giêsu Kitô.

“Tình yêu Chúa Giêsu Kitô thực sự phải là lòng sùng kính chính yếu và duy nhất của một Kitô hữu. Tình yêu Chúa Giêsu Kitô lẽ ra phải là đề tài và mối quan tâm duy nhất của các nhà giảng thuyết và các cha giải tội--tất cả phải không ngừng đốt lên trong tâm hồn những người nghe ngọn lửa tình yêu Chúa Giêsu Kitô.

“Không làm như thế là lý do tại sao người ta chậm tiến trong đường nhân đức và ở mãi trong tính hư nết xấu cũ. Sự thiếu lòng sùng kính Thánh Tâm là lý do của việc sa đi ngã lại trong tội trọng, vì người ta ít chú tâm và không được khích lệ đủ để đạt được tình yêu Chúa Giêsu Kitô, điều là sợi dây vàng nối kết linh hồn với Thiên Chúa”.

Cùng một nhận định như Thánh Anphong, Cha John Anthony Hardon, SJ (1914-2000), nguyên là cha linh hướng của Mẹ Têrêsa Calcutta đã chết trong hương thơm thánh thiện và đang được nhiều người vận động để Hội Thánh tôn phong chân phước, đã nhấn mạnh đến sự tuyệt đối cần thiết của lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu trong thời đại hôm nay như sau: 

“Sự thờ lạy Chúa Giêsu nơi biểu hiệu Thánh Tâm theo thời gian ngày càng trở nên ý nghĩa… Lòng sùng kính Thánh Tâm chẳng những không phải là một việc tùy ý, nhưng còn là tuyệt đối cần thiết. Vì cùng một lý do là tình yêu Chúa Kitô là căn bản của đức tin chúng ta, và tình yêu của chúng ta dành cho Người là một nguyên lý cần thiết của linh đạo Kitô… Các tín hữu chúng ta không có chọn lựa khác. Hoặc chúng ta canh tân lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu như là nền tảng chắc chắn cho đời sống Kitô giáo, hay thế giới sẽ ngày càng trở thành phi-Kitô, cũng là vô thần, và chúng ta phải chịu trách nhiệm về lỗi lầm này, vì việc thế tục hóa đang phá hủy xã hội quá phát triển về vật chất mà chúng ta đang sống”.
Nhìn vào thực trạng sống đạo bê tha của rất nhiều tín hữu tại Hoa Kỳ, Cha Hardon nhiều lần cảnh cáo: “Trừ phi chúng ta khôi phục lòng nhiệt thành và tinh thần của các Kitô hữu ở thế kỷ thứ nhất, trừ phi chúng ta sẵn lòng làm những gì họ đã làm và trả giá như họ đã trả giá, tương lai của đất nước chúng ta, những ngày của Mỹ Quốc đã được định đoạt”.

Mặt khác, nếu ta tin rằng mọi biến cố xảy ra trong Hội Thánh đều nằm trong sự quan phòng kỳ diệu và khôn ngoan của Thiên Chúa, thì ta phải xác tín rằng hai vị đại giáo hoàng gần chúng ta nhất là hai Thánh Giáo Hoàng Phaolô VI và Gioan-Phaolô II đều là những Giáo Hoàng của Thánh Tâm: Thánh Phaolô VI được đắc cử giáo hoàng đúng vào Lễ Thánh Tâm ngày 21/06/1963 và Thánh Gioan-Phaolô II được đắc cử vào đúng ngày 16-10-1978, Lễ Thánh Magarita Maria Alacoque, Vị Tông Đồ của Lòng Sùng Kính Thánh Tâm. 

Như vậy, sứ mạng của hai Thánh Phaolô VI và Gioan-Phaolô II không gì khác hơn là làm cho mọi người nhận biết, yêu mến và tôn thờ Tình Yêu Tuyệt Đối của Thánh Tâm Chúa Giêsu. Triều đại giáo hoàng của các ngài thực sự cho thấy thời đại hiện nay chính là thời đại của Thánh Tâm Thánh Thể Chúa Giêsu.

Lợi ích vô cùng
Với những ai hiểu rõ bản chất của lòng sùng kính Thánh Tâm, chính lòng sùng kính này hay Tình Yêu Chúa Giêsu Kitô đã là một phần thưởng lớn lao đủ thỏa mãn cho tâm hồn của họ rồi.
Thánh Phanxicô Assisi (1181-1226) thường nói: “Thiên Chúa của con là Tất Cả của con”.
Thánh Ignatio Loyola (1491-1556) cầu cùng Chúa: “Tình yêu và ân sủng Chúa là đủ cho con”.
Thánh Anphong Liguôri (1696-1787) thưa với Chúa: “Món quà duy nhất mà con xin Chúa là một tình yêu nồng cháy và bền bỉ dành cho Ngài!”

Thánh Margarita Maria Alacoque (1647-1690)--Tông Đồ của Lòng Sùng Kính Thánh Tâm--trong một thị kiến thấy Thánh Claude de la Colombiere lập được nhiều công nghiệp qua việc cổ võ lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu hơn tất cả các hoạt động khác của thánh nhân. 

Thánh Margarita thường nói rằng người không dám kể hết các ơn lành hồn xác Chúa Giêsu cho biết Người sẽ ưu ái ban tặng những ai nhiệt thành sùng kính Thánh Tâm, vì sợ rằng họ sẽ sùng kính Thánh Tâm chỉ vì các tặng ân đó hơn là vì chính Đấng Ban Ơn.
 

Dù vậy, Chúa Giêsu vẫn dạy Thánh Margarita phải làm cho mọi người biết 12  lời hứa Chúa dành cho những ai trung thành thực hiện lòng sùng kính Thánh Tâm như sau:
1.    Ta sẽ ban cho họ đủ ơn cần thiết trong bậc sống của họ.
2.    Ta sẽ tạo bình an trong gia đình họ.
3.    Ta sẽ an ủi họ trong những khi phiền muộn.
4.    Ta sẽ là nơi trú ẩn cho họ khi còn sống và nhất là trong giờ lâm chung.
5.    Ta sẽ ban muôn ơn lành xuống cho các công việc của họ.
6.    Các tội nhân sẽ tìm được nơi Trái Tim Ta cả một nguồn suối từ bi bất tận.
7.    Các linh hồn nguội lạnh sẽ trở nên sốt sắng.
8.    Các linh hồn sốt sắng sẽ mau chóng đạt tới sự trọn lành.
9.    Ta sẽ chúc phúc cho những nơi nào có trưng bày và tôn kính ảnh tượng Trái Tim Ta,
10.    Ta sẽ ban cho các linh mục ơn đánh động các tâm hồn chai lì nhất.
11.    Tên của những ai cổ cõ lòng tôn sùng này sẽ được ghi vào Trái Tim Ta và không bao giờ bị phai  mờ.
12.    Với lòng từ bi vô hạn, Ta hứa với con rằng, những ai rước lễ vào 9 Thứ Sáu Đầu Tháng liên tiếp sẽ được tình yêu quyền năng của Ta bảo đảm cho được ơn ăn năn tội lần sau hết. Họ sẽ không chết trong tình trạng mất ơn nghĩa Chúa hay chưa được lãnh nhận các bí tích. Trái Tim Ta sẽ là nơi trú ẩn an toàn cho họ trong giây phút cuối cùng ấy.

Như vậy, lòng sùng kính Thánh Tâm Chúa Giêsu có căn bản tín lý vững chắc 
dựa trên thần học về mầu nhiệm Nhập Thể và đã cắm rễ sâu trong linh đạo của Hội Thánh. Với sự vui mừng chấp nhận và nhiệt liệt cổ võ của các Đức Giáo Hoàng, lời giảng dạy thiết tha và gương sáng rạng ngời của các thánh được chọn để cổ động lòng sùng kính Thánh Tâm, sự tuyệt đối cần thiết và lợi ích lớn lao của lòng sùng kính tuyệt hảo này đã được nhìn nhận và rao truyền. 

    Chúng ta còn ngần ngại gì mà không cùng Khiết Tâm Mẹ Maria sốt sắng đứng vào hàng ngũ những người quyết tâm trung thành say yêu và đền tạ Trái Tim Chúa Giêsu và trở nên những tông đồ của Thánh Tâm?