Nhảy đến nội dung

TGM Detroit Ban Hành Chính Sách Phụng Vụ Nghiêm Ngặt: Đóng Cửa Hầu Hết Thánh Lễ La Tinh

  • T4, 18/06/2025 - 22:57
  • editor

Tổng Giám Mục Detroit Ban Hành Chính Sách Phụng Vụ Nghiêm Ngặt: Đóng Cửa Hầu Hết Thánh Lễ La Tinh, Cấm Thờ Phượng Hướng Về Phía Đông

Tổng giáo phận Detroit, dưới sự lãnh đạo của Tổng giám mục Edward Weisenburger, đã công bố một chính sách phụng vụ mới mang tính bước ngoặt, đánh dấu một sự thay đổi sâu sắc trong cách thức cử hành Thánh lễ tại khu vực này. Chính sách này, được ban hành vào ngày 12 tháng 6 năm 2025, không chỉ chấm dứt gần như toàn bộ các Thánh lễ La tinh Truyền thống (TLM) trong tổng giáo phận mà còn áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt đối với tư thế thờ phượng ad orientem (hướng về phía đông) trong Thánh lễ Novus Ordo và thắt chặt quyền hạn của các linh mục trong việc cử hành các nghi thức phụng vụ. Những thay đổi này, được mô tả là một trong những động thái quyết liệt nhất kể từ khi tự sắc Traditionis Custodes của Giáo hoàng Francis có hiệu lực vào năm 2021, đã gây ra những phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng Công giáo truyền thống và đặt ra câu hỏi về tương lai của các thực hành phụng vụ truyền thống tại Detroit.

Chính sách phụng vụ mới của Tổng giáo phận Detroit được xây dựng dựa trên thông báo ban đầu vào tháng 4 năm 2025, khi tổng giáo phận lần đầu tiên tiết lộ ý định hạn chế nghiêm ngặt việc cử hành Thánh lễ La tinh Truyền thống. Sắc lệnh chính thức, được gọi là Quy tắc thực hiện Traditionis Custodes, được Tổng giám mục Edward Weisenburger công bố vào ngày 12 tháng 6, đưa Detroit vào sự tuân thủ chặt chẽ với các hướng dẫn của Vatican được nêu trong tự sắc Traditionis Custodes. Tự sắc này, được Giáo hoàng Francis ban hành vào năm 2021, nhằm mục đích thống nhất các thực hành phụng vụ trong Giáo hội Công giáo La Mã bằng cách hạn chế việc sử dụng Sách lễ năm 1962 (Sách lễ Tridentine) và thúc đẩy Thánh lễ Novus Ordo như “biểu hiện độc đáo của lex orandi (luật cầu nguyện)” của Nghi lễ La Mã.

Theo sắc lệnh mới, tất cả các Thánh lễ La tinh Truyền thống tại các nhà thờ giáo xứ trong Tổng giáo phận Detroit, ngoại trừ một giáo xứ duy nhất, sẽ bị hủy bỏ. Việc cử hành công khai Sách lễ năm 1962 giờ đây bị giới hạn nghiêm ngặt tại bốn địa điểm không phải giáo xứ được chỉ định trong tổng giáo phận. Đền thánh Giuse, một giáo xứ cá nhân do Viện Chúa Kitô Vua Tối Cao (ICRSS) điều hành, là giáo xứ duy nhất được phép tiếp tục cử hành Thánh lễ La tinh Truyền thống mà không bị gián đoạn. Các địa điểm khác được phép cử hành TLM bao gồm các nhà nguyện hoặc trung tâm phụng vụ không thuộc cấu trúc giáo xứ, nhưng danh sách cụ thể của các địa điểm này không được công bố rộng rãi, gây khó khăn cho các tín hữu muốn tham dự các Thánh lễ này.

Sắc lệnh yêu cầu rằng tất cả các Thánh lễ La tinh Truyền thống bên ngoài bốn địa điểm được chỉ định phải chấm dứt trước ngày 30 tháng 6 năm 2025. Các linh mục không được phân công tại các địa điểm được phép này sẽ không được tự do cử hành TLM mà phải nộp đơn xin phép sử dụng cá nhân có giới hạn. Quyền sử dụng này, nếu được cấp, chỉ cho phép các linh mục cử hành TLM vào các ngày trong tuần, tại các địa điểm không thuộc giáo xứ, và không được phép có giáo dân tham dự. Những hạn chế này, theo các nhà phê bình, gần như loại bỏ hoàn toàn khả năng tiếp cận TLM đối với các tín hữu thông thường, biến một nghi thức phụng vụ từng được yêu thích thành một thực hành gần như riêng tư và bị kiểm soát chặt chẽ.

Ngoài việc hạn chế TLM, sắc lệnh cũng đưa ra các quy định nghiêm ngặt đối với Thánh lễ Novus Ordo, hình thức phụng vụ chính được sử dụng trong Giáo hội Công giáo sau Công đồng Vatican II. Một trong những điều khoản gây tranh cãi nhất là lệnh cấm sử dụng tư thế ad orientem (hướng về phía đông) trong tất cả các Thánh lễ Novus Ordo. Tư thế ad orientem, trong đó linh mục quay mặt về phía bàn thờ và hướng về phía đông trong suốt các phần chính của Thánh lễ, được nhiều cộng đồng Công giáo truyền thống ưa chuộng vì tính biểu tượng của nó, thể hiện sự hướng về Thiên Chúa và sự hiệp thông thiêng liêng với truyền thống phụng vụ lâu đời của Giáo hội. Việc cấm tư thế này được xem là một nỗ lực nhằm chuẩn hóa cách thức cử hành Novus Ordo và loại bỏ các yếu tố được cho là “truyền thống hóa” phụng vụ hiện đại.

Để củng cố lệnh cấm ad orientem, sắc lệnh yêu cầu tất cả các nhà thờ giáo xứ trong Tổng giáo phận Detroit phải lắp đặt các bàn thờ độc lập (freestanding altars) trong vòng sáu tháng, trừ khi được gia hạn đặc biệt từ tổng giáo phận. Các bàn thờ độc lập, cho phép linh mục quay mặt về phía giáo dân trong suốt Thánh lễ (versus populum), được xem là biểu tượng của tinh thần cải cách phụng vụ sau Công đồng Vatican II. Việc bắt buộc lắp đặt các bàn thờ này không chỉ thay đổi bố cục vật lý của các nhà thờ mà còn gửi đi một thông điệp rõ ràng rằng các thực hành phụng vụ truyền thống, bao gồm cả việc thờ phượng hướng về phía đông, không còn được chấp nhận trong bối cảnh phụng vụ hiện đại của Detroit.

Sắc lệnh cũng yêu cầu các linh mục tuân thủ nghiêm ngặt các sách phụng vụ đã được cải cách, chẳng hạn như Sách lễ Rôma năm 1970 và các phiên bản sửa đổi sau đó. Điều này có nghĩa là bất kỳ sự điều chỉnh hoặc bổ sung nào ngoài các văn bản phụng vụ được phê chuẩn đều bị cấm, nhằm đảm bảo sự thống nhất và tuân thủ trên toàn tổng giáo phận. Các linh mục không tuân thủ các quy định này có thể phải đối mặt với các biện pháp kỷ luật, bao gồm việc bị thu hồi quyền cử hành Thánh lễ công khai hoặc bị hạn chế các hoạt động mục vụ khác.

Trong một lá thư riêng gửi đến các tín hữu vào ngày 13 tháng 6, Tổng giám mục Edward Weisenburger đã giải thích lý do đằng sau các quyết định phụng vụ mới. Ngài mô tả các thay đổi này như một phản ứng trực tiếp đối với lời kêu gọi của Vatican về việc củng cố Thánh lễ Novus Ordo như biểu hiện chính thống và duy nhất của lex orandi trong Nghi lễ La Mã. Theo Tổng giám mục, việc hạn chế TLM và cấm ad orientem là cần thiết để thúc đẩy sự hiệp nhất phụng vụ trong tổng giáo phận và đảm bảo rằng tất cả các cộng đồng Công giáo tại Detroit cùng hướng tới một tầm nhìn chung về đời sống phụng vụ.

Tổng giám mục Weisenburger nhấn mạnh rằng các quy định mới không nhằm mục đích làm tổn thương các tín hữu yêu mến truyền thống phụng vụ, mà thay vào đó là để duy trì sự chăm sóc mục vụ trong một bối cảnh phụng vụ thống nhất. “Chúng ta được kêu gọi để cùng nhau thờ phượng như một Giáo hội duy nhất, dưới sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần và các quy định của Tòa Thánh,” ngài viết trong lá thư. “Sự sắp xếp mới này sẽ cho phép chúng ta vừa tôn trọng các nhu cầu mục vụ của các cộng đồng khác nhau, vừa khẳng định sự hiệp nhất của chúng ta trong Thánh lễ Novus Ordo.”

Tuy nhiên, giọng điệu trấn an của Tổng giám mục đã không thể làm dịu đi sự thất vọng và phẫn nộ của nhiều tín hữu, đặc biệt là những người thuộc các cộng đồng Công giáo truyền thống. Đối với họ, các hạn chế mới không chỉ là vấn đề kỹ thuật phụng vụ mà còn là một sự tấn công vào di sản thiêng liêng và bản sắc đức tin của họ. Nhiều người cảm thấy rằng việc đóng cửa các Thánh lễ La tinh Truyền thống và cấm ad orientem là một nỗ lực có chủ ý nhằm xóa bỏ các thực hành phụng vụ đã nuôi dưỡng đời sống đức tin của họ qua nhiều thế hệ.

Sự công bố của sắc lệnh đã ngay lập tức gây ra một làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng Công giáo, đặc biệt là từ các nhóm bảo vệ Thánh lễ La tinh Truyền thống. Ngay sau khi các quy định được công bố, Tổng giáo phận Detroit đã xóa toàn văn các Quy tắc thực hiện Traditionis Custodes khỏi quyền truy cập công khai trên trang web chính thức của mình, làm dấy lên nghi ngờ về tính minh bạch của quá trình này. Các trang web độc lập, chẳng hạn như Rorate Caeli, đã nhanh chóng lưu trữ và công bố các tài liệu này, cho phép công chúng tiếp cận các chi tiết của sắc lệnh sau khi các liên kết của tổng giáo phận trở nên không thể truy cập.

Tiến sĩ Peter Kwasniewski, một học giả phụng vụ nổi tiếng và là nhà bình luận về các vấn đề Công giáo truyền thống, đã lên tiếng mạnh mẽ chống lại các thay đổi này. Vào tháng 4 năm 2025, khi các hạn chế lần đầu tiên được đề xuất, ông đã mô tả chúng như “sự cắt giảm đẫm máu nhất” mà ông từng chứng kiến kể từ khi Traditionis Custodes có hiệu lực. Sau khi sắc lệnh được xác nhận vào tháng 6, ông tiếp tục cảnh báo rằng việc đóng cửa các Thánh lễ La tinh tại các giáo xứ sẽ gây ra “thiệt hại lâu dài” không chỉ cho các cộng đồng bị ảnh hưởng mà còn cho toàn bộ Tổng giáo phận Detroit.

Kwasniewski lưu ý rằng các giáo xứ bị ảnh hưởng bởi sắc lệnh, chẳng hạn như những nơi đã duy trì các cộng đồng TLM phát triển mạnh, là “những trung tâm quyền lực” về mặt thiêng liêng và mục vụ. Những giáo xứ này, theo ông, không chỉ thu hút một lượng lớn tín hữu mà còn đóng vai trò là trung tâm của đời sống đức tin sôi động, với các chương trình giáo dục tôn giáo, hoạt động từ thiện, và các sáng kiến truyền giáo. Việc đóng cửa các Thánh lễ La tinh tại những giáo xứ này, Kwasniewski lập luận, có nguy cơ làm suy yếu sức sống của các cộng đồng này và làm giảm sự hiện diện của Giáo hội Công giáo trong khu vực.

Ngoài ra, Kwasniewski cũng chỉ trích việc cấm ad orientem trong Thánh lễ Novus Ordo, cho rằng quyết định này phản ánh một sự hiểu lầm sâu sắc về ý nghĩa phụng vụ của tư thế này. “Ad orientem không phải là một sự quay lưng lại với giáo dân, mà là một hành động hướng về Thiên Chúa, cùng với toàn thể cộng đoàn,” ông viết trong một bài bình luận trên Rorate Caeli. “Việc cấm tư thế này không chỉ hạn chế sự phong phú của phụng vụ mà còn gửi đi một thông điệp rằng các thực hành truyền thống không còn giá trị trong Giáo hội hiện đại.”

Các tín hữu thuộc các cộng đồng TLM tại Detroit cũng đã bày tỏ sự thất vọng và đau buồn trước các thay đổi này. Nhiều người cho biết họ cảm thấy bị bỏ rơi bởi chính Giáo hội mà họ đã cống hiến cả cuộc đời để phục vụ. Một số người đã bắt đầu tổ chức các buổi cầu nguyện và vận động để yêu cầu Tổng giáo phận xem xét lại các quyết định của mình, trong khi những người khác đang tìm kiếm các lựa chọn thay thế, chẳng hạn như tham dự Thánh lễ tại Nhà thờ St. Anne, nơi vẫn tiếp tục cử hành TLM dưới sự quản lý của Hiệp hội Linh mục Thánh Piô X (SSPX).

Để hiểu đầy đủ ý nghĩa của các thay đổi phụng vụ tại Detroit, cần xem xét bối cảnh lịch sử và vai trò của Tổng giám mục Edward Weisenburger, người được Đức Giáo hoàng Francis bổ nhiệm làm Tổng giám mục Detroit vào tháng 2 năm 2025. Sự bổ nhiệm này diễn ra dưới nhiệm kỳ của Hồng y Robert Prevost, nay là Đức Giáo hoàng Leo XIV, khi ông còn là người đứng đầu Bộ Giám mục của Vatican. Weisenburger, trước khi đến Detroit, đã phục vụ như Giám mục của Tucson, Arizona, nơi ông được biết đến với các chính sách nghiêm ngặt liên quan đến các hạn chế thời COVID-19 và lệnh tiêm vắc-xin.

Trong thời gian ở Tucson, Weisenburger đã cấm các linh mục trong giáo phận ban hành các miễn trừ tôn giáo đối với lệnh tiêm vắc-xin, một quyết định gây tranh cãi và khiến ông bị chỉ trích bởi một số nhóm Công giáo bảo thủ. Các chính sách của ông ở Tucson cũng phản ánh một cách tiếp cận cứng rắn đối với các vấn đề phụng vụ và kỷ luật, một xu hướng dường như được tiếp tục tại Detroit. Sự bổ nhiệm của Weisenburger vào vị trí Tổng giám mục Detroit được nhiều người xem là một phần của nỗ lực rộng lớn hơn của Vatican nhằm thúc đẩy các nhà lãnh đạo Giáo hội có lập trường cứng rắn trong việc thực thi Traditionis Custodes và các cải cách phụng vụ khác.

Dưới sự lãnh đạo của Weisenburger, Tổng giáo phận Detroit đã nhanh chóng thực hiện các bước để tuân thủ các hướng dẫn của Vatican, vượt xa nhiều giáo phận khác về mức độ nghiêm ngặt. Động thái này đặt Detroit ngang hàng với các giáo phận khác, chẳng hạn như Giáo phận Charlotte, nơi Giám mục Michael Martin – một người mới được bổ nhiệm – cũng đã áp dụng các hạn chế tương tự đối với TLM và các thực hành phụng vụ truyền thống. Cả hai giáo phận này đều phản ánh một xu hướng mới nổi trong Giáo hội Công giáo toàn cầu, nơi các giám mục được khuyến khích thực thi nghiêm ngặt Traditionis Custodes để hạn chế không chỉ các hình thức phụng vụ truyền thống mà còn cả tinh thần và bản sắc thiêng liêng gắn liền với chúng.

Các thay đổi phụng vụ tại Detroit dự kiến sẽ có những tác động sâu rộng đối với đời sống đức tin của các tín hữu trong tổng giáo phận. Đối với các cộng đồng TLM, việc đóng cửa các Thánh lễ La tinh tại hầu hết các giáo xứ đại diện cho một sự mất mát lớn về mặt thiêng liêng và văn hóa. Nhiều tín hữu đã tìm thấy sự an ủi và ý nghĩa sâu sắc trong Thánh lễ Tridentine, với ngôn ngữ La tinh, các nghi thức cổ kính, và bầu không khí thánh thiêng của nó. Việc hạn chế TLM xuống chỉ còn bốn địa điểm không phải giáo xứ có thể khiến nhiều tín hữu cảm thấy bị gạt ra bên lề và phải đối mặt với những khó khăn trong việc tiếp cận các Thánh lễ này, đặc biệt là đối với những người sống xa các địa điểm được chỉ định.

Hơn nữa, việc cấm ad orientem trong Thánh lễ Novus Ordo có thể làm gia tăng sự chia rẽ trong các cộng đồng giáo xứ, nơi một số tín hữu và linh mục có thể ủng hộ tư thế này vì giá trị phụng vụ và biểu tượng của nó. Việc bắt buộc lắp đặt các bàn thờ độc lập cũng đặt ra các thách thức về tài chính và hậu cần cho các giáo xứ, đặc biệt là những giáo xứ có ngân sách hạn chế hoặc các nhà thờ với kiến trúc lịch sử không dễ dàng thích nghi với các thay đổi như vậy.

Về mặt mục vụ, các hạn chế mới có nguy cơ làm suy yếu sức sống của các giáo xứ từng là trung tâm của các cộng đồng TLM phát triển mạnh. Như Tiến sĩ Peter Kwasniewski đã lưu ý, các giáo xứ này không chỉ là nơi cử hành Thánh lễ mà còn là trung tâm của đời sống cộng đồng, với các hoạt động giáo dục, từ thiện, và truyền giáo. Việc đóng cửa các Thánh lễ La tinh tại những giáo xứ này có thể dẫn đến sự suy giảm số lượng tín hữu tham dự, giảm đóng góp tài chính, và suy yếu các sáng kiến mục vụ, tất cả đều có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tổng thể của Tổng giáo phận Detroit.

Ngoài ra, các hạn chế mới cũng đặt ra câu hỏi về tương lai của các linh mục trong tổng giáo phận, đặc biệt là những người có lòng yêu mến các thực hành phụng vụ truyền thống. Việc yêu cầu các linh mục nộp đơn xin phép để cử hành TLM, cùng với các giới hạn nghiêm ngặt về thời gian và địa điểm, có thể khiến một số linh mục cảm thấy bị hạn chế trong ơn gọi của mình. Một số nhà bình luận đã cảnh báo rằng các chính sách này có thể dẫn đến sự bất mãn trong hàng giáo sĩ, với một số linh mục có thể chọn rời bỏ tổng giáo phận hoặc tìm kiếm các cơ hội mục vụ ở những nơi có lập trường cởi mở hơn đối với các thực hành truyền thống.

Mặc dù các hạn chế mới đã hạn chế nghiêm trọng việc tiếp cận TLM trong Tổng giáo phận Detroit, một số cộng đồng vẫn có thể tìm thấy các lựa chọn thay thế. Nhà thờ St. Anne, do Hiệp hội Linh mục Thánh Piô X (SSPX) quản lý, tiếp tục cử hành Thánh lễ La tinh Truyền thống mà không bị ảnh hưởng bởi các quy định của tổng giáo phận. SSPX, một tổ chức linh mục bảo thủ với mối quan hệ phức tạp với Vatican, đã duy trì một sự hiện diện mạnh mẽ trong khu vực và có thể trở thành điểm đến cho các tín hữu không còn khả năng tham dự TLM tại các giáo xứ thuộc tổng giáo phận.

Tuy nhiên, việc tham dự các Thánh lễ của SSPX không phải là một lựa chọn dễ dàng đối với tất cả các tín hữu. Một số người có thể do dự vì tình trạng pháp lý chưa được giải quyết hoàn toàn của SSPX trong Giáo hội Công giáo, trong khi những người khác có thể gặp khó khăn trong việc di chuyển đến Nhà thờ St. Anne, đặc biệt nếu họ sống ở các khu vực xa xôi của tổng giáo phận. Dù vậy, sự hiện diện của SSPX mang lại một tia hy vọng cho những người quyết tâm duy trì mối liên hệ với Thánh lễ La tinh Truyền thống, bất chấp các hạn chế mới.

Trong khi đó, các nhóm tín hữu truyền thống tại Detroit đã bắt đầu tổ chức để đối phó với các thay đổi này. Một số nhóm đã kêu gọi các buổi cầu nguyện công cộng để cầu xin sự hướng dẫn của Chúa Thánh Thần và sự thay đổi trong chính sách của tổng giáo phận. Những người khác đang vận động để yêu cầu Tổng giám mục Weisenburger xem xét lại các quyết định của mình, với hy vọng rằng ngài sẽ nới lỏng một số hạn chế hoặc cho phép thêm các địa điểm cử hành TLM. Các tổ chức Công giáo truyền thống bên ngoài Detroit, chẳng hạn như Liên minh Công giáo vì Thánh lễ Truyền thống (Coalition for Catholic Tradition), cũng đã bày tỏ sự ủng hộ đối với các tín hữu tại Detroit và cam kết hỗ trợ họ trong cuộc đấu tranh để bảo vệ di sản phụng vụ của mình.

Các chính sách phụng vụ mới tại Detroit không phải là một hiện tượng riêng lẻ mà là một phần của xu hướng rộng lớn hơn trong Giáo hội Công giáo toàn cầu. Kể từ khi Traditionis Custodes được ban hành vào năm 2021, nhiều giáo phận trên thế giới đã thực hiện các bước để hạn chế việc cử hành Thánh lễ La tinh Truyền thống và các thực hành phụng vụ truyền thống khác. Ví dụ, Giáo phận Charlotte, dưới sự lãnh đạo của Giám mục Michael Martin, đã áp dụng các hạn chế tương tự đối với TLM và cấm ad orientem trong Thánh lễ Novus Ordo. Tương tự, các giáo phận ở châu Âu, chẳng hạn như Giáo phận Fréjus-Toulon ở Pháp, cũng đã thực thi các quy định nghiêm ngặt nhằm hạn chế TLM, mặc dù với mức độ khác nhau tùy thuộc vào hoàn cảnh địa phương.

Xu hướng này phản ánh một nỗ lực có phối hợp của Vatican, dưới sự lãnh đạo của Đức Giáo hoàng Francis và nay là Đức Giáo hoàng Leo XIV, nhằm thúc đẩy sự thống nhất phụng vụ trong Giáo hội Công giáo. Những người ủng hộ Traditionis Custodes lập luận rằng việc hạn chế TLM là cần thiết để ngăn chặn sự chia rẽ trong Giáo hội, đặc biệt là giữa những người ủng hộ phụng vụ truyền thống và những người chấp nhận các cải cách của Công đồng Vatican II. Tuy nhiên, những người phản đối, bao gồm nhiều tín hữu và học giả Công giáo truyền thống, cho rằng các hạn chế này không chỉ làm suy yếu di sản phụng vụ phong phú của Giáo hội mà còn đẩy một bộ phận tín hữu ra khỏi đời sống Giáo hội chính thống.

Các chính sách phụng vụ mới của Tổng giáo phận Detroit, với việc đóng cửa hầu hết các Thánh lễ La tinh Truyền thống và cấm thờ phượng ad orientem, đánh dấu một thời điểm quan trọng trong lịch sử của Giáo hội Công giáo tại khu vực này. Đối với nhiều tín hữu, những thay đổi này đại diện cho một sự mất mát sâu sắc, không chỉ về mặt phụng vụ mà còn về bản sắc thiêng liêng và cộng đồng. Đối với Tổng giám mục Edward Weisenburger và những người ủng hộ các cải cách này, đây là một bước cần thiết để thúc đẩy sự hiệp nhất và tuân thủ các hướng dẫn của Vatican.

Tuy nhiên, tác động lâu dài của các chính sách này vẫn còn là một câu hỏi mở. Liệu các hạn chế mới có thực sự mang lại sự hiệp nhất phụng vụ như Tổng giám mục Weisenburger hy vọng, hay chúng sẽ làm sâu sắc thêm sự chia rẽ và bất mãn trong cộng đồng Công giáo tại Detroit? Liệu các tín hữu truyền thống sẽ tìm thấy các cách thức mới để duy trì di sản phụng vụ của mình, hay họ sẽ dần bị gạt ra bên lề của đời sống Giáo hội? Những câu hỏi này sẽ chỉ được trả lời qua thời gian, khi Tổng giáo phận Detroit đối mặt với những thách thức và cơ hội của một kỷ nguyên phụng vụ mới.

Trong khi đó, tiếng nói của các tín hữu, linh mục, và học giả như Tiến sĩ Peter Kwasniewski tiếp tục vang lên, kêu gọi một sự cân bằng giữa việc tôn trọng truyền thống và việc đón nhận các cải cách. Như Kwasniewski đã viết: “Thánh lễ La tinh Truyền thống không phải là một di vật của quá khứ, mà là một kho tàng sống động, nuôi dưỡng đức tin của hàng triệu người trên toàn thế giới. Việc bảo vệ kho tàng này không chỉ là một vấn đề của sở thích cá nhân, mà là một nghĩa vụ thiêng liêng đối với các thế hệ tương lai.” Trong bối cảnh các thay đổi tại Detroit, lời kêu gọi này mang một ý nghĩa đặc biệt, nhắc nhở tất cả chúng ta về sức mạnh bền bỉ của đức tin và vẻ đẹp của phụng vụ Công giáo.

Lm. Anmai, CSsR