Tòa Thánh: Tôn trọng Luật Nhân đạo là trách nhiệm đối với nhân loại
Tòa Thánh: Tôn trọng Luật Nhân đạo là trách nhiệm đối với nhân loại
Phát biểu tại “Hội nghị các Quốc gia Thành viên Công ước về Bom chùm” của Liên Hiệp Quốc, Đức Tổng Giám mục Ettore Balestrero nói những hiệp ước nhân đạo cấu thành những cam kết đạo đức đối với các thế hệ hiện tại và tương lai.
“Việc tuân thủ và tôn trọng luật pháp quốc tế, bao gồm cả luật nhân đạo quốc tế, không phải là một hình thức yếu đuối. Ngược lại, đó là một hình thức trách nhiệm cao quý đối với toàn thể nhân loại,” Quan sát viên thường trực của Tòa Thánh tại Liên Hiệp Quốc và những tổ chức khác tại Geneva phát biểu.
Phát biểu tại Hội nghị lần thứ 13 các Quốc gia Thành viên Công ước về Bom chùm vào ngày 16 tháng Chín, Đức Tổng Giám mục Ettore Balestrero đã mở đầu bài phát biểu của mình bằng lời cảm ơn Phi Luật Tân vì cam kết của quốc gia này đối với Công ước và hoan nghênh Vanuatu, quốc gia vừa mới tham gia.
Trong tuyên bố của mình, ngài lưu ý rằng “những hiệp ước giải trừ quân bị nhân đạo không chỉ bao gồm những nghĩa vụ pháp lý mà còn cấu thành những cam kết đạo đức đối với những thế hệ hiện tại và tương lai.”
Trích lời kêu gọi hòa bình của Đức Giáo hoàng Piô XII vào tháng Tám năm 1939, ngài nói: “Chính ‘bằng sức mạnh của lý trí, chứ không phải bằng vũ lực, mà công lý mới tìm được đường đi’.”
Kêu gọi tất cả các quốc gia tham gia
Do đó, ngài nói thêm, phái đoàn Tòa Thánh kêu gọi tất cả những quốc gia chưa tham gia Công ước này “khẩn trương tuân thủ và thực hiện ngay lập tức, cả về văn bản lẫn tinh thần.”
Đức Tổng Giám mục nhắc lại rằng một trong những lý do Công ước được thành lập là để bảo vệ thường dân, hỗ trợ nạn nhân và ngăn ngừa thương vong thêm.
“Do đó, Tòa Thánh lấy làm tiếc về việc bom, đạn chùm, với những hậu quả tàn phá kéo dài đối với nạn nhân và đất đai, vẫn tiếp tục được sản xuất, tích trữ, vận chuyển và thậm chí được sử dụng trong những cuộc xung đột vũ trang,” ngài nói, và ngài lên án di sản chết người của chúng, “tiếp tục ám ảnh nhiều nạn nhân vô tội đã phải chịu đựng sự tàn khốc của những cuộc xung đột.”
Không thể có hòa bình lâu dài nếu không có giải trừ quân bị.
Vì vậy, với tư cách là “một gia đình các quốc gia,” ngài lưu ý rằng việc hỗ trợ những nạn nhân là trách nhiệm chung, bắt nguồn từ sự hợp tác và đoàn kết quốc tế.
Nhấn mạnh thực tế rằng “chi tiêu quân sự toàn cầu tăng vọt lên hơn 2,7 nghìn tỷ Mỹ kim vào năm ngoái là một vấn đề mất cân bằng nghiêm trọng và thậm chí là tai tiếng,” ngài nhắc lại lời của Đức Giáo hoàng Phanxicô trong Sứ điệp Urbi et Orbi tháng Tư năm 2025: “Điều này đặc biệt rõ ràng khi so sánh với nguồn lực hạn chế dành cho việc hỗ trợ những nạn nhân xung đột hoặc những người gặp khó khăn, cung cấp thực phẩm cho người đói và thúc đẩy phát triển con người toàn diện. Tuy nhiên, không thể có hòa bình lâu dài nếu không có giải trừ quân bị thực sự.”
Nuôi dưỡng lòng tin giữa những quốc gia
Đức Tổng Giám mục Balestrero bày tỏ niềm tin rằng mặc dù cam kết của mỗi quốc gia trong việc bảo vệ chủ quyền và an ninh là chính đáng, nhưng điều này không được dẫn đến một cuộc chạy đua tái vũ trang.
Ngài suy ngẫm về câu hỏi liệu việc tăng cường sức mạnh quân sự có thể giúp nuôi dưỡng lòng tin giữa những quốc gia và góp phần xây dựng hòa bình lâu dài hay không, và nói: “Quyền tự vệ không phải là tuyệt đối. Nó không chỉ đi kèm với nghĩa vụ giảm thiểu và, nếu có thể, loại bỏ những nguyên nhân gốc rễ hoặc mối đe dọa của xung đột, mà còn phải hạn chế năng lực quân sự ở mức tối thiểu cần thiết cho an ninh và quốc phòng chính đáng.”
Nói không với chạy đua vũ trang
Ngài lên án “việc tích trữ vũ khí quá mức, gồm cả những vũ khí có tác động không phân biệt,” điều này “cũng có nguy cơ tiếp tục thúc đẩy chạy đua vũ trang, gây ra những mối đe dọa và nỗi sợ hãi cho người khác, và góp phần gây bất ổn có thể dẫn đến một tình huống bi thảm cho tất cả mọi người.”
Quan sát viên thường trực của Tòa Thánh kết luận bằng lời kêu gọi tiếp tục nỗ lực phối hợp nhằm thúc đẩy xây dựng hòa bình và giải trừ quân bị, đồng thời tái khẳng định giá trị tối cao và cố hữu của nhân phẩm.
Thật vậy, ngài nói, như Đức Thánh Cha Leo XIII mới đây đã nhắc lại: “Hòa bình, chứ không phải xung đột, là giấc mơ chúng ta hằng ấp ủ, và (…) việc kiến tạo hòa bình là nhiệm vụ mà chúng ta cùng nhau thực hiện.”
Nguyễn Minh Sơn