Vai trò của phụ nữ dưới triều đại của ĐGH Phanxicô

Vai trò của phụ nữ dưới triều đại của ĐGH Phanxicô mười hai năm qua

Trong vòng 15 ngày sau khi được bầu vào ngôi vị giáo hoàng năm 2013, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đi vào lịch sử khi trở thành giáo hoàng đầu tiên đưa hai phụ nữ vào nghi lễ rửa chân Thứ Năm Tuần Thánh. Cho đến lúc đó, nghi lễ này chỉ dành cho nam giới và phụ nữ cần có sự cho phép đặc biệt.

Cử chỉ này đánh dấu sự mở đầu cho một triều đại giáo hoàng có xu hướng tìm kiếm không gian để phát triển vai trò của phụ nữ trong Giáo hội, đạt những vị trí có trách nhiệm.

Đức Thánh Cha Phanxicô: “Phụ nữ, giống như nam giới, làm việc vì lợi ích chung với trực giác mà phụ nữ có. Tôi đã thấy rằng tại Vatican, mỗi khi một phụ nữ vào làm việc, mọi thứ đều được cải thiện.”

Trên thực tế, 12 năm sau, Tòa Thánh có nữ tổng trưởng đầu tiên của một Bộ, tương đương với một bộ trưởng chính phủ; hơn nữa, thẩm quyền dân sự cao nhất tại Vatican là một phụ nữ khác, một vị trí mà trước đây chỉ có thể do một hồng y nắm giữ.

Phụ nữ cũng tham dự những cuộc họp mà Đức Thánh Cha tổ chức với nhóm hồng y thân cận nhất của ngài, những người cố vấn cho ngài trong việc quản lý Giáo hội, với tư cách là một cơ quan  tham vấn. Một trong những người đã tham gia là nữ tu Linda Pocher.

Nữ tu Linda Pocher, Diễn đàn Pont. Fac. of Education Sciences Auxilium: “Đó là điều không giống là một linh mục trước hay sau khi phong trào nữ quyền phát triển. Có điều gì đó thay đổi. Về mặt lý luận, điều này có tác động và theo một cách nào đó, đòi hỏi chúng ta phải suy nghĩ.”

Và đối với những thay đổi có liên quan, khi Đức Thánh Cha Phanxicô lần đầu tiên cho phép 54 phụ nữ bỏ phiếu trong Thượng hội đồng gần đây nhất; hoặc khi ngài đưa ba người vào bộ phận bầu giám mục.

Maria Lia Zervino, thành viên Bộ Giám mục: “Điều hợp lý là trong quá trình lựa chọn giám mục, phụ nữ phải tham gia từ đầu đến cuối, vì chúng ta là thành phần của dân Chúa.”

Điều này ở cấp độ thể chế; vì đối với các giáo phận, ví dụ, Đức Thánh Cha Phanxicô đã lập ra một số tác vụ, chẳng hạn như tác vụ đọc sách Lễ và Giúp lễ. Trên thực tế, ngài đã thay đổi Bộ Giáo luật để phụ nữ có thể tiếp cận.”

Điều mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã làm rõ trong suốt thời gian này là nam và nữ bình đẳng và nên bổ sung cho nhau những vai trò khác nhau; điều đó không có nghĩa là phụ nữ thấp kém hơn.

Đức Thánh Cha Phanxicô: “Thiên Chúa không tạo ra con người rồi cho họ một chú chó nhỏ để vui đùa. Không. Ngài tạo ra cả hai người bình đẳng, nam và nữ. Phụ nữ đóng góp phần của họ. Họ không cần phải trở nên giống như nam giới. Không, họ là nữ giới, chúng ta cần họ.”

Và, vì lý do này, mặc dù phụ nữ có nhiều không gian hơn trong Giáo hội ngày nay, nhưng Đức Thánh Cha đã giải quyết vấn đề về chức linh mục nữ ngay từ đầu triều đại giáo hoàng của ngài.

Đức Thánh Cha Phanxicô: “Về việc phong chức cho phụ nữ, Giáo hội đã lên tiếng và nói ‘không’. Đức Gioan Phaolô II đã nói điều đó và với một công thức dứt khoát.”

Những gì Đức Thánh Cha muốn nghiên cứu và những gì đang diễn ra tại Vatican sẽ là một loại “chức phó tế” không liên quan đến việc truyền chức, vì chức phó tế hiện được coi là bước đầu tiên để trở thành linh mục, trong khi trước đây, nó được liên kết với chức năng phục vụ.

Đức Thánh Cha Phanxicô: “Lúc đầu có các nữ phó tế. Nhưng đó có phải là một nghi lễ truyền chức bí tích hay không? Có cuộc thảo luận về điều này và không rõ ràng. Có, họ đã giúp đỡ, ví dụ như trong phụng vụ, trong các phép rửa tội: vì phép rửa tội được thực hiện bằng cách dìm mình xuống nước, khi một phụ nữ được rửa tội, các nữ phó tế đã giúp đỡ; cũng như việc xức dầu cho cơ thể của người phụ nữ.”

Nhưng, trong mọi trường hợp, các cử chỉ và thông điệp của Đức Thánh Cha vẫn còn: những chuyến thăm của ngài đến các nhà tù dành cho phụ nữ, những lời kiên quyết của ngài về sự phân biệt đối xử với lao động hoặc đơn giản là cách ngài nói về Đức Trinh Nữ Maria, khi ngài nói rằng “một Giáo hội không có phụ nữ cũng giống như nhóm tông đồ không có Đức Mẹ Maria.”

Jos. Nguyễn Minh Sơn